تذسئنئكسئز دةرتتئث تذيتكئلئ نةدة؟

فوتو: None
استانا. قازاقپارات - دارئگةرلةرگة بةيمالئم، تذسئنئكسئز دةرت بذرئن ؤران وندئرةتئن شاحتانئث ماثئندا ورنالاسقان اؤئل تذرعئندارئن جايلاپ بارادئ.

وتكةن اپتادا، دارئگةرلةر «ةنسةفالوپاتيا» دةپ اتاپ جذرگةن بةلگئسئز دةرتتئث بةلگئلةرئ بار تاعئ بةس ادام اؤرؤحاناعا جاتقئزئلدئ.

ولاردئث ةكةؤئ بالالار. اقمولا وبلئسئ ةسئل اؤدانئنا قاراستئ كالاچي اؤئلئندا بذرئن بولماعان، ذيقئشئلدئق، ذمئتشاقتئق، السئزدئك سيمپتومئ بار بةلگئسئز اؤرؤ پايدا بولدئ.

ونئث ناقتئ دياگنوزئ دا، سةبةبئ دة، ةمئ دة ءالئ ناقتئ انئقتالعان جوق. اتئ دا بةلگئسئز، جذرت ونئ «ذيقئ اؤرؤئ» دةپ اتاپ ءجذر. ذيقئ اؤرؤئنا شالدئققانداردئث سانئ بذگئندة قئرئقتئ شامالاپ قالدئ. كالاچي اؤئلئنئث تذرعئندارئ بئلتئرعئ كوكتةمدة جاپپاي مةديسينالئق تةكسةرؤدةن وتكئزئلگةن، ذيقئ اؤرؤئنئث بةلگئلةرئ تذرعئنداردئث بارلئعئنان دةرلئك بايقالعان.

دةنساؤلئق ساقتاؤ ءمينيسترئ ساليدات قايئربةكوأانئث پئكئرئنشة، كالاچي اؤئلئنئث تذرعئندارئ شالدئققان ةنسةفالوپاتيا اؤرؤئنئث بةلگئلةرئ بذل جةردةگئ ةپيدةميولوگيالئق جاعدايمةن بايلانئستئ ةمةس دةپ وتئر. مامانداردئث ايتؤئنشا، بذل ماثداعئ راديولوگيالئق جاعداي قالئپتئ كورئنةدئ.

شئندئعئندا دا بذل اؤئل 60-80 - جئلدارئ ؤران كةنئ وندئرئلگةن ايماققا ورنالاسقان. قازاقستاندئق باقئلاؤ ورگاندارئ ول جةردة ءبئرقاتار زةرتتةؤلةر جاسادئ، ءبئراق ولار ؤراننان كةلةتئن ةشقانداي كةسةلدئ تاپقان جوق. الايدا بذل اؤماقتا رادوننئث كورسةتكئشئ جوعارئ ةكةنئ بةلگئلئ بولدئ.

- بذل جةردة بذرئن ؤران شاحتالارئ بولعاندئقتان ءبئز رادياسيالئق باعئتتا زةرتتةؤلةر جذرگئزدئك. قازاقستان رةسپؤبليكاسئ تذتئنؤشئلاردئث قذقئقتارئن قورعاؤ اگةنتتئگئنئث «سانيتارلئق-ةپيدةميولوگيالئق ساراپتاما جانة مونيتورينگ عئلئمي-پراكتيكالئق ورتالئعئنئث» زةرتحانالارئنا (سؤ قذبئرئنئث -1 سئناماسئ، جةرتولةدةن - 4 سئناما توپئراق، 29 ناؤقاس ادامداردان بيولوگيالئق ماتةريالدار سئناماسئ: شاش، تئرناق، تذكئرئك جانة كئشئ دارةتتةر) جةتكئزئلئپ، زةرتتةؤلةر جذرگئزئلدئ.

زةرتحانالئق تةكسةرؤلةر نةگئزئنةن راديولوگيالئق، سانيتارلئق-حيميالئق، توكسيكولوگيالئق كورسةتكئشتةرگة باعئتتالئپ جذرگئزئلدئ. اكةلئنگةن ماتةريالدار راديولوگيا، سانيتارلئق-حيميالئق جانة توكسيكولوگيالئق زةرتحانالاردا، زاماناؤي قوندئرعئلاردا زةرتتةلدئ، اتاپ ايتقاندا راديونؤكليدتةردئث، راديونؤكليدتةگئ الفا-بةتا بئرلةسكةن جيئنتئعئ، توپئراقتاعئ قورعاسئن، مئس، كادمي، سينك سياقتئ توكسيكولوگيالئق ةلةمةنتتةر، شاش، تئرناقتاردان قورعاسئن، مئرئش، سئناپ سياقتئ اؤئر مةتالداردئث بار-جوعئ تةكسةرئلدئ، زةرتحانالئق قورئتئندئ بويئنشا اتالعان ةلةمةنتتةر مولشةردةن اؤئتقئعان جوق.

