عالىمدار اۆسترالياداعى قىزعىلت ءتۇستى كولدىڭ قۇپياسىن اشتى - كەسكىن
2013 -جىلى YouTube پورتالىنىڭ SciShow كانالى شىعارىلىمدارىنىڭ ءبىرىن اۆسترالياداعى حيلليەر كولىنە ارناعان بولاتىن. بۇل تۇزدى كول ءوزىنىڭ قىزعىلت تۇسىمەن تانىمال. سول كەزدە كول ءتۇسىنىڭ نەگە قىزعىلت ەكەنىنە قاتىستى ناقتى جاۋاپ تابىلماعان.
ءۇش جىل وتكەندە SciShow جۇرگىزۋشىسى حەنك گرين كولدىڭ جۇمباعى شەشىلگەنىن ايتتى. ميكروبيولوگ كەن ماكگراف شوۋ باعدارلاماسىن كورىپ، اتالعان تاقىرىپقا باس قاتىرعان.
«مەن بۇل تاماشا تابيعي ورىن تۋرالى ەستىپ، وندا بارعىم كەلدى. ارينە، كول ورنالاسقان اۋماققا بارۋ قۇنى وتە قىمبات تۇردى. ايتسە دە ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن بۇل كەدەرگى بولمادى»، - دەيدى كەن ماكگراف.
ماكگراف eXtreme Microbiome Project زەرتتەۋ جوباسى وكىلدەرىمەن بايلانىسىپ، سولار ارقىلى كولگە زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە ۇكىمەت شەشىمىن الادى. گريننىڭ سوزىنشە، عالىمدار بۇرىن بولجاعانداي مۇندا قىزىل ءتۇستى بالدىرلار بار.
زەرتتەۋشىلەر كولدەن Dechloromonas Aromatica باكتەرياسىن تاپقان. بۇل باكتەريا حيميالىق قوسىلىستاردى جويا الاتىن كۇشكە يە. عالىمدار بۇل كولدەگى باكتەريالار ءتۇسى 1990 -جىلداردىڭ باس كەزىندەگى بىلعارى ونەركاسىبى ءۇشىن پايدالانىلعان بولۋى مۇمكىن دەيدى.