قازاقتار لاگەردەگى تۇتقىن ايەلدەردى اجالدان قالاي قۇتقارعان - كەسكىن

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - اقمولاداعى وتانىن ساتقانداردىڭ ايەلىن تۇتقىندا ۇستاعان لاگەردە بولعان (الجير) ايەلدەردىڭ ءبىرى گەرترۋد پلاتايس ەرەكشە وقيعانى ايتىپ بەردى.

الجيردە ەش كىناسى جوق، «حالىق جاۋىنا» اينالعان كۇيەۋى مەن تۋىستارىنان باس تارتپاعان مىڭداعان ايەل كۇن كەشىپ، تار قاپاستا ءومىر ءسۇردى.

قىستىگۇنى تاڭەرتەڭ ايەلدەر جالاڭاش وزەنىنىڭ جاعاسىنان باراقتار تۇرعىزۋ ءۇشىن قامىس جينايدى. سول اراداعى جالاڭاش اۋىلىنىڭ ۇلكەندەرىنىڭ كومانداسىنداعى بالالار ايەلدەرگە تاس لاقتىرا باستايدى. وسى ساتتە باقىلاۋشىلار «كوردىڭدەر مە سەندەردى تەك ماسكەۋدە ەمەس، اۋىلداعىلار دا جەك كورەدى» دەپ كەكەتتى. وسىلايشا كۇندە جالعاسا بەردى. ءبىر كۇنى وزىنە ۇشىپ كەلگەن تاستان قۇلاعان ابدەن قالجىراپ تۇرعان گەرترۋد الگى تاستان ءسۇتتىڭ ءيىسى شىعىپ تۇرعانىن بىردەن بايقايدى. سويتەدى دە اۋىزىنا سالىپ كورىپ ەدى، ءوزى ءتاتتى ەكەن. ول وسى تاستاردىڭ ءبارىن جيناپ، باراققا الىپ كەلدى. ول جەردە تۇتقىندالعان قازاق ايەلدەر بار ەدى. ولار مۇنىڭ ايراننان جاسالاتىن قۇرت دەگەن تاعام ەكەنىن ايتىپ بەرەدى.

سويتسە قازاقتار وزدەرىنىڭ بالالارى ارقىلى تۇتقىن ايەلدەردى ءبولىپ الىپ، ولارعا ادەيى قۇرت لاقتىرىپ اشتىقتان قۇتقارۋ ءۇشىن وسىنداي ءادىس قولدانىپتى. ولار باقىلاۋشىلار كورىپ قويماسىن دەپ تۇنگى ۋاقىتتا تۇتقىندار ءۇشىن قۇرت، تالقان، ەت، نان قالدىرىپ كەتكەن. قازاق حالقىنىڭ وسى ءبىر جاقسىلىعىن ايەلدەر ءومىر بويى ۇمىتپاعان.

1950 -جىلى الجيردى جاۋىپ تاستادى. الايدا 1958 -جىلعى قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە دەيىن سوتتالعاندار وزدەرىنىڭ تۇرعىلىقتى مەكەن-جايلارىنا قايتا المادى. تەك 1953 -جىلى 17- كارلاگ لاگەرى تولىقتاي جابىلعان ەدى

2007 -جىلى 31 -مامىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن لاگەر ورنىندا الجير مەموريالدى كەشەنى اشىلدى.