قازاقتىڭ كيىمىن قاي ۇلت وكىلى كيسە دە جاراسادى - شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق- قا شولۋ - فوتو
***
قازاقتىڭ كيىمىن قاي ۇلت وكىلى كيسە دە جاراسادى - kaznews.mn
ءدال وسىنداي تاقىرىپپەن موڭعوليالىق kaznews.mn پورتالىندا سۋرەتتىك اقپارات جارىق كوردى. باستارىنا كەرەيلەرگە ءتان ۇكىلى پۇشپاق تىماقتى (تۇلكى تەرىسىنىڭ پۇشپاقتارىنان جاسالعان تىماق) كيىپ، بەلدەرىنە قازاقى كۇمىس بەلبەۋدى بۋىنعان، الدىندا قىران قۇس تۇرعان ەۋروپالىق ناسىلدەگى ەكى قىزدىڭ فوتو سۋرەتى جاريالانعان.
سۋرەتكە «قازاقتىڭ كيىمىن قاي ۇلت وكىلى كيسە دە كەرەمەت جاراسادى عوي!» دەگەن تاقىرىپ قويىپتى اتالعان اقپارات كوزى.
قىتايداعى «اتلاس مەكەنى» اتتى حالىقارالىق كيىم-كەشەك اپتالىعى - kazakcnr.com
شىڭجاندىقتاردىڭ ۇلتتىق ءستيلىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق كيىم-كەشەك كورمەسى قىتاي استاناسى بەيجىڭ قالاسىندا وزگەشە فورمادا ءوتتى دەپ حابارلاعان قىتايدىڭ قازاق راديوسى اقپاراتتىق پورتالى.
«شىڭجانداعى تانىمال كيىم سانگەرلەرىنىڭ ەڭ ۇزدىك كيىم جوبالاۋشىلارى، كوپ جىلدىق تاجىريبەسىنە نەگىزدەلگەن اتلاستىق ستيلدەگى حالىقارالىق كورمەسى ءوتتى. ۇلتتىق وزگەشە مادەنيەت سانالعان بۇل كورمە حالىقارالىق ساحنادا بوي كورسەتىپ، تەك شىڭجانعا عانا ءتان ءداۋىر اعىمىن بەينەلەدى»، - دەيدى جوبا اۆتورلارى.
30- قازاندا مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى قۇندى مادەني مۇرا اتلاستىق ۇلگىدە جاسالعان «اتلاس مەكەنى» تاقىرىبىنداعى بۇل كيىم-كەشەك كورمەسىنىڭ العاشقى جاريالانىمى تانىمال «بەيجىڭنىڭ» التىن ءتۇستى ساحناسىندا قويىلدى، دەپ جازادى اتالعان اقپارات كوزى.
قاپتامانىڭ قاۋىپسىزدىگى قالىس قالماسىن - ulgiinews.mn
ءدال وسىنداي تاقىرىپپەن ulgiinews.mn پورتالىندا تۇتىنۋشى قۇقىعى تۋراسىندا كولەمدى ماقالا جارىق كوردى. ماقالا اۆتورى كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزىدىگىنىڭ باستى كورسەتكىشى ازىق-تۇلىك بولىپ سانالادى دەي وتىرىپ، الەمدەگى ەڭ ماڭىزدى ماسەلە - ادام دەنساۋلىعى ەكەنىن العا تارتادى.
تاعام مەن ازىق-تۇلىك لاستانىنان پايدا بولاتىن اۋرۋلار سول ەلدىڭ بەدەلى مەن ەكونوميكاسىنا نۇقسان كەلتىرەدى. قاۋىپسىزدىك قامتاماسىز ەتىلمەگەندىكتەن ازىق-تۇلىكتەن الەمدە جىلىنا 2 ميلليون ادام كوز جۇمادى دەگەن مالىمەت بار دەيدى جازبا اۆتورى.
اۆتور ق ح ر- نان ءارتۇرلى جولمەن كەلگەن ازىق-تۇلىكتەر قۇرامىندا ادام اعزاسىنا زياندى زاتتار بارىن ايتادى.
