عابيت تۇرسىنبەك: الامان ايقاستا قانداس باۋىرىما قول جۇمساي المادىم

استانا. قازاقپارات - قازاق ۇلتىنىڭ ابىرويى مەن نامىسىنىڭ الدىندا بۇل بولماشى عانا ءىس

ۇلان: عابيت، جاقىندا عانا قىتايدا وتكەن جەكپە-جەكتە قانداس باۋىرىڭ ايبەكپەن اقتىق ايقاسقا شىقتىڭ. سول كەزدەسۋىڭدە باپكەرىڭنىڭ «اياماي وينا، جارىستىڭ اتى جارىس» دەپ نۇسقاۋ بەرگەنىنە قاراماستان، بىردە-ءبىر سوققى دارىتپادىڭ...

عابيت: شىنى كەرەك، ايبەك ەكەۋمىز ءبىر-بىرىمىزبەن قارسىلاس بولامىز دەپ ويلامادىق. اللانىڭ قالاۋىمەن سولاي بولدى. ايبەكپەن ەلىمىزگە كەلگەن كەزدە بىرگە جاتتىققانمىن. از عانا ۋاقىت بىرگە جاتتىقساق تا، ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن باۋىرماشىل سەزىمىمىز بار. ايبەكتىڭ اق نيەتتى جان، مەلجەمدى سپورتشى ەكەنىن بىلەمىن. شارشى الاڭعا شىققاندا، ايبەك باۋىرىما سوققى جۇمسايمىن دەگەن وي مۇلدەم بولعان جوق. جانە دە بۇل ويىمدى جەكپە-جەك بارىسىندا دا وزگەرتپەدىم.

اباي اتامىزدىڭ «ءبىرىڭدى قازاق ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس» دەگەن دانا ءسوزى بار. ەكى قازاق ءبىر بەلبەۋ ءۇشىن ءبىرىن-ءبىرى اياماي سوققىنىڭ استىنا الۋى سوراقىلىقتىڭ بەلگىسى ەمەس پە؟! ارينە، كەيبىر ادامدار سپورتتىڭ ەرەجەسىنە ساي ەمەس دەپ نارازىلىعىن ءبىلدىرۋى مۇمكىن.

دەسەك تە، تاريحىمىزعا كوز جۇگىرتەتىن بولساق، قازاقتىڭ باتىرلارى ەشقاشان ءبىر-ءبىرىن سوققىعا جىقپاعان. ايبەك ەكەۋمىزدىڭ باۋىرماشىلدىعىمىز جانە قازاقتىڭ قانىندا بار تەكتىلىك قاسيەتى ءبىر-بىرىمىزگە قول كوتەرۋگە جول بەرمەدى. ءبىر جاعىنان ارتىمىزدان ەرىپ كەلە جاتقان جاس سپورتشىلارىمىزعا ۇلگى-ونەگە بولسىن دەگەن ماقسات تا بولدى. قۇر سوزبەن ەمەس،ءار نارسەنى ىسپەن دالەلدەۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. قازاقتاردىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن باۋىرماشىلدىعىن ەشقاشان جويماعانىن قالايمىن.

ۇلان: دەگەنمەن، جەڭىمپازعا قوماقتى قارجى، سونىمەن قاتار WBK تۇجىرىمىنىڭ التىن بەلبەۋى تىگىلدى ەمەس پە؟

عابيت: بۇل دوداعا ءار ەلدىڭ بەتكە ۇستار، ەڭ ۇزدىك سايىپقىران سپورتشىلارى كەلدى. ءبىراق شارشى الاڭعا شىققاندا التىن بەلبەۋ نە بولماسا ۇتىسكەرگە بەرىلەتىن قوماقتى قارجىنى ويلامادىم. دۇنيە-مۇلىك، اقشا ادامعا استە جولداس بولمايدى. ءوزى از عانا قازاقتاردىڭ بارلىعى باۋىرمال بولسا، سودان اسقان بايلىق جوق شىعار.

سوندىقتان قانشا اقشا تىگىلسە دە، ايقاستا قانداس باۋىرىما قول جۇمساي المادىم. ءوزىم ءار كەزدەسۋىمدە ايقاس الاڭىنا بەكبولات اعامىزدىڭ «الاش ۇرانى» انىمەن شىعامىن. ايبەك جەكپە-جەككە قازاق انىمەن شىققان كەزدە قاتتى تەبىرەندىم. «اتتەگەن-اي، ەكى قازاقتىڭ وسىنداي جاعدايدا كەزدەسىپ قالعانى-اي» دەگەن ويلار دا بولدى.

