مۇنداي قازاق، مۇنداي ايەل بار ما قازىر؟
ءسوز جازۋشى- دراماتۋرگ اكىم تارازيدىڭ «كۇلتاي جەڭەشەم مەن الەكساندر سولجەنيتسىن» اتالاتىن ەسسە سيپاتتى اڭگىمەسى جايىندا. جالپى ەمەس، سايتىمىزدىڭ «قازاقى تانىم» ايدارى ءۇشىن «گۋمانيزمنىڭ شىڭى» اتتى ماقالامىزدىڭ ورتاسىنان ويىپ الدىق. قازاق ايەلىنىڭ بولمىسىن شىنايى وقيعا، ومىردە بار شىن كەيىپكەر ارقىلى مەيىلىنشە ايقىن اشىپ كورسەتكەن مۇنداي شىعارما كوپ ەمەس. كوزىڭىز جەتەدى، وقىڭىز.
ماقالا ىشىندەگى تىرناقشاعا الىنعان ۇزىندىلەر تاقىرىپتاعى اتالعان شىعارمادان الىندى.
اۆتور
«جەڭەشەم بۇل اڭگىمەسىن ماعان ءبىر ەمەس، ءۇش رەت ايتتى. ءۇش ەمەس، ءتورت رەت ايتتى. جانە ءار ايتقان سايىن جاڭا دەتالدار قوسىپ، قىزبالانىپ ايتتى...
...جامبىل وبلىسىنىڭ كوكتەرەك اۋدانىندا پروكۋرور بولعان، جاڭا تۇسكەن كەلىن كەزى. پروكۋرور ول كەزدە فورما كيەتىن. پاگون سياقتى يىعىندا، جاعاسىندا وقالى التىندى- كۇمىستى بەلگىلەرى بولاتىن. سول كۇلتاي جەڭەشەمنىڭ ءوزى تۋرالى ايتىن ءبىر كۇلكىلى جاعدايى بار. اۋدان ورتالىعى شاعىن عانا سەلو، ول كەزدەگى اتى فۋرمانوۆكا، قازىرگى اتى بىرلىك. سول فۋرمانوۆكادان، قازىنانىڭ ۇيىنەن تاڭەرتەڭگى ساعات 7-8-دەردە شىعىپ، مەكەمەسىنە قاراي جاياۋ وتەدى ەكەن. جول بويىندا ەشكىمگە قارامايدى، ەشكىممەن سويلەسىپ، توقتاپ تۇرۋعا قاقىسى جوق، سەبەبى بۇكىل ءبىر اۋداننىڭ پروكۋرورى! باسىنا ءىس ءتۇسىپ جاتاتىن ادامدار كوپ. بىرەۋ بىرەۋگە تاۋەلدى، اسىرەسە، زاڭ قىزمەتكەرلەرىنە جۇرتتىڭ ءبارى ۇركە قارايدى، شوشي قارايدى. سەبەبى 37-جىلدىڭ قارا داۋىلى قايتا سوعا باستاعان. ىزعار. قاتال ىزعار ەل ءىشىن ەلەڭدەتىپ تۇر. سوتتالۋشىلار كوپ. ناقاق كەتىپ جاتقاندار كوپ. كۇن- كوسەمنىڭ ءتىرى كەزى» .
«... ءبىر كۇنى ءبىر ءۇيدىڭ ەسىگىنىڭ الدىنان ءوتىپ كەلە جاتسا، 5-6 كەمپىر وتىر ەكەن، بىرەۋى كۇلتاي جەڭەشەمە:
- ءاي، بالا، توقتا! - دەپتى. بۇل كىسى « ءاي» دەگەن ءسوزدى ۇناتپاسا دا توقتايدى. ۇلكەن كىسىلەر عوي دەپ، قازاقپىن عوي دەپ.
- سەن، ءوزىڭ نەگە سونشا قايقاڭداپ بارا جاتىرسىڭ؟ - دەپتى الگىلەردىڭ بىرەۋى.
- ارى وتەسىڭ، بەرى وتەسىڭ. ءبىز وسى جەردە وتىرمىز. سالەم بەرۋ جوق سەندە. ءبىز مىناۋ وتىرعاندا، قاپالدىڭ كەمپىرلەرىمىز. سەن ءبىزدىڭ كەلىنىمىزسىڭ. نەگە سالەم بەرمەيسىڭ؟ - دەپتى» .
