قازاقستاندا ءاربئر ذلتتئث اراسئنداعئ قارئم-قاتئناس ءتئلئ قازاق ءتئلئ بولؤئ قاجةت - ءماجئلئس دةپؤتاتئ ر. حالمذرادوأ

فوتو: None
استانا. قازاقپارات - مةملةكةت باسشئسئنئث بيئلعئ جولداؤئ ةلئمئزدئث 2050 - جئلعا دةيئنگئ كةزةثئن قامتئعانئ بةلگئلئ.

جولداؤدا ايقئندالعان ماقساتتار بار،  جذكتةلگةن مئندةتتةر دة از ةمةس. بذگئنگئ تاثدا ةلئمئزدةگئ مةملةكةت جانة قوعام قايراتكةرلةرئ، شةتةلدئك عالئمدار مةن ساراپشئلار دا ةلباسئنئث جولداؤئ تؤرالئ ءوز پئكئرلةرئن بئلدئرؤدة. ق ر پارلامةنتئ ءماجئلئسئنئث دةپؤتاتئ، قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئنئث مذشةسئ روزاقذل حالمذرادوأ ءوز ويلارئن ورتاعا سالدئ.

- ةلباسئ 2050 - جئلعا دةيئنگئ ؤاقئت ارالئعئن جةتئ بةسجئلدئققا بولدئ جانة ةكئ كةزةثگة، ياعني، 2030 - جئلعا دةيئن جانة ودان 2050 - جئلعا دةيئنگئ كةزةث دةپ بولئپ، سول جئلدار ئشئندة نة ئستةؤ كةرةك، قانداي جةتئستئككة قول جةتكئزؤ قاجةت، قانداي پروبلةمالاردئ شةشؤ كةرةك، مئنة وسئلاردئث ءاربئرئن ناقتئلاپ، شةگةلةپ، انئقتاپ ايتئپ بةردئ.

الدا تذرعان وتئز ةلدئث قاتارئنا ةنؤ مئندةتئن ئسكة اسئرؤ ءذشئن جةتئ باسئمدئقتئ ايقئنداپ بةردئ. جيناقتاي كةلگةندة سول جةتئ باعئتتئث ورتاق ماقساتئ - ةلئمئزدئث ةكونوميكاسئن كوتةرؤدئث ناتيجةسئندة حالقئمئزدئث تذرمئسئن، ءال-اؤقاتئن جاقسارتؤ.

بذگئنگئ تاثدا اركئمنئث اتقارئپ جاتقان جذمئستارئ بار، اركئمنئث ءوز كوزقاراسئ بار. «مةن وسئ سالادا ةثبةك ةتئپ، ةلئمة ءوز ذلةسئمدئ قوسامئن» دةگةن ارمان-ماقساتئ بولاتئنئ ءسوزسئز.

بيئلعئ جولداؤداعئ مةنئث كوثئلئمة جاقئنداؤ بولعان بئرنةشة باعئتتار بار. سونئث ءبئرئ - اگروونةركاسئپ كةشةنئن دامئتؤ. بذل سالانئ ةلباسئ ةكئنشئ باسئمدئق رةتئندة الئپ وتئر. سةبةبئ الةمدة حالئقتئث سانئ جئلدان جئلعا ءوسئپ كةلةدئ.

تذرعئنداردئث قاتارئ كوبةيگةن سوث، ازئق-تذلئككة دةگةن سذرانئس تا ارتا تذسةدئ. مئسالئ، كةز كةلگةن ادام ءوزئنئث ذستئندة پالتوسئ نة كوستيؤمئ، اياعئندا باتةثكةسئ بولسا، ونئ بئرنةشة جئل بويئ كذتئپ كيؤئنة مذمكئندئگئ بار.

