الماتىدا «قازاق حاندىعى تاريح تولقىنىندا» كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى

فوتو: None
الماتى. قازاقپارات - الماتىدا ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىندا تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى نۇرلان اتىعايەۆتىڭ «قازاق حاندىعى تاريح تولقىنىندا» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.

كىتاپ بىلتىر ەلىمىزدە قۇرىلۋىنىڭ 550 جىلدىعى اتالىپ وتكەن قازاق حالقىنىڭ ورتاعاسىرلىق ۇلتتىق مەملەكەتى - قازاق حاندىعىنىڭ تاريحىنا ارنالعان.

بەس بولىمنەن تۇراتىن ەڭبەكتە قازاق دالاسىندا XV- XVII ع ع. سالتانات قۇرعان قازاق حاندىعى تاريحىنىڭ ءتۇرلى عىلىمي ماسەلەلەرى قاراستىرىلادى. ءبىرىنشى ءبولىم قازاق حاندىعى بويىنشا دەرەك كوزدەردى زەرتتەۋگە، ەكىنشى ءبولىم حاندىقتىڭ ساياسي تاريحى مەن زەرتتەۋ مەتودولوگياسىنا، ءۇشىنشى ءبولىم قازاق مەملەكەتىن باسقارعان تاريحي تۇلعالارعا، ءتورتىنشى ءبولىم قازاق حاندىعىنىڭ الەمدىك تاريحتاعى ۇدەرىستەگى رولىنە ارنالعان، سوڭعى بولىمدە اۆتوردىڭ عىلىمي رەتسەنزيالارى بەرىلگەن.

«كىتاپقا عىلىمي ماتەريالدى ءومىر بويى جيناپ كەلدىم دەسەك ارتىق ەمەس. قازاق حاندىعى تاريحىن زەرتتەۋمەن 20 جىلدان اسا اينالىسىپ كەلەمىن. اتالعان كىتاپ قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋىنان سوڭعى حاننىڭ ومىرىنە دەيىنگى كەزەڭدى قامتيدى. كىتاپقا عىلىمي اينالىمعا جاڭادان ەنگەن دەرەكتەر، پارسى- شاعاتاي تىلىندەگى دەرەكتەر اۋدارمالارى، يران، تۇركيا كىتاپحانالارىنداعى تاريحي قولجازبالاردى تاۋىپ، اۋداردىم»، - دەدى اۆتور.

ايتا كەتۋ كەرەك، كىتاپ الماتى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن 1000 دانا تارالىممەن جارىق كوردى. عىلىمي ەڭبەك كىتاپحانالارعا، عىلىمي مەكەمەلەرگە تاراتىلدى.

باسىلىم كاسىبي تاريحشىلار مەن ورتاعاسىرلىق قازاقستان تاريحىنا قىزىعۋشىلىق بىلدىرەتىن كوپشىلىك قاۋىمعا ارنالعان.

«مۇنداي عىلىمي ەڭبەكتەر تاقىر جەردە تۋمايدى. بىرىنشىدەن، بۇل كىسى ۇلكەن عالىم رەتىندە تاريح ينستيتۋتىندا قالىپتاستى. ودان كەيىن ەڭبەگىنىڭ ءونىمدى بولۋ سەبەبى يرانداعى ەلشىلىكتە قىزمەت جاسادى. بىرنەشە ءتۇپ نۇسقا تىلدەردى مەڭگەردى. بۇرىن ورىس جىلناماسى، اراب قىتاي جولجازباسى دەيتىن بولسا، بۇل وسىنىڭ ءبارىن ءوزى وقىپ كوز جەتكىزگەن. ەندى وسىنداي قيسىنعا كەلەتىن، عىلىمعا تىڭ دەرەك بەرەتىن ەڭبەكتەردى جاريالاۋعا اكىمدىك ۇنەمى قولداۋ كورسەتۋگە ءازىر»، - دەدى قالالىق تىلدەردى دامىتۋ، مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ باسشىسى ماماي احەتوۆ.

اۆتور: گۇلميرا عوسمانالي