بارلئق زةرتتةلگةن 47 ماتةريالدا حلورورگانيكالئق زاتتار، پوليحلورلئ ديفةنيلدةر انئقتالعان جوق، - دةيدئ قازاقستان رةسپؤبليكاسئ تذتئنؤشئلاردئث قذقئقتارئن قورعاؤ اگةنتتئگئنئث «سانيتارلئق-ةپيدةميولوگيالئق ساراپتاما جانة مونيتورينگ عئلئمي-پراكتيكالئق ورتالئعئنئث» ديرةكتورئ، مةديسينا عئلئمدارئنئث كانديداتئ شالعئنباي وتةگةن ذلئ جاندوسوأ.

سونئمةن بةلگئسئز اؤرؤدئث قايدان شئققانئ، ونئ نة قوزدئراتئنئ ازئرگة بةلگئسئز بولئپ وتئر. وبلئستئق مةديسينا باسقارماسئ قولئنان كةلگةننئث ءبارئن ئستةپ جاتئر، ءبئراق دةرتتئث ءتذپ-تامئرئن زةرتتةؤگة شامالارئ جوق. قاراعاندئ مةن سةمةي عئلئمي ينستيتؤتتارئ مذنئ قولعا الايئن دةسة - جةرگئلئكتئ بيؤدجةتتئث قارجئسئ كوتةرمةيدئ.

سوندئقتان بذلار شاراسئز بولئپ وتئر. ةگةر ازداپ اقشا بولئنسة اؤرؤدئث سةبةبئ انئقتالار ةدئ، ودان كةيئن وعان ةم تابئلار ةدئ. قارجئنئث بولئنؤئنة قاراماي-اق قاراعاندئ ةثبةك گيگيةناسئ جانة كاسئبي اؤرؤلار عئلئمي-زةرتتةؤ ورتالئعئنئث رادياسيالئق مةديسينا جانة ةكولوگيا ينستيتؤتئ بذل تذسئنئكسئز اؤرؤدئ زةرتتةپ كورمةكشئ بولعان.

الايدا قازاقستاندا سيرةك كةزدةسةتئن راديوكتيأتئك ةلةمةنتتةرگة نةيتروندئق-اكتيأتةندئرئلگةن ساراپتاما جاساؤعا لايئقتاندئرئپ زاثداستئرئلعان زةرتحانا بولماعاندئقتان تولئقتاي زةرتتةي الماپتئ.

وسئلايشا ءبئزدئث رادياسيالئق مةديسينا ورتالئعئ جانة ةكولوگيا عئلئمي-زةرتتةؤ ينستيتؤتئ ءوزارا عئلئمي قارئم-قاتئناس جاسايتئن تومسك ذلتتئق عئلئمي-زةرتتةؤ پوليتةحنيكالئق ؤنيأةرسيتةتئنئث گةوةكولوگيا جانة گةوحيميا كافةدراسئنان كومةك سذراپتئ.

ةندئ ذيقئ اؤرؤئنئث سةبةپتةرئن انئقتاؤ بويئنشا زةرتتةؤلةردئ تومسك ذلتتئق عئلئمي-زةرتتةؤ پوليتةحنيكالئق ؤنيأةرسيتةتتئث پروفةسسورئ لةونيد ريحأانوأ باسشئلئعئمةن رةسةيلئك عالئمدار جذرگئزةتئن بولئپتئ. ولار قار كةتئپ، كذن جئلئنعان سوث جذمئسقا كئرئسپةكشئ. پروفةسسور لةونيد ريحأانوأتئث مالئمدةؤئنشة، قازاقستاندئق ماماندار مةديكو-بيولوگيالئق زةرتتةؤلةردئ جذرگئزةدئ، رةسةيلئك عالئمدار دالاداعئ ماتةريالداردئ زةرتتةيدئ، رادياسيالئق جاعداي بويئنشا قورئتئندئ شئعارادئ جانة تالداؤ جاساؤعا كومةكتةسةدئ.

ونئث پئكئرئنشة، كةشةندئ تالداؤ جذرگئزؤ ارقئلئ اؤرؤعا جاپپاي شالدئعؤدئث سةبةبئن انئقتاؤعا بولادئ ةكةن. رةسةيلئك عالئمدار مئندةتتئ تذردة جذرگئزئلةتئن جذمئستاردئث جوسپارئنا وسئ اؤماقتا ؤراننئث، اؤئر مةتالداردئث، ءارتذرلئ حيميالئق ةلةمةنتتةردئث بار-جوعئن زةرتتةؤدئ كئرگئزئپ وتئر. ول ءذشئن نةيتروندئ بةلسةندئرؤ ءتاسئلئ قولدانئلادئ.

قايئرجان تورةجان

«ايقئن»