كينو سالاسىنىڭ بىلىكتى مامانى، دىبىس رەجيسسەرى، ونەرتاپقىش قانداسىمىز - امانتاي قابدەن ۇلى

استانا. قازاقپارات - تاۋەلسىزدىك العالى بەرى الىس- جاقىن شەت ەلدەردەن ميلليونعا جۋىق قانداسىمىز تاريحي وتانى قازاقستانعا كوشىپ كەلدى.

جىلاپ كورىستىك، قۋاندىق، تورىمىزدەن ورىن بەردىك.

قانداستاردىڭ قازاقستانعا كەلۋى ەلىمىزدە قوسىمشا جۇمىسشى كۇشىن ەسەلەپ، بىلىكتى، كاسىبي دەڭگەيى جوعارى مامانداردىڭ قاتارىن ارتتىرعانىن مويىنداۋىمىز كەرەك.

بۇل سيكلدى جازبادا قانداستارىمىزدىڭ ءار سالاداعى جەتىستىكتەرىنە جەكە-جەكە توقتالعاندى ءجون كوردىم.

 

امانتاي قابدەن ۇلى. ول 1981 - جىلى قىتايدىڭ ءۇرىمجى اۋدانى، تيانشان اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اتاجۇرتقا 2009 - جىلى تابان تىرەدى. كينو سالاسىنىڭ بىلىكتى مامانى، دىبىس رەجيسسەرى، ونەرتاپقىش. الەم كينوگەرلەرى شەشە الماعان پروبلەمانى شەشكەن. ءسويتىپ، قىتايدا سەنساتسيا جاساعان. وسى جاڭالىعى ءۇشىن امانتاي باۋىرىمىزعا شىنجاڭنان كولەمى 180 م2 بولاتىن «پەنتحاۋس» دەپ اتالاتىن ءۇي سىيعا بەرىلگەن. (پەنتحاۋس - كوپ قاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ جوعارعى ەكى قاباتى). قىسقاسى، بارلىق جاعدايى جاسالعان. ءبىراق، ول وسى تاجىريبەسىن، ءبىلىمىن قازاق ەلىنىڭ وركەندەۋىنە جۇمسايمىن دەپ كەلگەن.

 

بالا كەزىندە امانتايعا اكەسى قازاقتىڭ جىر- تەرمەلەرى جازىلعان تاسپا (اۋديوكاسەتا) اكەلىپ بەرەدى. تىڭدايدى. تەبىرەنەدى. بۇعان دەيىن تاسپادان قىتايدىڭ عانا داۋىسىن تىڭداپ جۇرگەن ول «بۇعان قازاقتىڭ دا داۋىسى جازىلادى ەكەن عوي» دەپ تاڭ قالادى. ءبىر جاعىنان بالالىعى شىعار. وسى قىزىعۋشىلىعى امانتايدىڭ مەكتەپ بىتىرگەن سوڭ دىبىس رەجيسسەرى ماماندىعىنا وقۋعا تۇسۋىنە سەبەپ بولادى. شىنجاڭدا ءبىلىم الىپ ءجۇرىپ، قىتايدىڭ ايگىلى ССТV تەلەارناسىندا جۇمىسقا كىرەدى.

ول جەردە ميلليون رەجيسسەردىڭ اراسىنان سۋىرىلىپ شىعىپ، جۇمىسقا قابىلدانۋ دا وڭاي ەمەس. 7-8 جىل سوندا ءجۇرىپ 3000 عا جۋىق ءفيلمنىڭ دۋبلياجىن جاسايدى. دىبىس جازۋدىڭ قىر- سىرىن ابدەن مەڭگەرەدى. امانتاي مۇنىمەن توقتاپ قالماي، ودان ءارى كاسىبي دەڭگەيىن كوتەرۋدى ويلايدى. كەيىن شىنجاڭداعى كينوستۋديالارمەن بايلانىسىپ، ەرلان ءسابيحان ۇلى دەگەن ازاماتتىڭ قولداۋىمەن كينونىڭ دىبىسىنا رەجيسسەرلىك ەتۋگە بەل بۋادى.

 

وندا امانتاي قىتايدىڭ 20 شاقتى كينوسىنا دىبىس رەجيسسەرى بولادى. اۋىلدا وسكەن قارشاداي عانا قازاق بالاسىنىڭ كاسىبي ءوسۋى، «ونەرتاپقىش» رەتىندە تانىلىپ، جاڭالىق اشۋى دا وسى كەزدەر ەدى. «ادەتتەگىدەي كينونىڭ دىبىسىنا رەجيسسەرلىك ەتىپ جۇرگەندە كەيبىر قيىندىقتارعا كەزىكتىم. سوسىن ونىڭ شەشۋ جولدارىن ىزدەدىم، تاپتىم، اللاعا شۇكىر. بۇل قىتاي تەلەارنالارى جاڭالىقتاردا جارىسا ايتقان سەنساتسيا بولدى» دەپ ەسكە الادى قانداسىمىز.

 

قانداسىمىز تاپ بولعان قيىندىق بۇعان دەيىن الەم كينوگەرلەرى شەشە الماي كەلە جاتقان پروبلەما بولاتىن. مۇنى وسى سالانىڭ ماماندارى جاقسى تۇسىنەدى. «ءتۇسىرىلىم كەزىندە دىبىس رەجيسسەرى بۋمدى، ميكروفوندى ۇستاپ تۇرادى. ءبىراق، دىبىستى تىڭداي المايدى. الايدا، دىبىستى تىڭداۋ كامەراعا ءتۇسىرىپ تۇرعان وپەراتوردىڭ دا جۇمىسى ەمەس. ونىڭ جانىنا بارىپ قۇلاققاپتى كيسەڭ، وپەراتورعا كەدەرگى كەلتىرەسىڭ. سوسىن وسىنى شەشۋدىڭ جولىن ىزدەدىم» دەيدى امانتاي. وسى ىزدەنىستىڭ سوڭى قانداسىمىزدىڭ ونەرتاپقىش رەتىندە تانىلۋىنا اكەلەدى.

 

سونداعى امانتايدىڭ ويلاپ تاپقانى - وسى وتە قاراپايىم عانا دىبىس جازۋ قۇرالى. بۇرىننان قولدانىلىپ جۇرگەن كابەلدىڭ بويىنا قۇلاققاپتى (ناۋشنيك) ورناتقان. ءسويتىپ، ءتۇسىرىلىم كەزىندە ءوزى ۇستاپ تۇرعان بۋمنان (ميكروفون) دىبىستى وپەراتوردىڭ كومەگىنسىز جەكە ءوزى تىڭداي الادى.

بۇل قۇرالعا حابار ارناسىنىڭ ەدىل ەرمەكبايەۆ سىندى تاجىريبەلى ماماندارى جوعارى باعا بەردى. ال، ۇلتتىق ارنانىڭ قويۋشى رەجيسسەرى سەرىك ىبىرايىم مەن جەكە پروديۋسەر ءسابيت ءابدىحالىقوۆ فيلم ءتۇسىرۋ بارىسىندا وسى قۇرالدىڭ يگىلىگىن كورگەن. قىسقاسى، امانتايدىڭ جاڭالىعى وتاندىق كينو وندىرىسىنە جاڭا لەپ اكەلدى. باۋىرىمىزدىڭ ەندىگى ارمانى وسى قۇرالدى پاتەنتتەپ، قازاقستاندا ءوندىرۋ.

jaisan.kz