يسلام «سەلفيزمگە» (سەلفيگە) قالاي قارايدى؟
XXI عاسىر - ۇلكەن تەحنولوگيالىق جاڭالىقتاردىڭ عاسىرى. XX عاسىردا قيال-عاجايىپ اڭگىمەلەردەن وقىپ، فانتاستيكالىق فيلمدەردەن كورەتىن، ءبىز ءۇشىن «بولۋى مۇمكىن ەمەستەي» كەيبىر دۇنيەلەر XXI عاسىردا قولدانىستا ءجۇر. مىسالى، سەنسورلى ۇيالى تەلەفوندار، پلانشەتتەر، ۆيرتۋالدى لازەرلىك كلاۆياتۋراسى بار كومپيۋتەرلەرلەر، فلەشكا، 3D، 5D، 7D ت. ب.
ءبىراق، ءارتۇرلى زاماناۋي گادجەتتەرمەن قوسا ادام ساناسىندا پسيحولوگيالىق قۇبىلىستار مەن وزگەرىستەر پايدا بولدى. سول پسيحولوگيالىق قۇبىلىستاردىڭ ءبىرى - سەلفيزم.
سەلفي - پسيحولوگتاردىڭ تىلىمەن ايتقاندا، جەلىلىك ەكسگيبيسيونيزم (ياعني، ءوزىن-ءوزى اسىرە جاقسى كورۋشىلىككە، ءوزىن جارنامالاۋعا بەيىم ادامنىڭ ءحالى).
سەلفيگە كوبىنە وزگەنىڭ نازارى مەن ءىلتيپاتىنا مۇقتاج جاندار قۇمار بولادى. جەلىگە جاريا ەتكەن سەلفيىنە الدەبىرەۋلەردىڭ «لايك» باسقانىنا ىشتەي راحاتتانىپ، ءوز-وزىنە ريزا بولا باستايدى. الايدا، مۇنداي نارسە ادامنىڭ رۋحاني كەڭىستىگىن ودان بەتەر قاڭىراتىپ، از باسىلعان «لايك» دەپرەسسياعا الىپ كەلەدى ەكەن. پسيحولوگتار «سەلفيگە» قۇمار ادامداردا «پسيحيكالىق بۇزىلۋ» بار دەپ ەسەپتەيدى.
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، XXI عاسىر - «نارسيسسيزم» * عاسىرى. بۇل - ادامداردى ءوزارا مامىلە جاساۋدان قالدىرىپ، بۇرىنعى زامانداعى دوستىق، تۋىستىق قارىم-قاتىناستاردىڭ ازايۋىنا اكەلىپ وتىر. ارينە، وعان بىرنەشە فاكتور سەبەپ. سولاردىڭ ءبىرى وسى - جەلىلىك ەكسگيبيتسيونيزم. وتىرىستاردا دوستارىمىزبەن شۇيىركىلەسىپ اڭگىمە-دۇكەن قۇرۋدان گورى، جەلىدەگى ءبىر ساعات بۇرىن بولىسكەن دۇنيەمىزگە كىمنىڭ قانشا لايك باسقانىن قاراپ شىعۋ ماڭىزدى بولىپ تۇرادى...
(*نارسيسسيزم - ءوزىن-ءوزى جاقسى كورۋ، ءوز مۇددەسىن باسقالاردان جوعارى قويۋمەن سيپاتتالاتىن مىنەز- قۇلىق ەرەكشەلىگى.)
شاريعي تۇرعىدا:
ارنايى فوتواپپاراتتىڭ كومەگىمەن سۋرەتكە ءتۇسىرۋ پايعامبارىمىزدىڭ (س. ا. ۋ. ) زامانىندا بولماعانى ءمالىم. سوندىقتان، قازىرگى ءدىن عالىمدارىنىڭ كوپشىلىگى فوتوعا قاتىستى ۇكىمگە «يجتيحاد» جاساپ، ءپاتۋا شىعاردى. ولاردىڭ كوپشىلىگى فوتوعا تۇسۋگە قارسى ەمەس.
دەگەنمەن، سەلفي قۇر فوتوعا ءتۇسىپ قانا قويۋ ەمەس، ونىڭ استارىندا ءوزىن وزگەگە جارنامالاۋ، وزگەنىڭ ءىلتيپاتىنا بولەنۋ، ءوزىنىڭ ماندىلىگىن ارتتىرۋ، وزگەلەرگە ماقتانۋ پسيحولوگياسى جاتىر.
يسلامدا ءاربىر ارەكەتتىڭ تۇبىندە «اللا ريزالىعى» جاتادى. ال، قازىرگى تاڭدا كەيبىر نامازحان كىسىلەردىڭ وقىعان نامازىن، جاساعان قاجىلىعىن، شالعان قۇربانىن سەلفيلەتىپ جاتۋى، يسلامداعى «اللا ريزالىعى ءۇشىن» دەيتىن مورالدى-پسيحولوگيالىق قۇندىلىقتى تومەندەتەدى.
«وڭ قولىڭ بەرگەن ساداقانى، سول قولىڭ بىلمەسىن» دەپ ۇيرەتكەن پايعامبار تالىمىنە تەرىس ءىس.
مۇسىلمان قىزداردىڭ نەشە ءتۇرلى كۇيگە ەنىپ (اۋىزىن بۇرتيتىپ، كۇلىپ ت. ب. ) سەلفيلەتىپ جاتاتىنىن دا كورەمىز. ال، پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) «ءاتىردىڭ ءيىسىن سەزىنسىن» دەپ بوتەن ەركەكتەردىڭ جانىنان ءاتىر سەبىنىپ وتكەن ايەلدى زيناشىمەن تەڭەگەن.
ونىڭ ۇستىنە، سەلفيگە قۇمارتۋ - يسلامدا تىيىم سالىنعان «ماقتانشاقتىق» سيپاتىن قوزدىرادى. ال اللا تاعالا «ماقتانشاقتاردى سۇيمەيمىن» دەگەن.
ءتۇيىن ءسوز:
قورىتا كەلە ايتارىمىز، جالپى فوتوعا تۇسۋگە رۇقسات. الايدا، «سەلفيزم» ادەتى يسلامي ءتالىم-تاربيەگە تەرىس دەگەن ويدامىز. ەڭ دۇرىسى - اللاعا ايان!
ابدۋسامات قاسىم
islam.kz