قاپال دەگەن كۇلتاي كەلىن بولىپ تۇسكەن رۋدىڭ ۇلكەن ءبىر اتاسى. كەمپىرلەر سونى مەڭزەپ وتىر.
«- سىزدەر مەنىڭ پروكۋرور ەكەنىمدى ءبىلىپ تۇرسىزدار. سەبەبى، مەنىڭ مىناۋ وقالى جاعامدا بەلگى بار، - دەپتى. - ال، مەن سىزدەردىڭ قاپال اتانىڭ كەمپىرى ەكەندەرىڭىزدى قايدان بىلەم! ماڭدايلارىڭىزدا: «مىناۋ قاپالدىڭ كەلىنى!» - دەگەن جازۋ جوق قوي، - دەپتى» . بۇل كۇلتاي جەڭەشەنىڭ ءسوز تاپقانى عوي، ايتپەسە، مۇنىڭ كەلىن بولىپ ۇلكەندەرگە سالەم بەرگەنىن ۇكىمەت ۇناتپايدى. ەسكىلىك سانايدى. ال، كۇلتايدىڭ «ۇلكەن كىسىلەر عوي دەپ، قازاقپىن عوي دەپ» توقتاۋى ىشكى ەرەگەستىڭ كىشكەنتاي كورىنىسى ەدى.
ەندى اۆتوردىڭ كۇلتاي جەڭەشەسىنىڭ باسىنان وتكەن نەگىزگى وقيعاعا كەلەيىك. وبلىس ورتالىعى جامبىل قالاسىندا ۇلكەن ءبىر جينالىس ءوتىپ، سول جينالىستا «كوكتەرەك اۋدانىندا وتانىن ساتقان بىرەۋ قاشىپ ءجۇر. ول تۋرالى ءبىزدىڭ اۋداندىق پروكۋرور ەشتەڭە بىلمەيدى» دەگەن قاتاڭ سوگىس العان كۇلتاي استىنا ات ءمىنىپ قاشقىندى ىزدەۋگە شىعادى. ايدارلى دەگەن اۋىلعا كەلىپ كولحوز باستىعىنىڭ ۇيىنە تۇسەدى. جان- جاقتان جەتكەن سىبىستىڭ ءبىرى: «اۋىل شەتىندە، وڭاشادا، جالعىز ءۇي تۇرادى. سول ءۇي كۇدىكتى كورىنەدى، - دەيدى. - بەس- التى بالاسى بار جالعىز ايەل تۇرۋشى ەدى، سول ايەل كولحوزدىڭ سيىر قوراسى جاعىنا ءجيى- ءجيى تۇندە بارىپ- كەلىپ جۇرەدى» - دەيدى.
«سونىمەن، قاسىنا ەكى- ءۇش جىگىت كۋاگەر ەرتىپ الىپ، كۇلتاي جەڭەشەم كۇندىز دە، تۇندە دە قاراڭعى بولىپ تۇراتىن، ۇزىننان ۇزاق تەرەزەسى جوق سيىر قوراعا لامپى شاممەن كىرەدى. قورانىڭ ەڭ تۇكپىرىندە ءبۇرىسىپ، ەكى تىزەسىنە باسىن تىعىپ الىپ، ءبىر ادام، شىنىندا، سەلكىلدەپ وتىر ەكەن. ۇستاپ الىپ كەلەدى. سول اۋىلدا، كولحوز باستىعىنىڭ كەڭسەسىندە وتىرىپ، جالعىز ءوزى سۇراق الادى. «شىعىستان باتىسقا كەتىپ بارا جاتقان اسكەري سوستاۆتاردىڭ بىرەۋىنەن ءتۇسىپ قالعانىم راس» ، - دەپتى. شۋعا كەلدىم، ىستىق سۋ الايىن دەپ ەدىم، پويىز ءجۇرىپ كەتتى. سودان كەيىن مەن جاقىن جەردەگى اۋىلىما بارايىن، ءبىر- ەكى كۇن بولايىن. سودان كەيىن قايتىپ كەلىپ، شۋدان قايتادان باسقا سوستاۆتارمەن كەتەرمىن دەپ ويلاپ ەدىم. ءبىراق، بولمادى، بالالارىمنىڭ ەڭ كىشكەنتايى دىمكاس ەدى. سوعان قامقورلىق جاساۋىم كەرەك بولدى. ءسويتىپ جۇرگەندە، مەن تۋرالى سىبىس تاراپ كەتكەنىن ەستىدىم. ايەلىم ايتتى: «قاشقىنداردى ايامايدى، ۇستاعان جەردە تىك تۇرعىزىپ قويىپ اتىپ تاستايدى دەدى. سونىمەن، قاشقىن بولىپ جۇرگەنىم راس، قاراعىم. ەندى ءوزىڭ ءبىل، اتام دەسەڭ ات، مىنەكي باس، مىنە مويىن!» - دەپ ايتادى قاشقىن جىگىت» . ساتقىن، قاشقىن دەپ وبلىس دۇرلىگىپ جۇرگەن قازاقتىڭ بار بەينەسى وسى ەدى.
