جىل قورىتىندىسى: بيىل قازاق سپورتى قانداي بيىكتەردى باعىندىردى؟

استانا. قازاقپارات - ۋاقىتتىڭ وتكەنى بىلىنبەيدى. انە- مىنە دەپ ءجۇرىپ، ساناۋلى كۇندەردەن كەيىن تاعى ءبىر جىلدى تاريح قويناۋىنا اتتاندىرامىز.

جاڭا جىلدىڭ تابالدىرىعىن اتتاماس بۇرىن، ارينە وتكەن ءبىر جىلداعى اتقارعان قىزمەتىمىزدى، باعىندىرعان بيىگىمىزدى وي ەلەگىنەن سۇزگىلەمەۋ مۇمكىن ەمەس.

ءبىز بۇگىن وقىرمان نازارىنا قازاقستان سپورتشىلارىنىڭ وسى جىلى قانداي ءىرى دودالارعا قاتىسىپ، قانداي كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزگەنى تۋرالى قىسقاشا شولۋدى ۇسىنامىز.

بيىل جالپى سپورتشىلار ءۇشىن اسا تارتىستى جىل بولدى دەسەك قاتەلەسپەيمىز. سەبەبى، 2016 -جىلى الاۋى تۇتاناتىن ريو وليمپياداسىنا ىرىكتەۋ سىندارى باستالعانى بەلگىلى. سول ءۇشىن وسى جىل قازاقستاندىق سپورتشىلار ءۇشىن جەڭىسى دە، جەڭىلىسى دە، قۋانىشى دا، اتتەگەن- ايى دا كوپ جىل بولدى. كوپتەگەن قىز- جىگىتتەرىمىز وليمپياداعا قاتىسۋ ءۇشىن الەمدىك دەڭگەيدەگى جولدامالار ساراپقا سالىناتىن حالىقارالىق دودالاردا باقتارىن سىنادى. باعى جانعاندار ءتورتجىلدىق دوداعا قاتىسۋ مۇمكىندىگىنە يە بولسا، بابى كەلىسپەگەندەر ءالى دە كەلەسى جىلدان ءۇمىت كۇتىپ ءجۇر.

 جالپى بيىل قازاقستاندىق سپورتشىلار جىلدى ريو وليمپياداسىنا 43 جولدامامەن اياقتادى. ال بۇدان بولەك، ەل سپورتشىلارى وليمپيادا باعدارلاماسىنا كىرگەن سپورت تۇرلەرىنەن وتكەن الەم چەمپيوناتتارىندا 3 التىن، 5 كۇمىس، 4 قولا مەدال جەڭىپ الىپ، الەمدىك رەيتينگتە 24-ورىندى يەلەنىپ تۇر.

ەندى ءار سپورت سالاسىنا جەكە- جەكە توقتالىپ وتەيىك.

اۋىر اتلەتتەرىمىزدىڭ اسىعى الشىسىنان تۇسكەن جىل

جاقىندا عانا ا ق ش- تا اۋىر اتلەتيكادان الەم بىرىنشىلىگى اياقتالعان بولاتىن. بۇل قازاقستاندىق سپورتشىلار ءۇشىن وسى جىلداعى ەڭ سوڭعى الەم بىرىنشىلىكتەرىنىڭ ءبىرى. ايتۋلى دودادا ريو وليپياداسىنىڭ جولدامالارى ساراپقا سالىندى. الەكسەي ني باپتايتىن ۇلتتىق قۇراما مۇشەلەرى بۇل باسەكەگە كىل مىقتىلاردى تولىق قۇراممەن اپارماسا دا، قاجەتتى 10 جولداما سانىن تولىق يەلەنىپ قايتتى.

بيىل اۋىر اتلەتتەرىمىزدەن الماس وتەشوۆ، جاسۇلان قىدىربايەۆ، يليا يلين، الەكساندر زايچيكوۆ، نيدجات راگيموۆ سىندى جىگىتتتەر الەم جانە گران- پري جارىستارىندا قارا ءۇزىپ شىقتى. اسىرەسە، جاقىندا عانا گروزنىيدا وتكەن رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ كۋبوگى جولىنداعى باسەكەدە يليا يلين ەكى مارتە الەم رەكوردىن جاڭارتىپ، ءوزىنىڭ الىپ كۇش يەسى ەكەنىن تاعى ءبىر دالەلدەپ تاستادى.

