قازاق ەلى بەلگىلى عالىم تۇرسىنبەك كاكىشەۆتى باقيلىق ساپارعا شىعارىپ سالدى

 الماتى. قازاقپارات - ءال- فارابي اتىنداعى قازۇۋ- دىڭ ءو. جولداسبەكوۆ اتىنداعى ستۋدەنتتەر سارايىندا قازاقستان حالقى بەلگىلى عالىم، ادەبيەتشى تۇرسىنبەك كاكىشيەۆتى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالدى.

 قوشتاسۋ راسىمىنە قالا اكىمى باۋىرجان بايبەك، ق ر جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان ورازالين، قازۇۋ رەكتورى عالىم مۇتانوۆ، زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى.

«ءبىز بۇگىن اسا كورنەكتى ادەبيەتشى، عالىم تۇرسىنبەك كاكىشيەۆتى 89 جاسقا قاراعان شاعىندا اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالىپ وتىرمىز. تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ قازاقستان ادەبيەتتانۋ مەن سىنىنىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاعان قايراتكەرى ەدى. بار عۇمىرىن ادەبيەتتىڭ دامۋىنا ارناعان. كەڭەس زامانىندا ۇلتتىق مۇددەنى قورعاپ، ۇلتتىق وي- پىكىردىڭ دامۋىنا مول ۇلەس قوستى. مىڭداعان شاكىرت تاربيەلەدى. 20 - عاسىرداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلدەرى جايلى ىرگەلى ەڭبەكتەرگە ات سالىستى.

 «ايقاپ» ، «ساداق» سەكىلدى قازاقتىڭ العاشقى باسىلىمدارىمەن حالقىن تانىستىردى. اقيىق اقىن ساكەن سەيفۋلليننىڭ شىعارماشىلىعى مەن ءومىرىن زەرتتەۋدى ومىرلىك ماقساتىنا اينالدىردى. 10 نان اسا كىتاپ جازدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ ءماندى دە ماعىنالى عۇمىر كەشكەن تۇلعا بولاتىن. وسى كۇندەرى ءبىز قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىن اتاپ وتۋدەمىز. اعامىزدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋعا، تاۋەلسىزدىكتى باياندى ەتۋگە ارنالدى. ول كىسى ءوز مۇراتىنا جەتتى. سانالى عۇمىرى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتپەن بايلانىستى بولدى. بۇگىن اقتىق ساپارعا دا ءوزىنىڭ سۇيىكتى ءبىلىم ورداسىنان اتتانىپ بارادى. الماتى جۇرتشىلىعى اتىنان اعامىزدىڭ وتباسىنا قايعىرىپ كوڭىل ايتامىن. يمانى سالامات، توپىراعى تورقا بولسىن»، - دەدى قالا اكىمى باۋىرجان بايبەك قارالى جيىندا.

 89 جاسقا قاراعان شاعىندا كوز جۇمعان ادەبيەتشى، عالىم، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى سىيلىعىنىڭ يەگەرى، حالىقارالىق جوعارى مەكتەپ عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى اكادەميگى، حالىقارالىق ايتماتوۆ اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، «پاراسات» وردەنىنىڭ يەگەرى تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ كەڭساي زيراتىندا جەرلەندى.

مارقۇمنىڭ قازاسىنا بايلانىستى اس بەرىلدى.

تۇرسىنبەك كاكىشيەۆ - 1927 - جىلى 15 - تامىزدا اقمولا وبلىسى بۇلاندى اۋدانى ءبورلى اۋلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ادەبيەت زەرتتەۋشى، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى (1972)، پروفەسسور (1973) ، قازاق ك س ر- ءنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى (1979). قازاق مەملەكەتتىك ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىن (1950)، قازاق ك س ر  ع ا ءتىل جانە ادەبيەت ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن (1960) . 1944-1945 ج ج. اقمولا وبلىستىق قازاق دراما تەاترىنىڭ اكتەرى، «لەنينشىل جاس» («جاس الاش» ) گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشى، 1950-1958 ج ج. پارتيا تاريحى ينستيتۋتىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەر، 1960-1968 ج ج. قازاق ك س ر  ع ا- نىڭ م. و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىندا اعا عىلىمي قىزمەتكەر. 1968 - جىلدان قازمۋ- دە اعا وقىتۋشى، دوتسەنت، پروفەسسور، فيلولوگيانىڭ سىرتتاي (1978-1985)، كۇندىزگى (1985-1986) فاكۋلتەتتەرىنىڭ دەكانى، كوپ جىل وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە «قازاق ادەبيەتىنىڭ تاريحى مەن سىنى» كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولعان.