«- سونىمەن، ءوزىم ۇستاعان كىسىنى، ءوزىم ەندى اۋدان ورتالىعىنا اپارۋىم كەرەك بولدى، - دەيدى كۇلتاي جەڭەشەم. كۇلتاي جەڭەشەم، دەگەنمەن، قانشا وقا جاعالى بولعانمەن، ايەل ەمەس پە، اۋىلدان ايداپ شىققان تۇتقىندى جۇرت كوزى كورىنبەيتىن جەرگە بارعاندا، اتىنا مىنگىزىپ، ءوزى جاياۋ ءجۇرىپ، اتتى جەتەكتەپ الادى. وعان تۇتقىن كەلىسپەيدى.
- قاراعىم، مەنى اتقا مىنگىزبە، ءوزىڭ سوزگە قالاسىڭ، ۇياتقا قالاسىڭ، قىزمەتىڭنەن ايىرىلىپ قالاسىڭ! - دەيدى. جەڭەشەم كونبەيدى. ءسويتىپ كەلە جاتقاندا، بۇلاردىڭ الدىنان اعىسى قاتتى ۇلكەن توعان شىعادى. توعاننان جاياۋ ادام وتە المايدى، سۋ ەكپىندى، اعىزىپ كەتەدى. تەك قانا اتپەن وتۋگە بولادى. جەڭەشەم تۇتقىنعا:
- قايناعا، مىنا اتقا ءسىز ءمىنىپ الدىمەن ءوتىڭىز، سودان كەيىن اتتى ماعان قاراي جىبەرىڭىز، - دەيدى.
اناۋ كونبەيدى.
- ءبىراق، مەن ەندى ءسىزدى وتكىزە المايمىن عوي، - دەيدى بۇل.
سونىمەن، ۇزىن شىلبىردى جەڭەشەم قولىنا ۇستاتىپ، بەرگى بەتتە تۇرادى. تۇتقىن اتپەن جالداپ، توعاننىڭ ارعى بەتىنە وتەدى.
...سول كەزدە بارىپ، ەسىمە ءتۇستى، ويپىراي، مىنا كىسى قازىر اتقا ءمىنىپ شابا جونەلسە، مەن ماسقارا بولدىم عوي دەپ ويلادىم! - دەيدى.
جەڭەشەم قاتتى كۇدىكتەنەدى. «...ەندى قۇرىدىم: - ەندى مەن كومسومولدان شىعامىن، ەندى پارتيادان شىعامىن، ەندى مەن سوتتالامىن! - دەپ زارە- قۇتىم قالماي تۇر. ءبىراق، ونى ويبايلاپ سەزدىرسەم، اناۋ شىن مانىندە دە قاشا جونەلەدى عوي دەگەن كۇدىك بار. نە دە بولسا، سەزدىرمەي، سازارىپ تۇرمىن...» - دەيدى» .
« ءسويتىپ تۇرعاندا، مەنىڭ قولىمنان شىلبىر سۋسىپ شىعىپ، توعاننىڭ سۋىمەن جىلانشا سىزىپ بارىپ... بۇل كوزى باقىرايىپ تۇرعاندا، توعاننىڭ ارعى بەتىندەگى قاشقىن اتتىڭ شىلبىرىن قىسقارتىپ الىپ، تىزگىنىن تارتا ۇستاپ، ۇزەڭگىگە اياعىن سالادى... جەڭەشەم كەسكەن تەرەكتەي قۇلاپ تۇسەدى. ەسىن تەز جيناپ «ءاي، توقتا!» - دەپ ايقايلاعىسى كەلەدى. اۋزىن اشادى، ءبىراق ەشقانداي ءۇن شىقپايدى. ءجۇن ماتادان تىككەن قارا كوك يۋبكاسىنىڭ ەتەگىن باسا- ماسا ەكى تىزەرلەپ، جەڭەشەم جەرگە وتىرا قالادى، باسى دا سالبىراپ كەتەدى. «ەندى مەن ءبىتتىم، قۇرىدىم، ەندى مەن جاس كوممۋنيست جالىمبەتوۆا كۇلتاي وتانىن ساتقان قاشقىندى ءوز قولىنان بوساتىپ جىبەردى دەگەن ماسقاراعا قالدىم. ەندى مەن پارتيادان شىعام، ەندى مەن سوتتالامىن! ونىڭ ءبارىن قويشى، ەندى بۇكىل سوۆەت وداعىنىڭ گازەتتەرى جازاتىن بولدى عوي: «قازاق ايەلى ساتقىندىق جاسادى - دەپ» .