«ميكروب، ۆيرۋس، ناسەكومدار جانە حيميالىق زات قوسىلعان ازىق-تۇلىكتەر ءىش وتۋدەن باستاپ قاتەرلى ىسىككە دەيىنگى 200 ءتۇرلى سىرقاتقا سەبەپ بولادى. ازىق - تۇلىك شيكىزاتىنىڭ ساپاسى، ونى ءوندىرۋ، تاراتۋ، تۇتىنۋداعى وزگەرىستەر ناتيجەسىندە ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى قامتاماسىز ەتىلمەي، كوپ جاعدايدا ۇمىت بولىپ جاتادى. ارنايى ازىق-تۇلىككە پايدالانۋعا ءتيىستى ەمەس تەحنيكالىق ماي جانە سۇيىقتىقتار قۇيىلعان نەمەسە ق ح ر- نان ءارتۇرلى جولمەن كەلگەن «كوك تورسىقتاردا» تەمىر 2 ەسە، نيتريت 11 ەسە، اممياك 48 ەسە كوپ بولىپ شىققان.
وسىنداي ىدىستا ءبىر تاۋلىك ساقتالعان ءسۇت قۇرامىندا اۋىر مەتالل كارميننىڭ مولشەرى ستاندارتتا كورسەتىلگەن دەڭگەيدەن 3-4 ەسە كوپ بولادى دەپ جازادى اتالعان پورتال.
اۆتور بۇل ماقالاسىنىڭ تۇزدىعى رەتىندە، كەز كەلگەن ازىقتىق تاۋار قاپتاماسىنىڭ دا ادام دەنساۋلىعىنا ايتارلىقتاي كەرى اسەرىن تيگىزەتىنىن تىلگە تيەك ەتەدى.
«...تاۋاردىڭ قاپتاماسى ازىق-تۇلىكتىڭ قۇنارلىعى، ءدامى جانە ساپاسىن جوعالتپاي، تۇتىنۋشىلارعا جەتكىزۋ مىندەتىن اتقارادى. قاپتاما تاۋاردى سۋ، جاۋىن-شاشىن، كۇن، جەل سياقتى سىرتقى اسەرلەردەن قورعاپ، تاۋاردى تىركەۋگە الۋ، ساناۋ، جيناۋ جۇمىسىن رەتتى جانە جەدەل اتقارۋ ماقساتىندا پايدالانىلادى.
وعان قاۋىپسىزدىك، گيگيەنا، تابيعاتقا كەرى اسەرىنە بايلانىستى تالاپتار قويىلادى. قاپتامالار سىرتقى جانە ىشكى دەپ 2 تۇرگە بولىنەدى. ولار تاۋاردىڭ وتۋىنە ىقپال ەتىپ، تۇتىنۋشىلاردى وزىنە تارتاتىنداي ديزايندا جاسالۋى شارت. ال، سىرتقى ىدىس، قوراپ، قاپتاما تاۋاردى جيناۋ جانە ساقتاۋ ماقساتىنا ساي ىستەلەدى.
قاپتاما كاردون قاعاز، پاكەت، اينەك، قالايى جانە تاعى باسقا ماتەريالداردان وندىرىلەدى. ول ءونىمدى پايدالانۋعا ىڭعايلى ەتۋ، ساقتاۋ مەرزىمىن ۇزارتۋ، تۇتىنۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارۋ، تاۋار جايلى اقپارات تاسىمالداۋ كەزىندەگى ءىس-ارەكەتتەردى جەڭىلدەتۋ مىندەتىن اتقارادى.
قاپتاما حالىقارالىق جانە ەلىمىز ستاندارتىنا جانە تۇتىنۋشىلار سۇرانىسىنا ساي بولعانى ابزال. وسى تالاپتارعا سايكەس بولسا عانا قاپتاما حالىقارالىق تالاپتاردى قاناعاتتاندىرا الادى. قاپتامانىڭ جاپسىرما ەتيكەتى زاڭدا كورسەتىلگەن تالاپتاردى ورىنداعان، ازىق-تۇلىك ونىمدەرى تۋرالى ستاندارتتا كورسەتىلگەن اقپاراتتار قامتىلعان بولۋى شارت.
ەلىمىزگە يمپورتتالاتىن ونىمدەردە تاۋار تۋرالى مالىمەتتەر موڭعول، اعىلشىن، ورىس تىلدەرىندە جازىلۋعا ءتيىس. ال حالىقارالىق دەڭگەيدە اعىلشىن تىلىندە بولۋى مىندەتتى. كەز كەلگەن ەل شەتەلدەن اكەلىنەتىن تاۋارلار قاپتاماسىندا ەتيكەت مەملەكەتتىك تىلدە جازىلعان بولۋ تالابىن قويادى. وندا ءونىمنىڭ اتى، قۇرامى، تەحنولوگيالىق ەرەكشەلىگى ايقىن جازىلعان بولۋى قاجەت.
ەلىمىز ازىق-تۇلىك ونىمدەرى قاجەتتىلىگىنىڭ 80 پايىزىن شەتەلدەردەن يمپورتپەن ەنگىزەدى. يمپورتتىق تاۋارلاردىڭ 30 پايىزىن كۇندەلىكتى تۇتىناتىن ازىق تۇلىك يەلەنسە، ونىڭ 40 پايىزى ءسۇت ونىمدەرى ق ح ر- نان تاسىمالدانادى. وندا كوبىنەسە موڭعول تىلىندە تۇتىنۋشىلارعا ارنالعان اقپارات جازىلمايدى. كەيبىر ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە قوسىلاتىن زاتتار زياندى بولىپ كەلەدى...».
ماقالا سوڭىندا اۆتور، دەنساۋلىققا پايدالى اق تاعامدى تەحنيكالىق ماي، توسول، سۇيىقتىق قۇيعان ىدىس، قايتا وڭدەلگەن كوك تورسىقتارعا قۇيىپ، ونى كۇن تۇسەتىن اشىق جەردە ساۋدالاساق، ونىڭ اق تاعامىمىز حيميالىق وزگەرىستەرگە ۇشىراپ، ۋلى تاعامعا اينالىپ، ناتيجەسىندە قاتەرلى اۋرۋعا شالدىقتىرۋى مۇمكىن ەكەنىن استە ەستەن شىعارماۋ كەرەكتىگىن ايتادى.
سونداي-اق، قاۋىپتى تاۋار قاپتامالارىنان باس تارتىپ، قاۋىپسىز سالاماتتى دا سالاۋاتتى ورتادا ءومىر ءسۇرۋ ءداستۇرىن قالىپتاستىرىپ، تەك قانا ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە ارنالىپ جاسالعان ىدىستى قولدانۋدى داعدىعا اينالدىرايىق، اعايىن دەپ تۇيىندەگەن.
اتالعان زەرتتەۋ ماتەريالىن ازىق-تۇلىك، اۋىلشارۋاشىلىق باسقارماسى ءوندىرىس، ساۋدا، داياشىلىق ءبولىمى باستىعى لارا سولتان قىزى ازىرلەگەن.
شىمكەنت قالاسىندا «تۇرىك فيلمدەرىنىڭ اپتالىعى» باستالدى - trt.net.tr
قازاقستاندىقتار ءۇشىن الدەقاشان تانىلىپ ۇلگەرگەن تۇرىك فيلمدەرىنىڭ كەزەكتى ءبىر تانىستىرىلىمى شىمكەنت قالاسىندا باستالعانى تۋرالى ءبىزدىڭ قازاقپارات ح ا ا- دا حابارلانعان بولاتىن.
وسى اپتادا تۇركيا راديو تەلەديدار مەكەمەسىنىڭ پورتالى اتالعان مادەني ءىس-شارانىڭ اپتا سوڭىنا دەيىن جالعاساتىنىن ايتادى. تۇركيانىڭ مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگى مەن وڭتۇستىك قازاقستان اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن ەۋرازيا ازاماتتىق قوعام ىنتىماقتاستىعى قوعامىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكىزىلگەن شارانىڭ بەتاشارىندا قازاقستاننىڭ انكاراداعى بۇرىنعى وكىلەتتى جانە توتەنشە ەلشىسى، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ، ەۋرازيا ازاماتتىق قوعام ىنتىماقتاستىعى قوعامىنىڭ ءتوراعاسى يسمايل سافي جانە كوپتەگەن قوناق قاتىسقانىن جازادى اتالعان اقپاراتتىق پورتال.
