قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى - تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني ورتالىعى - فوتورەپورتاج

استانا. قازاقپارات - كيەلى تۇركىستان قالاسىنداعى اۋليە بابامىز قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى - تۇركى حالىقتارىنىڭ، ونىڭ ىشىندە قازاق حالقىنىڭ ايرىقشا قۇرمەت ەتىپ، تابارىك تۇتار مەكەنى.

ۇلى ۇستازدىڭ رۋحاني ءىلىمى باعزى زاماننان بەرى شىنايى ەركىندىككە، تاۋەلسىزدىككە جەتكىزەتىن جول رەتىندە تانىلعان.

كەسەنەنىڭ كورىك- كەلبەتىن قالپىنا كەلتىرۋگە كۇش جۇمىلدىرىپ، 2000 -جىلى تۇركىستان قالاسىنىڭ 1500 جىلدىق مەرەيتويىن يۋنەسكو دەڭگەيىندە اتاپ وتۋگە بارلىق جاعدايدى جاسادى.

«مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا كونە شاھاردىڭ شىنايى شەجىرەسىن ايقىنداۋ قولعا الىندى.

حالىق اڭىزدارىندا تۇركىستانداعى اۋليەنىڭ ارۋاعىن اتاقتى قولباسشى ءامىر تەمىردىڭ ايرىقشا سىيلاپ وتكەنى ايتىلادى. ونىڭ امىرىمەن احمەت ياساۋي دۇنيەدەن وتكەن سوڭ ەكى ءجۇز جىل كەيىن كىشكەنە مازاردىڭ ورنىنا دۇنيەجۇزىلىك ساۋلەت ونەرىنىڭ بەلگىلى ەسكەرتكىشى سالىندى.

ەسكەرتكىشتىڭ سالىنۋىن ونىڭ احمەت ءياساۋيدىڭ قابىرىنا زيارات ەتىپ قايتقان 1397 -جىلدىڭ اياعىنداعى وقيعالارمەن بايلانىستارىدى.

«جەڭىستەر كىتابىندا» تەمىر، سول جىلى ياسىدا بولعان كەزىندە، مۇندا وزىنە قارايتىن ەلدەردىڭ تەگىندە احمەت ءياساۋيدىڭ اتىنا لايىق ءزاۋلىم عيمارات سالۋ جايلى جارلىق بەرگەن ەدى دەلىنەدى.

ⅩⅣ عاسىردىڭ اياعىندا بۇل كۇمبەز بىتكەن سوڭ ءامىر تەمىر كورەگەن ازىرەت سۇلتان قورىن ۇيىمداستىرىپ، ءوزى ارنايى قول قويىپ بەكىتكەن. دەگەنمەن، قازاندىقتىڭ ىشكى ەسىكتەرىنىڭ بىرىندەگى حالكاعا جازىلعان «1394-1395 -جىلدار» تەمىردىڭ ءوزى بەلگىلەپ بەرگەن.

قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى تالاي عاسىردان بەرى مۇسىلمانشىلىقتىڭ التىن بەسىگى بولىپ كەلەدى. ونى بۇكىل قازاق جۇرتى، تۇركى الەمى ەرەكشە قاسيەت تۇتادى. قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى - تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني ورتالىعى. قورىق - مۇراجاي الىپ جاتقان جەردىڭ جالپى كولەمى 90 گەگتار. قورىق - مۇراجاي قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىمەن بىرگە ۇلكەن قىلۋەت (جەر استى مەشىتى، XII ع. )، سەگىز قىرلى كەسەنە (XIV- XVI ع ع. )،  ۇلىقبەكتىڭ قىزى، ءابىلحايىر حاننىڭ زايىبى رابيعا سۇلتان بەگىم كەسەنەسى (XV ع. )، شىعىس مونشاسى (XVI- XVII ع. )، ەسىمحان كەسەنەسى، جۇما مەشىتى ت. ب. ارحەولوگيالىق، تاريحي، ساۋلەت جانە بەينەلەۋ ونەرىنىڭ ۇزدىك ەسكەرتكىشتەرىن قامتيدى.

احمەت ياساۋي ەسكەرتكىشى - ورتا ازيا مەن قازاقستانداعى ءبىزدىڭ زانامىزىعا دەيىن ساقتالعان ەڭ ءزاۋلىم كۇمبەزدى، قىشتان سوعىلعان عيمارات. كولدەنەڭ - 46,5 م، ۇزىندىعى - 62,5 م. سىرتقى كورىنىسى سيممەتريالى جيناقى كەلگەن بۇل قۇرىلىسقا ۇلكەندى- كىشىلى 35 زال مەن بولمەلەر سىيىپ تۇر. ولاردىڭ بارلىعى ءبىر- بىرىمەن قوس قاباتتى 8 دالىزبەن جانە ءار ءتۇرلى وتپەلى باسپالداقتارمەن جالعاسىپ جاتادى.