ماحاببات، قىزىق مول جىلدار - روماننىڭ جالعاسى
سەكسەۋىل بازاسىنان شىعا بەرىستە ەسەك ارباعا ەرىپ كەلە جاتقان شالدۋار شالعىنبايەۆ كەزدەسە كەتتى. - اۋ, امانبىسىڭ، قارادومالاق! - دەدى ول مەنى كورە سالىپ، بەينە ءبىر رەداكسيانىڭ دالىزىندە تۇرعانداي وكتەمسىپ. - سالەمەتسىز بە؟ - ە، نەعىپ ءجۇرسىڭ مۇندا؟ - جۇرتقا سەكسەۋىل تيەسەيىن دەپ كەلىپ ەدىم. - ءجۇر، وندا ماعان دا تيەس. شالدۋار مەنى قولتىعىمنان الىپ، كەيىن قاراي بۇردى. ىقىلاس، ريزالىعىمدى دا سۇراعان جوق. ەكەۋمىز ەسەك ارباعا مولشەرلەپ ەكى ءجۇز ەلۋ كيلوگرامم سەكسەۋىل سالدىق. شالدۋار قولىنىڭ ۇشىمەن عانا قيمىلدايدى، كوبىنەسە ماعان بۇيرىق بەرۋمەن ءجۇر. - ءاي، اناۋ قۋارعان كارى سەكسەۋىلدى اربادان الىپ تاستا. - نەگە؟ - سول. ونىڭ ورنىنا مىناۋ بۇعىنىڭ مۇيىزىندەي ەربيگەن جاسىن سال. - جاس سەكسەۋىل جارۋعا قيىن بولادى. - نەگە قيىن بولادى؟ بالتالايمىز وندا. - بالتا وتپەيدى. - تاسقا سوعامىز. - تاسقا ۇرعانمەن تەز سىنبايدى: كىسىنى ەلەكتر توگى سوققانداي ەستەن تاندىرىپ، ەكى قولدى سالدىراتىپ تاستايدى. - سوق ەرتەگىنى. ودان دا ەرىنىپ تۇرمىن دەسەڭشى. - ەرىنەتىن دانەڭەسى جوق، سال دەسەڭىز، سالىپ بەرەيىن. ماعان ءبارىبىر. ەكەۋىمىز سەكسەۋىل تيەگەن ەسەك ارباعا ىلەسىپ، قالاعا كەلە جاتىرمىز. ەسەك يەسى ۇزىن سيراق بالا دەدەكتەپ الدا كەلەدى. ءار كوشەنىڭ بۇرىلىسىنا جەتكەندە ول ارتىنا بۇرىلىپ، شالدۋارعا ايعاي سالادى. - اعاي، ەندى قالاي جۇرەمىن؟ - تۋرا تارتا بەر، - دەيدى شالعىنبايەۆ ماردىمسىپ. - ءبىراق تار كوشەنىڭ قيىلىسىندا وسىلاي، توقتاپ سۇراپ وتىر. - قايتا- قايتا سۇراتىپ قايتەسىز؟ ودان دا باراتىن جەردىڭ ءادىرىسىن بىردەن ايتپايسىز با؟ - دەيمىن مەن بالانى اياپ. - سۇراسىن، الاتىن اقشاسىن ادالداپ السىن، - دەيدى شالدۋار تۇمسىعىن كوتەرىپ. «شالدۋار دەسە، شالدۋارسىڭ- اۋ ءوزىڭ. اتىڭدى اكەڭ ءدال تاۋىپ قويعان ەكەن» دەيمىن مەن ىشىمنەن. سودان كەيىن مەن ەپتەپ شالعىنبايەۆتان سىر تارتامىن. - شاكە، وسى رەداكسيا ماڭىنان جەڭىل- جەلپى جۇمىس تابىلا ما؟ ول بەدىرەيىپ ماعان قارايدى. - كىمگە؟ - ماعان. شالعىنبايەۆ شالقالاپ كەپ كۇلدى. - ساعان نەعىلعان جۇمىس؟ سەن ستۋدەنتسىڭ عوي. - ستۋدەنت بولسام دا، جۇمىس ىستەمەسەم بولاتىن ەمەس: تۇرمىس قيىن بوپ بارادى، - دەدىم مەن شىنىمدى ايتىپ. - تاڭەرتەڭ لەكسيادا بولىپ، تۇستەن كەيىن جۇمىس ىستەر ەدىم. ءتىپتى ءتۇننىڭ ءبىرسىپىرا جەرىنە دەيىن ىستەۋگە دە بەيىلمىن. تەگى مەنىڭ ءۇنىم جالىنىشتى بوپ شىقتى- اۋ دەيمىن، شالعىنبايەۆ ەندى كۇلمەدى. ونىڭ كۇلمەگەنىن پايدالانىپ، مەن ءوزىمنىڭ قىستاي دەمالىس سايىن جالدانىپ، ەپتەپ اقشا تاۋىپ كەلگەنىمدى ايتتىم. - ءاي، سوندا سەن قانشا اقشا تاپتىڭ؟ - دەدى شالدۋار توقتاي قالىپ، مەنى يىعىمنان جۇلىپ، وزىنە قاراتىپ. «ءاي» ، « ءوي» دەپ سويلەۋ، سويلەگەندە قاسىنداعى ادامىن يىقتان، جەلكەسىنەن پەرىپ قالۋ، جۇلقىپ وزىنە قاراتۋ شالدۋاردىڭ ادەتى ەكەن.
بايقاۋسىز كەلە جاتقان مەنى وڭ يىعىمنان جۇلىپ قالعاندا قۇلاپ تۇسە جازدادىم. «مىناعان نە بولعان؟ » دەپ ويلاپ اپالاقتاپ ونىڭ بەتىنە قاراپ ەدىم، شالدۋاردىڭ مەنىڭ تالتىرەكتەپ بارىپ تۇزەلگەنىمدە شارۋاسى جوق، بەدىرەيىپ ءوز سۇراعىنا جاۋاپ كۇتىپ تۇر ەكەن. - جەكسەنبى سايىن 20-30 سومعا دەيىن قاراتۋشى ەدىم، - دەدىم مەن ماردىمسىپ. - ول كوپ اقشا عوي! شالدۋار ەكى سانىن شاپالاقتاپ، قارقىلداپ كەپ كۇلدى. ودان سوڭ ول مەنى تاعى دا يىقتان پەرىپ قالىپ، جول شەتىندەگى ارىققا قۇلاتا جازدادى. - كوپ اقشا دەيدى! - دەدى ول ءىشىن باسىپ، كۇلكىسىن تىيا الماي. - تاپقان ەكەنسىڭ كوپ اقشانى. - ول كۇلكىسىن ارەڭ باسىپ، مەنىمەن قايتا قاتارلاستى. تاعى دا ماقتانا سويلەدى. - سەنىڭ ول «كوپ اقشاڭ» ءبىزدىڭ ءبىر كىشكەنتاي ينفورماتسيانىڭ قۇنى عانا. سەن بىلەسىڭ بە؟ - دەپ شالعىنبايەۆ وڭ قولىنىڭ بارماعى مەن سۇق ساۋساعىن بىرىنە- ءبىرىن جاقىنداتا ۇستاپ، مەنىڭ كوز الدىما توستى. - بەس جولدىق مىناداي ينفورماتسياعا بار عوي، بىزدە ون سوم قويادى. ال مىناداي بولسا، - سۇق ساۋساق پەن بارماقتىڭ اراسى العاشقىدان الشايا ءتۇستى، - جيىرما سوم. ەگەر ينفورماتسيانىڭ كولەمى مىناداي بولسا، - ول ءبىر نارسەنى ولشەپ جىبەرەتىندەي بوپ قارىسىن كورسەتتى، - الپىس سوم. ءبىلدىڭ بە: ءبىر قارىس ينفورماتسيا جازساڭ، بىردەن الپىس سوم الاسىڭ.اح! بۇل گازەتتىڭ ءبىر نومەرىندە ءبىر ينفورماتسيانىڭ عانا شىقسا الاتىنىن. كەيدە ءبىر نومەردە بىرنەشە ينفورماتسيانىڭ شىعىپ كەتۋى دە ىقتيمال. ول ءوزىڭنىڭ پىسىقتىعىنا بايلانىستى. ال ايىنا گازەتتىڭ نەشە نومەرى شىعاتىنىن بىلەسىڭ بە 25-26 نومەرى شىعادى. سوندا ءبىر ايدا ورتا ەسەپپەن ون بەس ينفورماتسيا شىعارعان جۋرناليستىڭ ءوزى توعىز ءجۇز سومداي اقشا تابادى. ءبىلدىڭ بە؟ اھ! شالعىنبايەۆ ماعان ەجىرەيە قاراپ، بارماعىن شوشايتتى. مەن كوزىم باقىرايىپ، باسىمدى يزەدىم. تەگى شالعىنبايەۆتىڭ مەنىڭ كوزىمدى مۇلدە ۇياسىنان شىعارىپ جىبەرگىسى كەلدى- اۋ دەيمىن، سول قاباعىن شىتىڭقىراپ ماڭىزداندى دا، قايتادان سويلەپ كەتتى. - مەن ءوزىم ينفورماتسيانى كاسىپ قىلمايمىن، - دەدى ول الدەنەدەن جيىركەنگەندەي تاناۋىن تىجىرايتىپ. - ونى كاسىپ قىلۋ تىشقان اۋلاۋمەن بىردەي. مەن ەتەكتەي- ەتەكتەي وچەركتەر جازامىن. سەن مەنىڭ ءبىر وچەركىمە قانشا گونورار قويىلاتىنىن بىلەسىڭ بە؟ اھ! مەن باسىمدى شايقايمىن. مەنىڭ ونى بىلمەگەنىمە شالعىنبايەۆ ودان سايىن رازى بولا تۇسەدى. - بىلمەيسىڭ. ساعان ونى ءبىلۋ قايدا؟ مەن ءبىر وچەركىمە التى- جەتى ءجۇز سوم الامىن! - «ال، قالاي؟ » دەگەندەي، ول بەتىمە قارادى. «سۇمدىق كوپ ەكەن!» دەگەن يشارامەن مەن كوزىمدى جۇمدىم. - ال سەن مەنىڭ ايىنا قانشا گونورار تاباتىنىمدى بىلەسىڭ بە؟ اھ؟ مەن تاعى دا باسىمدى شايقايمىن. شالدۋار ودان سايىن ءماز بولادى. - ءار ايدىڭ اياعىندا مىنا دودەڭ، - ول بارماعىن شوشايتىپ، كەۋدەسىن ءتۇرتتى، - مىڭ جارىم - ەكى مىڭ سوم گونوراردى قالتاسىنا سالىپ الىپ، تالتاڭداپ جۇرە بەرەدى. ونىڭ ۇستىنە مەنىڭ اي سايىن سەگىز ءجۇز سوم جالاقىم تاعى بار. ەندى وسىنىڭ ءبارىن قوسشى ءوزىڭ. - كوپ اقشا عوي، - دەدىم مەن. - جوق، ءوزىڭ قوسشى كانە. - ەكى مىڭ ءۇش ءجۇز - ەكى مىڭ سەگىز جۇزدەي- اۋ دەيمىن. - ءدال، ءدال. كەيدە مىنا ۇشەۋدىڭ ءوزى دە بوپ كەتەدى، اھ! - دەپ ول بارماعىمەن شىناشاعىن باسىپ تۇرىپ، قالعان ءۇش ساۋساعىن شوشايتادى. - مىنە كوپ اقشا قايدا جاتىر؟ ال سەن وتىز سومدى كوپ اقشا كورەسىڭ. - راس، - دەيمىن مەن شالعىنبايەۆتىڭ قالاماقىسىنان باسىم اينالعانداي تومەن قاراپ. - ماعان ايىنا ەكى- ءۇش ءجۇز سومنىڭ جۇمىسى تابىلسا دا ىستەر ەدىم. الدا جازعى كانيكۋل كەلە جاتىر. ول كەزدە جۇمىسسىز بوس ءجۇرۋ دە قاسىرەت قوي.. .