ەندى اۋىر اتلەتتەرىمىز جولداما ماسەلەسىنە الاڭداماي، تەك ريوعا دايىندىق جاسايدى. قازىرگە دەيىن اۋىر اتلەتتەرىمىز قازاقستاندىق سپورتشىلاردان ريو- دە- جانەيروعا تولىق قۇرامدا باراتىن جالعىز كوماندا اتانىپ وتىر.

مىنە، بۇل بيىلعى قازاقستان سپورتشىلارىنىڭ الەمدىك دەڭگەيدەگى باستى جەتىستىكتەرى.

ەلدوس ەلوردا تورىندە ەڭسەمىزدى كوتەردى

جالپى بيىل وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىنەن الەم چەمپيوناتتارى كوپ ءوتتى. سونىڭ ءبىرى - دزيۋدودان ەلوردا تورىندە وتكەن الەم بىرىنشىلىگى. بۇل دودا قازاقستاندىقتار ءۇشىن ەكى بىردەي ەرەكشەلىگىمەن ەستە قالدى. ءبىرىنشىسى، سپورتتىڭ بۇل تۇرىنەن الەم چەمپيوناتى ەلىمىزدە تۇڭعىش رەت ءوتۋى. ەكىنشىسى، جاپوننىڭ ءتول كۇرەسى سانالاتىن دزيۋدودان تۇڭعىش رەت قازاقتىڭ قارادومالاق ۇلى الەم چەمپيونى اتاعىنا قول جەتكىزۋى. تاريح پاراقتارىن اشىپ قاراساڭىز، ەلىمىز ەگەمەندىك العالى دزيۋدودان بىردە- ءبىر قازاق بالاسى الەم چەمپيوناتىنىڭ ەڭ بيىك شىڭىنا كوتەرىلگەن ەمەس. بيىل ءبىرىنشى بولىپ، ەسىمىن تاريح قويناۋىنا التىن ارىپپەن قالدىرعان باۋىرىمىز ەلدوس سمەتوۆ. ول وسى بىرىنشىلىكتە 60 كەلى سالماقتا ونەر كورسەتىپ، قازاق جىگىتتەرىنىڭ اراسىنان ءبىرىنشى بولىپ، الەم چەمپيونى اتاندى.

گولوۆكين بيىل دا جىل ۇزدىگىن قايتالادى

بيىل كاسىپقوي بوكسشىلارىمىز دا اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى. ولاردىڭ ىشىندە بيىل ءۇش رەت جەكپە- جەك وتكىزگەن جەرلەسىمىز گەننادي گولوۆكين ۇشەۋىندە دە جەڭىسكە جەتتى. جاي جەڭگەن جوق، ءۇش جەكپە- جەگىن دە مەرزىمىنەن بۇرىن اياقتادى. ول سونىڭ ناتيجەسىندە ورتا سالماقتاعى WBA (Super) ، IBO، WBC (Interim) جانە IBF تۇجىرىمدارىنىڭ چەمپيونى اتاعىن قورعاپ كەلەدى. گەننادي گولوۆكين امەريكالىق «Bad Left Hook» باسىلىمىنىڭ نۇسقاسى بويىنشا 2015 -جىلدىڭ ۇزدىك بوكسشىسى اتاندى. «بۇل تىزىمدە WBC تۇجىرىمىنىڭ چەمپيونى ساۋل الۆارەس بولسا دا، گەنناديي گولوۆكين الەمدە ورتا سالماقتاعى №1 بوكسشى اتاندى.

