قىزىلوردا وبلىسىندا تاستان جاسالعان قوبىز تابىلدى
قۇندى ارتەفاكت ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى بارىسىندا ІХ-Х عاسىرلاردا پورت رەتىندە تىرشىلىگى قىزعان شاھار - سورتوبە قالاسى اۋماعىنان تابىلدى. قازىر ەجەلگى مەكەننىڭ ` بولىگىن سۋ شايىپ كەتكەن. قۇندى جادىگەردى ارحەولوگتار سورتوبە قالاشىعىنىڭ ءۇشىنشى قاباتىن قازۋ كەزىندە تاۋىپ وتىر. قوبىزدىڭ كولەمى 40 سانتيمەتر شاماسىندا. مۋزىكالىق اسپاپتىڭ ءمۇسىنى قۇمشاۋىت تاستان قاشالىپ، مونشاقتارمەن ارلەنگەن. عالىمدار وسى رەتتە ەگەر كونە قالاشىق تولىق ارشىلسا، قورقىت باباعا قاتىستى جاڭا دەرەكتەر شىعۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ايتادى. سىرداريانىڭ نەگىزگى ارناسى قالانى سالعان كەزدە سورتوبەدەن الىستاۋ بولعان. ال قازىر، سۋ شايعان شاھاردىڭ ءبىر بۇرىشى عانا قالعان.
«سوندىقتان تاريحتان سىر شەرتكەن مەكەندى زەرتتەپ- زەردەلەۋ جانە تابىلعان جادىگەرلەرىن مۇراجايعا تاپسىرۋ جۇمىستارىن جۇيەلەۋ قاجەت»، - دەيدى عالىمدار.
«قوبىز بەينەسىندەگى تاستان جاسالعان قوبىزدىڭ سۇلباسى. ءوزىم سۋرەتشى رەتىندە مۇنىڭ قوبىز ەكەنىن ءبىلدىم. اركىم ءارتۇرلى جورامال جاساي بەرەدى. ءبىراق قاعاز بەتىنە بىركەلكى تۇسىرگەن كەزدە ايقىن كورىنەدى. تابيعي دەپ ايتايىن دەسەك، تابيعيعا كەلمەيدى. ارتى جوڭىلعان. كەلەسى جاعى تەپ- تەگىس، جىلتىر ەتىپ وڭدەلگەن»، - دەيدى ونەرتانۋشى اعابەك نازاروۆ.
«بۇل جەر قىستاق بولۋى مۇمكىن. سەبەبى حالىق وسىندا، داريانىڭ جاعاسىنا مالعا جايلى، ءشوبى شۇيگىن بولعاندىقتان تۇراقتاعان. نەگىزى ەسكەرتكىشتىڭ 4 مادەني قاباتى بار. وعىز مادەنيەتى جەتىاسار مادەنيەتىمەن بايلانىستى. جالپى مۇنداي مادەني ەسكەرتكىش ورتالىق ازيادا جوق»، - دەپ اتاپ ءوتتى مەملەكەتتىك شىعىس مۋزەيىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى (ماسكەۋ) سەرگەي بولەلوۆ.