ۇلان: قىزىل كارتوچكا كورسەتىپ، جارىستى توقتاتىپ تاستاعان كەزدە، «قاپ، بار مۇمكىندىگىمدى اياماي پايدالانۋ كەرەك ەدى» دەگەن وكىنىش بولمادى ما؟

عابيت: جوق، مەندە ەشقانداي دا وكىنىش بولعان جوق. ايبەك ەكەۋمىزدىڭ جانە كۇللى قازاق ۇلتىنىڭ ابىرويى مەن نامىسىنىڭ الدىندا بۇل بولماشى عانا ءىس. ءتىپتى، وكىنەم دەپ ايتۋدىڭ ءوزى ۇيات. ودان بولەك جەكپە-جەك بارىسىندا ايبەك باۋىرىمنىڭ دا كوزىنەن ماعان دەگەن باۋىرماشىلدىعى، مەيىرىمى توگىلىپ تۇردى. باۋىرماشىلدىعىمىزدىڭ ارقاسىندا ءبىر-بىرىمىزگە اۋىر ارەكەتتەرىمىزدى ىستەي المادىق. جارىس بىتكەننەن كەيىن ايبەك قانداسىمىز ەكەۋمىز قول الىسىپ، قۇشاقتاستىق.

قىتايدىڭ اقپاراتتارىندا «ۇلتىنىڭ مۇددەسىن ويلاپ كەتتى» دەپ كوپ جازدى

ۇلان: بۇل جايت سەنىڭ ءارى قاراي جەكپە-جەككە شىعۋىڭا نۇقسان كەلتىرمەي مە؟

عابيت: نۇقسان كەلتىرمەيدى دەپ تە ايتا المايمىن. بۇل جاقتان ماعان ءوزىمنىڭ ەڭبەگىم مەن جەتكەن جەتىستىكتەرىمنىڭ ارقاسىندا بارلىق جاعدايىمدى جاساپ بەردى. قازاقسىڭ، نە بولماسا باسقاسىڭ دەپ مەنى كوكىرەگىمنەن يتەرمەي، جەكپە-جەككە شىعۋىما قولداۋ كورسەتتى.

ءبىراق، قىتايدىڭ اقپارات قۇرالدارىندا مەن جايلى «ءوزىنىڭ جەكە باسىنىڭ، ۇلتىنىڭ مۇددەسىن ويلاپ كەتتى» دەگەن سياقتى نارسەلەر كوپ جازىلدى. ايبەك باۋىرىممەن شارشى الاڭدا بولعان جايت ءبىراز حالىقتىڭ نارازىلىعىن تۋدىرسا كەرەك. سوعان بايلانىستى الدىمىزداعى ايدا وتەتىن جەكپە-جەكتەرىمدى توقتاتتى. ارى قاراي جەكپە-جەككە شىعارماۋى مۇمكىن دەگەن سياقتى الىپقاشپا اڭگىمەلەر دە بار. ءبىراق، بۇنىڭ ءبارى ءوز ۋاقىتىمەن شەشىلەدى دەپ ويلايمىن. اللا قالاسا، وسى ۋ-شۋدىڭ بارلىعى باسىلعاننان كەيىن، جانكۇيەرلەرىمدى قايتادان ءوز ونەرىممەن قۋانتامىن.

ۇلان: جەرگىلىكتى ۇلتى قىتاي سپورتشىلارىمەن جەكپە-جەككە شىققان كەزدە تورەشىلەر جاعىنان قىسىم كورمەيسىڭ بە؟

عابيت: جوق، تورەشىلەر تاراپىنان اسا ءبىر قاتتى قىسىم كورگەن ەمەسپىن، بارلىعى ءادىل وتەدى. تالاي قىتايلىق سپورتشىلارمەن دە كەزدەستىم. تورەشىلەردىڭ ەشقانداي دا جاقتاسىپ، قىسىم كورسەتكەنى بولعان جوق. شارشى الاڭدا كورسەتكەن ونەرىڭە بايلانىستى شەشىم قابىلدايدى. ءوزىمىزدىڭ ءبىراز قازاق باۋىرلارىمىز كوپتەگەن جارىستاردا اتوي سالىپ ءجۇر.