ءبئراق ادام تاماقتئ كذندة جةؤئ قاجةت. ونئث ذستئنة تاثةرتةث جانة تذستة تاماقتاناسئث، كةشكة دة تاماق جةپ جاتؤئث كةرةك. «تاماقتئ بذگئن جةمةي-اق قويايئن، كةلةسئ اپتادا تاماقتانامئن» دةيتئن ةشكئم بولمايدئ. سول سةبةپتئ ازئق-تذلئك سذرانئسئ ارتا بةرةتئن بولادئ. ةلباسئ دا وسئ جايتتئ ايتئپ ءوتتئ. «قازاقستاننئث اگروونةركاسئپ كةشةنئن يننوأاسيالئق باعئتقا ءتذسئرؤ ماثئزدئ. بذل - ءبئزدئث ءداستذرلئ سالامئز»،- دةدئ مةملةكةت باسشئسئ.

سوندئقتان قازاقستاننئث اؤئل شارؤاشئلئعئن دامئتؤداعئ ذلكةن مذمكئندئكتةردئ پايدالانؤئمئز قاجةت. اللا تاعالا قازاق حالقئنا، قازاقستانعا جةردئ مولئنان بةرگةن. ءبئز جةر كولةمئن بويئنشا الةمدة توعئزئنشئ ورئندا تذرمئز.

- ةلئمئزدئث اگروونةركاسئپ سالاسئن دامئتؤ باعئتئندا سئزدئث قانداي ذسئنئستارئثئز بار؟

- ةرتةرةكتة 222 ميلليون گةكتار اؤئل شارؤاشئلئعئنئث جةرئ بولاتئن. قازئر سونئث 91 ميلليون گةكتار جةرئ اؤئل شارؤاشئلئعئ اينالئمئندا. سؤارمالئ القاپتارئمئزدئث كولةمئ 2،5 ميلليون گةكتار بولعان. قازئر سونئث 1،4 ميلليون گةكتارئن پايدالانامئز. قالعانئ اينالئمنان شئعئپ قالعان.

وسئ ورايدا، ةلباسئ جةردئ ءتيئمدئ پايدالانؤ تؤرالئ ناقتئ تاپسئرما بةردئ. جةردئ كةز كةلگةن ادامعا ةمةس، قايتا قاراپ،  ونئ پايدالانئپ، ءوزئ پايدا تاباتئن جانة حالئققا پايدا بةرةتئن، ساپالئ ءونئم وندئرةتئن ادامدارعا بةرؤ ماسةلةسئن كوتةردئ. مةن مذنئ وتة دذرئس ماسةلة دةپ ويلايمئن.

 

ةلباسئ اؤئل شارؤاشئلئق جةرلةرئنة ينأةستيسيا تارتؤ جانة وزئق تةحنولوگيالار ةنگئزؤدئ ةسكةرئپ جالعا بةرگةندة عانا باسةكة كذشةيةتئنئن، اؤئل شارؤاشئلئعئندا بيزنةستئث دامؤئنا، فةرمةرلةر كووپةراسياسئ ذدةرئسئنة، جةردئ ءتيئمدئ پايدالانؤعا بوگةت جاسايتئن بارلئق كةدةرگئنئ جويؤ قاجةتتئگئن ايتتئ.

ةلباسئنئث بذرئنئراق بةرگةن تاپسئرماسئ بويئنشا پايدالانئلماي، بوس جاتقان جةرلةردئ انئقتاپ، ونئ مةملةكةتتئث يگئلئگئنة قايتارئپ، ةرتةثگئ كذنئ ول جةرلةردئ ناقتئ يگةرةتئندةرگة ءبولئپ بةرؤ جذمئستارئ اتقارئلئپ جاتقان ةدئ.