- ءاي، - دەدى شالعىنبايەۆ ۇزاڭقىراپ بارىپ توقتاپ تۇرعان ەسەك ارباعا قاراپ، اياعىن شاپشاڭداتا باسىپ، - ءبىزدىڭ رەداكسيادا ەكى- ءۇش ءجۇز سومدىق جۇمىس بولمايدى. كۋرەردىڭ ءوزى ايىنا ءتورت ءجۇز سوم الادى، كوررەكتورلاردىڭ ايلىعى التى ءجۇز، ادەبي قىزمەتكەرلەردىكى سەگىز ءجۇز. سەن سياقتى شيكى ستۋدەنتكە ادەبي قىزمەتكەر بولۋ قايدا. سەن كوررەكتورعا دا جارامايسىڭ. ەگەر كۋرەر بولعىڭ كەلسە، ەرتەڭ بىزگە كەل. مەن سەنى جاۋاپتى سەكرەتارعا الىپ بارايىن. كەشە نيۋرا دەگەن كۋرەر قىزىمىز دەمالىسقا شىقپاقشى بوپ، ورنىنا كىسى تابىلماي جاتقان سياقتى ەدى. ءبىز ەسەك اربانىڭ قاسىنا كەلدىك. - ءاي، بىلاي بۇر، - دەدى شالدۋار ەسەكتىڭ شىلبىرىن ۇستاعان بالاعا كوشەنىڭ وڭ جاعىن نۇسقاپ. - ىستىقكول كوشەسىنە قاراي تارت. اناۋ، بۇرىشتاعى ءۇي. ەسەك اربا وڭعا قاراي بۇرىلعان سوڭ مەن: - ال، شاكە، قوش بولىڭىز. ەرتەڭ رەداكسياعا كەلەمىن، - دەپ ءوز جونىمە كەتۋگە ىڭعايلاندىم. - وي، قايدا باراسىڭ؟ - دەدى شالدۋار «ءوزىڭنىڭ ەسىڭ دۇرىس پا؟ » دەگەندەي ماعان باجىرايا قاراپ. - جاتاقحاناعا.. . ەمتيحانعا ازىرلەنىپ جاتىر ەدىك. - جاتاقحاناعا.. . - دەدى ول ماعان بىردەڭەسىن وتكىزىپ قويعانداي قاباعىن شىتىپ. - سەن ەندى مىنانى ءتۇسىرىپ بەرمەيسىڭ بە؟ «اسىعىسپىن، ءوزىڭىز ءتۇسىرىپ الىڭىز» دەگەلى ءبىر تۇردىم دا، شالدۋاردىڭ تۇرىنەن قورىقتىم. «مىنەزى تىك پالە ەكەن، رەنجىپ قاپ، ەرتەڭ جۇمىسقا الدىرماي جۇرەر» دەپ ويلاپ، ونىڭ سوڭىنان ىقىلاسسىز ىلەستىم. ىستىقكول كوشەسى مەن گوگول كوشەسىنىڭ بۇرىشىنداعى ەكى ەتاجدى ءۇيدىڭ الدىنداعى سارايدىڭ قاسىنا ەسەك ارباداعى سەكسەۋىلدى ءتۇسىردىم، شالدۋار ۇيىنە كىرىپ، اقشا الىپ شىقتى دا، ارباكەش بالانى جونەلتتى. - ءاي، نەعىپ تۇرسىڭ؟ - دەدى ول كەتۋگە ىڭعايلانعان ماعان قاراپ. - ەندى بۇلاردى اناۋ تاسقا سوعىپ جارمايسىڭ با؟ - مەنىڭ قىرساۋ قيمىلىمدى اڭعاردى ما، ول بىردەن باستىرمالاتا جونەلدى. - سەن ءوزىڭ مەنەن اقى دامەتىپ جۇرگەننەن ساۋمىسىڭ؟ ! ساعان اقى نە كەرەك. وتىز سومدى ولجا كورىپ جۇرگەن سەن ەرتەڭ كۋرەر بوپ، ايىنا ءتورت ءجۇز سوم الىپ وتىرساڭ شەكەڭە تار كەلە مە؟ مەنىڭ ساعان بەرەر اقشام سول. ۇقتىڭ با؟ اھ؟ .. مىنا پالە شىنىندا دا ءبىر سۇمدىقتى شىعارىپ جۇرەر دەدىم دە، ءۇيىلىپ جاتقان سەكسەۋىلدى ءۇن- ءتۇنسىز شەتىنەن سۇيرەپ جارۋعا كىرىستىم. تاسقا سوعىلعان سەكسەۋىل جىگەرى جالاڭاش قولىمدى جاڭعىرتىپ، ءون بويىمدى ەلەكتر توگى سوققانداي دىر-دىر ەتكىزەدى. سوندا دا تىستەنىپ، تىرمىسىپ جاتىرمىن. «مۇنى ءوزىم جاراتىنىمدى بىلگەندە باعانا تەز سىناتىن شىرىك سەكسەۋىلدى كوبىرەك سالاتىن ەدىم عوي» دەيمىن ىشىمنەن. بىرتە- بىرتە الاقانىمنىڭ تەرىسى ويىلا باستادى. اقىرى، قولىم شىداماي بارا جاتقان سوڭ، جارىلعان سەكسەۋىلدى اياعىنىڭ ۇشىمەن جيناستىرىپ تۇرعان شالدۋارعا بۇرىلدىم. - شاكە، جامان قولعاپ بىردەڭە تابىلماس پا ەكەن؟ - وي، سەن، ءوزىڭ.. . ستۋدەنتتىڭ جامان قولىن اياپ، - دەپ ەجىرەيدى ول ماعان، ەكى قولىن قالتاسىندا ۇستاپ، شىرەنە تۇرىپ. - مەن ساعان جامان قولعاپتى قايدان تابامىن؟ - قول شىداماي بارادى، - دەدىم مەن شالدۋاردىڭ قولعابى جوعىنا بەينە ءبىر ءوزىم كىنالىدەي- اق ىرجيا كۇلىپ. - وندا نەسىنە سولدات بوپ ءجۇرسىڭ، بەس تال اعاشتى جارۋ قولىڭنان كەلمەسە؟ ءجا، جار دا، بولعان سوڭ انا سارايعا ءۇيىپ، قۇلپىن سىرتىنان باسا سال دا، جاتاقحاناڭا جۇرە بەر. وسىنى ايتىپ شالدۋار الشاڭداپ ۇيىنە قاراي كەتتى.
«جۇرت قاجىلى سويلەپ، ءسال كىشىلىك كورسەتسەڭ، ءوستىپ يىعىڭا ءمىنىپ الاتىنى جامان، - دەيمىن مەن وزىمنەن- ءوزىم كۇيىپ- ءپىسىپ. - ماعان بىردەڭەسىن وتكىزىپ قويعانداي اكىرەڭدەپ، الشاڭداۋىن. سولداتتى ادام ەمەس تەمىر دەپ ويلايدى ەكەن- اۋ بۇل. كورەر ەدىم سوعىستا بولساڭ، سەنىڭ جانىڭنىڭ قانداي تەمىردەن سوعىلعانىن!» ءوستىپ، ىشتەي كۇڭكىلدەپ قانشا ۇرىسقانىممەن، ول كۇنى شالدۋاردىڭ بار شارۋاسىن تاپ- تۇيناقتاي ەتىپ تىندىرىپ كەتۋىمە تۋرا كەلدى. ەرتەڭىندە، ساعات تاڭەرتەڭگى توعىزدان اسا ۇكىدەي ۇشىپ رەداكسياعا جەتتىم. رەداكسيا ورنالاسقان ءۇش قابات ءۇيدىڭ الدىنا كەلسەم- اق مەنىڭ جۇرەگىمدى وزگەشە ءبىر ءلۇپىل كەرنەيدى. ونىڭ سىرتقى بيىك تاس باسپالداعىنا كوتەرىلگەننىڭ وزىنە تاۋ بولماسا دا، توبە باسىنا شىققانداي كوڭىلىم بيىكتەپ سالا بەرەدى. ماعان رەداكسيا ادامدارىنىڭ ءبارى ەرەكشە