بالعانى ينەدەي «يگەن» بوتاگوز نەمەسە كىندىگىن اكەسى كەسكەن قىز - فوتو
ءبىراق، ەر مىنەزىمەن ەلدەن ەرەكشەلەنەتىن، باتىلدىق جىگەر دە، بىلەك كۇشى دە، ايەلدىك بولمىس تا ءبىر جاننىڭ بويىنان تابىلاتىن نازىك جاندار كەم دە كەم ايتىلادى. بوتاگوز جۇماعاليەۆانى مىنە، وسىنداي دەر ەدىك.
كىندىگىن اكەسىنىڭ ءوزى كەسىپ، ءسابيت مۇقانوۆتىڭ رومانىنداعى بوتاگوزدەي بولسىن دەپ سول ەسىمدى بەرگەن ونىڭ جاستايىنان قۇمارتقانى اتتىڭ جالىندا ويناۋ بولىپتى. بىرگە تۋعان بەس قىز ءبىر باسقا، بوتاگوز وزىنشە بولەك بويجەتكەن. ول ءۇش ۇلدىڭ تورتىنشىسىندەي قىز ەكەن. جاستايىنان قوي باعىپ، اتقا ءمىنىپ، ۇلدارمەن جارىسىپ وسكەن.
اتا-اناسى جىڭعىلدى سوۆحوزىندا مال باققان قاراپايىم شارۋا ادامدارى. بوتاگوز 1985 -جىلى مەكتەپتى ءبىتىرىپ سول كەزدەگى شيەۆچەنكو (اقتاۋ) قالاسىنا قۇرىلىس ماماندىعى بويىنشا وقۋعا تۇسەدى. وقىپ جۇرگەندە ءدام-تۇزى تارتىپ، ەمىر دەگەن شالعايداعى مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن اۋىلعا كەلىن بوپ تۇسەدى. اۋىل الىس، وقۋ قالادا...
«جاڭا كەلگەن كەلىنشەكپىن. ءبىر كۇنى قايىن اتام «بالام، مەن زەينەتكە شىقسام، ورنىما تەمىرجولعا كىرەسىڭ بە؟» دەدى. ەش ويلانباستان «ءيا» دەدىم. 1986 -جىلى اتامنىڭ ورنىنا جول مونتەرى بولىپ ورنالاستىم. ءۇي- كۇيىمدى تاستاپ، ورتالىقتاعى وقۋعا بارۋدان، اتامنىڭ ءسوزىن ەكى ەتپەۋدى ءجون كوردىم. سودان تەمىرجولدا تاپجىلماي جۇمىس جاساعانىما 32 جىل بولىپتى. 2013 -جىلعا دەيىن جول مونتەرى بولدىم. ونىڭ مىندەتى ايەل كىسىگە وڭاي ەمەس ەدى. ءبىراق مەن جاسپىن، قىزدارداي نازىكتىگىم دە شامالىلاۋ، بالا كەزدەن قيىندىققا، اۋىر جۇمىسقا شىندالعانمىن. جۇمىسىمدى اشىق اسپان استىندا، ويناپ- كۇلىپ ءجۇرىپ-اق اتقاراتىنمىن. قىز- كەلىنشەكتەردەي مايىسىپ تۇرۋ قايدا؟ اۋىل شپالداردى كوتەرەسىڭ، بالعا ۇراسىڭ، جەر قازاسىڭ. ول ماعان ۇيرەنشىكتى نارسە بولىپ كەتتى.
العاش كەلگەنىمدە اسلان دەگەن جىگىت بالعانى قالاي ۇستاپ، ۇرۋ كەرەگىن ۇيرەتتى. ءومىر بويى سونىڭ ايتقانىن قولداندىم. ەر ازاماتتارعا قانداي جۇكتەمە بەرىلسە، بىزگە دە سول ەدى. ولار 5 شپال اۋىستىرسا، مەن دە سولاي. جىگىتتەردەن قالعان ەمەسپىن. اكەم مۇرسال دۇيسەنبايەۆتىڭ مەن تۋماي جاتىپ قالاۋى دا سول ەكەن. ول كىسى س. مۇقانوۆتىڭ «بوتاگوز» رومانىن وقىپ جۇرگەندە 1967 -جىلى دۇنيەگە كەلىپپىن. كىتاپتاعى سياقتى مىقتى جىگەرلى قىزى بولعانىمدى ارمانداپتى. كەيىن اكەم «روماننىڭ كەيىپكەرىنە ۇقساپ قايسار، قايراتتى» دەپ ريزا بولىپ وتىراتىن. سەبەبى نەنى باستاسام دا كەيىنگى قالدىرۋ دەگەن بولمايدى، شارشاۋدى بىلمەيمىن، سونى بىتىرمەيىنشە تىنبايتىنمىن»، - دەيدى ب. مۇرسال قىزى.