سونئ تةزدةتئپ رةتكة كةلتئرؤ قاجةت. جةردئ پايدالانؤدئ جولعا قويؤ قاجةتتئگئن ايتتئ. ويتكةنئ ازئق-تذلئك ءونئمئ سول جةردةن الئنادئ. ايتالئق، 1 ميلليون گةكتار سؤارمالئ جةر اينالئمنان شئعئپ قالدئ دةلئك. سول القاپتئ قايتادان پايدالانؤ ءذشئن ئسكة قوسساق، ءار القاپتا ةكئ ادامنان جذمئس جاساعاننئث وزئندة، ةكئ ميلليون ادامنئث تذراقتئ جذمئس ورنئ بولادئ. ءار گةكتاردان 500 مئث تةثگةدةن تابئس تاباتئن بولسا، ةلدئث جالپئ ئشكئ ونئمئنة جارتئ تريلليون تةثگة ذلةس قوسئلادئ. قازاقستان رةسپؤبليكاسئندا اگروونةركاسئپتئك كةشةندئ دامئتؤ جونئندةگئ 2013 - 2020  - جئلدارعا ارنالعان «اگروبيزنةس-2020» باعدارلاماسئ بار. مةملةكةت باسشئسئنئث 2012 - جئلعئ جولداؤئندا 2050 جئلعا قاراي ج ءئ ءو-دةگئ اؤئل شارؤاشئلئعئنئث ذلةسئن بةس ةسةگة كوبةيتؤ، 2020 - جئلعا قاراي اؤئل شارؤاشئلئعئن مةملةكةتتئك قولداؤدئث كولةمئن 4،5 ةسة ارتتئرؤ جانة ةثبةك ونئمدئلئگئن ذلعايتؤ مئندةتتةرئ العا قويئلعان بولاتئن.

اؤئل شارؤاشئلئعئ ءونئمئنئث كولةمئن ارتتئرؤدئث نةگئزگئ ءبئر فاكتورئ - وسئ سؤارمالئ جةر القاپتارئن كوبةيتؤ. ويتكةنئ سؤارمالئ القاپ تذراقتئ ءونئم بةرةدئ. ةندئ وسئ ماسةلة بويئنشا جذمئستار جذرگئزئلؤئ كةرةك. جولداؤدا جةرگة قاتئستئ ايتئلعان ةث نةگئزگئ ماسةلة وسئلار.

- حالئقتئث ءال-اؤقاتئن جاقسارتؤ جولئندا تاعئ قانداي باستئ ماسةلةلةرگة ماثئز بةرگةن ءجون دةپ ويلايسئز؟

- مةملةكةت باسشئسئ ءوز سوزئندة شاعئن جانة ورتا كاسئپكةرلئكتئ دامئتؤ ماسةلةسئن كوتةردئ. وسئ باعئتتا كوپ جذمئستار جاسالئپ تا جاتئر. «بيزنةستئث جول كارتاسئ - 2020» اتتئ باعدارلاما بار. اتالعان سالاعا ذلةس قوسامئن دةگةندةرگة شاعئن نةسية دة بةرئلئپ جاتئر.

ةلباسئنئث تاپسئرماسئ بويئنشا ءجونسئز تةكسةرؤلةردئ ازايتؤ ءئسئ قولعا الئندئ. زاثدارعا تولئقتئرؤلار دا ةنگئزئلدئ. ياعني، زاثنامالئق تذرعئدا ماسةلةلةر شةشئلئپ كةلة جاتئر. پرةزيدةنت بذل تذرعئدا ذكئمةت، بارلئق اتقارؤشئ بيلئك جذيةسئ شاعئن جانة ورتا كاسئپكةرلئككة تةك قانا قولداؤ كورسةتةتئن ورگانعا اينالؤئ كةرةك دةگةن مئندةتتةمة قويئپ وتئر.

ةگةر اؤدان، قالا، وبلئس اكئمشئلئگئ شاعئن جانة ورتا كاسئپكةرلئككة ةلباسئنئث كوزئمةن قارايتئن بولسا، ةلباسئ ايتقانداي جذمئس جاسايتئن بولسا، اتالعان سالا الدةقايدا ئلگةرئ باسئپ كةتكةن بولار ةدئ. پرةزيدةنت شاعئن جانة ورتا بيزنةستئث ذلةسئن 2050 - جئلعا قاراي قازاقستاننئث جالپئ ئشكئ ءونئمئنئث كةمئندة 50 پايئزئنا جةتكئزؤ ماسةلةسئن قويدئ. بئزدة وسئدان ون جئل بذرئن بذل كورسةتكئش 17-20 پايئز كولةمئندة بولاتئن، ءالئ سول دةثگةيدةن اسا الماي تذرمئز.