...باسى اينالىپ، كوزى قاراۋىتقانىن سەزدى. اقىرىندا تاعى دا جەرگە باسىن سوعا بەردىم دەگەندە، سول جامباسىنا قاراي قيسايا باستاعانىن بايقادى.
از جاتقان، كوپ جاتقانىن بىلمەيدى. ءبىر كەزدە ەسىن جيىپ، ەندى قايتادان جۇرەلەي وتىرىپ، وڭ قولىمەن جەر تىرەپ كوتەرىلگىسى كەلگەن ەكەن، وڭ جاق يىعىنا الگى ادامنىڭ قولى تيگەنىن بايقادى.
- قاراعىم، كەلىن، تۇر! - دەيدى قاشقىن. - مىنە، مىناۋ اتىڭ. كەل، مىنە عوي، قاراعىم. الگىندە بايقادىم، اناۋ جارتى شاقىرىمداي جەردە وتكەل بار ەكەن. سول وتكەلدەن اينالىپ سەنىڭ قاسىڭا كەلدىم، قاراعىم. ءما!» . ەسىمىزدە بولۋى كەرەك، بۇل تاڭعاجايىپ وقيعا. بىرەۋ جاي قارار، بىرەۋ تۇسىنە قويماس، ءمان دە بەرمەس، ءبىراق بۇل تالايدى تاڭقالدىرار وقيعا. ءبىرىن- ءبىرى تانىمايتىن قاشقىن مەن تەرگەۋشىنىڭ ءبىر- بىرىنە وسىنشالىق جاناشىر بولىپ، ءبىر- ءبىرىنىڭ جاعدايىن وسىنشالىق ءتۇسىنىپ، اتتارىن دا اتاسپاي يەن دالادا ءبىر- ءبىرىن «قايناعا» ، «كەلىن» دەسىپ، اراداعى جالعىز اتتى توعانعا كەزەك سالىپ سۋدان ءوتۋى... قازاققا عانا ءتان وقيعا دەسەك ارتىق بولا قويماس، ءيا! ەش ارتىقتىعى جوق!
ەكەۋى ءبىرى اتپەن، ءبىرى وتكەلدەن جاياۋلاپ توعاننان وتەدى. سودان كەيىنگى جاعداي:
«ول بەرگى بەتكە ءوتتى، توعاننىڭ باتىس جاعىنا قاراي. كەلدى دە: -ال، قاراعىم، مىنەكي، - دەپ ەكى قولىن سوزىپ تۇر. قايتادان ماتاپ بايلا دەگەندەي! سول كەزدە مەن ول كىسىگە ايقايلاپ
جىبەرىپپىن:
- قارابەت، قاشقىن، وتانىن ساتقان قاشقىن! ءتۇس، الدىما! - دەپ دەپپىن.
ول ءۇن- ءتۇنسىز. باسى سالبىراپ كەتكەن، الدىمدا ءجۇرىپ كەلەدى. ءجۇرىپ كەلە جاتىپ تەڭسەلىپ كەتەدى، بىرەسە سول جاعىنا قيسايادى. الدە بىردەڭەدەن ءسۇرىنىپ كەتكەندەي، الدىنا قاراي ەڭكەڭدەپ بارىپ، شايقالا ارەڭ تۇرىپ قالادى» . ءسويتىپ، اش- ارىق تۇتقىن جۇرۋگە ءالى كەلمەي قۇلاپ تۇسەدى. ەندى ونى كۇلتاي اتقا سالادى. اۋرەگە ءتۇسىپ ارەڭ سالادى. ءالى كەلمەي، جىلاپ ءجۇرىپ سالادى. «جارىقتىق جىلقى بالاسى اقىلدى عوي، شىركىن! جانۋار، قاسىما كەلىپ باسىن سالبىراتىپ تۇر، تۇرعان جەرى - ويپاڭ» - دەپ قويادى كۇلتاي اراسىندا.