ول وسىلايشا، جاستىق شاقتىڭ ەڭ گۇلدەگەن كەزەڭىن تەمىر جولداعى قىستىڭ قىتىمىر مىنەزىنە، جازدىڭ اپتاپ ىستىعىنا شىداي ءجۇرىپ قولدا بالعا، كۇرەكپەن رەلس، شپالدارداردىڭ اراسىندا وتكىزدى. قۇداي قوسقان قوساعى بيجان جۇماعالييەۆ تە ءبىراز جىلدار، باقيلىق بولعانعا دەيىن تەمىرجولدا جۇمىسشىلار تاسيتىن كولىكتى تىزگىندەدى.
ەكەۋىنىڭ تۋعان قوس پەرزەنتى - اسلان مەن بەرەكەت قازىر تەمىرجولدا. اسلانى مۇنايشى ماماندىعىن مەڭگەرسە دە بۇيرەگى تەمىرجولعا بۇرىپ، اكە ءىزىن قۋعان. كولىك جۇرگىزەدى. بەرەكەت 2011 -جىلدان بەرى سوستاۆيتەل، ەندى ستانسا كەزەكشىسى. ەكەۋى دە سپورتقا ءبىر تابان جاقىن. سپورتتىڭ بىرنەشە تۇرىمەن شۇعىلدانىپ، ماڭعىستاۋ تەمىرجولىنىڭ قورجىنىنا تالاي جۇلدەلەردى سالعان. جازدا وتكەن «سامۇرىق قازىنا» ا ق ۇيىمداستىرعان سپارتاكياداعا انالى-بالا بولىپ قاتىسقان-دى. جارىستا ب. جۇماعاليەۆا قول كۇرەسى بويىنشا ايماقتىق ىرىكتەۋدەن II ورىن الدى.
بوتاگوز جۇماعاليەۆا بۇگىندە ماڭعىستاۋ ستانسياسىنداعى 2-شاقىرىمدا وتكەل كەزەكشىسى. كۇنىنە 15-16 شاقتى پويىزدى كۇتىپ الىپ، شىعارىپ سالىپ، جول قاۋىپسىزدىگىن ساقتاپ، وتكەن پويىزداردىڭ تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىگىن قاداعالاپ، كەزەكشىلەرگە حابارلاندىرۋ - ونىڭ كۇندەلىكتى مىندەتى. 2013 -جىلدان بەرى وسى جۇمىستا. وتباسىندا جۇماعاليەۆتەر اۋلەتىنىڭ ءتۇتىنىن تۇتەتىپ، و دۇنيەلىك بولعان جارىنىڭ ورنىن جوقتاتپاي، بالا، كەلىندەرىنە باس بولىپ، نەمەرەلەرىنىڭ قىزىعىن كورۋدە.
«قاتەلەسپەسەم، وسىدان 10-12 جىل بۇرىن ءبىزدى، كىلەڭ ايەلدەردى ءىسساپارعا جىبەردى. ماقاتقا قاراستى ءبىر رازەزگە باردىق. بريگاديرىمىز، تاعى 2 جىگىتىمىز بار، قالعانى 6 ايەل. جولدان كۇتىپ العان ماستەرىمىز ءبىزدى كورىپ، مىنا ايەلدەردى جىبەرگەنى نەسى، بۇلارمەن قالاي جۇمىس ىستەيمىن. جوسپاردى قايتىپ ورىندايمىن، دەپ بۇلقان-تالقان بولدى. مەكەمەمىزگە دە حابارلاسىپ اشۋىن ءبىلدىرىپ جاتتى. ءبىراق ءبىز ونىڭ ءجۇزىن جەرگە قاراتپادىق. ءبىر كۇندە 30-40 ءتىپتى 50 ۆاگونعا دەيىن شەبىن تۇسىرەتىنبىز. 14 كۇننەن كەيىن جۇمىستى اياقتاپ، ۇيگە قايتتىق. سوندا الگى ماستەردىڭ قايتا-قايتا راحمەت ايتىپ، نازىك جانداردىڭ قاجىر-قايراتىنا باس يەتىنىنىن ءبىلدىرىپ شىعارىپ سالعانى ءالى كوز الدىمدا. بىزبەن قوشتاساردا باياعى تاپسىرمانى ورىنداي المايمىن دەگەن قورقىنىشىن تاعى دا ەسكە الىپ، كۇلىپ قويعان ەدى، - دەگەن بوتاگوز اپا قىز-كەلىنشەكتەر قانشا نازىك جاراتىلىس بولسا دا ەگەر ولار بىلەك سىبانا كىرىسسە تاۋ مەن تاس قوپارارلىق باتىلدىعى بار»، - دەيدى.
شاحيدا جۇمان