ازاماتتىق قوعامنىڭ ءتوراعاسى ي. سافي مىرزا شىمكەنتتە بۇنداي كينو كورسەتىلىمنىڭ وتكەنىنە ريزا ەكەنىن، وسىندا ونەر قايراتكەرلەرى جانە اعارتۋشىلاردان تۇراتىن 25 ادامدىق دەلەگاتسيامەن كەلگەنىن، تۇرىك فيلمدەرىن قازاق باۋىرلارىمىزعا تانىستىرۋ اپتا بويى جالعاساتىنىن ايتتى دەپ مالىمدەگەن trt.net.tr.
جەكسەنبى كۇنى اياقتالاتىن تۇرىك فيلمدەرى اپتالىعىندا «ۇزىن حيكايا»، «12»، «كوزىمنىڭ نۇرى»، «سوڭعى حات» سىندى تۇركيادا تانىمال بولعان فيلمدەر كورسەتىلەدى ەكەن.
قازاقستان 36-ورىن، موڭعوليا 62-ورىندا تۇر - KAZNEWS
وسى اپتادا «Doing Business 2018» وزدەرىنىڭ جاڭا رەيتينگىسىن جاريالاعانى بەلگىلى. ءبىراق ونى ءار ەل قاجەتتى تۇسىن عانا الدى. موڭعوليالىق پورتال ءوز ەلدەرىنىڭ دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ بيزنەس جۇرگىزۋگە قولايلىلىقتى انىقتايتىن Doing Business 2018 رەيتينگىندە 1.27 يندەكسپەن كوتەرىلىپ، 190 ەلدەن 62-ورىنعا شىققانىن ايتادى. KAZNEWS- تە اتاپ وتىلگەندەي، دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ «Doing Business 2018: Equal Opportunity for all» دەيتىن ەسەبىندە برۋنەي، دارۋسالام، تايلانديا، مالاۆيا، كوسوۆو، ءۇندىستان، وزبەكستان، زامبيا، نيگەريا، دجيبوۋتي جانە ەل-سالۆادور 2016-2017-جىلدارى بيزنەسكە قولايلى جاعداي تۋعىزۋدا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتكەن ون ەل قاتارىنا كىرگەنى ايتىلادى.
بيزنەس جاساۋعا ەڭ قولايلى ەلدەر ءتىزىمىن بيىل جاڭا زەلانديا باستاعان. ەكىنشى ورىنداعى سينگاپۋر بۇعان دەيىن ون جىل بويى ءتىزىمنىڭ باسىندا بولعان ەدى. العاشقى وندىققا سونىمەن قاتار دانيا، وڭتۇستىك كورەيا، گونكونگ، ا ق ش، ۇلى بريتانيا، نورۆەگيا، گرۋزيا جانە شۆەتسيا كىرگەن.
«34- جاپونيا مەن 35-رەسەيدەن كەيىنگى ورىندى قازاقستان 36- بولىپ يەلەگەن، ال ەكونوميكاسىنىڭ جىلدام دامۋىمەن الەمدە الدىڭعى قاتارعا شىعىپ كەتكەن ق ح ر بولسا 78-ورىندى قاناعات تۇتىپ تۇر» دەپ جازادى اتالعان اقپاراتتىق پورتال.
Doing Business-تىڭ بۇل جولعى ەسەبىندە مەملەكەتتەردىڭ ازاماتتارى بيزنەستى اشىپ، ءىس جۇرگىزۋىنە قولايلى جاعدايلار جاساۋى مەن كەدەرگى كەلتىرۋى، سىرتقى ساۋدا جۇرگىزۋ قىزمەتى، سالىق تولەمدەرى، ينۆەستورلار مۇددەسىن قورعاۋ دەڭگەيىنە قاتىستى 190 ەلدىڭ كورسەتكىشى تالدانعان.
