حانقورعان قالاشىعى اسپان استىنداعى مۋزەيگە اينالماق - فوتو

شىمكەنت. قازاقپارات - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى حانقورعان قالاشىعى الداعى ۋاقىتتا تولىق ارحەولوگيالىق قازبا، قالپىنا كەلتىرۋ جانە كونسەرۆاتسيالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، اشىق اسپان استىنداعى مۋزەيگە اينالاتىن بولادى.

بۇگىن بۇل تۋرالى سايرام اۋدانىنداعى حانقورعان قالاشىعىندا وڭتۇستىكتەگى ارحەولوگيالىق تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا وتكەن القالى جيىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ ءمالىم ەتتى.

جانسەيىت قانسەيىت ۇلى جۇرگىزىپ وتىرعان ماجىلىسكە وبلىسىمىزداعى ءتيىستى باسقارما باسشىلارى، ماماندار مەن ءبىر توپ ارحەولوگ- عالىمدار قاتىستى، دەپ حابارلايدى ءوڭىر باسشىسىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

 

جيىننىڭ ماقساتى - ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىنداعى «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرى» جوباسى بويىنشا ارحەولوگيالىق تاريحي ورىنداردى دامىتۋدى ناقتىلاپ، پىسىقتاپ الۋ.

 

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ەلىمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتى ءۇشىن ايرىقشا ماڭىزى بار ساۋلەت جانە ارحەولوگيا ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ۇلكەن شوعىرى ورنالاسقان. تاريحىمىزدى تۇگەندەپ، تامىرىمىزدى تانىپ، بىلۋدە حالىقتىڭ وتكەن تاريحىنان ناقتى ماعلۇمات بەرەتىن ارحەولوگيا ەسكەرتكىشتەرىنىڭ الار ورنى دا ەرەكشە.

 

 «بۇگىن «حانقورعان» قالاشىعىن ارالاپ كورىپ، ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىن وبلىسىمىزدا جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا جينالىپ وتىرمىز. وبلىسىمىزدا ەسەپكە الىنعان تاريح پەن مادەنيەت ءۇشىن ماڭىزى زور 1281 تاريحي- مادەني مۇرا ەسكەرتكىشتەرى بار. ونىڭ ىشىندە ساۋلەتتىك ەسكەرتكىشتەر 218، ارحەولوگيا ەسكەرتكىشتەرىنىڭ سانى 1063- ءتى قۇرايدى. وسى تاريحي ورىندارىمىزعا كەزەڭ - كەزەڭىمەن ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، قالپىنا كەلتىرىۋىمىز قاجەت»، - دەدى وبلىس اكىمى.

 

 وبلىسىمىزدا تۋريزم سالاسىن دامىتۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى وڭىرلەر بويىنشا تاريحي ورىنداردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن ارنايى باعدارلاما دايىندالىپ، كەزەڭ - كەزەڭىمەن ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. ءبىرىنشى كەزەكتە قازىعۇرت، ورداباسى تاۋلارىن، ورتاعاسىرلىق وتىرار، وقسىز، ساۋران، سيداق، مارتوبە، حانقورعان قالاشىقتارى، جۋانتوبە، قاراسپان، كۇلتوبە سياقتى ەجەلگى ەلدى مەكەندەرىنە ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، قالپىنا كەلتىرىۋ جۇمىستارى باستالماق. سونىمەن قاتار، بۇگىندە جويىلىپ كەتكەن ارحەولوگيا جانە ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنە جاتاتىن قوشقار اتا، كەرۋەن ساراي، سوزاق اۋدانىنداعى جۇسىپبەك، جاكەل داتقا كەسەنەلەرىن جانە تاعى باسقا دا تاريحي نىسانداردى دا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىلمەك.

 

القالى جيىندا ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك باۋىرجان بايتانايەۆ حانقورعان قالاشىعىنا ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزۋ تۋرالى بايانداما جاسادى.

 

مۇنان سوڭ ءسوز العان «ساۋلەت بيۋرو» ك م م- ءنىڭ ديرەكتورى باقىتجان اشىربايەۆ وبلىسىمىزداعى ارحەولوگيالىق تاريحي ورىنداردى قالپىنا كەلتىرۋ، اباتتاندىرۋ تۋرالى ءسوز قوزعادى.

 جيىندا تۇركىستان قالاسىنداعى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەردىڭ جاي- كۇيى دە تالقىلاندى. بۇل تۋرالى «ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي- مادەني قورىق- مۋزەيىنىڭ ارحەولوگيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى مارات تۇياقبايەۆ بايانداپ بەردى.

 

 جيىندى قورىتقان وبلىس اكىمى وڭىرىمىزدەگى تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قالپىنا كەلتىرۋ جونىندە سالا باسشىلارىنا ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەدى.