استاناداعى ەڭ ەسكى توعىز عيمارات - فوتو
استاناعا كەلگەن تۋريستەردىڭ كوبى زاماناۋي ارحيتەكتۋراعا تاڭداي قاعادى. دەگەنمەن، بيىك عيماراتتار اراسىندا اقمولا دەپ اتالعان ەسكى قالانىڭ ءبىر بولشەگى ءالى ساقتالعان. قازاقپارات ءتىلشىسى استانا قالالىق مادەنيەت، مۇراعات جانە قۇجاتتاما باسقارماسىمەن بىرلەسە وتىرىپ، 170 جىلدان استام تاريحى بار عيماراتتاردىڭ توپ توعىزدىعىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنادى.
ساكەن سەيفۋللين مۋزەيى - كوپەس ءۇيى
استاناداعى ەڭ ەسكى عيمارات قازىرگى ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى مۋزەيدىڭ عيماراتى. بۇل نىسان 1846 -جىلى سالىنعان.
171 جىل بۇرىن اقمولا وبلىسىندا كوپەستەر القاسى ءبىر قاباتتى وسى عيماراتتى سالدىرىپ، ونىڭ جەرتولەسىن ساتىلعان بۇيىمداردىڭ ەسەبىن جۇرگىزەتىن كونتور قىلعان. ال ⅩⅩ عاسىردا كوپەس ءۇيىنىڭ ورنىنا «زوركا» دەگەن بالاباقشا اشىلعان. 1988 -جىلى 20 -اقپاندا بۇل عيماراتتا ساكەن سەيفۋلليننىڭ مۋزەيى اشىلىپ، جازۋشىنىڭ اتى بەرىلگەن بولاتىن.
م. اۋەزوۆ كوشەسى، 20. 1846 -جىلى سالىنعان.
دارىگەردىڭ ءۇيى - مۋزەي اكىمشىلىگىنىڭ عيماراتى
س. سەيفۋللين اتىنداعى مۋزەيدىڭ اكىمشىلىگى جۇمىس ىستەيتىن مىنا عيماراتتا ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا ف. ي. بلاگوۆەشەنسكي اتتى دارىگەر تۇرىپ، جۇمىس ىستەگەن ەكەن. كەڭەس وداعى كەزىندە بۇل عيماراتتا ورتالىق وبلىستىق بۋحگالتەرلەر مەكتەبى جۇمىس ىستەگەن.
م. اۋەزوۆ كوشەسى، 20ا. ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا سالىنعان.
مۇسىلمانشا مەكتەپ - باسقارما كەڭسەسى
ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا قازىرگى وتىرار كوشەسىنىڭ بويىندا اقمولانىڭ ەڭ العاشقى مۇسىلمانشا مەكتەبى اشىلعان بولاتىن. 1907 -جىلدان باستاپ مەدرەسەنىڭ جانىنان قىرعىز- تاتار باستاۋىش مەكتەبى اشىلعان بولاتىن. مەكتەپتە 27 بالا ءبىلىم العان. №29 -ۇيدە - قىز بالالار، №31 -ۇيدە - ۇل بالالار وقىعان. 1912 -جىلى بۇل مەكتەپتە جازۋشى، اقىن، قوعام قايراتكەرى ساكەن سەيفۋلليننىڭ ءوزى ساباق بەرگەن.
كەيىننەن عيمارات ق. قۋانىشبايەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق- مۋزىكا دراما تەاترىنىڭ سەحى بولسا، قازىر بۇل عيمارات قايتا جوندەلىپ جاتىر. جوندەلىپ بىتكەن سوڭ قالالىق مادەنيەت، مۇراعات جانە قۇجاتتاما باسقارماسى وسى عيماراتقا كوشىپ بارادى.
وتىرار، كوشەسى 1/3، XIX عاسىردىڭ سوڭىندا سالىنعان.
كونستانتين- ەلەنين شىركەۋى
ⅩⅨ عاسىردا كونستانتين- ەلەنين شىركەۋى سالىنعان بولاتىن. شىركەۋ ءالى كۇنگە دەيىن وسىلاي اتالادى.
1849 -جىلدىڭ 12 -قىركۇيەگىندە اقمولا شىركەۋىنىڭ ءدىن قىزمەتشىسى ميحايل نيكولسكي شەكارا باسشىسىنا ءوتىنىش ءبىلدىرىپ، شىركەۋ قۇرىلىسىن 1850 -جىلدىڭ كوكتەمىندە باستايىق دەگەن ويىن ايتىپتى. 1856 -جىلدىڭ 8 -شىلدەسىندە باس شىركەۋ وكىلى يوانن توروپوۆ جاڭا شىركەۋگە كونستانتينا مەن ەلەنيننىڭ اتىن بەرگەن.