جارالعان جان بوپ كورىنەدى. ولار شەتىنەن جاقسى، شەتىنەن سۇيكىمدى سياقتاندى. شالدۋار شالعىنبايەۆتاي بوپ ولاردىڭ ورتاسىندا جۇرۋدەن ارتىق باقىت جوق ىسپەتتەندى. ءوستىپ، رەداكسيا ءۇيىنىڭ ءار بۇرىشىنا اسا زور قۇرمەتپەن قاراپ، دالىزدە كەزدەسكەن ءار ادامىنا، ول مەنى ەلەمەسە دە، يىلە سالەم بەرىپ، جاڭا تۇسكەن جاس كەلىندەي سىزىلىپ كەلە جاتسام، شالدۋار ماشينا بيۋروسىنان شىعىپ بارادى ەكەن. - شاكە، - دەدىم ونى كورگەندە اكەمدى كەزدەستىرگەندەي قۋانىپ. شالدۋار جالت بۇرىلىپ، قالبالاڭداي ۇمتىلعان ماعان تاڭدانعانداي، سۇزە قاراپ قالدى. - شاكە، سالەمەتسىز بە؟ - سەنى كىم شاقىردى، اھ؟ - دەدى ول قاسىنا كەلگەن مەنىڭ قولىمدى دا، سالەمىمدى دە الماستان. - ءسىز بۇگىن كەل دەپ ەدىڭىز عوي. - قاشان؟ - كەشە، ءسىزدىڭ ۇيگە وتىن تۇسىرگەندە. شالدۋار قاباعىن تىرجيتتى. - وتىن، وتىن!.. .» - دەدى ول الدەنەگە مەنى كەكەتكەندەي. - جۇمىس جايىندا دەسەڭشى ودان دا. - ءيا، جۇمىس جايىندا عوي، شاكە. كۋرەر الىپ قويعان جوق پا ەدىڭىزدەر؟ شالعىنبايەۆ مەنىڭ بۇل سۇراعىما جاۋاپ بەرمەدى. - ءجۇر، - دەدى ول وكىم ۇنمەن يىعىمنان جۇلقىپ قالىپ. باعاناعىداي ەمەس، شالدۋار ەندى ماڭعازدانا اياڭدادى. مەن سۇمەڭدەپ سوڭىنان ىلەستىم. ىلەسە بەرە، وعان تاعى ءبىر سۇراق قويدىم. - شاكە، ءبىز كىمگە بارامىز؟ - جاۋاپتى سەكرەتارعا، - دەدى ول موينىن بۇرماستان. - جاۋاپتى سەكرەتارلارىڭىز كىم دەگەن كىسى ەدى؟ - سەن بىلمەيسىڭ، - شالدۋار وڭ قولىن شورت سىلتەدى، - جاڭادان كەلگەن ادام. سەن سياقتى سوعىستا بولعان. مەن «ەندەشە ول كىسىگە كىرمەي- اق قويايىق» دەپ ۇلگىرگەنشە بولمادى. شالدۋار «جاۋاپتى سەكرەتار» دەگەن جازۋى بار كابينەتتىڭ ەسىگىن جۇلقىپ قاعىپ، مەنى جەڭىمنەن سۇيرەي ىشكە كىردى. كابينەت يەسى ۇستەلىنە ەڭكەيە ءتۇسىپ، گازەت قاراپ وتىر ەكەن. - وسى كىسى جاۋاپتى سەكرەتار، وسى كىسىمەن سويلەس، - دەپ شالدۋار مەنى ىلگەرى يتەرمەلەدى. مەن شالدۋار ءوزى ايتىپ، قىزمەتكە ءوزى الدىرادى ەكەن دەگەن ۇمىتپەن كەلگەن ەدىم. ول، مالتۋ بىلمەيتىن ادامدى تەرەڭ سۋعا لاقتىرعانداي، مەنى كابينەتكە كىرگىزە سالىپ، ءوزى سىرعىپ شىعىپ كەتۋگە ىڭعايلاندى.
