ا ق ش-تا تۇراتىن قازاق قىزى: كۇندەلىكتى كيىمىمنىڭ وزىندە جوق دەگەندە ءبىر ويۋ بار - فوتو

استانا. قازاقپارات - ا ق ش- تا قازاق ۇلتىنىڭ ءبىرقاتار وكىلى تۇرادى: وتباسىن قۇرىپ، بولاشاعىن جوسپارلايدى.

وزگە ەلدە تۇرۋ ءومىر سالتى قانداي؟ ءۇي بولىپ كەتۋ قانشالىقتى قيىن؟ بالا تاربيەلەۋ شە؟

وسى سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ ماقساتىندا Stan.kz ءتىلشىسى ا ق ش- تىڭ استاناسى ۆاشينگتون ايماعىندا تۇرىپ جاتقان شىرايلى شىمكەنتتىڭ قىزى، سەمەيدىڭ كەلىنى ءمادينا كوشەربايەۆامەن ارنايى سۇحباتتاستى.

- ءمادينا، سالەمەتسىز بە. قازىر ءسىز ەكى بالانىڭ اناسى، سۇيىكتى جار، ۇلگىلى كەلىن، تالايعا ارمان ا ق ش ەلىنىڭ تۇرعىنىسىز. بارلىعى بىردەن وسىلاي توپ ەتە قالماعانى بەلگىلى. سونىمەن، ا ق ش- قا العاش قاشان كەلدىڭىز؟

- سىزدەرگە راحمەت! سۇحباتتى وقىپ، ەلدەگى تۋىستارىمىز قۋانىپ قالاتىن بولدى (كۇلىپ). مەن ا ق ش- قا العاش 2004 -جىلى «Work and travel» باعدارلاماسى بويىنشا كەلدىم.

كەلەسى جىلى ءدال وسى باعدارلامامەن قايتا ورالدىم. ءبىراق، بۇل جولعى ماقساتىم وقۋعا ءتۇسۋ بولعاندىقتان، جوعارعى وقۋ ورىندارىنا تاپسىرىلاتىن سىناقتارعا كوپ كوڭىل ءبولدىم. ورايى ءتۇسىپ، 2006 -جىلدىڭ قىسىندا ينديانا شتاتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتە جۋرناليستيكا ماماندىعى بويىنشا وقۋىمدى باستادىم.

- باستى ماقساتىڭىز ا ق ش- تا قالۋ بولدى ما؟

- جوق، مەن تەك وقۋ ءۇشىن كەلدىم. ءبىراق، تاعدىر باسقا جولدى ۇسىندى.

- وسى جاقتا تۇرمىسقا شىعىپ، ەكى ءبۇلدىرشىندى دۇنيەگە اكەلەم دەپ ويلاماعان دا سياقتىسىز. جۇبايىڭىزدى قالاي كەزدەستىردىڭىز؟

- ءيا، شىنىمەن. مەن وقىعان شتاتتا قازاقستاندىقتار عانا ەمەس، ءتىپتى ت م د ەلدەرىنەن ەشكىم بولمادى. ەلىمدى قاتتى ساعىناتىندىقتان، ۆاشينگتوندا ۇيىمداستىرىلاتىن شارالاردان قالماۋعا تىرىساتىنمىن. وسىنداي جيىنداردىڭ بىرىندە ۇلاندى (ءمادينانىڭ جۇبايى) كەزدەستىردىم. مەن ول كەزدە 2-كۋرس ستۋدەنتى ەدىم.

- ۇيلەنۋگە بىردەن ۇسىنىس جاسادى ما؟

- جو-جوق. ەكى جىل بويى سكايپ ارقىلى تەك دوس رەتىندە ارالاسىپ تۇردىق. ول ۆاشينگتوندا، مەن ينديانادا، جۇپ بولىپ كەتۋىمىز مۇمكىن ەمەس تە ەدى. ءبىراق، 2010 -جىلى باكالاۆردى اياقتاعان سوڭ، مەن ماگيستراتۋرانى نيۋ-يوركتە جالعاستىراتىن بولىپ شەشتىم.

