ساۋساقتاردى قىتىرلاتۋ قانشالىقتى زيان؟

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ەگەر ساۋساقتارىڭىزدى ءجيى قىتىرلاتاتىن (كەيبىرەۋلەر «سىقىرلاتۋ» دەپ جاتادى) بولساڭىز، وندا ءسىز ومىرىڭىزدە ەڭ كەمى ءبىر رەت «ولاي ىستەۋگە بولمايدى، بۇل ساۋساقتاردىڭ ساۋلىعىنا زيان» دەگەن ەسكەرتۋدى ەستيسىز.

جالپى قالىپتاسقان تۇسىنىك بويىنشا بۇل ەرمەك شىنىمەن دە زيان بولىپ كەلەدى.

ءبىراق، اقپارات كەڭىستىگىن اقتارا وتىرىپ، ساۋساقتى قىتىرلاتۋدىڭ ەش زيانى جوق دەگەن پىكىرلەردى دە كوز شالىپ قالادى. وسى سۇراق جونىندەگى ويلارعا شولۋ جاساپ كورەلىك.

وي شولۋ ۇعىنىقتى بولۋى ءۇشىن، الدىمەن ءبىر-ەكى سۇراقتى قامتىعان ءجون.

نەلىكتەن ساۋساقتارىمىزدى قىتىرلاتۋعا اۋەسپىز؟

بۇل سۇراققا اركىمنىڭ ءوز جاۋابى بار: بىرەۋلەر ءۇشىن جاي عانا ەش ماعىناسى جوق ادەت قانا، بىرەۋلەر ءۇشىن بەلگىلى ءبىر راحاتتانۋ سەزىمى، ال وزگە بىرەۋلەر ءۇشىن قىتىرلاتقان كەزدە شىعاتىن دىبىس ۇنايدى.

دىبىس قالاي شىعادى؟

وسىعان قاتىستى ەكى ءتۇرلى گيپوتەزا بار. بىرىنشىسىنە سۇيەنسەك، بۋىن كاپسۋلاسى (سۇيەكتەردىڭ ءبىر- بىرىنە جالعاسقان جەرىندە ورنالاسىپ، بۋىنداردىڭ ەركىن قوزعالۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن اعزا مۇشەسى) كولەمى بويىنشا ۇلكەيىپ، ونداعى قىسىم تومەندەيدى. وسى كەزدە بۋىنداعى سۇيىقتىق ىشىندە گاز تۇيىرشىكتەرى پايدا بولادى.

قىتىرلاتقان كەزدە وسى تۇيىرشىكتەر جارىلىپ، ءبىز كۇندەلىكتى ەستيتىن دىبىس شىعادى. ءبىر كاپسۋلانى قاتارىنان بىرنەشە رەت قىتىرلاتا المايسىز. اراعا ۋاقىت سالۋ كەرەك. 10-20 مينۋت وتكەننەن سوڭ، گازدار سۇيىقتىق ىشىندە قايتا ەرىپ، ەكىنشى رەت قىتىرلاتا الاسىز. ەكىنشى گيپوتەزاعا سايكەس، دىبىس سىڭىرلەر بىردەن جىلدام سوزىلعان كەزدە پايدا بولادى. كاپسۋلا مەن سىڭىرلەر سوزىلعان كەزدە بۋىنداردىڭ قوزعالىسى جاقسارىپ، بەلگىلى ءبىر كومفورت سەزىلۋى مۇمكىن. دەگەنمەن، عالىمدار وسىنداي انىق، ءارى قاتاڭ دىبىستىڭ شىعۋىن ءالى تولىق انىقتار ەمەس.

سونىمەن، قىتىرلاتۋ ساۋساقتارىمىزعا قانشالىقتى زيان؟

رەسەيلىك ورتوپەد-ترافموتولوگ يگور لازاريەۆتىڭ ايتۋىنشا، ساۋساقتاردى قىتىرلاتۋ ارقىلى ءبىز بۋىندارىمىزدى تۇراقسىز ەتەمىز، ال بۇل جۇيكە تالشىقتارىنا زيان.