ةلباسئنئث تاعئ ءبئر ايتقان ويئ كوثئلئمئزگة قوندئ. قازاقتئث سالت-داستذرئنة سايكةس كةلةتئن يدةيانئ العا تارتتئ. ول شاعئن بيزنةستئ اتادان بالاعا مذرا رةتئندة قالدئرؤ ماقساتئندا وتباسئلئق داستذرگة اينالدئرؤ قاجةت ةكةنئن ايتتئ. بذل تاماشا ذسئنئس. ايتالئق، ءبئر ادام اؤئلدا كذنباعئس مايئن شئعاراتئن شاعئن سةح اشئپ، ول اكةدةن بالاعا بةرئلئپ، ءونئم ءوندئرؤ اؤقئمئ ذلعايا بةرسة، جذمئس ئستةيتئن ادامداردئث سانئ ارتا بةرسة، مئنة، ول دا وتباسئلئق مذرانئث ءبئر كورئنئسئ بولماق. وتباسئلئق بيزنةسكة جول اشؤئمئز قاجةت.

- وتباسئلئق بيزنةستئ دامئتؤشئلاردئ باسپاسوزدة دة ناسيحاتتاعان ءجون شئعار؟ بذرئن اؤئلداردا شةبةر ذستالار بولعان ةدئ عوي؟ 

- ءيا، اتادان بالاعا مذرا بولعان ماماندئقتار از ةمةس. قولونةر شةبةرلةرئ كوپ، ئسمةرلةر كئلةم توقئدئ، اعاش نةمةسة تةمئردةن ءتذيئن تذيگةن ذستالار بولدئ. ءبئر اؤلةتتئث اتاعئن شئعارعان قذمئرا، باعالئ ئدئستار جاسايتئن شةبةرلةر دة كوپ. ءبئر ازامات ذلتتئق قولونةر بذيئمدارئن جاساؤمةن اينالئسسا، ول ةلدئث تاريحي-مادةني قذندئلئقتارئن ساقتاؤعا ذلةس قوسقان ادام رةتئندة دة قذرمةتكة بولةنةتئنئ ءسوزسئز. شاعئن بيزنةستئث بارلئق سالاسئن وتبئسئلئق داستذرگة اينالدئرؤ قاجةت. اكةسئ باستاعان ءئستئ بالالارئ جالعاستئرعانعا نة جةتسئن! اسئرةسة، بذل اؤئلدئق جةردة وتة قاجةت ءداستذر.

ةگةر وسئ سالانئ دامئتؤ ءذشئن زاثنامالئق قولداؤ قاجةت بولسا، قولدانئستاعئ زاثدارعا تذزةتؤلةر ةنگئزؤگة بئزدةر دة ءازئرمئز. سوندا مةملةكةت تاراپئنان دا قولداؤ جاساعانئمئز بولئپ تابئلادئ. وسئنداي ماسةلةلةردئ ناقتئ شةشئپ، جذزةگة اسئراتئن زامان كةلدئ.

- ةلباسئ جولداؤئنان تؤئنداعان تاعئ قانداي ويئثئز بار؟

- كةلةسئ باسئمدئقتاردئث ءبئرئ رةتئندة ةلباسئ عئلئمدئ دامئتؤ ماسةلةسئن كوتةردئ. عذلاما عالئمدارئمئز «عئلئمسئز بولاشاق جوق» دةپ ايتادئ. شئن مانئندة، عئلئم بولماسا، العا باسؤ دا بولمايدئ. ءبئز قازئر يننوأاسيالئق جوبالاردئ ئسكة اسئرؤ، جاثا ونئمدةر شئعارؤ ماسةلةسئن ايتئپ جاتئرمئز. سونئث ءبارئ عئلئم ارقئلئ بولادئ.

