كيريلليتسا ءالىپبيى: اۋەلگى ماقسات حريستيان ءدىنىن ۋاعىزداۋ بولعان

استانا. قازاقپارات - كيريلليتسا - سلاۆيان ءالىپبيىنىڭ العاشقى ەكى ءتۇرىنىڭ ءبىرى (ەكىنشىسى -  گلاگوليتسا).

ءالىپبي سلاۆيان اعارتۋشىسى كيريللدىڭ اتىمەن اتالعان ءالىپبي. كيريلل 827 -جىل شاماسىندا فەسسالونيكي (سولۋن) قالاسىندا تۋعان. كيريلل سلاۆيان ەلدەرىنە حريستيان ءدىنىن ۋاعىزداۋ ءۇشىن سلاۆيان ءالىپبيىن جاسايدى.

گرەك جازۋىنىڭ 25 ارىپىنە سلاۆيان ءتىلىنىڭ دىبىستارىن بەلگىلەۋ ءۇشىن قوسىمشا 18 ءارىپ قوسىپ، 43 ارىپتەن تۇراتىن ءالىپبي قۇراستىردى. قازىرگى كيريلليتسا 43 ارىپتەن تۇرادى، ول اۋەلدە 38 ارىپتەن قۇرالىپ، وعان 5 ءارىپ كەيىن قوسىلدى. كيريلليتسانىڭ ارىپتىك قۇرامى كونە سلاۆيان ءتىلىنىڭ دىبىستىق جۇيەسىنە ساي كەلەدى، سوندىقتان ول قازىرگى سلاۆيان تىلدەرىنىڭ كوپشىلىگىنىڭ الىپبيىنە نەگىز بولدى. كيريلليتسا گرەك جازۋى نەگىزىندە جاسالعان. رەسەيگە كيريلليتسا 10 عاسىردا ەنگەن.

ورىس الىپبيىنەن كيريلليتسانىڭ 12 ءارپى شىعارىلىپ، ەكى جاڭا ءارىپ (ي، ە) قوسىلعان. 1940 -جىلى كەڭەس وداعى حالىقتارى بىرتەكتى ءالىپبيدى قولدانۋى قاجەت دەگەن ساياساتپەن ك س ر و قۇرامىنداعى حالىقتاردىڭ جازۋى جاپپاي كيريلليتساعا كوشىرىلدى. ونىڭ ىشىندە قازاق جازۋى دا كيريلل الىپبيىنە كوشىرىلىپ، بۇگىنگە دەيىن قولدانىلىپ كەلەدى.

ورىس تىلىندە جوق قازاق ءتىلى دىبىستارىنىڭ تاڭبالارى كيريلل تاڭبالارىنا ۇقساستىرىلىپ (ق- ك، ع- گ، ءو - و، ڭ- ن)، قازىرگى قازاق ءالىپبي قابىلداندى. بۇل ءالىپبيدىڭ قازاق تىلىنە ءتان ەرەكشەلىكتەردىڭ ءبارىن تولىق تاڭبالاي الماۋىنا بايلانىستى كەيىنگى جىلدارى قازاق جازۋىن لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ ماسەلەسى كوبىرەك كوتەرىلۋدە.