بۇرىنعى ناركوباروننىڭ بەگەموتتارى كولۋمبيا تابيعاتىنا قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر
سۋسيىردى وڭتۇستىك امەريكا ەلىنە بۇرىنعى ەسىرتكى بارونى پابلو ەسكوبارا جەتكىزگەن، دەپ جازادى naked-science.ru.
«ەل پاترون» لاقاپ اتىمەن تانىمال بەلگىلى قىلمىسكەر ءوزىنىڭ ۆيللاسىنا جاقىن جەردە زووباق ۇيىمداستىرعان. وندا ءتورت بەگەموت (ءۇش انالىق ءبىر اتالىق) بولعان. زووباقتان قاشقان جانۋارلار 25 جىلدا ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە تارالىپ كەتكەن. ولار جەرسىنىپ، كوبەيە باستاعان. كولۋمبيالىق ەكولوگتار جات جەردەن جەتكىزىلگەن اڭداردان كەلەر قاۋىپ كوپ، دەپ وتىر.
بۇل سۋسيىرلار توبى - افريكادان تىس مەكەنگە جەرسىنگەن جالعىز پوپۋليتسيا عانا. ولاردىڭ سانى قازىر 35 كە جەتكەن، كەيبىر مالىمەتتەردە 50 دەن اسىپ كەتتى دەپ كورسەتىلەدى. شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتا جانۋارلار ادام اياعى جەتپەگەن دجۋنگلي ورماندارىنداعى وزەندەر مەن باتپاقتاردى مەكەن ەتۋدە. ولاردى بۇرىنعى زووباقتان جۇزدەگەن شاقىرىم الىستاعى اۋىل تۇرعىندارى دا كەزدەستىرۋدە.
«بۇل سىرتقى فاكتورلارعا ءتوزىمدى ينۆازيۆتىك (باسقا جەردەن اكەلىنىپ جەرسىنگەن جانۋار) ءتۇر، - دەيدى كولۋمبيالىق بيولوگ دەۆيد لوپەس. - ولار اۋرۋ تاراتۋى مۇمكىن. سۋ قويمالارىن لاستايدى».
ازىرگە وڭتۇستىك امەريكانىڭ سان ءتۇرلى تابيعاتىنا سىرتتان اكەلىنگەن جانۋاردىڭ كەلتىرەتىن زالالىن ەشكىم ناقتى ايتا المايدى. الايدا قازىرگى ءتۇر جىلىنا 6 پايىزبەن ءوسۋى مۇمكىن. سانى كوبەيگەندە عانا ولاردىڭ ناقتى كەلتىرەر زالالى انىقتالادى. افريكادا ولار جەرگىلىكتى ەكوجۇيەنىڭ ماڭىزدى بولىگى سانالسا، مۇحيتتىڭ كەلەسى بەتىندە كەرىسىنشە تابيعاتقا قاۋىپ توندىرەدى.
«ينۆازيۆتىك تۇرلەر زالال كەلتىرەدى. ويتكەنى ءبىز ولاردىڭ ەكوجۇيەنى ءبۇلدىرىپ، ونىڭ تولىق وزگەرۋىنە، بۇرىنعى كەلبەتىنەن ايىرىلىپ قالۋىنا سەبەپشى بولاتىنىن بىلەمىز»، - دەيدى سانتا-بارباراداعى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بيولوگ پروفەسسورى دۋگلاس ماككولي.