سونىمەن قاتار بيىل كاسىپقوي بوكسشى قانداسىمىز قانات يسلام دا ءۇش كەزدەسۋ وتكىزىپ، ۇشەۋىن دە مەرزىمىنەن بۇرىن اياقتادى. مىنە، گەنا دا، قانات تا - قازىرگە دەيىن جەڭىلىپ كورمەگەن دارا ساڭلاقتارىمىز. بۇلاردان تىس كاسىپقوي بوكستا تاعى ءبىر قازاق ۇلانى تۋىمىزدى بيىكتەن جەلبىرەتىپ كەلەدى. ول - جەڭىل سالماقتا ونەر كورسەتىپ جۇرگەن جانات جاقيانوۆ. ول بيىل ۆەنەسۋەلالىق يونفرەز پارەحومەن كەزدەسىپ، قارسىلاسىن ايقىن باسىمدىلىقپەن ۇتتى. ناتيجەسىندە ول WBA تۇجىرىمى بويىنشا «ۋاقىتشا» الەم چەمپيونى اتاعىن جەڭىپ الدى.

بوكس: 2 مەدال، 4 جولداما

 بيىلعى جىل بوكسشىلارىمىز ءۇشىن اسا تابىستى دەپ ايتا المايمىز. ءبىراق، بوكسشىلارىمىزدىڭ ەنشىسىندە ريو وليمپياداسىنا 4 جولداما بار. بيىل مىرزاعالي ايتجانوۆ باپتايتىن ۇلتتىق قۇرامانىڭ جىگىتتەرى كاتار استاناسى دوحادا وتكەن الەم چەمپيوناتىندا 2 كۇمىس مەدالعا عانا قول جەتكىزدى. ناتيجەسىندە دوحادان ريوعا جالعىز جولداما بۇيىردى. ونى 69 كەلى سالماقتا دانيار ەلەۋسىنوۆ يەلەندى. ال اسا اۋىر سالماقتاعى الىبىمىز يۆان دىچكو فينالعا جەتكەنىمەن جالعىز جولدامانى قولىنان شىعارىپ الدى. ال تاعى ءۇش جولدامانى بۇدان بۇرىن حابارلاعانىمىزداي، 60 كەلىدە بەرىك ءابدىراحمانوۆ، 49 كەلىدەگى ءبىرجان جاقىپوۆ جانە 91 كەلىدە ۆاسيلي لەۆيت جەڭىپ العان بولاتىن.

ەندى مىرزاعالي ايتجانوۆ باپتايتىن ءبىزدىڭ بىلعارى قولعاپ شەبەرلەرى ريو وليمپياداسىنا تولىق قۇرامدا بارۋ ءۇشىن كەلەسى جىلى باستالاتىن قالعان ءۇش ليتسەنزيالىق جارىستا بارىنشا تابىستى ونەر كورسەتۋلەرى كەرەك. العاشقى وليمپياداعا ىرىكتەۋ ءتۋرنيرى 2016 -جىلى 23 ناۋرىز بەن 3 ءساۋىر ارالىعىندا قىتايدىڭ تسيانان قالاسىندا ازيا مەن تىنىق مۇحيتى بوكسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن بولادى. ال مامىر ايىندا بولگاريا استاناسى سوفيادا بوكسشىلار WSB مەن APB جوبالارى بويىنشا جولداماعا تالاسسا، سوڭعى جالپى دۇنيەجۇزىلىك ىرىكتەۋ شىلدەنىڭ 7-19 ارالىعىندا باكۋدە وتەدى.

جەڭىل اتلەتتەرىمىزدىڭ جۇلدىزى

بيىلعى جىلى ريو وليمپياداسىنا جەڭىل اتلەتتەر اراسىندا دا كوپتەگەن جولدامالار ساراپقا سالىندى. ول باسەكەلەردەن ءبىزدىڭ سپورتشىلارىمىز دا قالىس قالعان جوق. ايتالىق، وسى جىلى «سپورت حانشايىمى» سانالاتىن جەڭىل اتلەتيكادان الەم چەمپيوناتى قىتايدىڭ بەيجىڭ قالاسىندا ءوتتى. بۇل باسەكەدە وسىدان ءۇش جىل بۇرىن لوندون وليمپياداسىندا «التىن قىز» اتانعان ولگا رىپاكوۆا بۇل جولى دا ەل سەنىمىن ابىرويمەن اقتاپ، ريو وليمپياداسىنىڭ جولداماسىن جەڭىپ الدى. سونىمەن قاتار جەڭىلاتەتشىلەرىمىزدەن وليمپيادا ويىندارىنا دميتريي كارپوۆ، زيابكينا، ەكتوۆ، شەيكو، سافرونوۆا سىندى قىز- جىگىتتەرىمىز دە وليمپياداعا بارۋ ماسەلەسىن شەشىپ قويدى.