سول سةبةپتئ 2011 - جئلئ، ءتورتئنشئ شاقئرئلئم كةزئندة «عئلئم تؤرالئ» جاثا زاث قابئلدادئق. سول زاث قولدانئسقا ةنگةننةن كةيئن عئلئمعا بولئنةتئن قارجئ جئلدان جئلعا ارتئپ كةلة جاتئر. ايتالئق، 2012 - جئلئ 54 ميلليارد كولةمئندة بولسا، وتكةن جئلئ 60 ميلليارد تةثگة باعئتتالدئ. ةندئ بيئلعئ جولداؤئندا ةلباسئ 2050 - جئلعا دةيئن عئلئمعا بولئنةتئن قارجئنئ ج ءئ ءو-نئث ءذش پايئزئنا دةيئن ارتتئرؤ جونئندة ذكئمةتكة مئندةت جذكتةدئ. بذل وتة قوماقتئ قارجئ. ويتكةنئ ءبئزدئث جالپئ ئشكئ ءونئمنئث ءوزئ جئلدان جئلعا ارتئپ بارادئ.

عئلئمدئ جاثا زامان تالاپتارئنا ساي دامئتؤ مئندةتئ العا قويئلئپ وتئر. ءبئر جئلدارئ بئزدةر يزرايلدئك تةحنولوگيا بويئنشا تامشئلاتئپ سؤارؤ ادئسئمةن قئزاناق وسئرگةنبئز. يزرايلدئث وزئنةن اكةلئنگةن قئزاناق دانئنةن وسئرئلگةن ءونئم ءجذز تونناعا دةيئن ءونئم بةرگةن بولاتئن. ول ءبئزدئث وسئرگةن ونئمدةرئمئزدةن ةكئ-ءذش ةسة كوپ. سةبةبئ ونئث تذقئمئ سونداي. جانة يزرايلدئك ءونئمدئ كومباينمةن جينايدئ. ءبئر عاجابئ، قئزاناقتئث 95 پايئزئ ءبئر ؤاقئتتا پئسةدئ! كومباين ءبئر وتةدئ دة، ءبارئن تةرئپ الادئ.

- ءار قئزاناقتئث ءتذبئن ءبئر شالئپ جذرمةيسئز؟

- ءيا، قولمةن تةرمةيسئث. مئنة، عئلئمعا قارجئ بولگةندة، وندئرئسكة وسئنداي جاثالئقتاردئ ةنگئزؤ قاجةت. سوندئقتان ءبئزدئث عئلئم اكادةمياسئنئث جانة عالئمدارئمئزدئث الدئندا تذرعان مئندةت تة وتة ذلكةن ءارئ جاؤاپتئ.

- وزگة ةلدةر عئلئمي جةتئستئكتةرئن پايدالانئپ جاتقاندا، ءبئز نةگة ارتتا قالامئز دةيسئز عوي؟

- البةتتة. مئسالئ، ماقتا سالاسئن الساق تا، باسقا سالانئ دامئتساق تا، ونئمدئلئگئ جوعارئ، ءبئزدئث تابيعاتئمئزعا سايكةس كةلةتئن، اؤا رايئمئزعا بةيئمدةلگةن كوكونئس، جةمئس-جيدةك ونئمدةرئن شئعارؤمةن اينالئسؤئمئز كةرةك.

ءتئپتئ الةمدة جوق ءونئم وندئرةتئن كاسئپورئندئ قازاقستاندا سالؤ ماسةلةسئ ءبارئمئزدئ دة ويلاندئرؤئ ءتيئس. عئلئم ةكونوميكانئث، ءوندئرئستئث بةس-التئ قادام الدئندا ءجذرؤئ ءتيئس. زاث جوبالارئن جاريالاپ، «جوعارئ ءونئم الؤ ءذشئن مئناؤ ءبئرئنشئ، مئناؤ ةكئنشئ ءتاسئل جانة مئناداي ءذشئنشئ ءادئس بار» دةپ جاثا تةحنولوگيالاردئ ذسئنؤ عالئمداردئث مئندةتئ. ياعني، ءبئزئث كةلةشةگئمئز عئلئممةن تئكةلةي بايلانئستئ.

- جولداؤدئث نةگئزگئ ارقاؤئ بولعان يدةيانئ اتاپ وتسةثئز؟

- ةلباسئ حالقئنا ارناعان سوزئندة قازاق ةلئنئث ماثگئلئك ةل ةكةنئن، ونئث مةملةكةتتئك ءتئلئ ماثگئلئك ءتئل بولدئ دةپ ناقتئ شةگةلةپ ايتئپ بةردئ. بولادئ ةمةس، بولدئ! بذل وسئ ةلدئث ازاماتئ بولئپ، «مةن قازاقستاننئث پاتريوتئمئن» دةيتئن بولسا، مةملةكةتتئك ءتئلدئ ءبئلؤ - مئندةتئ ءارئ پارئزئ!

