قازاق اقىندارى قىرىلعان كيىكتەر جايلى تەبىرەندى - كەسكىن
ەسكە سالايىق، سوڭعى مالىمەتتەر بويىنشا، قازاقستاندا قىرىلعان كيىكتەردىڭ سانى 100 مىڭنان اسىپ ءتۇستى.
Massaget.kz پورتالى كيىك جايلى تەبىرەنگەن اقىنداردىڭ جاڭا ولەڭدەرىن توپتاستىردى. سايتتىڭ ادەبيەت ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى شەرحان تالاپتىڭ ايتۋىنشا، بۇل الەۋمەتتىك نەمەسە ەكولوگيالىق پروبلەما عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، قازاق حالقىنىڭ قاسىرەتى.
«قازاق دالاسىنداعى ءجۇز مىڭنان اسا كيىكتىڭ قىرىلۋى - اسا قاسىرەتتى جاعداي. مۇنىڭ ناقتى سەبەبىنىڭ انىقتالماۋى دا كوڭىلگە كۇمان ۇيالاتادى. دۇنيەگە ءبىر سىزات تۇسسە، ول الدىمەن اقىن جۇرەگىنە تۇسەدى دەيدى عوي. وقيعانى جانىمەن ءتۇسىنىپ، جۇرەگىنەن وتكىزگەن اقىندارىمىز ءوز ءۇنىن ولەڭ ارقىلى ءبىلدىرىپ جاتىر. ءبىز وسىنى كوپشىلىك نازارىنان تىس قالدىرعىمىز كەلمەدى»، - دەيدى ول. باسىلىمدا قالقامان سارين، ىرىسبەك دابەي، ءابدىرايىم وماروۆ، مۇنايدار بالمولدالاردىڭ ولەڭدەرى جاريالاندى.
ايتا كەتەيىك، سايتتا اقىن قالقامان ساريننىڭ «.. .قازاق - كيىك» دەگەن ولەڭىنە ارنالىپ، ۆيدەوروليك ءتۇسىرىلدى. مۇندا تەلەارنالاردىڭ كيىكتەردىڭ قىرىلعانى جايلى تاراتقان حابارى كورسەتىلەدى، كەيىن اقىننىڭ ولەڭى وقىلادى.
اقىن ىرىسبەك دابەي قازاقتا كيىك جايلى اڭىز-اڭگىمە، ءان-كۇي، ولەڭ-جىرلارىمىزدىڭ بارىن ەسكە سالدى. «كيىك دەگەن جانۋار قازاق ءۇشىن وتە ءبىر اياۋلى ماقۇلىق قوي. (...) «ادامنىڭ كوزدەرىندەي ەكى كوزىڭ» دەپ كەلەتىن كاكىمبەك اعانىڭ ولەڭىنەن ماڭ دالانىڭ ماقۇلىعىنىڭ تۇتاس بەينەسى كورىنىپ تۇرادى. ال ەندى سول جانۋاردىڭ ايدىڭ، كۇننىڭ امانىندا ءجۇز مىڭداپ قىرىلىپ جاتقانى جۇرەگىڭدى قاقىراتىپ، شەرىڭدى قوزعاماي تۇرىسىن با؟»، - دەيدى اقىن.
سونىمەن قاتار، بۇل ماسەلە «ادەبيەت پورتالى» سايتىندا دا قوزعالدى. مۇندا ءاليا داۋلەتبايەۆا، ريزابەك نۇسىپبەك، سايات ابەنوۆ سياقتى اقىنداردىڭ ولەڭى قوسىلعان.
ەسكە سالا كەتەيىك، بيىلعى ساۋىردەن باستاپ قازاقستان بويىنشا 100 مىڭعا جۋىق كيىكتىڭ قىرىلعانى بەلگىلى بولدى. باستاپقىدا ماماندار كيىكتىڭ نەدەن ءولىپ جاتقانىن ايتقان بولاتىن. ق ر ا ش م ۆەتەريناريالىق باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ كوميتەتىنىڭ ۆەتەريناريا جونىندەگى ۇلتتىق رەفەرەنتتىك ورتالىعى كيىكتەردىڭ قىرىلۋىنىڭ الدىن-الا سەبەبىن اتادى، ول - پاستەرەللەز اۋرۋى. ال وسىدان كەيىن ق ر ي د م اەروعارىش كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى مەيىربەك مولدابەكوۆ «پروتوننىڭ» قۇلاۋى مەن كيىكتەردىڭ قىرىلۋى اراسىندا تىكەلەي بايلانىستىڭ جوقتىعىن مالىمدەدى.