سۋرەتشىلەر تۇڭعىش تەڭگە قالاي جاسالعاندىعىن ايتىپ بەردى
ونىمەن بىرگە بولعان تاعى ەكى سۋرەتشى - اعىمسالى دۇزەلحانوۆ پەن حايروللا عابجاليلوۆ كۇن- ءتۇن دەمەي، ءۇش ايداي ساياجايدا تۇرىپ، جۇمىس ىستەگەن. ولار وزدىگىمەن ادەبيەت پەن تاريح كىتاپتارىن اقتارىپ، تەڭگەنىڭ العاشقى ۇلگىلەرىنە تۇسكەن تۇلعالاردى سالىپ شىققان. نوبايلارىن كەيىن بىرنەشە مارتە تۇزەتكەن، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«شىنى كەرەك، قىزۋ پىكىرتالاستار بولدى. كەز كەلگەن نارسە ءبىز ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق ەدى. ماسەلەن، ءابىلقايىر مەن ابىلاي حانداردىڭ سۋرەتىن ۇزاق سالدىق. گەراسيموۆ دەگەن اكادەميك بولدى. ءوزى انتروپولوگ. سول باس قاڭقالاردىڭ مودەلىن جاساپ بەردى. سوعان قاراپ سالدىق. سوسىن اعىلشىن، نەمىس، سكانديناۆ پەن ورىستىڭ ساياحاتشىلارى قالدىرعان تاريحي مالىمەتتەردى زەردەلەپ، ەكى حاننىڭ بەينەسىن سالىپ شىقتىق. وسىلايشا، ءبارىن ءبىر- بىرلەپ جينادىق. سالىپ بولعاننان كەيىن تاعى پىكىرتالاستار بولدى. مۇرنى ۇقسامايدى، بەت- الپەتى دۇرىس ەمەس جانە تاعىسىن تاعى» ، - دەدى م. الين استاناداعى «تەڭگە - تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ۆاليۋتاسى» تاقىرىبىنداعى كونفەرەنتسيا اياسىندا.
اۆتوردىڭ ايتۋىنشا، تەڭگەنىڭ العاشقى ۇلگىلەرىن جاساۋ بارىسىندا ونىڭ ءوزى تاريحتان كوپتەگەن ماعلۇمات الدى. ماسەلەن، ول ءال- ءفارابيدىڭ كۇمبەزدى سالۋ تەحنولوگياسىن ويلاپ تاپقانىن سول كەزدە ءبىرىنشى رەت ءبىلدى.
«ءالى ەسىمدە، ءبىزدى ۋاقىت جاعىنان قاتتى قىستى. سوندا ساياجايدا تۇرىپ، ءۇش- اق ساعات ۇيىقتايمىز. باس كەزىندە ماكاروندى ءوزىمىز پىسىرەمىز، تاماق ءىشىپ الامىز دا، قايتادان جۇمىسقا كىرىسەمىز. ءسويتىپ، ءۇش ايدىڭ ىشىندە تەڭگەنىڭ العاشقى ۇلگىلەرىن سالىپ شىقتىق. تۇڭعىش تەڭگەنىڭ ەرەكشەلىگى دە سول، بارلىعىن ءوز قولىمىزبەن جاسادىق» ، - دەيدى سۋرەتشى.
ارمان اسقاروۆ