ا. مامىتبەكوۆ: تابيعي ءسۇتتى ءوندىرۋ - جوعارى تەحنولوگيالىق ۇدەرىس
ءسۇت ونىمدەرىن شىعارۋ ۇدەرىسىمەن تانىسقان مينيستر زاۋىت باسشىلىعىنان شيكىزاتپەن جابدىقتاۋ ماسەلەسىن قالاي شەشىپ جاتقاندارىن سۇرادى. ءوز سوزىندە مينيستر بۇگىندە ەلىمىزدە 200 گە تارتا كاسىپورىن ءسۇت ونىمدەرىن شىعاراتىندىعىن ايتتى.
ولار جىلىنا جالپى سالماعى 2 ميلليون توننادان استام شيكى ءسۇتتى وڭدەيدى. ولاردىڭ 25- ءى - ءىرى جانە ورتا دارەجەدەگى كاسىپورىندار. دەيتۇرعانمەن، جالپى ءسۇت شيكىزاتىنىڭ 82 پايىزى جەكە تۇرعىنداردان ساتىپ الىنادى ەكەن. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءسۇت ونىمدەرىن ءوندىرۋ بىرنەشە باعىت بويىنشا وسكەن. 2013 - جىلمەن سالىستىرعاندا وڭدەلگەن ءسۇتتى شىعارۋ - 6 پايىزعا، قۇرعاق ءسۇت - 24 پايىزعا، سارى ماي - 11,6 پايىزعا جانە بالمۇزداق ءوندىرىسى - 14 پايىزعا ارتقان.
«كوپتەگەن تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ ءسۇت ونىمدەرىن شىعارۋعا يمپورتتىق قۇرعاق ءسۇت ۇنتاقتارىن پايدالاناتىنى جاسىرىن ەمەس. ويتكەنى، باعاسى ارزان جانە كۇردەلى تەحنولوگيالىق ۇدەرىستەردى تالاپ ەتپەيدى. سوندىقتان، ولاردىڭ دايىنداعان ءسۇت ونىمدەرى دە ارزان بولادى. سايكەسىنشە، وتاندىق فەرمەرلەردىڭ تابيعي شيكىزاتى سۇرانىسقا يە بولماي قالادى. تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن ءجايت، وتاندىق فەرمەرلەردەن ساتىپ الىناتىن ءسۇتتىڭ ساپاسىنا قويىلاتىن تالاپتاردىڭ جوعارى ەكەندىگى. ەلىمىز جىلىنا 5,1 ميلليون ليتر ءسۇت وندىرەدى. ال زاۋىتتارعا ولاردىڭ تەك 40 پايىزى عانا جەتەدى. ونىڭ ۇستىنە اۋىل اراسى الىس. ەگەر ءسۇتتى سالقىنداتىلعان سىيىمدىلىقتارمەن تاسىماسا، ول زاۋىتقا جەتكەنشە اينىپ كەتەدى. ءسۇتتى ساپاسى بويىنشا سەرتيفيكاتتاۋ دا ءوز الدىنا ءبىر ماسەلە»، - دەدى ا. مامىتبەكوۆ.
مينيستر نەگىزى تابيعي ءسۇتتىڭ ۇزاق ساقتالمايتىندىعىن، ال قازاقستاندىقتاردىڭ سوعان قاراماستان دۇكەندەردەن جارتى جىلداپ ساقتالا بەرەتىن ءسۇتتى، سارى مايدى ساتىپ الا بەرەتىندىگىنە وكىنىش ءبىلدىردى.
«ولار مۇنىسىمەن وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى شىعىنعا باتىرىپ قانا قويمايدى، سونداي- اق ءوز دەنساۋلىقتارىنا دا نۇقسان كەلتىرەدى. «تابيعي» دەپ جارنامالانعان ءسۇتتىڭ بارلىعى بىردەي تابيعي بولا بەرمەيدى. قازاقستاندا تەحنيكالىق رەگلامەنت دەگەن بار. سوعان سايكەس، قالپىنا كەلتىرىلگەن ءسۇت تابيعي بولىپ سانالمايدى. ءبىراق وندىرۋشىلەر ول تالاپتى ورىنداي بەرمەيدى، ال ساتىپ الۋشىلار تىڭداي بەرمەيدى. بۇل ماسەلە قازىر تۇتىنۋشىلار قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ باقىلاۋىنا الىندى. قازىر ءتيىستى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر» - دەدى مينيستر.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن اگرو ونەركاسىپتىك كەشەندەگى وڭدەۋشى ونەركاسىپتى 2020 - جىلعا دەيىن دامىتۋ جوسپارى اياسىندا ەلىمىزدە 212 ءسۇت قابىلداۋ پۋنكتتەرىن اشۋ كوزدەلگەن. ولاردى قۇرۋعا 683 ميلليون تەڭگە كولەمىندە ينۆەستيتسيالىق كومەك قارجى جۇمساۋ جوسپارلانعان. بۇل شارا ساتىپ الىناتىن شيكىزاتتىڭ ساپاسىن ارتىرىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ شەت ايماقتارىندا تۇراتىن فەرمەرلەردىڭ شيكىزاتتارىن دا ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
«بۇعان» «Danone Berkut» ج ش س مىسال بولا الادى. زاۋىت ونىمدەرى تەك تابيعي سۇتتەن عانا وندىرىلەدى. ءسۇت اپپاراتپەن ساۋىلادى. كەيىن سالقىنداتقىش سىيىمدىلىقپەن زاۋىتقا جەتكىزىلەدى. ودان ءارى ارنايى قۇبىرلار ارقىلى وندىرىسكە ەنگىزىلەدى. تەمپەراتۋرالىق تالاپ ساقتالادى. ياعني، تابيعي ءسۇت ءوندىرۋ - جوعارى تەحنولوگياق ۇدەرىس. سايكەسىنشە وعان كەتەتىن شىعىن دا ۇلكەن. مۇنى تۇتىنۋشىلار جاقسى بىلۋلەرى ءتيىس» - دەدى ا. مامىتبەكوۆ.
ايتا كەتەلىك، « «Danone Berkut» ج ش س زاۋىتى 2010 - جىلى ىسكە قوسىلعان. وعان 17 ميلليون ەۋرو جۇمسالدى. قازىر كاسىپورىندا 200 ادام جۇمىس ىستەيدى. ءتورت جىل ىشىندە ءوندىرىس كولەمى ءتورت ەسەگە وسكەن. قازىر مۇندا جىلىنا 10 مىڭ توننا ءسۇت ونىمدەرى شىعارىلادى. زاۋىت 1,8 مىڭ جەرگىلىكتى فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارمەن ىنتىماقتاستىق ورناتقان.
«ءوندىرىس جەلىسىن جاڭارتۋعا دەيىن ءبىز تەك يوگۋرت قانا شىعاراتىنبىز. قالعان ونىمدەردە رەسەيدەن جەتكىزەتىنبىز. قازىر ءبىز وسى زاۋىتتا 58 ءتۇرلى ءونىم شىعارامىز. ولاردى ىشكى نارىقپەن قاتار، قىرعىزستان، وزبەكستان نارىعىنا دا شىعارامىز. بولاشاقتا تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان نارىعىنا دا شىقساق دەگەن جوسپارىمىز بار»، - دەدى «Danone Berkut» ج ش س باس ديرەكتورى رەنو شامونال.
اۆتور: جاپپاربەرگەن ايبوتا