ەۋروپانىڭ ەڭ بەدەلدى تۋرنيرىندە ويناۋ باقىتى «استانا» فۋتبولشىلارىنا بۇيىردى

بيىل ءبىزدىڭ فۋتبولشىلار ءۇشىن اسا تابىستى جىل دەۋگە بولادى. ولاي دەيتىنىمىز، بيىل «استانا» فۋتبول كومانداسى ۋەفا چەمپيوندار ليگاسىنىڭ توپتىق كەزەڭىندە ونەر كورسەتتى. قازاقستان فۋتبولشىلارى اراسىنان ەۋروپانىڭ ەڭ بەدەلدى تۋرنيرىندە ويناۋ باقىتى ءبىرىنشى رەت «استانا» فۋتبولشىلارىنا بۇيىردى. «اتلەتيكو»، «بەنفيكا»، «گالاتاساراي» سياقتى تانىمال كوماندالارمەن تايتالاسىپ، قورجىندارىنا 4 ۇپاي سالعان «استانا» كومانداسى بيىل جارادى. سونداي- اق ايتا كەتۋ كەرەك، «استانا» ەۋروكۋبوكتار اياسىندا بيىل ءوز الاڭىندا بىردە- ءبىر رەت جەڭىلگەن جوق. بيىلعى ەل بىرىنشىلىگىندە باس جۇلدەنى جەڭىپ العان ەلوردا فۋتبولشىلارى كەلەر تاعى دا چەمپيوندار ليگاسىندا باق سىناۋعا مۇمكىندىك الدى. ەل كۋبوگىن يەمدەنگەن الماتىلىق «قايرات» تا كارى قۇرلىق الاڭدارىندا ءساتتى ونەر كورسەتىپ، ەۋروپا ليگاسىنىڭ توپتىق كەزەڭىنە ءبىر قادام قالعاندا ازۋلى «بوردوعا» ەسە جىبەرگەنى دە ەستە. قۇرامىنا تاجىريبەلى ويىنشىلاردى توپتاستىرعان «قايرات» تا ەل قورجىنىنا ءبىراز ۇپاي سالدى. ناتيجەسىندە قازاقستان ۋەفا كلۋبتىق رەيتينگىندە 28-ورىنعا كوتەرىلدى. بۇل ەل فۋتبولى تاريحىندا بۇرىن- سوڭدى بولماعان تاريحي جەتىستىك.

«قايرات» حالىقتىڭ ىقىلاسىنا بولەندى

بيىلعى جىل الماتىنىڭ «قايرات» فۋتزال كلۋبى ءۇشىن دە اسا جەمىستى جىل بولدى. ولار ءوز تاريحىندا ەكىنشى مارتە ۋەفا كۋبوگىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى. 2012/2013 -جىلعى ماۋسىمدا تۇڭعىش رەت ەۋروپانىڭ مارتەبەلى كۋبوگىنا قول جەتكىزگەن الماتىلىقتار «بارسەلونا» سىندى الەمگە اتى تانىمال كلۋبتىڭ جەتىستىگىن قايتالادى.

ۋەفا كۋبوگىنىڭ تاريحىنا كوز جۇگىرتەر بولساق، يسپانيانىڭ «ينتەر» كلۋبى ۋەفا كۋبوگىن ءۇش مارتە قانجىعالارىنا بايلادى. ال، ەكى مارتە كۋبوك يەگەرى اتانعان كوماندالاردىڭ قاتارىندا «كاستەلون» ، «بارسەلونا» جانە الماتىلىق «قايرات» بار. بۇل دا وسى جىلداعى باستى جەتىستىكتەرىمىزدىڭ ءبىرى.