رەسپۋبليكا داڭعىلى، 12-ب، 1854-1856 -جىلدارى سالىنعان
ماتۆەي كۋبرين كوپەستىڭ ساۋدا ءۇيى - «استانا» ساۋدا ورتالىعى
قازىرگى كەنەسارى كوشەسىنىڭ بويىندا تۇرعان بۇل عيمارات وسىدان 112 جىل بۇرىن ماتۆەي كۋبرين كوپەس پەن ونىڭ ۇلدارىنىڭ ساۋدا ءۇيى رەتىندە سالىنعان. رەۆوليۋتسيادان كەيىن بۇل عيماراتتا قالالىق كىتاپحانا، باسپاحانا، ەكونوميكالىق ءبولىم جۇمىس ىستەگەن. ۋاقىت وتە كەلە، عيماراتتىڭ اۋەل باستاعى «ستاتۋسى» كەيىن قايتارىلىپ، ءارتۇرلى دۇكەندەر ورنالاسا باستاعان. كەيىن، كوپەستىڭ ءۇيى ورتالىق ۋنيۆەرماگ بولىپ شىقتى.
1944 -جىلى ءورت بولىپ، عيماراتتىڭ اعاش قاڭقالارى تۇگەل ورتەنگەن. سودان كەيىن التى جىلدان سوڭ ورتەنگەن ۋنيۆەرماگتى قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان ەكەن. جوندەلگەن سوڭ عيماراتتا نان ساتىلا باستاعان. قازىردە بۇل عيماراتتا «استانا» ساۋدا ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى.
كەنەسارى، كوشەسى 37، 1905-1907 -جىلدارى سالىنعان
ۆاسيلي كۋبرين كوپەستىڭ ءۇيى - ۋكارينا ەلشىلىگىنىڭ عيماراتى
قازىرگى اۋەزوۆ اتىنداعى كوشەنىڭ بويىندا تاعى ءبىر كۋبرين اتتى كوپەسكە تيەسىلى عيمارات تۇر. ءبىراق ماتۆەي كۋبرين ەمەس، ۆاسيلي كۋبرين. كوپەس 1910 -جىلى سالىنعان بۇل ۇيدە ءومىر سۇرگەن.
1920 -جىلدىڭ قازانىندا بۇل ءۇي رەسمي تۇردە «العاشقى كەڭەسشىلەر ءۇيى» بولىپ وزگەردى. ⅩⅩعاسىردىڭ ورتاسىندا عيمارات «پيونەرلەر ۇيىنە» اينالعان. ⅩⅩ عاسىردىڭ 80- جىلدارىندا عيمارات ىشىندە تسەلينوگراد وبلىستىق تاريحي- ولكەتانۋ مۋزەيى ورنالاسقان بولاتىن. 2000 -جىلدان باستاپ بۇل عيماراتتا ۋكراينانىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى جۇمىس ىستەپ كەلەدى.
اۋەزوۆ كوشەسى، 57، 1910-1912 -جىلدارى سالىنعان
پ. گ. مويسەيەۆ كوپەستىڭ ءۇيى - ارداگەرلەرگە ارنالعان اۋرۋحانا
ماتۆەي كۋبرين، ۆاسيلي كۋبرين اتتى كوپەستەردىڭ جانىندا پ. گ. مويسەيەۆ اتتى تاعى ءبىر كوپەس ءومىر سۇرگەن بولاتىن.
مويسەيەۆ كوپەستىڭ ءۇيى 1914 -جىلى سالىنعان. قازىر بۇل عيمارات ۇلى وتان سوعىسى مۇگەدەكتەرىنىڭ ورتالىق كلينيكالىق گوسپيتالى.
بوكەيحان كوشەسى، 40. 1914-1918 (1921) جىلدارى سالىنعان
ماريين گيمنازياسى - قالالىق سوت
قازىر استانا قالاسىنىڭ مامانداندىرىلعان سوتى ورنالاسقان عيمارات ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا ماريين گيمنازياسى ءۇشىن سالىنعان بولاتىن. ءار جىلدارى بۇل عيماراتتا قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ وبلىستىق كوميتەتى، قالالىق اۋرۋحانا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارعى سوتى ورنالاسقان بولاتىن.
وماروۆ كوشەسى، 57، ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا سالىنعان
اۆتور: كەنجەكەي توقتامۇرات قىزى