ءدال سول ۋاقىتتا ۇلان دا نيۋ-يورككە كوشىپ كەلىپتى. العاشقى كۇندەردىڭ بىرىندە سكايپتا وتىرسام، ۇلان ونلاين ەكەن، بىردەن حابارلاما جازىپ ەدىم، جاۋاپ بەردى. سول كۇنى كەزدەسىپ، سودان ايىرىلمادىق: جارتى جىلدان سوڭ ونىڭ جارى اتاندىم.

- اتا-اناڭىز قارسىلىق بىلدىرمەدى مە؟

- ارينە، تاڭ قالدى. ءبىراق، بىردەن قولدادى. اتا-انالارىمىزبەن العاش سكايپ ارقىلى تانىستىق. كەيىن سول جىلدىڭ جازىندا ەلگە ورالىپ، حالقىمىزدىڭ بار داستۇرىمەن تويىمىزدى دۇرىلدەتىپ اتاپ وتتىك. ۇلاننىڭ جۇمىسى، مەنىڭ وقۋىم ا ق ش-تا بولعاندىقتان قايتا ورالدىق. كەلەسى جىلى تۇڭعىشىمىز دانيال دۇنيەگە كەلدى.

- وقۋ، وتباسى، نيۋ-يورك. بارىنە قالاي ۇلگەردىڭىز؟

- ءيا، دۇرىس ايتاسىز. تۇڭعىشىمىز دۇنيەگە كەلگەننەن كەيىن نيۋ-يوركتە تۇرۋ مۇمكىن ەمەس بولدى. بۇل قالا تىم قارقىندى. ءساتى ءتۇسىپ، جولداسىمدى قىزمەتىمەن ۆاشينگتونعا اۋىستىردى. مەن بولسام، ماگيستراتۋرانىڭ تەك ەكى سەمەسترىن اياقتاپ، وقۋىمدى ۆاشينگتوندا IT ماماندىعى بويىنشا جالعاستىردىم. قازىر وسى سالادا جۇمىس ىستەيمىن.

- IT - دەن جۋرناليستكە مامانداندىڭىز با؟

- ءيا، بۇل ماماندىق - جالاقىسى جوعارى تولەنەتىندەردىڭ ءبىرى. جۇمىستى ۇيدە وتىرىپ-اق جاساي بەرەسىڭ. مەن ءۇشىن وتە ىڭعايلى. سەبەبى، ۇلىمىز بيىلدان مەكتەپكە، قىزىمىز بالا-باقشاعا بارادى.

- امەريكاندىقتاردىڭ مەنتاليتەتى مۇلدەم بولەك. بالالارىڭىزدى قالاي تاربيەلەيسىزدەر؟ بولاشاقتا اتا تەگىن ۇمىتىپ كەتەدى دەپ قورىقپايسىز با؟

- مۇنداي قورقىنىش مۇلدە جوق. سەبەبى، بالالارىمىز جازعى دەمالىستارىن اتا-اجەلەرىنىڭ جانىندا قازاقستاندا وتكىزەدى. جىل سايىن. اتا-انالارىمىز دا جىل سايىن، ءتىپتى جىلىنا ەكى رەت كەلىپ تۇرادى. سونداي-اق، ۇلىم سەنبى سايىن قازاق مەكتەبىنە بارادى.

ءبىز وتانىمىز، ونىڭ تاريحى، شىققان تەگىمىز جايلى ءجيى ايتىپ وتىرامىز. اتا-اجەلەرىمەن قازاقشا سويلەسەدى. ءۇش ءتىلدى بىردەي مەڭگەرىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار، دانيال ەلشىلىككە قاراستى حوردا ءانشى. قازاقشا اندەردى جاتقا بىلەدى.

بالالارىمنىڭ بالالىق شاعىنىڭ وسىلاي ءوتىپ جاتقانىنا قۋانامىن. تاڭداناتىن شىعارسىز، ءبىراق امەريكادا وتباسىلىق ينستيتۋت جاقسى قالىپتاسقان. بالالار ءۇشىن بار مۇمكىندىك بار. ولاردىڭ وتانىن سۇيەتىن پاتريوت، يناباتتى، ءبىلىمدى بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا كۇمانىم جوق.

