نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى قازاقستانداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قۇرمەتتى دوكتورى اتاندى
ءال-فارابي اتىنداعى قاز ۇ ۋ ۇجىمى تۇرىك-امەريكاندىق عالىم جانە بيوحيميك ءازيز سانجارمەن كەزدەستى. ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى تاريحى مەن تامىرى ءبىر باۋىرلاس تۇرىك ەلىنىڭ الەمگە تانىلعان دارا تۇلعاسىن ۋنيۆەرسيتەت تورىندە قۇرمەتپەن قارسى الۋ ۇلكەن مارتەبە ەكەنىن جەتكىزدى.
«ءسىزدىڭ عىلىم سالاسىندا الەمدىك دەڭگەيدە جەتكەن جەتىستىكتەرىڭىز بولاشاق ۇرپاققا ونەگە بولىپ قالا بەرەدى. جانە بۇگىنگى ءبىزدىڭ ءبىلىم وردامىزعا ارنايى اتباسىن بۇرىپ كەلىپ وتىرعان ساپارىڭىز ىنتىماقتاستىقتىڭ ءارى قاراي دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرەدى دەپ سەنەمىن»، - دەدى قاز ۇ ۋ رەكتورى عالىم مۇتانوۆ.
ءازيز سانجار دەزوكسيريبونۋكلەين قىشقىلىن (د ن ق) قايتا قالپىنا كەلتىرۋ مەحانيزمدەرىن زەرتتەۋ جۇمىسىنداعى جەمىستى جەتىستىكتەرى ءۇشىن حيميا سالاسىنداعى نوبەل سىيلىعىمەن ماراپاتتالعان. ىستانبۇل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەديتسينا فاكۋلتەتىندە بىلىممەن سۋسىنداعان پروفەسسور عىلىمعا باستار جولدى ا ق ش-تاعى تەحاس، يەل، سولتۇستىك كارولينا ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە جالعاستىرىپ، بۇگىندە اتالعان ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورى قىزمەتىن اتقارادى.
«عىلىم جانە ۇلتتىق دامۋ» تاقىرىبىندا بايانداما جاساعان ءازيز سانجار «كەز كەلگەن شەت ەلدە ءبىلىم العان مامان سول مەملەكەتتە قالىپ قالماي ءوز وتانىنا كەلىپ، العان تاجىريبەسىمەن ءبولىسىپ ءوز تۋعان ولكەسىندەگى عىلىمنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋى قاجەت دەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ءوزى جاساعان زەرتتەۋدە جاسۋشالاردىڭ زاقىمدالعان د ن ق-دى قالاي جوندەيتىنىن مولەكۋلالىق دەڭگەيدە كورۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن جانە گەنەتيكالىق مالىمەتتى ساقتايتىن قۇرىلعىنى ويلاپ تابۋعا ءبىز ءبىراز جىل سارپ ەتتىك. مەنىڭ عىلىمي زەرتتەۋىمنىڭ ەكىنشى ءبىر تۇسى قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىن ەمدەۋگە ارنالادى. بۇگىنگى تاڭدا ىسىكتى ەمدەۋدە پايدالانىلاتىن ءدارى- دارمەكتەر ادام اعزاسىنداعى جاسۋشالارعا اسەر ەتىپ د ن ق- نىڭ بۇزىلۋىنا دا ءوز سەپتىگىن تيگىزۋدە. وسىنداي عىلىمي زەرتتەۋ ۇلكەن جىگەرلىك پەن ۋاقىتتى تالاپ ەتەدى»، - دەيدى نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
ءوزىنىڭ وزگە دە عىلىمي جۇمىسى تۋرالى اڭگىمەلەگەن عالىم، تۇركى الەمىندەگى عىلىمنىڭ قازىرگى دامۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. «ەگەر بۇدان 500 جىل بۇرىن ازيا جاڭا بىلىمگە يە بولعان ويشىلداردىڭ ورتاسى سانالسا، بۇگىندە كوپتەگەن جاڭالىقتار ەۋروپا مەن ا ق ش عالىمدارىنا تيەسىلى ەكەنىن كورەمىز، جانە عىلىمي جاريالانىمداردىڭ 30 پايىزى قىتايلىق ازاماتتاردىڭ اۆتورلارىنا تيەسىلى. بۇل ولاردىڭ عىلىمداعى ماڭىزدى جەتىستىكتەرىن دالەلدەيدى. ءبىراق بۇل عىلىمي جاڭالىقتاردىڭ جانە ورتالىق ازيا مەن شىعىس ەلدەرى عالىمدارىنىڭ جۇمىسىنىڭ ماڭىزدىلىعىن تومەندەتپەيدى»، - دەدى عالىم.
شارا بارىسىندا ءازيز سانجار ستۋدەنتتەر مەن وقىتۋشىلاردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، قازىرگى ۋاقىتتا ءوزىنىڭ جەكە جاس عالىمدار مەكتەبىنىڭ بار ەكەنىن جانە قاز ۇ ۋ مەن قازاقستاندىق زەرتتەۋشىلەرمەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا قۋانىشتى بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.