ماثگئلئك ءتئل بولعاننان كةيئن، ءتئلدئ بئلمةي، ماثگذرت بولئپ جذرسة، ول قانداي ازامات بولادئ، قانداي پاتريوت بولادئ؟!  مةملةكةتتئك ءتئلدئ بئلگةن ادام سول ةلگة ويداعئداي قئزمةت تة جاساي الادئ. سول سةبةپتئ ءارئ-بةرئ سوزبالاپ جذرگةن ادامدارعا مةن: «قازاقتئث جةرئندة ءومئر ءسذرئپ، وسئ جةردة تابئس تاؤئپ، بالا-شاعاثدئ ءوسئرئپ جاتساث، وسئ ةلدئث ءتئلئن بئلؤگة ارةكةت جاسا!»- دةپ ايتار ةدئم. قازئر ءتئلدئ ذيرةنؤ ءذشئن بارلئق جاعداي جاسالعان، تةگئن وقئتئپ جاتئر.

ءتئپتئ شةتةلدئث ءتئلئن اقشا تولةپ، ارنايئ مذعالئمگة بارئپ، ذيرةنئپ جاتئر عوي. ال ءبئز قازاق ءتئلئن تةگئن ذيرةتةتئن ورتالئقتار قذرئپ قويدئق. كةرةك بولاتئن بولسا، ءاربئر مةكةمةدة بار. مةملةكةتتئك ورگانداردا قازاق ءتئلئن ذيرةنةمئن دةگةن ءاربئر مةملةكةتتئك قئزمةتشئگة 45-50 مئث تةثگة قارجئ جذمسالادئ.

ارنايئ كؤرس ذيئمداستئرئلئپ، قازاق ءتئلئنئث مذعالئمئنة اقشا تولةپ وتئر. جذمئستان كةيئن جانة جذمئس ؤاقئتئندا وقئتادئ. مئسالئ، پارلامةنتتة تاثعئ 8-30 دان 9-30 عا دةيئن قازاق ءتئلئن وقئتؤ كؤرسئ وتةدئ. وسئنداي جاعدايلار جاسالئپ جاتسا، وقؤلئقتار، ادئستةمةلئكتةر شئعارئلعان بولسا، ءتئلدئ نةگة ذيرةنبةسكة؟!

- «ءبئز باياعئدا وقي الماي قالدئق» دةپ وتكةن قوعامدئق جذيةگة كئنا ارتؤدئث قاجةتئ جوق دةيسئز عوي؟

- ونئث ءبارئ بوس ءسوز! مئسالئ، بئزدة مذرات احماديةأ دةگةن ارئپتةسئمئز بار. سونئث ءبئر قئزئ قازاقستاندا مةكتةپ ءبئتئردئ، شاثحايعا بارئپ، ءبئر جئل قئتاي ءتئلئن ذيرةندئ. ءسويتئپ، قازئر قئتايشا سويلةپ، قئتايشا جازئپ، شاثحاي ؤنيأةرسيتةتئندة وقئپ جاتئر. ءبئر جئلدا قئتاي ءتئلئن ذيرةندئ. قازاق جانة ورئس ءتئلئن ءوز الدئنا بئلةدئ.

ال بئزدة بالةنباي جئل بويئ مةملةكةتتئك قئزمةتشئ بولئپ ءجذرئپ، «ءتئلدئ ذيرةنة الماي جاتئرمئن، ورئسشا وقئپ ةدئم» دةگةن سئلتاؤلار ايتادئ. ول تةك سئلتاؤ. ءتئلدئ ذيرةنةمئن دةگةن ادامعا مةثگةرؤدئث ةشقانداي قيئندئعئ جوق. ول ءذشئن وقئپ، ذيرةنئپ، قازاق تئلئندة سويلةؤ كةرةك. ال سويلةمةي جذرة بةرسةث، ناتيجة بولمايدئ. سوعان وراي حالقئمئز «كورة-كورة كوسةم بولاسئث، سويلةي-سويلةي شةشةن بولاسئث» دةپ بةكةر ايتپاعان عوي.

