ومبى قازاقتارى ۇلتتىق ءداستۇرىمىزدى ۇلىقتاۋدا - فوتو

استانا. قازاقپارات - رەسەيدىڭ ومبى قالاسى قازاقستان تاريحىندا سالماقتى ورىن الاتىنى بەلگىلى.

سوڭعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، قازىرگى ومبى وبلىسىندا قازاقتاردىڭ سانى 100 مىڭعا جۋىق ەكەن، ال ومبى قالاسىندا 30 مىڭنان استام قانداستارىمىز ءومىر سۇرەدى.

ومبى قالاسىندا قازاقتىڭ كوپتەگەن عالىمدارى وقىپ، ءبىلىم العانى بەلگىلى.

ولاردىڭ قاتارىندا شوقان ءۋاليحانوۆ، مۇسا شورمانوۆ، ءاليحان بوكەيحانوۆ، ساكەن سەيفۋللين، سماعۇل ءسادۋاقاسوۆ، ت. ب. بار.

ال ومبى وبلىسى بويىنشا ەلۋگە جۋىق قازاق اۋىلدارى كەزدەسەدى. ولاردىڭ اتاۋلارى دا ءالى كۇنگە شەيىن قازاقشا ساقتالىپ قالعان. مىسالى، قويانباي، دامباي، قاراعاش، شارباقتى، بايىمبەت، تايىنشا، قارابۇقا، جاراعاش، ت. ب. اۋىلدار.

ءبىر وكىنىشتىسى، اتالعان اۋىلداردا قازاق مەكتەپتەرى مۇلدە جوق، 16 اۋىلدا قازاق ءتىلى تەك فاكۋلتاتيۆتىك كۋرس رەتىندە وقىتىلادى. ايتسە دە ومبى قازاقتارى تىلدەرىن، قازاق حالقىنىڭ ادەت-عۇرىپتارى مەن سالت-داستۇرلەرىن بارىنشا ساقتاپ كەلەدى. وعان دالەل رەتىندە ومبىدا وتكەن مىنا ۇيلەنۋ تويىن الۋعا بولادى.

 

1. جاس جۇبايلار اقان مەن اينۇر ۇيلەنۋ تويلارىن قازاقى سالت-ءداستۇردى ساقتاي وتىرىپ وتكىزدى. الدىمەن ۇزاتۋ تويىندا قالىڭدىق قازاقى ويۋمەن كومكەرىلگەن ۇلتتىق كيىمدى كيدى.

 

2. قىز ۇزاتىپ، كەلىن تۇسىرەتىن قازاقتىڭ ءار شاڭىراعىندا «قۇيرىق- باۋىر اساتۋ» سالتى جاسالادى. قۇيرىق-باۋىر قۇدالىقتىڭ باستى زاڭدارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. قۇيرىق-باۋىر جەلىنگەن سوڭ قۇدالار جاعى تاباققا ىرىمداپ، اقشا بەرىپ، سىي-سياپات كورسەتەدى. ومبىلىق قازاقتار دا بۇل ىرىمدى ۇمىتپاپتى.

3. جاس كەلىندى الىپ كەتۋگە كەلگەن قۇدالار جاعى ۇلكەندەردىڭ باتاسىن الۋدى دا نازاردان تىس قالدىرمادى.

 

4. جاس جۇبايلاردى كوپشىلىك اق جول توسەپ قارسى الدى.

 

5. ۇيلەنۋ تويىندا نەكە كۋالىگى سالتاناتتى تۇردە تابىستالدى. نەكە كۋالىگىنە قول قويعان جاس جۇبايلار ءبىر-بىرىنە نەكە ساقينالارىن كيگىزدى. رەسەيدىڭ ومبى ولكەسىندە جاڭا قازاق وتباسى دۇنيەگە كەلدى.

 

6. بەتاشار - قازاقتىڭ كەلىندى تۇسىرگەندە جاسالاتىن سالتتارىنىڭ ءبىرى. جاڭا تۇسكەن جاس كەلىن قايىن جۇرتىنا سالەمدەسىپ، ءىلتيپات كورسەتتى.

 

7. تويدا قازاقى ءان-كۇيلەر ورىندالدى. سونداي-اق اسابانىڭ توسىن سىيى رەتىندە تويعا كەلگەن قوناقتار ءتۇرلى ەلدىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن كيىپ شىعىپ، جاس جۇبايلاردى قۇتتىقتادى.

 

8. تويباستار جيىن-تويدىڭ اياقتالعانىن، ءبىراق قۋانىشتىڭ الدا ءالى جالعاسا بەرەتىنىن بىلدىرەدى. تويباستاردى قوناقتارعا «تويىمىز تويعا ۇلاسسىن! سىزدەردىڭ دە شاڭىراقتارىڭىزدا وسىنداي ۇلكەن توي بولسىن» دەگەن ىرىممەن تاراتىپ بەرەدى.

 

9. سولتۇستىك قازاقتارىندا، سونداي-اق ومبى قازاقتارىندا كەز كەلگەن توي سوڭىندا ەر ادامدار اراسىندا «جىلىك سىندىرۋ» ۇلتتىق ويىنى وتكىزىلەدى. ادەتتە جىلقىنىڭ ورتان جىلىگىن سىندىرادى. جىلىك سىندىرعان ادامعا قاجەتتى سىي-سياپات كورسەتىلىپ، شاپان كيگىزەدى.

اۆتور: وسپانوۆا گۇلدەن