«جارتى ساعات ءجۇردىم بە، ءبىر ساعات ءجۇردىم بە، ءبىر كەزدە تۇتقىن ەسىن جي- ناپ الدى. قاراعىم، مەن تۇسەيىن اتتان. سەن ءوزىڭ ءمىن، - دەيدى.
- جوق، - دەدىم.
- ەندەشە، قاراعىم، سەن ەرتوقىمعا وتىر. مەن سەنىڭ ارتىڭا مىنگەسەيىن، - دەدى تۇتقىن» .
ءوزى ءولىم حالىندە كەلە جاتىپ، التى بالاسى مەن جارى شيقىلداپ ارتتا قالىپ، ءوزىن الدا اۋىر جازالار كۇتىپ تۇرعانىن ءبىلىپ كەلە جاتىپ، «مەنى اتقا مىنگىزگەنىڭ ءۇشىن ۇكىمەتتەن ءسوز ەستيسىڭ عوي، قاراعىم- اۋ» دەپ ءوزىن تۇتقىنداپ كەلە جاتقان ايەلگە جاناشىرلىقپەن قاراعان قانداي بيىك كىسىلىك دەيسىز! كىمنىڭ قولىنان كەلەدى وسى ەرلىك؟ وزەننىڭ ار جاعىندا دا، بەر جاعىندا قاشىپ كەتۋگە مۇمكىندىگى بولا تۇرا، «سەن سوزگە قالاسىڭ عوي، قاراعىم» دەپ، بايلاۋعا قولىن ۇسىنۋ... قاي ەركەكتىڭ قولىنان كەلمەك؟ ءدال قازىر، وسى كۇندە؟ .. وزدەرىن كەشەگى قازاقتان مادەنيەتتى ساناپ جۇرگەن، ءبىلىمدى، بىلىكتى ساناپ جۇرگەن بۇگىنگى قازاقتىڭ قاي جىگىتى وسى تۇتقىننىڭ، وسى جالاڭاياعى دومبىعىپ ءىسىپ كەتكەن، ءولىم حالىندە كەلە جاتىپ وسىنداي كىسىلىك بيىكتىگىنەن ءبىر مىسقال تۇسپەگەن وسى قازاقتىڭ ەرلىگىن ىستەي الادى؟ قايتالاماق تۇگىلى تۇسىنۋگە، تۇيسىنۋگە رۋحاني قاۋقارلارى جەتە مە؟ .. مىنە، سۇراق! مىنە جاۋاپ! جوق. گۋمانيزمنىڭ شىڭى!ەندى كۇلتاي جەڭەشەنىڭ، قازاق قىزىنىڭ، قازاق ايەلىنىڭ مىنا ءسوزىن قاراڭىز!
«- اتقا مىنە قويمادىڭىز با؟ - دەپ قالجىڭدادىم جەڭەشەمە. - ءاي، اكىم- اي، قاراعىم- اي، - دەدى كۇلتاي جەڭەشەم. - اكەم قازاق، شەشەم قازاق ەمەس پە؟ مەن قازاقتىڭ كەلىنى، قازاقتىڭ قىزى ەمەسپىن بە؟ قالاي مەن ەركەك اداممەن ءبىر اتقا مىنگەسىپ كەلە جاتام؟ ول بايقۇستىڭ باسى سىلق ەتە قالادى، كەۋدەسىنە ءتۇسىپ كەتەدى. سوندا مەن ونى قۇشاقتاپ الام با؟ جوق، قاراعىم، قوي وندايدى! - دەپ ماعان، وسى اۆتورعا ەجىرەيە قارايدى»
بۇعان نە ايتامىز؟ نە ايتامىز ەمەس، نە ايتا الامىز؟ وسىنداي حالدە، وسىنداي جاعدايدا قازاق ايەلى، انالارىمىز وسىلاي ىستەگەن دەگەندە كوزىنەن وت جارق ەتىپ: «نەتكەن ارلىلىق! نەتكەن تازالىق! ەركەكتى ايەل قالاي قۇرمەتتەگەن؟ ! ايەلدى ەركەك قالاي ايالاعان؟ !» دەپ ورنىنان اتىپ تۇرار، ولارعا سۇيىنە تامسانىپ، ىشتەي بولسا دا قۇرمەت قىلار جاڭا وركەن - جاستار بار ما؟ يىعىن ەكى تولعاپ، اۋزىن قيسايتسا، ەرنىن شىعارىپ قانا قويماي، «نەتكەن سورلىلىق» دەسە قايتتىك؟ اقيقاتىندا ءبىز ونداي كىسىلىكتىڭ بويىمىزدان تابىلۋى تۇگىل، ونى تۇسىنۋدەن، تۇيسىنۋدەن قالىپ بارا جاتقان، ادامدىقتان، ادامگەرشىلىكتەن وزگە قۇندىلىقتاردىڭ قۇردىمىنا قۇلاپ بارا جاتقان ۇرپاقپىز با؟ بالكىم...
