بەرىك ءابدىعالي: قازاقستاننىڭ كيەلى ورىندارىن حالىق انىقتايدى

استانا. قازاقپارات - عالىمدار مەن ولكەتانۋشىلاردان قۇرالعان «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرى» جوباسىنىڭ اۋقىمدى ەكسپەديتسياسى قازاقستاننىڭ ءتۇرلى ايماعىنداعى تۇرعىنداردان كيەلى جەرلەر تۋرالى مالىمەتتەر مەن وي- پىكىرلەر جيناقتايدى.

بۇل تۋرالى «ساكرالدى قازاقستان» عىلىمي- زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى بەرىك ءابدىعالي جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىنا ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

«كيەلى جەر» مارتەبەسىن مەملەكەت بەكىتپەيدى. مۇنى حالىقتىڭ ءوزى انىقتايدى. ەگەر حالىق بۇل ورىندى كيەلى دەپ ساناسا، ءبىزدىڭ بۇيرىقتار مەن شەشىمدەرسىز- اق كيەلى بولىپ سانالادى. حالىق نەگە بۇل ورىندى كيەلى دەپ سانايدى، نە ءۇشىن تاعزىم ەتەدى، مىنە وسىنى ءبىلۋىمىز قاجەت. (...) ءبىز ازىرگە دەرەكتەر جيناۋدى باستادىق. ءار وڭىردە مۇنداي ورىندار سانى ءار ءتۇرلى، ءبىراق كارتاعا ەنەتىن كيەلى ورىنداردىڭ ناقتى سانىن ەكسپەديتسيادان كەيىن عانا ايتا الامىز. ەكسپەديتسيا ءبىر ايدان كەيىن باستالادى. جاز سوڭىنا قاراي، ەكى- ءۇش ايدا، ناقتى سيفردى جاريالاي الامىز. ەكسپەديتسيا قۇرامىندا عالىمدار مەن جەرگىلىكتى ولكەتانۋشىلار بولادى»، - دەدى ول «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ ءبىرىنشى رەسپۋبليكالىق فورۋمىندا.

ايتا كەتەيىك، جوبانىڭ نەگىزگى وپەراتورى بولىپ ق ر ۇلتتىق مۋزەيى بەكىتىلدى. ءدال وسى مۋزەي بازاسىندا « قاسيەتتى قازاقستان» ورتالىعى اشىلدى. ءوز كەزەگىندە مۇندا الدىڭعى قاتارلى عالىمداردىڭ، ارحەولوگتاردىڭ، تاريحشى- ەتنوگرافتاردىڭ جانە ولكەنتانۋشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن ساراپشىلار توبى قۇرىلدى. «جالپى بۇل جوبا بەس جىلعا جوسپارلانىپ وتىر. كيەلى ورىندار ءتىزىمى جىل سوڭىنا دەيىن انىقتالادى. ءبىراق وسى باعدارلاماعا سايكەس، بەس جىل بويى كىتاپتار، البومدار شىعارىلىپ، فيلمدەر تۇسىرىلەدى، قازاقستاننىڭ كيەلى ورىندارى تىزىمىنە ەنگەن نىسانداردا تۋريستىك باعىتتاردى دامىتۋ جۇمىستارى قولعا الىنادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى بەرىك ءابدىعالي.

ونىڭ ايتۋىنشا، «قاسيەتتى قازاقستان» - ءدىني جوبا ەمەس، تازا عىلىمي دا جوبا ەمەس. بۇل قازاقستان تاريحىندا ورنى بار تۇلعالاردىڭ، جەرلەردىڭ ءتىزىمىن جاساۋ. بۇل تىزىمگە تاس داۋىرىنەن قالعان نىساندار دا ەنۋى مۇمكىن»، - دەپ ءتۇسىندىردى عالىم.

سونىمەن بىرگە، ق ر مادەنيەت جانە سپوت مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى كيەلى ورىنداردى ىرىكتەۋ تارتىپتەرىن اتاپ كورسەتتى. كيەلى ورىندار تىزىمىنە تابيعي لاندشافت وبەكتىلەرى، ارحەولوگيالىق جانە ارحيتەكتۋرالىق ەسكەرتكىشتەر، ەرەكشە ارداق تۇتاتىن ءدىني نىساندار جانە تاريحي تۇلعالاردىڭ جانە ساياسي وقيعالارمەن بايلانىستى كيەلى ورىندار ەنەتىن بولادى.

سونداي-اق، مينيسترلىك قازاقستاننىڭ سولتۇستىك، شىعىس، باتىس، وڭتۇستىك جانە وڭتۇستىك- شىعىسىنا - التى باعىتى بويىنشا عىلىمي-زەرتتەۋ جانە دالا ەكسپەديتسيالارىن جۇرگىزۋدى جوسپارلانعانىن حابارلادى.

اۆتور: ايجان سەرىكجان قىزى