مئنة، جؤئردا پارلامةنت ءماجئلئسئنئث جالپئ وتئرئسئندا أيكتور پاألوأيچ روگالةأ قوسئمشا بايانداما جاسادئ. قازاقشالاپ سويلةدئ عوي! ادةمئ، جاتئق سويلةدئ. سولاي ارةكةتتةنة بةرةتئن بولساق، ءتئل بئلةتئندةردئث قاتارئ وسة بةرةر ةدئ. قازاق ءتئلئ قئتاي ءتئلئ ةمةس قوي. ذيرةنةمئن دةگةن ادامعا قيئنعا سوقپايدئ.

قازاق ءتئلئ - الةمدةگئ ةث باي ءتئلدئث ءبئرئ، ةث كوركةم، ةث كوسةم ءتئل. كةيبئرةؤلةردئث سونئ ذيرةنؤگة ئنتاسئ جوق.

مذمكئن ءبئز جةتكئلئكتئ دةثگةيدة قاجةتتئلئك تؤدئرا الماعان شئعارمئز. سوندئقتان ةلباسئنئث «قازاقستان ماثگئلئك ةل بولئپ، ونئث مةملةكةتتئك ءتئلئ ماثگئلئك ءتئل بولدئ» دةگةن يدةياسئنا باسا ءمان بةرة قاراپ، ءبئز كةلةشةكتئ ويلاؤئمئز كةرةك. ءبئزدئث ةلباسئمئز وتة دانا ادام عوي. مةملةكةتتئك ءتئلدئ ةل تذرعئندارئنئث تذگةلگة جؤئق مةثگةرؤگة قول جةتكئزةتئن كةزةثدئ 2025 - جئلعا دةيئن بةلگئلةپ قويدئ.

سول كةزدة مةكتةپ بئتئرگةندةردئث 100 پايئزئ قازاق ءتئلئن بئلةتئن بولادئ. قازاقستان حالقئنئث 95 پايئزئ مةملةكةتتئك ءتئلدئ مةثگةرةتئنئ ايتئلدئ. ال سول كةزةثگة جاقئنداعان سايئن بئزدةر قولدانئستاعئ زاثدارعا وزگةرئستةر ةنگئزةمئز. مةملةكةتتئك قئزمةتتة مةملةكةتتئك ءتئلدئ بئلةتئندةر جذمئس ئستةيتئن بولادئ دةگةن ذستانئمعا كةلةمئز.

مئنة، سوندا ويباي سالماؤ ءذشئن قازئردةن باستاپ ءتئل ذيرةنؤ ءذشئن ارةكةت جاساؤ كةرةك. ءتئل ساياسات جاسايتئن نارسة ةمةس. ونئ ةلباسئ دا جولداؤئندا ايتتئ. پرةزيدةنت «قازاق ءتئلئ - بذكئل قازاقستاندئقتاردئ بئرئكتئرةتئن باستئ فاكتور»،- دةدئ.

- وسئ ويلارئثئزدئ قانداي پئكئرمةن تذيئندةر ةدئثئز؟

- مةملةكةت باسشئسئ قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئنئث ءبئر سةسسياسئندا «مةن وسئ سةسسياعا كةلئپ، مةملةكةتتئك تئلدة سويلةسةم، مةنئ بذكئل ةتنوس وكئلدةرئ تذسئنةتئن بولسا، مةن سونئ كذتةمئن، سونئ ارماندايمئن» دةگةن ةدئ.