استانا پروتسەسى بەيبىتشىلىك شۇعىلاسىن سىيلادى - People Daily
وسى اپتادا سيريا ماسەلەسى جونىندە ەكى كۇن وتكىزىلگەن استانا پروتسەسىنىڭ 7-حالىقارالىق كەزدەسۋى قىتايدىڭ بەلدى اقپارات كوزدەرىنىڭ نازانىنان تىس قالمادى. ەكى كۇنگە سوزىلعان سيرياداعى قاقتىعىستى رەتتەۋ جونىندەگى استانا پروتسەسى اياسىنداعى جەتىنشى حالىقارالىق كەزدەسۋ 31- قازان كۇنى اياقتالعانى بەلگىلى.
بەيبىتشىلىك كەلىسسوزىنىڭ جالپى ماجىلىسىندە قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قايرات ءابدىراحمانوۆ سيريادا سوعىستى توقتاتۋعا كەپىلگەر ەلدەر رەسەي، تۇركيا، يراننىڭ بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن جاريالاپ، قاتىسۋشى تاراپتاردىڭ سيريادا «قاقتىعىستى باسەڭدەتۋ اۋماعىن» قۇرۋ تۋرالى 4- مامىردا قول قويعان جادىنامانى تياناقتاندىرۋىنا ريزاشىلىق ءبىلدىردى.
«بىرلەسكەن مالىمدەمەدە قاقتىعىستى باسەڭدەتۋ اۋماعى (دەەسكالاتسيا اۋماعى) قۇرىلعاننان بەرى، سيرياداعى لاڭكەستىككە قارسى ارەكەتتىڭ ناتيجەلى بولعانى، لاڭكەستىك ۇيىمدارعا سوققى بەرۋدە ناقتى ىلگەرىلەۋشىلىك بار. كەپىلدىك بەرۋشى ەلدەر سيرياداعى لاڭكەستىككە قارسى ارەكەتتەردى ۇزدىكسىز جۇرگىزىلەتىنىن جەتكىزدى»، - دەيدى جەنمين جيباو.
سيريا حالقىمەن تىلدەسۋ جيىنىن اشۋ ــ وسى جولعى استانا پروتسەسى اياسىنداعى ماڭىزدى ناتيجەلەرىنىڭ ءبىرى ەسەپتەلەدى.
بۇل ۇسىنىستى رەسەي تاراپى ورتاعا سالىپ، كەپىلگەر ەلدەر قولداۋ كورسەتكەن. سيريا ماسەلەسى بويىنشا كەلەسى جيىن رەسەيدىڭ سوچي قالاسىندا وتەدى. سيريانىڭ بۇۇ- دا تۇراتىن تۇراقتى وكىلى باشار ال- دجافاري ب ا ق- قا بەرگەن سۇحباتىندا بۇل كەلىسىمگە - قايتا-قايتا كەڭەسۋ، سايكەسۋ ناتيجەسىندە قول جەتكىزگەنىن ايتقان.
«حالىقپەن تىلدەسۋ سيرياداعى ءتۇرلى قارسى توپ وكىلدەرىنىڭ باسىن قوسىپ، نەگىزگى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ جانە ب ۇ ۇ- نىڭ باقىلاۋىندا پارلامەنت پەن پرەزيدەنتتى سايلاۋ سىندى ماسەلەلەر جونىندە كەڭەس وتكىزۋگە جول اشادى دەپ ۇمىتتەنەمىز. سيريادا ۇلتتىق ءبىرتۇتاس ۇكىمەت قۇرۋدىڭ مۇمكىنشىلىگىن جوققا شىعارمايمىز، - دەيدى استانا پروتسەسىنە كەلگەن ر ف پرەزيدەنتىنىڭ سيريا جونىندەگى ارناۋلى ەلشىسى الەكساندر لاۆرەنتيەۆ» دەپ جازادى اتالعان اقپارات كوزى.
اۆتور: بەيسەن سۇلتان