تەگىمىزدى قاشان تۇزەيمىز؟

فوتو: None
استانا. قازاقپارات - تاۋەلسىزدىكتىڭ شيرەك عاسىرىندا شەشىمىن تاپپاعان ءبىر ماسەلە بار.

اركىم ءار تاراپقا تارتىپ، بىلگەنىنشە امال ەتىپ كەلەدى.

سوندا دا قازاق قوعامى ناقتى ءبىر توقتامعا كەلىپ، كەسىمدى ءسوزىن ايتقان جوق. ايتەۋىر ءارى تارت تا، بەرى تارتپەن جۇرگەنىمىزدە 25 جىل دا زىر ەتىپ وتە شىعىپتى. ال ءبىز الا- قۇلا قالپىمىزدا ءالى ءجۇرمىز. ايتىپ وتىرعانىمىز، ادامنىڭ تەگىنە قاتىستى ماسەلە ەدى.

قازاقتىڭ تەگىن قالىپقا كەلتىرۋ ماسەلەسىندە شەرحان مۇرتازانىڭ ءبىر كۇندە ريەۆوليۋتسيالىق وزگەرىس جاساعانىن بىلەتىن شىعارسىز. «ەگەمەن قازاقستاندا» قىزمەت ەتىپ جۇرگەنىندە بۇكىل قىزمەتكەرىمەن قوسىلىپ «وۆ» پەن «يەۆ» - تەن ارىلىپ، قازاقى تۇسىنىك پەن قالىپقا ساي فاميليا قالىپتاستىردى. دەگەنمەن، ءبارىمىز وسىعان توقتادىق دەي المايمىز. ودان كەيىن اتاسىنىڭ اتىنا «تەگى» ءسوزىن جالعاعان، «ۇلى» دەگەن ۇعىمدى قولداعان، «نەمەرەسى» دەپ تە جازعاندار بولدى. سولايشا، ءبىز تەگىمىزدى ءالى ءبىر قالىپقا سالا الماي كەلەمىز.

كەشە عانا وليمپيادا ءوتتى. وزگە ەلدەردىڭ سپورتشىلارىن تانىستىرىپ جاتقاندا فاميلياسىنا قاراپ، قاي ەلدەن ەكەنىن اڭعارا بەرۋگە بولادى. ال ءبىزدىڭ كوپتەگەن سپورتشىلارىمىز وسى كۇنگە دەيىن وتارلاۋشى ەلدىڭ جالعاۋىنان اجىراماعان. الەمگە ءوزىمىزدىڭ شىن الپەتىمىزدى كورسەتە المايتىنداي نە كورىندى بىزگە؟ تۇتاس قوعام ءبىر توقتامعا كەلىپ، بارلىعىمىز تەگىمىزدى ءبىر ىزبەن جازا المايتىنداي بىرلىگىمىز جوق پا ەدى؟ الدە وسىلاي الا- قۇلا قالپىمىزدا جۇرە بەرەمىز بە؟ تۇتاس ۇلتتىڭ بەينەسىن كورسەتەتىن ماسەلەگە بەي- جاي قاراپ، نەمكەتتىلىكپەن جۇرە بەرۋگە بولمايدى دەپ ويلايمىز. سوندىقتان ناقتى قادامعا بارۋ كەرەك.

ءوز باسىمىز شەراعاڭ ۇسىنعان قالىپتى ۇستانامىز. كەيبىرەۋلەر «اتى قايسى، تەگى قايسى، تۇسىنىكسىز، جاڭىلتپاش سياقتى» دەۋى مۇمكىن. ايتايىق، دجوردج بۋش دەگەندە اتى مەن تەگىن شاتاستىرمايسىز عوي. باراك وباما دەسە دە سولاي. جاك شيراك اتىن ەستىگەندە دە باس قاتىرىپ وتىرمايسىز. ءتىپتى، ۋساما بەن لادەن دەيتىن تەررورشىنىڭ اتى اتالعاندا «وسىنىڭ فاميلياسى قايسى؟» دەگەن سۇراق قويمايسىز. ال وسى ءىزدى قازاقى قالىپقا سالعاندا، اياقاستى شاتاسا قالاسىز. نەگە؟ ويتكەنى، ءبىز اتى-ءجونىمىزدى جازۋدا كەڭەس وداعى ەنگىزگەن جۇيەدەن شىعا الماي وتىرمىز.

الدىمەن تەگى، ونان سوڭ اتى، ەڭ سوڭىندا اكەسىنىڭ اتى جازىلاتىن باياعى قالىپپەن ويلايمىز. سودان كەلىپ شاتاسۋ باستالادى. فاميلياسىنىڭ سوڭىندا جۇرناعى جوق جانداردى كورسەڭىز «وسىلار-اق شاتاستىرىپ بولدى-اۋ» دەپ وتىرعانىڭىز سوسىن. سوندىقتان ادام اتىن ءبىرىنشى، اكەسىنىڭ اتىن ەكىنشى، تەگىن ءۇشىنشى جازىلاتىن جۇيە جاسالۋى كەرەك. بالاباقشادا، مەكتەپتە، ۋنيۆەرسيتەتتە، قىزمەتتە، قۇجات بەرەتىن ورىنداردا، قوعامداعى قاي جەردە بولماسىن ادام اتى الدىمەن جازىلاتىن نۇسقاۋ بەرىلۋى قاجەت. وسىدان سوڭ شاتاسقان، «جاڭىلتپاش» دەگەن ادام تابىلمايتىنىنا ءباس تىگەمىز.

 الدەكىمگە ەلەۋسىز، ەسكەرۋسىز، بولماشى دۇنيە سياقتى كورىنەتىن شىعار. دەگەنمەن، ۇلتتىڭ ۇستىنىن كورسەتەتىن، شىن بەت- بەينەسىن بەرەتىن بۇل ماسەلەگە جەڭىل- جەلپى قاراۋعا بولمايدى. ءارى- بەرىدەن سوڭ تەگىمىزدى تۇزەي الماي جۇرگەنىمىزدىڭ ءوزى قۇلدىق پسيحولوگيادان ارىلا الماي، جالتاق كەيىپپەن ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدىڭ كورىنىسى سياقتى قابىلدانۋى بەك مۇمكىن. ءوز الدىنا ەل بولىپ، ءوز قولى ءوز اۋزىنا جەتكەن دەربەس، ازات، ەگەمەن، تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاعىنا مۇنداي قىلىق ءتان بولماسا كەرەك...


«ەگەمەن قازاقستان»