شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى استاناعا جينالۋدا
الدىمەن شاعىن قۇرامدا وتەتىن وتىرىسقا ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ، ق ح ر ءتوراعاسى شي جينپيڭ، وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەيەۆ، قىرعىزستان پرەزيدەنتى المازبەك اتامبايەۆ، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين، تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون قاتىسادى.
ب ا ق وكىلدەرىنە تاراتىلعان اقپاراتتا ش ى ۇ سامميتىنە ۇيىمنىڭ بايقاۋشى مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارى: اۋعانستان پرەزيدەنتى اشراف گاني احمادزاي، موڭعوليا پرەزيدەنتى ساحياگين ەلبەگدورج، بەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو مەن يران يسلام رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى يبراگيم راحيمپۋردىڭ، ءۇندىستان پرەمەر- ءمينيسترى نارەندرا مودي مەن پاكىستان يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر- ءمينيسترى مۋحاماد ناۆاز ءشاريفتىڭ قاتىساتىندىعى ايتىلعان.
ال ش ى ۇ- نىڭ تۇراقتى ءىس باسىنداعى ورگاندارىنان ش ى ۇ باس حاتشىسى راشيد اليموۆ، ش ى ۇ وڭىرلىك لاڭكەستىككە قارسى قۇرىلىمى اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ديرەكتورى ەۆگەني سىسويەۆ وتىرىسقا قاتىسپاق. مۇنان بولەك، وتىرىستا حالىقارالىق ۇيىمدارىنان كەلگەن باسشىلار دا بار. ولار: ب ۇ ۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتتەريش، ازياداعى ءوزارا ءىس- قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى گۋن تسزيانۆەي، ت م د اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى، اتقارۋشى حاتشىسى سەرگەي لەبەديەۆ، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارت ۇيىمى باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى امانجول جانقۇليەۆ، وڭتۇستىك- شىعىس ازيا مەملەكەتتەرى قاۋىمداستىعىنىڭ باس حاتشىسى لە لىونگ مين.
ب ا ق وكىلدەرىنە ۇسىنىلعان مالىمەتتەرگە سايكەس، كۇننىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ش ى ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسى كەڭەيتىلگەن قۇرامدا وتەدى. ونىڭ بارىسىندا ۇيىمعا ءۇندىستان مەن پاكىستان مۇشە رەتىندە قابىلدانادى دەپ كۇتىلۋدە. وسىلايشا، ش ى ۇ جەر تۇرعىندارىنىڭ 40 پايىزىن، الەم ەكونوميكاسىنىڭ شامامەن ۇشتەن ءبىرىن قامتيتىن بولماق.
ەستە بولسا، بۇگىندە ۇيىمعا رەسەي، قىتاي، قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان جانە وزبەكستان ەلدەرى مۇشە. قازىرگى ۋاقىتتا ش ى ۇ ءتوراعاسى - قازاقستان. ال بۇگىنگى سامميت بارىسىندا ءتوراعالىق قىتاي تاراپىنا وتەدى. وتىرىس سوڭىندا ءبىرقاتار قۇجاتتارعا قول قويىلىپ، ءسال كەيىنىرەك ش ى ۇ باس حاتشىسى راشيد اليموۆ ب ا ق وكىلدەرىنە باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزەدى.
تاۋەلسىزدىك سارايىنداعى بارلىق شارالار اياقتالعاننان كەيىن ش ى ۇ سامميتىنە قاتىسۋشىلار ەكسپو-2017 حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسۋ ءۇشىن كورمە اۋماعىنداعى كونگرەسس- حولعا بەت الادى.
ايتا كەتەرلىگى، شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى 2001 -جىلى قازاقستان، قىرعىزستان، قىتاي، رەسەي مەن تاجىكستان باسشىلارى شەكارا ايماعىنداعى اسكەري سالاداعى سەنىم شارالارىن نىعايتۋ تۋرالى كەلىسىم (شاڭحاي قالاسى، 1996 ج.) مەن شەكارا ايماعىنداعى اسكەري كۇشتەردى ءوزارا قىسقارتۋ تۋرالى كەلىسىمگە (ماسكەۋ قالاسى، 1997 ج. ) قول قويعاننان كەيىن قالىپتاسقان «شاڭحاي بەستىگى» نەگىزىندە قۇرىلدى. ۇيىمنىڭ نەگىزگى ماقساتتارى - 2002 -جىلى 7 - شىلدەدە قابىلدانعان ش ى ۇ حارتياسىنا سايكەس ءوزارا سەنىم، دوستىق پەن تاتۋ كورشىلىكتى نىعايتۋ؛ ساياسي، ساۋدا- ەكونوميكالىق، عىلىمي- تەحنيكالىق، مادەني، ءبىلىم بەرۋ؛ ەنەرگەتيكالىق، كولىك، ەكولوگيالىق جانە باسقا سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتى قولداۋ.
ش ى ۇ مۇشە مەملەكەتتەرى قازاقستان، قىتاي، قىرعىزستان، رەسەي، تاجىكستان جانە وزبەكستان بولىپ تابىلادى. ش ى ۇ جانىنداعى بايقاۋشى مارتەبەسىنە يە مەملەكەتتەر - اۋعانستان، بەلارۋس، ءۇندىستان، يران، موڭعوليا جانە پاكىستان. ش ى ۇ سۇحبات بويىنشا ارىپتەس مارتەبەسىنە يە مەملەكەتتەر - ءازىربايجان، ارمەنيا، كامبودجا، نەپال، بەلارۋس، شري- لانكا، تۇركيا. شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى - قانداي دا ءبىر ەلگە قارسى باعىتتالعان اسكەري بلوك نەمەسە جابىق اليانس ەمەس، ول كەڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا باعىتتالعان قۇرامى كەڭەيتىلۋى مۇمكىن اشىق ۇيىم.
اۆتور: مارلان جيەمباي