توزاقتا نەگە ايەلدەر كوپ؟
سوندا ارالارىنان ءبىر ايەل شىعىپ: «نەگە توزاق وتىنىڭ كوپشىلىگى ايەلدەر ەكەن؟ ءبىز نە جازدىق سونشا؟»، - دەيدى ەكەن. پايعامبارىمىز سوندا تۇرىپ: «جامان ءسوز، لاعنەت، قارعىس اۋىزدارىڭنان كوپ شىعادى جانە كۇيەۋلەرىڭە قايىرسىز، قاناعاتسىزسىڭدار»، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
جالپى، ايەلدىڭ قارعىس ايتۋعا، بىرەۋدى لاعنەتتەي سالۋعا بولمىسى دا، ءتىلى دە جاقىن تۇرادى. ونى قازاق ايەلدەرىنەن دە كورۋگە بولادى. اللا تاعالا ايەل زاتىن وتە سەزىمتال، نازىك جاراتقان. ايەلدەردىڭ سەزىمتالدىعى ەركەكتەردەن باسىم ەكەنىن حاديستەردە دە ايتىلادى. ءبىراق، وسى سەزىمتالدىق قاسيەتتەرىن كوپ جەردە ايەلدەر باسقارا الماي قالادى. اشۋى كەلگەن كەزدە سول سەزىمدەرىمەن ءتىلىن وڭدى-سولدى بىلەپ جىبەرەدى.
قازاق قاتىندارى دا بۇدان قۇر الاقان ەمەس. «قۋ قۇداي! نە جازدىم ساعان!» دەپ قارعىستىڭ باسى اللادان باستالسا، «قاراڭ باتقىر، قۋ شەشەك!» دەپ بالاسىمەن جالعاسادى دا، «ارام قاتقىر، سۇمىراي» دەپ بالانىڭ اكەسىنە اۋىسادى. مىنە، وسى سۇيرەڭدەگەن ءتىل ايەلدى سۇيرەتىپ وتىرىپ، توزاقتىڭ وتىنا ءبىر-اق تاستايدى.
بالكىم قارعىستى كوپ ايتاتىندىقتان دا بولار، اللا ايەلدىڭ اۋزىنان دۋانى الىپ تاستاعانى. ويتكەنى، «دۋالى اۋىز ايەل» دەگەندى ەستىمەدىك. ونىڭ ورنىنا قازاق «شەشە قارعىسى - بوق، اكە قارعىسى - وق» دەيدى. ەندەشە، ايەل زاتى اشۋعا بەرىلگەندە تىلگە شايتاندى ۇيالاتپاي، اللانى ۇيىرسە، يگى ەدى.
ەكىنشى، ايەلدىڭ كۇيەۋىنە قاناعاتسىز بولۋى. كوبىنە ايەلدەردىڭ سۇرانىسى كۇيەۋىنىڭ الەۋەتتىك تە، الەۋمەتتىك تە جاعدايىنان اسىپ كەتەدى. كورسە قىزارلىققا تەز ۇرىنادى. كۇيەۋى قولىنان كەلگەنشە قانشا قامتاماسىز ەتسە دە، كوڭىلى ايتەۋىر بىردەڭەگە تولمايدى. ءبىر بولمەلى پاتەرگە قول جەتكىزسە، ەكى بولمەلى پاتەر قالايدى. ەكى بولمەلىسىن السا، ودان دا تىنىسى تارىلادى. ال ەگەر كۇيەۋى سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرا الماي جاتسا، «ساعان تۇرمىسقا شىققالى سەنەن نە جاقسىلىق كوردىم، ەلدىڭ ايەلدەرى باقىتتى، ال مەن سورىم بەس ەلى» دەپ شىعادى.
كۇيەۋىنىڭ قىلعان بارلىق قايىرىمدىلىقتارىن ءاپ-ساتتە ۇمىتىپ كەتەتىندەر بار. بۇل جايىندا دا اللا ەلشىسى: «ايەلدەر پالەكەتتەرگە سابىر ەتپەيدى جانە ون جاقسىلىق كورگەن ادامنان ءبىر جاماندىق كورسە، الگى ون جاقسىلىقتى بىردەن ۇمىتىپ، سول ءبىر جاماندىقتى ايتىپ جۇرەدى. سونداي-اق، اشەكەيلەرىن وتە جاقسى كورەدى، احيرەتكە دايىندالمايدى جانە كوپ عايبات ەتەدى»، - دەيدى. بۇل مىنەز دە كوپتەگەن قازاق ايەلدەرىنىڭ بويىنان تابىلىپ جاتادى.
اۆتور: اقجىگىت قارامەڭدى
Alashainasy.kz