قازاق ادەبي سىنىنىڭ دامۋ جولدارى، جيىرماسىنشى عاسىرداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ، ونىڭ كورنەكتى وكىلدەرىنىڭ شىعارماشىلىقتارى حاقىندا عىلىمي ىزدەنىستەر جاساپ، ءونىمدى ەڭبەك ەتىپ كەلدى. «قازاق ادەبيەتىنىڭ تاريحى» (3-ت. , 1-2-كىت. , 1967)، «قازاق سوۆەت ادەبيەتىنىڭ تاريحى» (1970، ماسكەۋ، ورىس تىلىندە) ، ت. ب. ىرگەلى ەڭبەكتەردى دايارلاپ، جازىسۋعا قاتىستى. س. سەيفۋلليننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جونىندە عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزدى:

«ساكەن سەيفۋللين» (1967)، « قىزىل سۇڭقار» (1968)، «ساكەن سەيفۋللين» (ماسكەۋ، جزل، 1972, ورىس تىلىندە)، «ساكەن سەيفۋللين» (1976)، «ساكەن جانە گۇلباھرام» (1994)، «ساكەننىڭ سوتى» (1994)، «ساكەن سەيفۋللين» (1997)، «تار جول، تايعاق كەشۋدىڭ تاعدىرى» (ك. احمەتوۆامەن بىرگە، 1997)، «ساكەن سۇيگەن سۇلۋلار» (1997)، «ماعجان- ساكەن» (2000)، «ساكەن ايالاعان ارۋلار» (2003) دەگەن ون شاقتى كىتاپ جازدى.

قازاق ادەبيەتى سىنىنىڭ تاريحىن زەرتتەپ، «سىن ساپارى» (1971)، «وڭاشا وتاۋ» (1982)، «قازاق ادەبيەتى سىنىنىڭ تاريحى» مونوگرافيالارىن جازدى. سوڭعى ەڭبەگى جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقۋلىق رەتىندە قولدانىلىپ كەلەدى. «ۇشتاسقان ءۇش وزەنمەن» (1978)، «جول ۇستىندە 80 كۇن» (1983)، «ساداق» (1986)، «جاسامپاز ولكە» (1989)، «ساندالتقان «ساداق» (2002) سياقتى عىلىمي- كوپشىلىك كىتاپتارى قازاق حالقىنىڭ ادەبي- مادەني مۇرالارىن ىزدەستىرۋ بارىسىندا ومىرگە كەلدى. «ساناداعى جارالار» (1992)، «ەسكىرمەيدى ەستەلىك» (1994)، «كەر زاماننىڭ كەرەعار ويلارى» (1995) جيناقتارى، «ماعجان- ساكەن» عىلىمي ەسسەسى (1999)، «سابەڭ الەمى» (2000)، «سايىس» (2001)، «مەرەي» (2002) كىتاپتارى جارىق كورگەن. ساكەن شىعارمالارىنىڭ كوپ تومدىعىنىڭ قۇراستىرۋشىسى (10 تومى شىقتى).

 قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ س. سەيفۋللين اتىنداعى سىيلىعىنىڭ يەگەرى. حالىقارالىق جوعارى مەكتەپ عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى اكادەميگى، حالىقارالىق ايتماتوۆ اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى. «پاراسات» وردەنىمەن جانە بىرنەشە مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.

اۆتور: گۇلميرا عوسمانالي