بۇل قىتىرلاتۋعا قارسى نەگىزگى ارگۋمەنت. ال ەندى قارسى تاراپتىڭ ارگۋمەنتتەرىنە توقتالايىق.

كاليفورنيالىق دارىگەر دونالد ۋنگەر وتە قىزىقتى، ءارى ۇزاق تاجىريبە جۇرگىزگەن. مۇنداي ۇزاق مەرزىمدى زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە ونىڭ اناسى سەبەپكەر بولعان. جاس كەزىندە ساۋساعىن قىتىرلاتقان سايىن اناسى وعان ەسكەرتۋ جاساپ، ساۋساقتارىنا زيان ەكەندىگىن ايتىپ وتىرعان. وسىدان جاس دونالد كۇن سايىن سول قولىنىڭ ساۋساقتارىن قىتىرلاتىپ، وڭ قولىنان تيىسپەي جۇرەدى. اراعا 60 جىل سالىپ، 83 جاسقا تولعاندا دونالد ەكى قولىنداعى ساۋساقتاردىڭ جاعدايى بىردەي ەكەندىگىن مالىمدەدى.

وسى كۇنگە دەيىن ەشبىر عالىم ساۋساق سۇيەكتەرىمەن وينايتىندار دەنساۋلىقتارىنا شىنايى زاقىم كەلتىرەتىندىگى تۋرالى انىق دالەل تاپقان جوق.

بىرنەشە زەرتتەۋ توبى ساۋساق قىتىرلاتۋعا بايلانىستى زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بۇل ادەتتىڭ زياندىعى، ونىڭ ارتريتكە اكەلۋ مۇمكىندىگىن انىقتاعىسى كەلدى. الايدا ەشبىر عالىم ساۋساق سۇيەكتەرىمەن وينايتىندار دەنساۋلىقتارىنا شىنايى زاقىم كەلتىرەتىندىگى تۋرالى انىق دالەل تاپقان جوق.

تەك، 1990 - جىلى حورحە كاستەليانوس پەن دەۆيد اكسەلرود زەرتتەۋ جاساپ، قىتىرلاتۋ ادەتى سالدارىنان قول جۇمىسى ناشارلاۋى مۇمكىن دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. ولار ساۋساعىن قىتىرلاتاتىنداردا شاعىن ىسىكتەر بولاتىنىن جانە الاقان جۇمۋدا قيىنشىلىقتار كەزدەسەتىنىن بايقاعان. الايدا، بۇل ەكى عالىم قول جۇمىسى ناشارلاۋىنىڭ شىنايى سەبەبىن انىقتاۋعا شاتاسۋى مۇمكىن. سەبەبى قول جۇمىسىنىڭ ناشارلاۋى بۋىن پاتولوگياسىمەن دە پايدا بولۋى مۇمكىن ەدى.

اۆتورلىق كوزقاراس

ساۋساقتى قىتىرلاتۋدىڭ زيان ەكەندىگى بۇرىننان ايتىلىپ كەلەدى. ەگەر «جەل تۇرماسا ءشوپتىڭ باسى قيمىلدامايدى» دەگەن قاعيداعا سۇيەنسەك، شىنداي-اق، قىتىرلاتۋدى ادەتكە اينالدىرۋدان اۋلاق جۇرگەن دۇرىس. بۇعان قارسى پىكىرگە قاتىستى ايتارىم، بۇگىندە اقپاراتتىق سالادا سەنساتسيا قۋالاۋ بەلەڭ العانى سونشا، ادامدار ماردىمسىز دالەلگە سۇيەنىپ، ۇلكەن جاڭالىق اشقانداي جارياعا جار سالىپ جاتقانىن ءجيى كورەمىز.

دەگەنمەن، ساۋساعىن قىتىرلاتاتىن ادامدار دۇنيەدە وتە كوپ جانە قىتىرلاتۋ سونشالىقتى قاۋىپتى بولسا، ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ونىڭ ايقىن دالەلدەرىن كورەر ەدىك. دەمەك، قىتىرلاتۋ زياندى بولعانىمەن، ونىڭ زياندىعىن ءبىز قاتتى اسىرەلەيمىز.

داۋرەن وماروۆ