قيامەت كۇنى العان قارىزى يەسىنەن كەك الادى

استانا. قازاقپارات - يسلام ءدىنى العان قارىزدى ءدال ۋاقىتىندا قايتار دەپ بۇيىرادى. قارىزدى قايتارماۋ كەشىرىلمەيتىن كۇناعا جاتادى.

ءابۋ قاتادادان (ودان اللا رازى بولسىن) ريۋايات ەتىلگەن حاديستە: «ءبىر كىسى: «ۋا، اللانىڭ ەلشىسى! مەن اللانىڭ جولىندا شەيىت بولسام، مەنىڭ كۇنالارىم كەشىرىلە مە؟» - دەپ سۇرادى. اللانىڭ ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «شەيىتتىڭ قارىزدان باسقا بارلىق كۇنالارى كەشىرىلەدى»، - دەدى» [1].

مۇسىلمان ادام ەڭ قاجەتتى جاعدايلاردا عانا قارىز الۋعا ءتيىس. ويتكەنى، قيامەت كۇنى العان قارىزى يەسىنەن كەك الادى ەكەن. حاديستەردىڭ بىرىندە: «قيامەت كۇنى العان قارىزى يەسىنەن كەك الادى. ءبىراق، ءۇش جاعدايدا عانا كەك الىنبايدى:1) ءالسىز، كۇشسىز كەدەي ادامنىڭ جاۋعا قارسى شىعۋعا قارىز الۋى؛ 2) وراۋعا كەبىن تاپپاعان بيشارا ءمايىت ءۇشىن قارىزدانۋ؛ 3) بويداقتىقتان قورقىپ، ۇيلەنۋ ءۇشىن قارىز الۋ. ولاردىڭ قارىزىن اللا كەشىرەدى» [2]، - دەلىنگەن.

پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «كىمدە-كىم ادامداردىڭ مالىن الىپ، قايتارۋدى نيەت ەتسە، اللا تاعالا ونى قايتارۋعا كومەكتەسەدى، ال سارپ ەتىپ، بوسقا جويۋدى قالاسا، اللا تاعالا ونى زايا قىلادى» [3]، - دەدى.

قارىزدىڭ وتەلۋ مەرزىمى بويىنشا، ول ەكى تۇرگە بولىنەدى. 1) وتەلۋ مەرزىمى ناقتى بەلگىلەنگەن؛ 2) قايتارۋ ۋاقىتى ايتىلماعان. قارىزدىڭ ءبىرىنشى ءتۇرىن بەلگىلەنگەن كۇندە وتەۋ، ال ەكىنشى قارىزدى ءبىر اي ىشىندە بەرۋ ءۋاجىپ. سوندىقتان، كىمنىڭ موينىندا قارىز بولسا، ونى وتەۋگە اسىعۋ كەرەك، ال كىمدە بىرەۋدەن الاشاعى بولسا، ونى العان ادامنىڭ ەسىنە سالۋ كەرەك.

قاسيەتتى قۇراندا: ۋادەگە بەرىك بولىڭدار. شىندىعىندا، ۋادە تۋرالى سۇرالاتىن بولادى» [4]، - دەلىنگەن.

ح. امانقۇلوۆ

mazhab.kz