ال، ولاردى، تۇتقىن مەن كۇلتايدى ءبىرىن قاشقىن، ءبىرىن تەرگەۋشى قىلعان قوعام، ۇرەي. كۇلتاي دا قازاقتىڭ كەلىنى سەكىلدى كەمپىرلەرگە سالەم بەرگىسى كەلەدى، ۇرەي سالەم سالعىزبايدى - ۇكىمەت جاقتىرمايدى. اۋرۋ بالاسىنىڭ قاسىندا ءبىر- ەكى كۇن بولعىسى كەلگەن قازاقتى جىبەرە سالعىسى كەلەدى - ۇرەي، ۇرەيلى ۇكىمەت جىبەرتپەيدى. كۇلتاي ونى ءوزى دە ايتادى: «اۋدان ورتالىعى كورىنگەن كەزدە مەن ءجۇرىسىمدى ءجايلاتتىم. قاراڭعى تۇسسە ەكەن دەدىم. مەن مىناۋ قاشقىندى اتقا مىنگىزىپ الىپ، ءوزىم جاياۋ كەلە جاتسام، قاڭقۋ سوزگە قالام عوي. سەبەبى، وندايدى كەشىرمەيدى. قاشقىندى اتىنا مىنگىزىپ، ءوزى جاياۋ كەلدى دەگەن ءسوز ەرتەڭ، ەل قۇلاعى ەلۋ، باستىقتارعا جەتسە، ولار مەنى ايامايدى عوي» .
مىنە، ادام رەتىندە، قازاق رەتىندە، قازاق ايەلى، قازاق قىزى رەتىندە جۇرەگى قالاپ ىستەگىسى كەلگەن ءار ءىسىنىڭ الدىندا وسىنداي ۇرەي تۇردى. ويتكەنى اۆتور جوعارىدا ايتقانداي «37-جىلدىڭ قارا داۋىلى قايتا سوعا باستاعان. ىزعار. قاتال ىزعار ەل ءىشىن ەلەڭدەتىپ تۇر. سوتتالۋشىلار كوپ. ناقاق كەتىپ جاتقاندار كوپ. كۇن- كوسەمنىڭ ءتىرى كەزى» .
...سول ۇرەي پويىزدان قالىپ قاپ، اۋرۋ بالاسىنا بولا وتباسىنا كەلگەن جازىقسىز قازاقتى اقىرى ءولتىرىپ تىندىرادى. «تۇتقىندى نكۆد- عا دا، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ اۋداندىق بولىمىنە دە بەرگەن جوقپىن. بىلەمىن عوي، ءاي- شايعا قارامايدى، تەپكىلەپ ۇرىپ تاستايدى، ءولتىرىپ تاستايدى. سونىمەن، قازىر ەسىمدە جوق، تولىق ءتورت داپتەر مە ەكەن، الگى كىسىنىڭ بارلىق جاۋابىن جازىپ، حاتتاپ، ەندى اۋداندىق تۇرمەگە اپارايىن دەپ قاراسام، جارىقتىق، دۇنيەدەن ءوتىپ كەتكەن ەكەن. قىلجيىپ، كابينەتتىڭ بۇرىشىندا وتىر ەكەن. مويىنى بىلق- سىلق ەتەدى» دەپ ەسكە الادى كۇلتاي. «قاشقىندى ۇستاعان جاس پروكۋرور» دەگەن شاعىن ماقالا شىقتى وبلىستىق گازەتتە. مەن ەندى، شىنىمدى ايتايىن، وعان ماقتانعام جوق. سەبەبى، ول مەنىڭ قولىمدا ءولىپ كەتكەنىنە، شىن مانىندە، قاتتى كۇيىندىم، كۇيزەلدىم» دەپ كۇرسىنەدى كۇلتاي.
ۇلاربەك نۇرعالىم ۇلى
«نامىس»