بابالار ءسوزى: «اڭىراقاي» اتاۋى قالاي شىقتى؟
بۇل جوبا اياسىندا «بابالار ءسوزى»، «قازاق حاندارى»، «ەجەلگى قالالار تاريحى»، «حالىق قازىناسى» قاتارلى جاڭا ايدارلار اشىلدى.
«بابالار ءسوزى» ايدارى نەگىزىنە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان 100 تومدىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر- تولعاۋلارى، قيسسا- داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلەر الىندى.
«قازاق حاندارى» ايدارىندا تاريحىمىزدا ەلىنە قورعان بولعان حانداردىڭ ءومىرى تۋرالى دەرەكتەر بەرىلەدى. ال «ەجەلگى قالالار تاريحى» ايدارىنا قازاق دالاسىنداعى وركەنيەتتىڭ ورداسى بولعان كونە قالالاردىڭ تاريحى تۋرالى جازبالار جاريالانادى. «حالىق قازىناسى» ايدارى بويىنشا، قازاقستانداعى تاريحي، مادەني ەسكەرتكىشتەر، قازاق حالقىنىڭ سالت- داستۇرلەرى، قولونەر، قارۋ- جاراقتارى تۋرالى ماعلۇماتتار بەرىلمەك. جوبا ماتەريالدارى قازاق تىلىندە (قازاقشا جانە توتە جازۋمەن) اگەنتتىك سايتىندا جاريالانادى.
***
قالماق شاپقىنشىلارىنان ابدەن قالجىراعان قالىڭ قازاق ەلى باس قوسىپ بىرىگىپ سوققى بەرمەك بولدى. ەل ىشىندەگى باس كوتەرەر باتىرلارى جىگىت جيناپ، جاساق قۇرادى. قاراقۇرىم اسكەرلەر بوگەنباي، قابانباي ءتارىزدى باتىرلاردىڭ باسشىلىعىمەن جاۋ جاساقتارىنا قاراي جول تارتادى.
ارادا كوپ كۇندەر وتكەندە ەكى جاقتىڭ اسكەرلەرى دە ءتۇيىسىپتى دەيدى.
قالماق جاعىنان شىققان باتىرعا ءبىراز ۋاقىتقا دەيىن توتەپ بەرەر ادام تابىلماي، قازاق باتىرلارى اقىلداسۋعا كىرىسەدى. سول ساتتە ورتاعا ات ويناتىپ شىققان، بۇعاناسى تولىق بەكي قويماعان ءبىر جاس بوزبالا جاۋدىڭ باتىرىمەن ايقاسا كەتەدى.
كوزدى اشىپ- جۇمعانشا-اق قالماق باتىرىن اتتان ءتۇسىرىپ باسىن نايزاعا شانىشقان كۇيىندە «ابىلايلاپ!» ۇران سالىپ جاۋعا قارسى شابادى. سوڭىنان قالىڭ اسكەر ىلەسىپ، كەسكىلەسكەن ۇرىس باستالىپ كەتەدى. ارۋاقتانعان قازاق اسكەرلەرىنىڭ كۇشى باسىم ءتۇسىپ، جاۋ جاعى باتىرلارىنان دا، باسشىلارىنان دا ايىرىلىپ، توز- توز بولىپ اڭىراي قاشادى. سودان باستاپ وسى شايقاس بولعان جەردى حالىق «اڭىراقاي» دەپ اتاپ كەتكەن ەكەن.