ۋنيۆەرسيادادا ۇزدىكتەر قاتارىنا ەندىك

بيىل وڭتۇستىك كورەيانىڭ كۆاندجۋ قالاسىندا ستۋدەنت- سپورتشىلاردىڭ وليمپياداسى سانالاتىن بۇكىلالەمدىك ۋنيۆەرسيادا ويىندارى ءوتتى. بۇل سىندا قازاقستان سپورتشىلارى بۇرىن- سوڭدى بولماعان تابىسقا قول جەتكىزدى. التىن مەدال سانى جاعىنان بۇعان دەيىنگى ناتيجەلەرىمىزدەن اسىپ تۇستىك. سونىڭ ىشىندە جەڭىل اتلەتتەر ەرلەدى. ۆيكتوريا زيابكينا باستاعان قىزدارىمىز قورجىنىمىزعا ءۇش التىن مەدال سالسا، ءتورتىنشى التىن مەدال سىرىقپەن سەكىرگەن نيكيتا ءفيليپپوۆتىڭ ەنشىسىنە جازىلدى. مۇنىمەن قوسا، تاەكۆوندوشى نۇرسۇلتان مامايەۆ پەن ءجۇزۋشى دميتريي ءبالانديننىڭ دە ەرلىگىن اتاي كەتكەن ءجون. نۇرسۇلتان قازاقستان تاەكۆوندوسىنىڭ تاريحىندا ەرلەر اراسىندا ءبىرىنشى بولىپ، ۋنيۆەرسيادا شىڭىن باعىندىردى. بالاندين دە ۋنيۆەرسيادا تاريحىندا تۇڭعىش رەت التىن مەدالعا يە بولدى. وسى ناتيجەلەردىڭ ارقاسىندا قازاقستان سپورتشىلارى ۋنيۆەرسيادا تاريحىندا ەكىنشى رەت كوماندالىق ەسەپتە ۇزدىك ون بەس ەلدىڭ قاتارىنا كىردى. بۇعان دەيىن ستۋدەنتتەرىمىز 2007 -جىلى بانگكوكتا (تايلاند) وتكەن ۋنيۆەرسيادادا 11-ورىن العان. ول كەزدە قازاقستان سپورتشىلارى 5 التىن، 4 كۇمىس، 5 قولا مەدال جەڭىپ العان ەدى.

WSB سەرياسىندا «استانا ارلاندارى» - ەكى دۇركىن الەم چەمپيونى اتانعان جالعىز كوماندا

كاسىپقوي كلۋب رەتىندە تانىلعان «استانا ارلاندارى» جىل سايىن ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىنىپ كەلەدى. ولار بيىلعى ماۋسىمدا ەكىنشى مارتە بۇكىلالەمدىك بوكس سەرياسىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى.

جالپى، WSB جوباسى دۇنيەگە كەلگەلى جەتىستىگى جاعىنان «استانا ارلاندارىنىڭ» الدىنا تۇسەتىن ەشبىر كوماندا جوق. 2010 -جىلدان باستاپ ساراپقا سالىنىپ كەلە جاتقان جوبانىڭ باس جۇلدەسىن «ارلاندارىمىز» ەكى مارتە جەڭىپ السا، ءبىر رەت كۇمىس، ەكى رەت قولا جۇلدەگەر اتاندى. بيىل فينالدا «ارلاندارىمىز» بىلتىرعى چەمپيون «كۋبا قابىلاندارىن» ۇتىپ، ەكىنشى مارتە باس جۇلدەنى ولجالادى.

بالۋاندارىمىزدىڭ بابى كەلىسپەي ءجۇر

بيىل كۇرەس تۇرلەرىنەن دە كوپتەگەن جارىستار ءوتتى. الايدا ءبىزدىڭ بالۋاندارىمىز الەم چەمپيوناتىنان ەل قورجىنىنا التىن مەدال سالماعالى تۋرا 16 -جىل بولدى. وسى جىلى كۇرەس تۇرلەرىنەن لوس اندجەلەستە وتكەن الەم بىرىنشىلىگىندە گرەك- ريم كۇرەسىنىڭ بالۋاندارى ەكى قولا مەدالعا عانا قول جەتكىزدى. ال ەركىن جانە ايەلدەر كۇرەسىنىڭ بالۋاندارى بىردە- بىرەۋى جەڭىس تۇعىرىنان كورىنە المادى. ءبىراق، ازىرگە كۇرەستىڭ ءۇش تۇرىنەن ريوعا ءۇش جولداما بار. ونىڭ ەكەۋى گرەك- ريم كۇرەسىنىڭ شەبەرلەرىندە، بىرەۋى ەركىن كۇرەس بالۋاندارىنىڭ ەنشىسىندە.

