ادام ءۇشىن «جەتى كۇنانىڭ» ەڭ اۋىرى

استانا. قازاقپارات - قۇداي تاعالانىڭ ادام بالاسى ماڭدايىنا تۋماي جاتىپ جازىپ قويعان «جەتى كۇناسىنىڭ» ىشىندەگى ەڭ اۋىرى، قاۋىپتىسى، زىميانى، زياندىسى، وزبىرى، ابىرويدان جۇرداي ەتەتىنى- كۇنشىلدىك.

كەز كەلگەن ادامنىڭ بويىنان تابىلاتىن (راس، بىرەۋدە ازداۋ، بىرەۋدە كوبىرەك) «جەتى كۇنانىڭ» ءبىرى ءارى بىرەگەيى- كۇنشىلدىك سەزىم ەكەنى داۋ تۋدىرمايدى. «جەتى كۇنانىڭ» قالعان التاۋىن بىلەسىڭ بە؟ بىلمەسەڭ جەتەۋىن دە ايتايىن. ولار:

1.كۇنشىلدىك،

2.قىزعانشاقتىق،

3.تاكاپپارلىق،

4.اشۋشاڭ- ىزاقورلىق،

5.جالقاۋلىق،

6.قاناعاتسىزدىق،

7.سەزىم قۇشتارلىعى.

الەمنىڭ ءداستۇرلى دىندەرىنىڭ كوپشىلىگى دەرلى وسى «جەتى كۇناعا» ادام بويىنداعى «جەتى قايىرىمدى» قاسيەتتى قارسى قويادى. ولار:

1.اقىل- پاراسات،

2.سابىرلىلىق،

3.ادىلدىك،

4.شىدامدىلىق،

5.سەنىم،

6. ءۇمىت،

7.مەيىرىمدىلىك.

- بۇعان قازاق قاۋىمى قالاي قارايدى ەكەن؟

- قازاق جۇرتى دا سولارعا جاقىن پىكىردە بولعان. ماسەلەن، اتاقتى بولتىرىك شەشەن بۇل تۋرالى:

كۇنشىلدىك دەگەن بار، سودان ساقتان،

كەكشىلدىك دەگەن بار، سودان ساقتان.

استامشىلدىق دەگەن بار، ودان الىس ءجۇر،

ساراڭدىق دەگەن بار، ودان قالىس ءجۇر.

قاراۋلىق دەگەن بار، ودان تازا بول،

بالەقورلىق دەگەن بار، ودان ادا بول.

ىنساپسىزدىق دەگەن بار، سودان امان بول، - دەگەن ەكەن.

(كەلىمبەتوۆ. ن كۇنشىلدىك. سۇحبات- ديالوگ. الماتى: اتامۇرا، 2009. 8-9 بەت)