رەسەيدەگى قانداستارىمىز ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جوعارى باعالايدى

استانا. قازاقپارات- رەسەيدەگى قانداستارىمىز قازاقتىڭ تاريحى مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن وتە جوعارى باعالايدى. ولار اتا- بابالارىمىزدان قالعان باي مۇرانى ساقتاپ قانا قويماي، ونى وسكەلەڭ ۇرپاققا كەڭىنەن ناسيحاتتاپ، جەتكىزۋگە تىرىسۋدا.

 كەزىندە رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ استراحان وبلىسىنداعى قۇرمانعازى، ديناداي ۇلى دالا سازگەرلەرى تۇرعان اۋىلعا بۇل كۇندە الىس- جاقىن شەت ەلدەردەن كىسىلەر كوپتەپ كەلەدى ەكەن.

سماعۇل مۇنتايەۆ كورشىلەس رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ۆولگوگوراد وبلىسىندا تۋىپ وسكەن. وسىدان 13 جىل بۇرىن ءوزىنىڭ تۋعان اۋىلى ەلتوننان مۇراجاي اشۋعا بەل بۋىپتى. ءوز قارجىسىنا قازاقتىڭ ەكى كيىز ءۇيىن ساتىپ الىپ، جادىگەرلەردى جيناستىرا باستايدى. ونىڭ ىشىندە كۇندەلىكتى تۇرمىستا قولدانعان ىدىستار، ۇلتتىق قولونەر بۇيىمدارى، مۋزىكالىق اسپاپتار مەن كيىمدەر دە بار. بۇرىنعى تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ساياحاتشىلارعا ءوزى ەكسكۋرسيا جۇرگىزەدى.

سماعۇل مۇنتايەۆ، جەكە مۇراجاي يەسى:

 - الماتىعا ارنايى بارىپ، مۇراجايلاردى قاراپ، اتا- داستۇرىمىزبەن جەتە تانىستىم. ءبىر كيىز ۇيگە جادىگەرلەر قويىلعان. ال ەكىنشىسىندە كەلۋشىلەرگە قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن ۇسىنىپ، قوناقجايلىعىمىزدى، كەڭپەيىلدىگىمىزدى كورسەتەمىز.

التىن وردانىڭ استاناسى بولعان ساراي- باتۋ قالاشىعىنا جىلىنا 18 مىڭ تۋريست كەلەدى ەكەن. ناقتىراق ايتساق، وسىدان بەس جىل بۇرىن استراحان وبلىسىندا سول كونە قالاشىقتىڭ ۇلگىسى بوي كوتەرگەن ەدى. ونى تۇرعىزۋعا مىڭ تەكشە مەتر اعاش پەن 5 مىڭ تونناداي شەگە كەتكەن. رەسەيلىك رەجيسسەر اندرەي پروشكيننىڭ «وردا» فيلمىنە ارنالىپ جاسالعان بۇل قالاشىقتا ءتۇسىرىلىمنىڭ دەكوراتسياسى سول كۇيى ساقتالعان. بۇل جەردەن حان سارايىن، تار كوشەلەر مەن بايىرعى ساۋدا ورىندارىن دا كورۋگە بولادى. رەسەيدەگى قازاقتار فيلم ءتۇسىرىلىپ بولعان سوڭ قالاشىقتى تۋريستىك ورتالىققا اينالدىرىپتى. ساراي- باتۋ قالاسىنىڭ ىرگەتاسى ⅩⅢ عاسىردىڭ باسىندا قالانعان. قوناقتار مۇندا بۇكىل جەر شارىنان كەلەدى.

استراحان وبلىسىنىڭ ۆولودار ولكەسىندەگى التىنجار اۋىلىندا كۇي ءدۇلدىلى قۇرمانعازى بابامىز جەرلەنگەن. 1996 - جىلى ۇلى دالا سازگەرىنىڭ باسىنا بەلگى قويىلدى. ماۆزولەيى دە بار. ونىڭ اشىلۋىنا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ءوزى قاتىستى. سونداي- اق بۇل جەردە مۇراجاي مەن مەملەكەت ارالىق مادەني ورتالىق تا جۇمىس ىستەپ تۇر. مۇنا كەلۋشىلەر قازاق حالقىنىڭ اتاقتى كۇيشىسىنىڭ تۋىندىلارىن تىڭداپ، ونىڭ ۇلاعاتتى ءومىر جولىمەن تانىسادى. باستىسى قازاقتىڭ ولمەس- وشپەس رۋحاني بايلىعىمىن سۋسىنداپ قايتادى.

جۇماقىز نۇرىم قىزى، قۇرمانعازى مۇراجايىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى:

- قازاقستانداعى اعايىندارىمىز، ءبىزدىڭ باۋىرلارىمىز امان بولسىن! ءبىزدىڭ اتا- بابالارىمىز بوكەي اتامەن وسى جەرگە كەلىپ قالعان. ءبىزدىڭ كىندىگىمىزدىڭ قانى وسى جەرگە تامعان.

قازاق حالقىنىڭ مادەنيەتى مەن تاريحى -  ماقتان ەتەۋگە تۇرارلىق ۇلكەن بايلىق. رەسەيدەگى قانداستارىمىزدىڭ ءتۇپ- تۇقيانىن ءبىلىپ، ءداستۇرىمىزدى جاڭاشا قىرىنان ناسيحاتتاۋى بارشا جۇرتقا ۇلگى، ونەگە بولماق.

«مەن جانىممەن دە، قانىممەن دە قازاقپىن. اتا- بابامىزدىڭ امانات ەتكەن سالتىن ساقتايمىن. ءتىپتى ءۇنسىز، ماڭعاز جاتقان سار دالا دا مەن ءۇشىن باسىمىزعا قونعان ەرەكشە باق سياقتى بولىپ كورىنەدى. مەن ءوز ۇلتىمىزدىڭ اسىل مۇراسىن قۇرمەتتەيمىن» ، - دەيدى 160 مىڭداي قازاق تۇراتىن استراحان جەرىندەگى سماعۇل مۇنتايەۆ باۋىرىمىز. 

www.24.kz






«وردا» فيلمىنە ارنالىپ جاسالعان قالاشىق