سۋ سپورتىنداعى ساڭلاق

بيىل سۋ سپورتىنىڭ شەبەرلەرى دە جامان ونەر كورسەتكەن جوق. ايتالىق وسى جىلى تاتارستاننىڭ استاناسى قازان قالاسىندا وتكەن الەم بىرىنشىلىگىندە جەرلەستەرىمىز مەدالمەن قاتار ريوعا جولدامالاردى دا جەڭىپ الدى.

بۇل سايىستا ەل نامىسىن ەكاتەرينا رۋدەنكو مەن دميتريي بالاندين قورعاسا، كوماندالىق سىندا سۋ دوبى شەبەرلەرىمىز ونەر كورسەتتى. بىلتىر جازعى ازيا ويىندارىندا ءۇش دۇركىن چەمپيون اتانعان سپورتشىمىز دميتريي بالاندين بۇل الەمدىك سايىستا 100 مەترگە براسس ادىسىمەن جۇزۋدە ءتورتىنشى ورىنعا تابان تىرەدى. بۇل - وتە جوعارى ناتيجە. سونداي- اق، بالاندين كورەيانىڭ كۆاندجۋ قالاسىندا وتكەن بۇكىلالەمدىك ستۋدەنتتەر جارىسىندا ءبىر التىن، ءبىر قولا مەدال الىپ، ەل مەرەيىن ۇستەم ەتتى.

ەسكەكشىلەرىمىز ريوعا 7 جولداما جەڭىپ الدى

بيىل تامىز ايىندا يتاليانىڭ ميلان قالاسىندا ەسكەك ەسۋدەن وتكەن الەم چەمپيوناتىندا جەرلەستەرىمىز كوڭىل كونشىتەرلىك ناتيجەگە قول جەتكىزە المادى. الايدا، جەرلەستەرىمىز الامان دودادان مەدالسىز قايتسا دا، وليمپيادا جولداماسىن ۋىستارىنان شىعارعان جوق. 2015 -جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بايداركا مەن كانوەدا ەسەتىن 12 سپورتشىمىز وليمپيادانىڭ جەتى جولداماسىن جەڭىپ الدى. ءتورت جىل بۇرىن لوندون وليمپياداسىنا ءتورت جولدامامەن بارعانىمىزدى ەسكەرسەك، بۇل جامان كورسەتكىش ەمەس.

ساداق اتۋدان قوس جولداما

بيىلعى جىل ساداق اتۋدان قازاقستان سپورتشىلارى ءۇشىن اسا تابىستى جىل بولدى. تايلاندتىڭ بانگكوك قالاسىندا ريو وليمپياداسىنىڭ جولداماسى ساراپقا سالىنعان حالىقارالىق باسەكەدە ءبىزدىڭ قوس بىردەي مەرگەنىمىز وليمپيادا جولداماسىن جەڭىپ الدى. ولار وسى بىرىنشىلىكتىڭ قولا جۇلدەگەرلەرى اتانعان سۇلتان دۇزەلبايەۆ پەن لۋيزا سايديەۆا. ەندى بۇل ەكەۋى كەلەسى جىلى برازيليا جەرىندە وتەتىن بايراقتى باسەكەدە باق سىنايدى.

سۇلتان دۇزەلبايەۆ بۇعان دەيىن تالاي حالىقارالىق جارىستاردا جۇلدەلى ورىندارعا يە بولىپ جۇرسە دە، وليمپيادا ويىندارىندا تۇڭعىش رەت باق سىناماق. ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ساداق اتۋدان وليمپيادا ويىندارىنا بىردە- ءبىر قازاق بالاسىنىڭ قاتىسپاعانىن ەسكەرسەك، سۇلتان دۇزەلبايەۆتىڭ بۇل ەرلىگىن قازاق سپورتىنىڭ تاريحىنا التىن ارىپپەن جازۋعا بولادى،

كەلەسى جىلى - وليمپيادا جىلى! سپورتشىلارىمىزعا كەلە جاتقان جاڭا جىل تەك ساتتىلىك اكەلسىن دەپ تىلەيمىز...

اۆتور: كۇنسۇلتان وتارباي