قايرات جولدىباي ۇلى. اللاعا ەركەلەسەم
بۇگىندە كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جۇرگەن تۇرسىنبەك باۋىرىمىزدىڭ كەيىنگى كەيبىر ازىلدەرىنەن مۇنى بايقاماۋ قيىن ەمەس. قوعامدا ورىن الىپ جۇرگەن قايسى ءبىر كەرى ادەتتەرىمىزدى ەزۋ تارتقىزا وتىرىپ ادەمى جەتكىزگەندە، ريزا بولماسقا شاراڭ جوق. ەندەشە حالىققا ءوز ونەرىن وتكىزە بىلگەن جۇلدىزدارىمىزدىڭ دىنگە بەت بۇرۋى قۋانارلىق جايت.
ونەرىن ءسۇيىپ، ءاربىر ءىس- ارەكەتىن قالت جىبەرمەي ەلىكتەپ جۇرگەن جۇرت ولاردىڭ ءدىندارلىعىنا دا ەلىكتەيتىندىگى، سولارعا ۇقساپ باعۋعا تىرىسارى ءسوزسىز.
جاپپاي ونەردى "حارام" - دەپ ودان بەزىنسەك، سول بوس ورىندى كىمدەر يەلىك ەتەتىندىگى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. اينالامىزداعى تابيعات بىتكەن ءيلاھي اۋەن. جاپىراقتاردىڭ سىبدىرى دا، اققان سۋدىڭ سىلدىرى دا، جاۋىن تامشىسىنىڭ تىرسىلى دا، قۇس بىتكەننىڭ سايراۋى دا وزىنشە ءبىر ساز، عاجايىپ اۋەن. ادام تابيعاتى ادەمى اۋەندى ەستۋگە قۇمار، جاعىمدى سازدى جانى قالايدى دا تۇرادى. ولاي بولسا ءدىنىمىز ادامنىڭ تابيعاتىندا بار وسىناۋ قاجەتتىلىكتى تۇمشالاپ، تامىرىنا بالتا شاۋىپ جوق قىلۋ ءۇشىن ەمەس، رەتتەۋ ءۇشىن كەلدى. پايدالىسى مەن زياندىسىن اجىراتۋ ءۇشىن جىبەرىلدى. اباي اتامىز مۇنى ءبىر اۋىز سوزبەن: «ءاننىڭ دە ەستىسى بار، ەسەرى بار، تىڭداۋشىنىڭ قۇلاعىن كەسەرى بار» - دەپ قالاي ادەمى جەتكىزگەن. ايتپاعىم ارينە بۇل ەمەس.
وتكەندە ونەردە جۇرگەن ءبىر اۋىلداس ءىنىم دىنگە قاتىستى ءوزىن مازالاپ جۇرگەن كەيبىر ورىندى سۇراقتارىن ماعان قويىپ جاتتى. اڭگىمە بارىسىندا: «قايرەكە، ءبىز ەندى حالىقتىڭ الدىندا ەركەلەپ جۇرگەن جاندارمىز. قۇلشىلىق ەتۋ بارىمىزگە پارىز. دۇرىس. ءبىراق اللانىڭ الدىندا دا ەركەلەپ، بەس ۋاقىت نامازدى وقىماي- اق قويساق بولماي ما؟» - دەپ ايدى اسپاننان ءبىراق شىعاردى.