- جارايسىز. ا ق ش-تا قازاقستاندىقتار ءجيى كەزدەسىپ تۇرادى ما؟ الەۋمەتتىك بەلسەندىسىزدەر مە؟

- ءيا، ناۋرىز، تاۋەلسىزدىك كۇنى، ايت مەرەكەلەرى سايىن دا، كۇندەلىكتى دە ءجيى-ءجيى جينالىپ تۇرامىز. ءبىزدىڭ شاڭىراق قوناق كۇتۋدەن شارشامايدى.

بۇعان اتا-انالارىمىز دا قۋانادى. بالالاردىڭ كوپشىل بولعانى ءجون ەمەس پە؟ جولداسىم دا، مەن دە الەۋمەتتى بەلسەندىمىز. ايتپاقشى، جاقىندا عانا «گۇلدەر» ءبي توبىنىڭ ءبيشىسى اتاندىم. توبىمىزدىڭ نەگىزگى ءتورت ءبيشىسى بار.

العاشقى رەت حالىقارالىق بانكتە بيلەدىك. ناۋرىز قارساڭىندا تاعى دا، ۆيردجينياداعى ۇلكەن ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ بىرىندە، 15 مىڭدىق اۋديتوريانىڭ الدىندا ءوز ونەرىمىزدى كورسەتەمىز. بۇل باستامانىڭ ءبارى اينۇر ەسىمدى قىزدىڭ ارقاسى.

كوستيۋمدەرىمىزدى ارنايى قازاقستاننان الدىرامىز. بارلىعى ادەمى تاستارمەن كومكەرىلىپ، قولمەن كەستەلەنگەن بۇيىمدار. امەريكالىقتار كورگەندە، تاڭدانىستارىن جاسىرا المايدى.

- ۇلتتىق كيىمدى مەرەكەلەردە عانا كيەسىز بە؟

- ۇلتتىق ناقىشتى كۇندەلىكتى كيىپ جۇرگەن وبرازدارىما دا قولدانۋدى ءجون كورەمىن. سەبەبى، مەن ينديانادا وقىپ جۇرگەندە «بورات» دەگەن فيلم ەندى شىققان ەدى. اينالامداعىلاردىڭ ءبارى «بوراتتىڭ» سۋرەتى سالىنعان جەيدەلەردى كيىپ، فيلمنىڭ جەلىسىنە شىن سەنەتىن.

جالعىز بولعانىما قاراماستان، مەن ساسپادىم. عالامتور ارقىلى بوراتتىڭ سۋرەتى سالىنعان، ءبىراق ۇستىنەن سىزىلىپ تاستاعان، «بورات جوق» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن جەيدەگە تاپسىرىس بەرىپ، كيىپ ءجۇردىم.

ۋنيۆەرسيتەتتە جىل سايىن وتەتىن ەلدەردىڭ مادەنيەتىن تانىستىراتىن جيىندا، ەلىمىز جايلى دۇرىس اقپارات بەرىپ، ءبارىن تانىستىرعاندا، امەريكالىقتار شىن تاڭ قالدى. وسى وقيعادان كەيىن كيىمىمە ۇلتتىق ناقىشتى قوسۋ ادەت بولىپ كەتتى. ماقتان ەتەمىن.

- ال، ەلگە ورالۋ جوسپاردا بار ما؟

- ەگەر جولداسىمنىڭ قىزمەتى بويىنشا ەلگە ورالۋ كەرەك بولسا، مۇدىرمەيمىز. ەرتەڭ بولسا دا ەلگە كوشۋگە دايىنبىز.

- ا ق ش-تا ءبىلىم الىپ جاتقان جاستارعا نە دەيسىز؟

- جالپى، قازاق جاستارىنا ايتارىم: وقىڭىزدار، ەل كورىڭىزدەر، جەر كورىڭىزدەر، جان-جاقتى بولىڭىزدار. كۇن سايىن وسۋگە تالپىنىڭىزدار، ءومىر سونداي قىزىق. ۇيرەنگەندەرىڭىزدىڭ ءبارىن ەلگە ورالىپ، كوركەيۋىنە ۇلەس قوسىڭىزدار. بولاشاق ءبىزدىڭ قولىمىزدا دەيمىن.

- سۇحباتىڭىزعا راحمەت! سىزگە تەك ساتتىلىك تىلەيمىز.