وسى كەزدە جاۋاپتى سەكرەتار باسىن كوتەرىپ، بىزگە بۇرىلدى. ونىڭ ءجۇزىن كورگەندە مەن ءوز كوزىمە ءوزىم سەنبەگەن سياقتاندىم. كىرپىكتەرىم ءۇستى- ۇستىنە جىپىلىقتاپ كەتتى. قاسى تۇكسيگەن، ورىس وڭدەس، سابىرلى اق سارى كىسى. ەكى كوزى دە بۇرىنعىسىنداي ءسال شەگىرلەۋ. ۇستىنە جاي كيىم كيگەنى بولماسا، بۇرىنعىدان ەش وزگەرىسى جوق: اسكەري جۋرناليست كاپيتان باعي ۋازيتوۆتىڭ ناق ءوزى. - باكە! - دەدىم مەن جاۋاپتى سەكرەتارعا ەكى قولىمدى بىردەي سوزىپ. باكەڭ دە مەنى جازباي تانىدى- اۋ دەيمىن. تەز ورنىنان تۇرىپ: - ەربول، سەنبىسىڭ، اينالايىن! - دەپ قۇشاعىن جايدى. مەن باكەڭنىڭ مول قۇشاعىنا قالاي ەنىپ كەتكەنىمدى بىلمەي قالدىم. ول: «امان- ەسەن كەلدىڭ بە؟ » دەپ باۋىرىنا قىسىپ، ارقامنان قاعىپ جاتىر. - شۇكىر، باكە، مەن بىلتىر كەلگەنمىن، - دەيمىن باكەڭنىڭ مەنى قۇشاقتاعانىنا كوڭىلىم بوساڭقىراپ، ءبىراق ونى بىلدىرمەۋگە تىرىسىپ. - ءوزىڭىز قاشان كەلدىڭىز؟ - ەكى ايداي بولدى. وسىندا بۇرىنعى قىزمەتىمە ورنالاستىم. ءوزىڭ قايداسىڭ، ەربول؟ - قازگۋ- دە، وقۋدامىن. - بارەكەلدى. ال، وتىر، اڭگىمەلەسەيىك. - اڭگىمەنىڭ ۇلكەنى وسىعان جۇمىس كەرەك، - دەدى جاڭاعى مەنى وسىندا كىرگىزە سالىپ شىعىپ كەتۋگە ىڭعايلانعان شالدۋار قايتادان بۇرىلىپ كەلىپ، جانە مەنى قالاي دا قىزمەتكە ورنالاستىرۋعا بەل بايلاعانداي بەلسەندىلىك ءبىلدىرىپ. - بۇل كوررەكتورلىققا جارامايدى، كۋرەر ەتۋ كەرەك. وزدەرىڭىز دە تانىس ەكەنسىزدەر عوي. - بولعاندا قانداي! - دەدى باكەڭ باپتاي سويلەپ. - ءبىز ءبىر بولىمدە قىزمەت ەتكەنبىز. مەن رەداكسيادا بولدىم. ەربولدىڭ ولەڭ، ماقالالارىن گازەتىمىزدە ءجيى جاريالاپ تۇراتىنبىز. باكەڭنىڭ بۇل ءسوزى مەنى ءبىر كوتەرىپ تاستادى. شالدۋار «جامان ستۋدەنت» ، «جامان سولدات» دەپ جەلكەمنەن تۇسپەي قويىپ ەدى. «بالەم، ءبىلشى مەنىڭ قانداي سولدات بولعانىمدى» دەدىم ىشىمنەن ايىزىم قانىپ. مەنىڭ وسى ويىمدى سەزگەندەي شالدۋار شاپ ەتە ءتۇستى: - بۇل ولەڭ جازا الۋشى ما ەدى؟ - دەدى باكەڭنىڭ سوزىنە سەنبەگەندەي. - بالە، جازعاندا قانداي! مۇنىڭ ولەڭدەرىنىڭ كەيبىر جولدارى ءبىزدىڭ ءبولىمنىڭ تۋى ىسپەتتەس بوپ كەتكەن. ءبولىم شابۋىلعا شىققان سايىن ءبىز ەربول ولەڭىنىڭ: «العا قارىس باسساڭ باس! سۇيەم كەيىن شەگىنبە! - ادەت جوق ونداي تەگىڭدە!- دەگەن جولدارىن ۇنەمى گازەتتىڭ شپيگەلىنە بەرەتىنبىز. شالدۋار باسىن شايقادى دا: - مىنادان ولەڭ شىعادى دەگەنگە ەشقاشان سەنبەس ەدىم، اھ، - دەپ مەنى بۇيىردەن ءتۇرتىپ قالىپ، ساقىلداپ كەپ كۇلدى. جاۋاپتى سەكرەتار ءسوزىن قايتادان جالعادى. - ونىڭ ۇستىنە مەن ەربولعا سوعىستان امان كەلىپ، وسى ورىندا وتىرعانىم ءۇشىن تىكەلەي قارىزدار كىسىمىن، - دەدى ول شالدۋاردىڭ پارىقسىز كۇلكىسىنىڭ توقتالۋىن توسپاي. - بۇل باقانداي ءۇش ءجۋرناليستى تىكەلەي اجالدان الىپ قالعان. شالدۋار بۇعان دا سەنبەگەندەي بوپ، ماعان قارادى دا، باسىن شايقادى.
جالعاسى بار...