ەلگە شاقىرىپ جاتقاندار كوپ

ۇلان: ەندى ەلگە ورالۋ ويىڭدا بار ما؟

عابيت: ول جاعىن ءالى ويلامادىم. ءوزىم قۇلجا قالاسىنا قاراستى مۇڭعۇلكۇرە اۋدانىندا تۋىپ ءوستىم. اكە-شەشەم، باۋىرلارىمنىڭ بارلىعى وسى جاقتا تۇرادى. سوندىقتان ازىرشە ول جايىندا ويلامادىم. ءبىراق، بولاشاقتا ەلىمە ورالىپ، قازاعىمنىڭ ابىرويىن اسقاقتاتسام دەگەن ارمان-ماقساتىم بار.

قازىر دە سول جاقتاعى قانداس باۋىرلارىم شاقىرىپ جاتىر. «ەلگە كەل، باۋىرىم، قولدايمىز!» دەگەن ىزگى تىلەكتەرىن ايتىپ ءجۇر. قازاق باۋىرلارىمنىڭ وسىلاي سىيلاپ، قۇرمەتتەگەنى كوڭىلگە شۋاق ۇيالاتادى.

ۇلان: سپورتتىڭ بۇل تۇرىنە كەلۋىڭە نە تۇرتكى بولدى؟ قانداي جەتىستىكتەرگە جەتتىڭ؟

عابيت: جالپى، بالا كۇنىمنەن سپورتقا قىزىعىپ ءوستىم. قازاقتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ جۇرگەن اعالارىما ەلىكتەدىم. سپورتتىڭ وسى تۇرىمەن كاسىبي تۇردە 16-17 جاسىمنان باستاپ شۇعىلداندىم. العاشقى جەكپە-جەگىمدى 20 جاسىمدا وتكىزدىم. اللاعا شۇكىر، جەتكەن جەتىستىكتەرىم از ەمەس. وسى ۋاقىتقا دەيىن كاسىبي الاڭدا 18 جەكپە-جەك وتكىزىپ، سونىڭ 15 ءىن ءوز پايداما شەشتىم. 2015-جىلى قۇلجا قالاسىندا حالىقارالىق ءدۇبىرلى دودا ءوتتى. سول تۋرنيردە 70 كەلى سالماق دارەجەسىندە WBK تۇجىرىمى بويىنشا الەم چەمپيونى اتاندىم. بۇل مەنىڭ كاسىبي تۇرعىدا جەتكەن ەڭ ۇلكەن جەتىستىگىم بولدى.

ۇلان: كەزەكتى ءبىر جەكپە-جەگىڭدە رەسەي چەمپيونىن سۇلاتىپ، شارشى الاڭعا اناڭدى شاقىرتىپ العىس ايتقان ەدىڭ. بۇل ارەكەتىڭ دە كۇللى جۇرتتى ءسۇيسىندىردى.

عابيت: وسى ۋاقىتقا دەيىن جەتكەن جەتىستىكتەرىم اۋەلى اللانىڭ، سوسىن اتا-انامنىڭ تاربيەسىنىڭ ارقاسىندا دەپ بىلەمىن. سول جارىستا اكە-شەشەمدى شارشى الاڭعا شىعارىپ العىس ايتقىم كەلدى. نەگىزى، قاراپايىم وتباسىنان شىققان جانمىن. اكەم تۇرسىنبەك مەكتەپتە مۇعالىم بولىپ ىستەيدى. انام كاتىرحان ءۇي شارۋاسىنداعى ادام. مەن ءۇيدىڭ كەنجەسىمىن، الدىمدا ءتورت اعام، ەكى اپكەم بار. بارلىعى وسى قىتاي ەلىندە قىزمەت ىستەيدى.

ۇلان: اڭگىمەڭە كوپ راحمەت، الار اسۋ، شىعار بيىگىڭ كوپ بولسىن! قازاقتىڭ وزدەرىڭدەي باۋىرمال، مىقتى ۇل-قىزدارى كوبەيسىن!

سۇحباتتاردى جۇرگىزگەن

داۋرەن دوسبول ۇلى

«ۇلان» ، 12№