ورالماندار مارتەبەسى مەن ازاماتتىق الۋىنا جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلادى - د. ارعىندىقوۆ
بۇل تۋرالى بۇگىن ماجىلىستە «ق ر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە حالىقتىڭ كوشى-قونى جانە جۇمىسپەن قامتىلۋى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىنىڭ تانىستىرىلىمى بارىسىندا ءمالىم بولدى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى داۋلەت ارعىندىقوۆ بايانداما بارىسىندا ورالمانداردى تارتۋدىڭ قولدانىستاعى جۇيەسىندە ورىن العان كەمشىلىكتەرگە توقتالعان بولاتىن. ونىڭ ايتۋىنشا، بىرىنشىدەن، قولدانىستاعى زاڭنامادا كوشىپ كەلگەن ورالمانداردىڭ قونىستانۋىنا قاتىستى قاتاڭ تالاپتار قاراستىرىلماعان.
بۇگىنگى تاڭدا قونىستاناتىن مەكەنجايدى ورالماندار وزدىگىنەن تاڭدايدى. بۇل رەسپۋبليكا اۋماعىندا شەتتەن كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ جۇيەسىز قونىستانۋىنا اكەپ سوقتىرىپ وتىر. ەكىنشىدەن، ەلگە اكەلۋ پروتسەدۋلارىن جەڭىلدەتۋدىڭ يكەمدى ماتەريالدىق تولەمدەرى الىنىپ تاستالعان.
«2013 -جىلى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزىلىپ، ورالماندارعا قاتىستى بارلىق ماتەريالدىق تولەمدەر الىنىپ تاستالعان ەدى. سونىڭ سالدارىنان سوڭعى جىلدارى ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ رەپاترياتسياسىنىڭ قارقىندىلىعى تومەندەدى. ۇشىنشىدەن، ەلگە ورالۋى، ازاماتتىق الۋى بارىسىنداعى ۇدەرىستەر مەن تالاپتار قيىنداتىلىپ جىبەرىلگەن. ماسەلەن، ورالمان مارتەبەسى ۇكىمەت ايقىندالعان وڭىرلەرگە ورنالاسقان وڭىرلەرگە عانا بەرىلدى. ال قالعان وڭىرلەرگە كەلگەن ورالماندارعا مارتەبە قاراستىرىلمادى، ناتيجەسىندە ولار شەتەلدىك ازامات بولىپ قالا بەردى»، - دەدى ۆيتسە-مينيستر د. ارعىندىقوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، زاڭ جوباسىندا وسىنداي ولقىلىقتاردى شەشۋ جولدارى قاراستىرىلعان. «اتاپ ايتقاندا، ورالماندار مارتەبەسىن قونىستاندىرۋ وڭىرلەرىنە قاراماستان بارلىق ەتنيكالىق قازاقتارعا بەرۋدى ۇسىنامىز. ال ورالمان مارتەبەسىن الۋعا قازىرگى ۋاقىتتا 7 جىل مەرزىم بەلگىلەنسە، ونى 1 جىلعا دەيىن تومەندەتۋ كوزدەلەدى.
سونىمەن قاتار، بۇعان دەيىن ورالماندارعا ەڭ الدىمەن تۇرۋعا ىقتيارحات الۋ، سوسىن بارىپ ورالمان مارتەبەسىن بەرۋ قاراستىرىلسا، ءبىز الدىمەن ورالمان مارتەبەسىن الىپ، سوسىن تۇراقتى تۇرۋعا ىقتيارحات بەرۋدى ءجون ساناپ وتىرمىز. ازاماتتىق الۋ جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن 1 جىل ىشىندە بەرىلەدى، ال قازىرگى جاعداي بويىنشا بۇل تۇراقتى تۇرۋعا ىقتيارحات العاننان كەيىنگى ءتورت جىل ىشىندە دەپ قاراستىرىلعان بولاتىن»، - دەدى ۆيتسە-مينيستر.
بۇدان بولەك، ورالمانداردى قونىستاندىرۋدىڭ ۇكىمەتپەن ايقىندالعان وڭىرلىك كۆوتالارى بەكىتىلەدى. سونىمەن ءبىر مەزگىلدە، ورالماندارعا بەرىلەتىن الەۋمەتتىك قولداۋلار قونىستاندىرۋ ءۇشىن ايقىندالعان وڭىرلەرگە كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتار ءۇشىن قاراستىرىلادى.
«ناقتىراق ايتساق، ورالماندار ءۇشىن الەۋمەتتىك قولداۋلار «جۇمىسپەن قامتۋ» جول كارتاسى اياسىندا ۇكىمەت ايقىنداعان وڭىرلەرگە قونىستانعاندار ءۇشىن بەرىلەدى. وندا ءبىر جولعى جاردەماقىلارمەن قوسا جول ءجۇرۋ جانە جۇك اكەلۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن كولىك شىعىستارى تولەنەدى، كوشىپ باراتىن وبلىستاردا تۇرعىن ءۇي نەمەسە جاستار ءۇشىن جاتاقحانا بەرىلەدى. باسپانالاردى جەكەشەلەندىرۋ قۇقىعى ۇكىمەت ايقىنداعان ايماقتا 5 جىلدان استام تۇرعان ورالماندار ءۇشىن قاراستىرىلادى. ەگەر ورالماندار ۇكىمەت ايقىنداعان وڭىردەن بەس جىل ىشىندە تۇراقسىز كەتىپ قالاتىن بولسا، ولار باسپانادان ايىرىلادى جانە شىعىنداردى قايتارادى»، - دەدى ۆيتسە- مينيستر.
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى