سذلؤلئقتئث قذنئ قانشا؟

فوتو: None
استانا. قازاقپارات - بذگئنگئ قئزدار سذلؤلئق الةمئندة وزگةلةرگة باسةكةلةستئككة توتةپ بةرةتئندئگئمةن تالايلاردئ تاثداي قاقتئرئپ كةلةدئ.

الدئمئزدان سذلؤ قئز شئعا كةلسة الدئمةن تابيعي سذلؤلئق پا الدة جاساندئ جاپسئرما ما دةپ باجايلاپ قاراپ الاتئن كذنگة جةتتئك.

ءبئر جولئ تةلةارناداعئ شوؤ باعدارلاماعا ةلئمئزدئث ةث سذلؤ قئزئ قاتئستئ.

باعدارلامانئث تئزگئنئن ذستاپ وتئرعان ارئپتةسئمئز «تال بويئثئزداعئ سذلؤلئق تابيعي ما جوق الدة قولدان جاسالعان جاپسئرما ما؟» دةپ سذراق قويدئ.

ارينة، ول بذعان «ةشقانداي دا قوسپا جوق، قاسئم دا، شاشئم دا وزئمدئكئ.

ةشقانداي كوسمةتولوگتئث، پلاستيكيكالئق حيرؤرگتئث كومةگئنة جذگئنگةن ةمةسپئن» دةپ جاؤاپ بةردئ.

راسئندا قازاق قئزئنئث ءون بويئنان شئنايئ اسةمدئكتئث تابئ ءئلئنئپ تذراتئن. بذرئن. ال بذگئندة قولدان جاساپ الاتئندار كوبةيدئ. «الاش ايناسئ» سذلؤلئق الةمئنة ساياحاتتاپ قايتقان ةدئ.

قازاق قئزئنئث سذلؤلئعئن ةسكة تذسئرئپ كورةيئكشئ. 70-80 - جئلعئ قئزداردئ الئپ قاراساق باسئم بولئگئ ورتا بويلئ، تولئقشا كةلةتئن. اپالارشا ايتساق «ةسكئ بةتتئ» بولاتئن. ال بذگئندة قئزدارئمئزدئث بويئ ذزاردئ، بةلئ قذمئرسقانئث بةلئندةي قئلداي بولئپ ذزئلةيئن دةپ تذر. قئسقا كويلةك جاپپاي سانگة اينالعاندا تاپ سونئ كذتئپ جذرگةندةي قئزدارئمئزدئث اياعئ دا تئم ذزارئپ كةتكةندةي مة، قالاي ءوزئ؟ تذرلةرئ دة ةؤروپالانئپ كةتكةن سئقئلدئ. ازيالئق ناسئلدةن گورئ ةؤروپالئقتارعا ذقساپ بارا جاتقانداي.

قالتاثئزدا قارجئثئز بولسا ءاپ-ساتتة-اق ارؤ بولئپ شئعا كةلةسئز. (بذرئندارئ قازةكةم اقئلئنا كوركئ ساي قئزداردئ ارؤ دةپ اتاؤشئ ةد، بذگئندة بةتئ جئلتئراعاننئث ءبارئن ارؤعا تةثةپ بئتتئك).  سذلؤئنا سذلؤ، ونئ قويشئ اقئل دةگةن ةكئنشئ پلانداعئ ماسةلةگة اينالدئ عوي بذگئندة.

...دةيئن:

ماسةلةنئ ةكئ توپقا بولئپ قاراستئرايئق. 90 - جئلعا دةيئن جانة كةيئن دةپ. كةثةستئك قذرساؤعا دةيئن نازئكجاندئلارئمئزدئث تورداعئ  توتئداي بولعانئ راس. ول كةزدئث وزئندة فرانسؤز ءاتئرئ «مةن» دةگةندةردئث عانا قولئنا تذسةتئن.

«كراسنايا موسكأا» ءيئسسؤئن ازةر قولئنا تذسئرگةندةر ءوزئن الةمدةگئ ةث باقئتتئ جانداردئث قاتارئنا قوساتئن. وپا، دالاپ، ءيئسماي دةگةندةرئث قات تاؤارلاردئث قاتارئندا ةدئ. ةسةسئنة ساپاسئ وتة جوعارئ بولاتئن. بذگئنگئدةي شاش بوياعئشتان ادام قايتئس بولئپتئ دةگةن اثگئمة بولمايتئن ول كةزدةرئ. اللةرگيا اتاؤلئنئ دا بةرئدة ةستئدئك ةمةس پة؟ ةسةسئنة بةتئندة ءبئر بوياؤئ جوق ناعئز حاس سذلؤلار سول كةزدة كوپ بولاتئن.

...كةيئن:

قذرساؤدان قذتئلئپ، كةدةندةگئ كةدةرگئ كةتكةن سوث اياقتاعئ شئدةر شةشئلئپ، توردان بوساپ شئققانداي بولعان نازئكجاندئلارئمئز شةتةلدةن اعئلعان كوسمةتيكالئق زاتتارعا قارئق بولئپ قالدئ. قئمباتئ، ارزانئ، ساپالئسئ، ساپاسئزئ، ايتةؤئر بارئ بار. اركئم قالتاسئ كوتةرگةنئنة قاراي بةت بويايتئن، نارلةندئرةتئن، قئسقاسئ سذلؤلئققا ذلةس قوساتئن زاتتئث بارئن الا الاتئن كذنگة جةتتئ. ءسانئ كوبةيگةنمةن، ساپاسئ ارتا قويعان جوق ءبئراق. ءبارئ ساپاسئز دةؤدةن اؤلاقپئز.

ءبئراق وتة قئمبات، كوپشئلئكتئث قالتاسئنا اؤئرلئق سالاتئندارئ دا بار. جةلئلئك ماركةتينگ تة وسئ كةزدة لاپ قويدئ ةلئمئزگة. سذلؤلئق يندؤسترياسئنا ذلةس قوسئپ جاتقان دذنيةلةردئث باسئ دا، اياعئ دا بذل ةمةس. ءاجئمدئ ادئپتةيتئن، «بةتكة ادةمئ قئزدئث سؤرةتئن سالئپ بةرةتئن» نةشةتذرلئ سذلؤلئق سالوندارئ دا قاپتادئ دةرسئز.

«بةتئم قيسئق» دةپ ايناعا وكپة ارتاتئن زامان ةمةس. اقشاثئز بار ما قيسئق جةرئثئزدئ تذزةپ، كذزةپ بةرةتئن ورئندار جةتةدئ. ةسةسئنة ءبئز شئنايئ، تابيعي سذلؤلئقتان ايئرئلئپ قالدئق. اينالا تولئ ادةمئ قئز سياقتئ. ءبئراق كوبئسئ كوسمةتولوگتئث، أيزاجيستئث قولئنان شئققاندار. ودان بةرئدة باسئنان باقايشاعئنا دةيئن ارلةندئرئپ بةرةتئن سالوندار جةتكئلئكتئ.

شاشتان باستاساق...

شاشئمئز ءاؤ باستا قارا ءتذستئ، قوثئرقاي بولاتئن. ودان قئزاردئ، ودان كةيئن سارعايدئ. ةندئ سوثعئ سانگة قذلاق تذرسةك «پشةنيسا» تذستةس ياعني، سذر ءتذستئ شاش سانگة اينالدئ. سونئمةن ءسان ذلگئلةرئنئث تذرلةنؤئنة بايلانئستئ شاشئمئز بئردة قارايئپ، بئردة سارعايئپ جاتئر. ةندئ جاپپاي اق ءتذس سانگة ةنئپ اعارئپ كةتپةسةك بولعانئ...

ادامنئث ادةمئ بوپ كورئنؤئنة كوپ ذلةس قوساتئن شاش شئركئنگة دة از اقشا كةتپةيدئ. بذرئن حيميالئق بذيرالاؤ مودا بولاتئن. اپالارئمئز شاشتارئن بذيرالاتا بةرئپ، بذگئندة ءبئر ؤئس شاشپةن قالعاندارئ جةتةرلئك. شاشقا ميليروأكا جاساتؤ جانئپ تذرعان ءسان ةدئ. بذگئندة و شئركئن دة قالئپ بارادئ. ةندئ شاشتئ لاميناتتاؤ ءذردئسئ باستالدئ.

3-4 ساعات بويئ جاسالاتئن پروسةدؤرا ءذشئن 30-40 مئث تةثگةنئ قذرباندئققا شالؤعا تؤرا كةلةدئ. ءبئر شذكئر دةيتئنئمئز بذگئندة جاپپاي ذزئن شاش ساننةن قالماي كةلة جاتقاندئعئ. بذرئنعئداي جةلكةدةن قيئپ تاستاپ، شوشايئپ قوياتئن، ةركةك پئشئندئلةر بذگئندة ازايدئ.

قاسقا كةلسةك...

قارلئعاشتئث قاناتئنداي قيئلعان قاستئ قولدان جاساپ الؤعا بولادئ. بولماسا تاتؤاج-شةبةردئث كومةگئنة جذگئنؤگة بولادئ. ول دا از قارجئ تذرمايدئ. بذل جةردة شةبةردئث اتاق داثقئ دا كوپ رول وينايدئ. كليةنتئ كوپ، شةتةلدةردة بئلئكتئلئگئن جةتئلدئرئپ كةلگةن شةبةردئث سوعان ساي اقئسئ دا جوعارئ. ارزاننئث سورپاسئ سؤعا تاتئمايتئنئن بئلسة دة كةيبئرةؤلةر تيئن ساناپ، ةسةسئنة قاستارئن قذرتئپ الئپ جاتادئ. بئرئنئكئ سذپ-سذر بولئپ سذرقئن قاشئرئپ تذراتئنئ دا بار. ال ناعئز شةبةردئث قولئنان شئققان قاس ءوثئن بةرمةي وزئنئكئندةي بولئپ تذرادئ. قاستئث قذنئ 6 مئث تةثگةدةن باستاپ (ةسكةرتةمئز: بذل ارزانشئلئق دةپ سانايتئن وثتذستئك وثئردةگئ باعا) جيئرما مئث تةثگةگة دةيئن بارادئ.

كوزگة كةلسةك...

كوزگة كوسمةتيكانئث نة قاجةتئ بار دةپ ةسةپتةيتئندةر تابئلار. دةگةنمةن «كوز - كوثئلدئث ايناسئ» ةكةنئن ةسكةرسةك ةث قاراجاتتئ كوپ قاجةت ةتةتئن ورگان ةكةنئن بايقايسئز. كوزگة لينزا سالدئرئپ ءتذسئن وزگةرتؤ جانئپ تذرعان مودا ةدئ كةزئندة. كوزئ بئردة كوك، بئردة قارا، بئردة قوثئر ادامداردئ كورئپ تالايلاردئث باسئ قاتقان...

كوزدئث جيةگئن قارا بوياؤمةن كومكةرةتئن تاتؤاج دا ارزان ةمةس. بذل ةندئ ناعئز ةرئنشةك كةلئنشةكتةرگة تاپتئرماس ولجا دةسةك تة بولادئ. تاثةرتةث ةكئ ساعات بوياپ، ونئ كةشكئسئن ءسذرتئپ الؤعا ةرئنةتئندةر وسئ كومةك تذرئنة كوبئرةك جذگئنةدئ.

كئرپئككة كةلسةك...

سوياؤداي-سوياؤداي قايقيعان كئرپئك اتاؤلئنئ بذگئندة جاستان باستاپ جاسامئسقا دةيئن جاپسئرئپ الاتئن بولدئ. ونئ بوياؤئ تامئپ كةتةردةي بوياپ الاتئنئن قايتةرسئز. سذلؤلئققا سذلؤلئق قوسئپ تذرسا ايتار اثگئمة جوق. ءارئ سذلؤلاردئ ساتئپ قوياتئن دا وسئ كئرپئكتةر. بئردةن جاساندئ ةكةنئ كوزگة ذرئپ تذرادئ. ةكئ-ءذش مئثنئث اينالاسئندا.

ةرئن

ةرئنبةگةننئث ةرمةگئ ةرئننئث اينالاسئن ادئپتةؤ. ينةمةن پئسكئلةپ جاسالاتئن پروسةدؤرا ناعئز «سذلؤلئق قذرباندئقتئ قاجةت ةتةدئ» ذرانئن ذستاناتئندارعا ارنالعان. ءتاتتئ تانئنة «تاياق» تيگئزگةندةي شئم-شئم اسةر ةتئپ قاتتئ اؤئرتادئ. دالاپ جاققاندا «جايئلئپ» كةتپةي ادةمئ كورئنؤئ ءذشئن قئزارتئپ بوياپ قويادئ. بذل دا كئرپئكپةن اعايئنداس. سول شاماداعئ باعاعا جاسالادئ.

تئرناق

جةزتئرناقتئث تئرناعئنداي قايقيعان ونئ ادئپتةؤ ءذشئن دة شئدام كةرةك. تئرناقتئث ذستئنة قئتاي جةلئمئن جاپسئرئپ جاثادان تئرناق قوندئرؤ دا ازابئ كوپ شارؤا. ءبئراز ؤاقئتقا دةيئن ئدئس جؤعاندا، قامئر يلةگةندة ئثعايسئزدئق تؤدئراتئنئ تاعئ بار. ال ونئ كةيئن العانداعئ اؤئرعانئن ايتئثئز. شةبةرگة بارا السا قذبا-قذپ. وزئنةن ءوزئ بئردةثةگة ءئلئنئپ كةتئپ جذلئنئپ قالسا اؤئرئپ، جانئثدئ كوزئثة كورسةتةدئ. بذگئندة ةندئ تئرناقتئ گةلدةؤ سانگة ةندئ. بذل دا سول ةكئ سارئ قاعازدئث اينالاسئ.

تذزدئق:

سوثعئ سذلؤلئق ذلگئلةرئنةن قالئسپاي، ايقايعا قيقؤ قوسئپ جذرگةندةر كوپ. «قذربئلارئنان  قالماؤئ كةرةك!». سونئمةن الدئثئزدا جذتئنئپ تذرعان بويجةتكةننئث تذلا بويئنا باجايلاپ قاراساثئز جاساندئ جاپسئرمانئث ءتذر-ءتذرئن تاباسئز. ءتئپتئ اينالاثئزدا سذرئقسئز قئز قالماعانداي، ءبارئ سذلؤ. ءبئرئ-بئرئنةن وتةدئ.

الايدا تابيعي، ناعئز سذلؤدئ تاپ باسئپ تانؤ وثاي ةمةس.  بئردة ءبئر وتئرئستا سذلؤ دةپ الئپ قاشقان قئزئ ةرتةسئنة بوياؤئ جوق كةزئندة كورئپ، تذردةن ءتذر جوق ةكةنئن بئلگةن سوث اعاتايئمئز اينئپ قالئپتئ. (وسئندايدان ساقتاسئن دةثئز). «بةتئم قيسئق» دةپ ايناعا وكپةلةيتئن زامان ةمةس، جالپاق تاناؤدئ كئشئرةيتئپ، بةتتةگئ قئپ-قئزئل داقتاردئ ئدئراتئپ، سةكپئلدئ كةتئرئپ، ءاجئمدئ ادئپتةپ بةرةتئن قئزمةت ورئندارئ بذگئندة تاستئث ذستئنة شئققان مذكتةي قاپتاپ كةتتئ.

دةنساؤلئققا زيانئ بولماسا جاقسئ عوي. الايدا ونئث تارتتئرار ازابئ دا از ةمةس ةكةنئن اسةمدئككة قذمار قئز-كةلئنشةكتةر جادئلارئنا جاتتاپ السا دةيسئث. الايدا... جاساندئ دذنيةنئث ؤاقئت وتة كةلة جاندئ جاراعا اينالماؤئنا دا ةشكئم كةپئلدئك بةرمةيدئ. بارماق تئستةپ قالماس ءذشئن ...قذرباندئققا بارماس بذرئن جةتئ رةت ولشةپ، ءبئر رةت كةسكةن ءجون-اؤ...

اأتور: گذلجان كوشةروأا

«الاش ايناسئ»