مەن ءسال كىدىردىم دە: «مىسالعا سەن ساحناعا شىعىپ ءوز ونەرىڭدى حالىققا كورسەتتىڭ. ەلدىڭ ءبارى ونەرىڭە تامسانا قول شاپالاقتاپ، ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ جاتىر. ءتىپتى بىرەۋلەرى ونەرىڭە قايران بولعانى سونشالىق، ەرىكسىز ورىندارىنان تۇرىپ كەتكەن. وسى ساتتە كورەرمەندەر اراسىندا ءبىر كىسىگە كوزىڭ ءتۇستى. الگى ادام دا ەشقانداي رەاكسيا جوق. سەن كەيىننەن وعان «ونەرىم ۇنامادى ما؟» - دەيسىڭ. سوندا الگى ادام: «ۇنادى. ءبىراق ساعان ەركەلەگەندىكتەن، ونەرىڭە تاڭ قالماي- اق قويايىن» - دەپ شەشتىم دەسە، قانداي اقىماق جاۋاپ بولار ەدى. تاڭ قالىپ، قايران بولۋدىڭ ەركەلىكپەن قانداي قاتىستى بار. ادام كەز- كەلگەن ۇناعان نارسەسىنە ەرىكسىز تۇردە تامسانىپ، تاڭ قالادى. مىنە، ناماز دا ەڭ اۋەلى اللانىڭ اسا قۇدىرەتى مەن قۇزىرەتىنىڭ، شەكسىزدىگى مەن شەبەرلىگىنىڭ، ۇلىلىعى مەن كەمەلدىگىنىڭ الدىندا تاڭ قالىپ، «اللاھۋ اكبار» ياعني، «ۋا، اللام! سەن نەتكەن ۇلىقسىڭ» - دەپ قايران قالۋدى ءبىلدىرۋدىڭ ناقتى كورىنىسى ەمەس پە؟
نەمەسە سەن بىرەۋدى اجالدان قۇتقارىپ قالدىڭ، سوسىن ونى جاقسىلاپ كيىندىرىپ، قارنىن تويدىرىپ شىعارىپ سالدىڭ. ءبىراق الگى ادام سەنىڭ جاساعان جاقسىلىعىڭ ءۇشىن العىسىن ءبىلدىرىپ، راحمەتىن ايتپادى. وسىنىڭ بارىنە كۋا بولىپ تۇرعان ءۇشىنشى ءبىر ادام الگىگە: «سەن قانداي ادامسىڭ، مىنا كىسىنىڭ وسىنشاما جاقسىلىعىن كوردىڭ. ەڭ بولماسا، كەتەرىڭدە راحمەتىڭدى ايتىپ، ريزاشىلىعىڭدى بىلدىرمەيسىڭ بە؟» - دەيدى. سوندا الگى ادام: «مەن ەركەلەگەندىكتەن العىس ايتپاي- اق قويايىن» - دەپ شەشتىم دەسە، وسى جاۋابى اقىلعا قونىمدى جاۋاپ بولا ما؟ ارينە جوق. سەبەبى جاقسىلىق الدىندا قارىزدارلىعىڭدى سەزىنۋىڭ، سول ءۇشىن العىسىڭدى ءبىلدىرۋىڭ ادامگەرشىلىكتىڭ بەلگىسى. ونىڭ ەركەلىكپەن ەشقانداي قاتىسى جوق. ال ەندى اللا ادامدى جوقتان بار ەتىپ جاراتتى، كورەتىن كوز، سويلەيتىن ءتىل، ويلايتىن اقىل بەردى. ون ەكى مۇشەڭدى تەگىن سىيلادى. بويىڭا ءتۇرلى قابىلەت بەردى. جارىعى مەن جىلۋىن توگىپ تۇرعان كۇندى ادام ءۇشىن ارايلاپ اتىرىپ، الاۋلاپ باتىرىپ قويدى. قۇلىم جەسىن دەپ ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن سان- الۋان جەمىس- جيدەكتى تارتۋ ەتتى. ەتىن جەپ، ءسۇتىن ءىشسىن، ءجۇنى مەن تەرىسىن پايدالانسىن دەپ جان- جانۋاردى ادامزاتتىڭ قىزمەتىنە ۇسىندى. قىسقاسى، اينالامىزداعى بارشا الەم بىزگە قىزمەت ەتۋدە. ەندەشە، وسىنىڭ بارىنە قۇلشىلىق ارقىلى العىسىمىزدى ءبىلدىرۋدىڭ ەركەلىكپەن قانداي قاتىسى بار» - دەدىم. ءىنىم ەرىكسىز باس يزەپ وتىر. «قايرەكە مەنىڭ مىنا سۇراعىم شىنىمەن دە تىم ۇيات ەكەن» - دەپ قاتتى قىسىلىپ قالدى. كەلەسى ءبىر كەزدەسكەنىمدە ارتىما ۇيىپ نامازىن وقىپ جاتتى. اللاھۋ اكبار!