تارازدا «ۇلى جىبەك جولى بويىنداعى سۇحبات» اتتى جيىن ءوتتى
تاراز مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن ءىس- شاراعا ق ر ۇعا كوررەسپوندەنت- مۇشەسى، ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى حانگەلدى ءابجانوۆ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى جانعارا دادەبايەۆ جانە ءال- فارابي اتىنداعى قازۇۋ- دىڭ پروفەسسورى بەرەكەت كارىبايەۆ قاتىستى. بۇل تۋرالى اتالعان وقۋ ورنىنىڭ باسپاءسوز قىزمەتى حابارلادى.
سۇحبات- ديالوگ فورماتىندا وتكەن جيىندى تارمپي رەكتورى داريا قوجامجاروۆا اشىپ، كوپشىلىكتى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىق تويىمەن قۇتتىقتادى. د. پەرنەش قىزى ءوز سوزىندە: «بيىل ەلىمىز ءۇشىن ەرەكشە جىل. ۇلتىمىز تاريح ساحناسىنا شىعىپ، تاعدىرىن قالىپتاستىرىپ، باعدارىن بەكەمدەگەلى دە بەس جارىم عاسىر ءوتىپتى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا قازاق ۇلتى ماڭگىلىك تاريح پەن تاعدىردى باستان كەشتى. ۇلتتىڭ بولمىسى ۇلى حاندارىمەن، كورنەكتى بيلەرىمەن، شەبەر شەشەندەرىمەن، ادۋىندى اقىندارىمەن، ءباھادۇر باتىرلارىمەن دارالاندى. ءبىر عانا كونە تاراز توپىراعىن باسىپ وتكەن ۇلى جىبەك جولى بۇگىنگى تاڭدا تامىرلى تاريحقا اينالدى. ۇلى مەملەكەتتىگىمىزدىڭ تورقالى تويىنا دايىندىق جامبىل جەرىندە قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. مىنە، بۇگىنگى جيىن سونىڭ ءبىر ايعاعى ىسپەتتەس» ، دەدى.
«قازاق حاندىعى الەمدىك تاريح تولقىنىندا» تاقىرىبىندا بايانداما جاساعان ح. ءابجانوۆ قازاق بيلەۋشىلەرى مەن ولاردىڭ مۇراگەرلەرى ورىس، يران، تۇرىك، قىتاي باعىتتارىنداعى كوپتەگەن وزگەرىستەرتەردى جەتە باقىلاپ وتىرعاندىعىن تىلگە تيەك ەتتى. سونداي- اق، تاريحشى كوپتىڭ كوكەيىندەگى باسقا دا تۇيىتكىلدى جايتتاردى ءوز بايانداماسىنا ارقاۋ ەتتى. ال، جاڭعارا دادەبايەۆ «قازاق حاندىعى: ءسوز ونەرى» تۋراسىنداعى ويلارىن كوپشىلىكپەن ءبولىستى. «قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋى - قازاقستان اۋماعىنداەجەلدەن بەرى ۇزدىكسىز جالعاسىپ كەلە جاتقان ەتنوستىق ءۇردىستى جاڭا بەلەسكە جەتكىزىپ، قازاق حالقىنىڭ ەل بولىپ قالىپتاسقاندىعىن كورسەتتى. وسىلايشا، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋىنىڭ تاريحي ماڭىزىن ەتنوستىق تۇرعىدان قاراستىرا كەلە، ول - قازاق حالقىنىڭ قالىپتاسۋى كەزەڭىن اياقتاۋعا تىكەلەي ەتتى، ەتنوستىق پروتسەستەن حالىقتىق دەڭگەيگە كوتەرىلگەن ەتنوسقا - «قازاق» اتتى ەتنونيمدى بەرگىزدى» ، - دەدى تاريحشى ب. كارىبايەۆ.
كەزدەسۋ اياسىندا قوناقتارعا وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر تاراپىنان ساۋالدار قويىلىپ، تولىققاندى جاۋاپتار بەرىلدى.
اۆتور: مارلان جيەمباي