ن. نازاربايەۆتىڭ باسشىلىعىمەن قازاقستان قول جەتكىزگەن تاماشا جەتىستىكتەر تاريحقا التىن ارىپتەرمەن جازىلادى - كۋۆەيت ەلشىسى
وسى رەتتە قازاقپارات ءتىلشىسى كۋۆەيت مەملەكەتىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى عيماراتىنىڭ اشىلۋى قارساڭىندا توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى تارەك ءابدۋللا ءال- فارادجعا جولىعىپ، قازاقستاندىق- كۋۆەيتتىك قارىم- قاتىناستىڭ دامۋ بولاشاعى جايىندا سۇحباتتاسقان بولاتىن.
- ەلشى مىرزا، ءسىز قازاقستان مەن كۋۆەيتتىڭ قازىرگى سەرىكتەستىك دەڭگەيىن قالاي باعالار ەدىڭىز؟
- ەڭ الدىمەن، سىزدەردىڭ اگەنتتىكتەرىڭىز ارقىلى ەلدەرىڭىزدىڭ كورەگەن باسشىسىنا دەگەن ءوزىمنىڭ زور قۇرمەتىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. ۇلت كوشباسشىسىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قول جەتكىزگەن تاماشا جەتىستىكتەرى تاريحتا التىن ارىپتەرمەن جازىلادى ءارى قازاقستاندى الەمنىڭ كورنەكتى مەملەكەتتەرىنىڭ بىرىنە اينالدىرعان باسشىلىعى ماڭگى ساقتالادى. سونىمەن قاتار بىزدەرگە ءوزىنىڭ قوناقجايلىعىن كورسەتىپ، بۇكىل الەمگە توزىمدىلىك پەن ءوزارا سىيلاستىقتا ۇلگى- ونەگە كورسەتەتىن قازاقستاننىڭ ۇلى دا، مەيىربان حالقىنا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. قازاقستان حالقى - كوپ ۇلتتى، سۇلۋ. مەن بارشا قازاقستان حالقىنا ءوزىمنىڭ زور قۇرمەتىم مەن ىزەتىمدى بىلدىرەمىن.
ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز اراسىنداعى قارىم- قاتىناس 1993 -جىلى ورناتىلدى جانە 1997 -جىلى ۇلى مارتەبەلى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ كۋۆەيت مەملەكەتىنە رەسمي ساپارى ورىن العانعا دەيىن باياۋ قارقىنمەن دامىدى. ەلباسىنىڭ بۇل ساپارى ەكىجاقتى قارىم- قاتىناسقا تىڭ سەرپىن بەردى. ساپار بارىسىندا ءبىرقاتار كەلىسىمگە قول قويىلدى، ساۋدا- ەكونوميكالىق، مادەني- گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى قازاقستاندىق- كۋۆەيتتىك ۇكىمەتارالىق كوميسسيا قۇرىلدى. ول 2008 -جىلدان باستاپ ءوز وتىرىستارىن وتكىزە باستادى. بۇل كوميسسيا ينۆەستيتسيالاردى ىنتالاندىرۋ جانە ءوزارا قورعاۋ تۋرالى كەلىسىمدى جۇزەگە اسىردى. ايتپاقشى، قوسارلانعان سالىق سالۋدان جالتارۋ تۋرالى كەلىسىم جوباسىنا قاتىستى كەلىسسوزدەر اياقتالىپ، تاياۋ ارالىقتا قول قويىلاتىن بولادى.
سونىمەن قاتار كۋۆەيت قازاقستانعا قازىرگى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ عيماراتىن سالۋعا گرانت بەرىپ، ارال ماڭىن سۋمەن جابدىقتاۋ جوباسى ءۇشىن نەسيە ۇسىندى. قىزىلوردا وبلىسىنىڭ ارال مەن قازالى اۋداندارىن سۋمەن جابدىقتاۋ، سانيتاريا جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىن جاقسارتۋ جوبالارىن قارجىلاندىردى.
مۇنان بولەك، ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز ءتۇرلى دەڭگەيدە ساپارلار الماسىپ، ناتيجەسىندە قارىم- قاتىناستاردى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ەكى مەملەكەتتە دە ەلشىلىك اشىلدى.
- سىزدىڭشە، قازاقستان مەن كۋۆەيتتىڭ ساياسي، ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە مادەني سالالارداعى ىنتىماقتاستىعىنىڭ دامۋ الەۋەتى قانداي؟
- كۋۆەيت پەن قازاقستان اراسىنداعى ساياسي قارىم- قانتىناستىڭ جوعارى دەڭگەيدە ەكەنىن، ونىڭ ەكى ەلدىڭ باسشىلىعىمەن نىعايا تۇسكەنىن باسا اتاپ وتكىم كەلەدى. اسىرەسە، پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ كۋۆەيتكە مەملەكەتتىك ساپارىنان كەيىن ول نىعايا ءتۇستى. ەكى ەلدىڭ اراسىندا ساياسي كەلىسسوزدەر وتكىزىلىپ، ونىڭ بارىسىندا كۋۆەيت مەملەكەتى قازاقستاننان ءوزىنىڭ 2018-2019 -جىلدارى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە مۇشەلىككە كانديداتۋراسىن قولداۋدى ءوتىندى. ءوز كەزەگىندە قازاقستان كۋۆەيت مەملەكەتىنەن ءوزىنىڭ 2017-2018 -جىلدار كەزەڭىندەگى بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە تۇراقتى ەمەس مۇشەلىگىنە كانديداتۋراسىن قولداۋدى سۇرادى.
ساۋدا- ەكونوميكالىق قارىم- قاتىناسقا قاتىستى ايتار بولسام، ول قازىرگى ۋاقىتتا ورتاشا دەڭگەيدە. ايتا كەتەرلىگى، 1999 -جىلى ەكى ەلدىڭ اراسىندا ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعان بولاتىن. وسى ورايدا بۇل بايلانىستاردى دامىتۋ، بارىنشا ساپالى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ ءۇشىن بار كۇش- جىگەرىمدى جۇمساۋعا نيەتتى ەكەنىمدى باسا ايتقىم كەلەدى.
ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز ءوزارا ءتيىمدى ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق جوبالارعا قاتىسا الادى، ول ءۇشىن زور مۇمكىندىكتەر بار. ويتكەنى، قازاقستان مول تابيعي رەسۋرستارى مەن ينۆەستيتسيا ءۇشىن سان الۋان مۇمكىنشىلىگى بار ۇلكەن ەل. بۇعان قوسا، قازاقستان تاۋەلسىز قورلار، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق قور اكتيۆتەرى بويىنشا الەمنىڭ جەتەكشى ەلدەرىنىڭ ءبىرى سانالادى. امەريكاندىق رەيتينگتىك اگەنتتىكتەردىڭ باعالاۋىنا سايكەس، اعىمداعى جىلى قازاقستان اتالعان سالالاردا كۋۆەيتپەن بىرگە الەمنىڭ ۇزدىك 20 ەلىنىڭ نەگىزگى بەستىگىنە كىرىپ وتىر.
- قازاقستانداعى ەلشى رەتىندەگى قىزمەتىڭىزدى نەدەن باستادىڭىز جانە نەگە قول جەتكىزگىڭىز كەلەدى؟
- استاناداعى مەنىڭ العاشقى رەسمي كەزدەسۋىم قازاقستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندە ءوتتى. مەن اراب تىلىنە جەتىك، شىعاناق ەلدەرىنە تانىمال قازاقستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اسقار مۋسينگە ءوزىمنىڭ سەنىم گراموتامنىڭ كوشىرمەسىن تابىستادىم. ول مەن وتە جاقسى، جىلى قابىلدادى. بۇل كەزدەسۋ مەنىڭ ەسىمدە جاقسى ساقتالىپ قالدى. ويتكەنى، مەن استاناعا وتە سۋىق كەزدە، قاڭتار ايىندا كەلگەن ەدىم.
ال الداعى جوسپارلارىما قاتىستى ايتار بولسام، مەن كۋۆەيت پەن قازاقستان اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى دامىتۋعا ءوز سەپتىگىمدى تيگىزگىم كەلەدى. ەلدەرىمىز اراسىندا ىنتىماقتاستىقتى جانداندىرۋعا بولارلىق ساۋدا جانە ينۆەستيتسيالىق باعىتتار وتە كوپ ەكەندىگىنە سەنىمدىمىن. سونىمەن قاتار ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى مادەني بايلانىستاردى دا جانداندىرا تۇسكىم كەلەدى.
- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!
اۆتور: مارلان جيەمباي