مئنة، ءبئز سونداي جاعدايعا جةتؤئمئز كةرةك. ءاربئر ذلتتئث اراسئنداعئ قارئم-قاتئناس ءتئلئ مةملةكةتتئك ءتئل بولؤئ قاجةت. بذل - دامئعان وركةنيةتتئ ةلدةردةگئ تاجئريبة. اسپاننان تذسكةن قاعيدا ةمةس. تةك قازاقستاندا ايتئلئپ جاتقان تالاپ ةمةس. ءبئز دامئعان وتئز مةملةكةتتئث قاتارئنا ةنةمئز دةدئك پة، سونئث ءبئر شارتئ - مةملةكةتتئك ءتئلدئ بذكئل قازاقستاندئقتاردئث ءبئلؤئ! ةكونوميكا كوتةرئلةدئ، وعان ءسوز جوق، سةبةبئ قازاقستانعا قذداي جةردئث استئندا، جةردئث ذستئندة بايلئققا تولتئرئپ بةرگةن. ءبئزدئث ةكونوميكامئز جوعارئ دةثگةيدة قارقئندئ دامي الادئ. جان باسئنا شاققاندا 60 مئث دوللار ءونئمدئ وندئرةمئز. وعان، قذداي قالاسا، جةتةمئز.

ءبئراق ءبئزدئث سانا-سةزئمئمئز، ءبئزدئث ءتئلئمئز - ءبارئ سوعان دا ساي بولؤئ كةرةك. سونئث ئشئندة ءبئرئنشئ ماسةلة - مةملةكةتتئك ءتئلدئ ءبئلؤ. ةلباسئ قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئنا «قازاقستان-2050» جالپئذلتتئق قوزعالئسئمةن بئرلةسئپ، «ماثگئلئك ةل» پاتريوتتئق اكتئسئن ازئرلةؤدئ تاپسئردئ.

قازئر وسئ ماقساتتا جذمئس جاسالئپ جاتئر. ءبئز ةلباسئ جولداؤئن جاريا ةتؤ راسئمئ بئتكةن ساتتة، سول جةردة قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئ كةثةسئنئث مذشةلةرئ كةزةكتةن تئس وتئرئس وتكئزئپ، ةلباسئنئث تاپسئرماسئن ورئنداؤ جونئندةگئ ماسةلةنئ تالقئلاعانبئز.

سونئث قورئتئندئسئندا بذكئل قازاقستان ازاماتتارئنا ذندةؤ قابئلدادئق. سول ذندةؤدة مةملةكةت باسشئسئنئث اتاپ كورسةتكةن باسئمدئقتارئ ئسكة اساتئنئ، ءبئزدئث وعان سةنةتئنئمئز ايتئلدئ. حالقئمئزدئ «ايانباي ةثبةك ةتؤگة شاقئرامئز!» دةگةن ذندةؤ قابئلداندئ.

قازاقستاننئث پاتريوتئ بولؤ ماسةلةسئ، ةلئمئز دامئعان وتئز مةملةكةتتئث ئشئنة كئرؤ ءذشئن ءاربئر ازامات قانداي جذمئس جاساؤئ كةرةك، قالاي ذلةس قوسؤئ ءتيئس ةكةنئ - ءبارئ دة «ماثگئلئك ةل» پاتريوتتئق اكتئنئث ئشئندة بولادئ دةپ ويلايمئن.

ال ةندئ ءاربئر ادام ايانباي ةثبةك ةتةتئن بولسا، «جذمئلا كوتةرگةن جذك جةثئل» بولارئ ءسوزسئز. مئسالئ، ةلباسئنئث 2030 - جئلعا دةيئنگئ تاپسئرماسئ ؤاقئتئنان بذرئن ورئندالدئ عوي. ال ةندئ 2050 - جئلعا دةيئنگئ كةزةثگة باعئتتالعان باستئ جوسپارلارئمئزدئ ودان بةرگئ ؤاقئتتا ئسكة اسئرؤعا مذمكئندئكتةر بار. تةك قانا بئزگة، ياعني، ادام فاكتورئنا بايلانئستئ. تابيعي رةسؤرستارئمئز مول، ةندئ ءاربئر قازاقستاندئقتئث ار-نامئسئنا، ونئث پاتريوتتئق سةزئمئنة تئكةلةي بايلانئستئ دةپ ايتار ةدئم.

تاعئ ءبئر ايتا كةتؤئم كةرةك، اتئراؤ وبلئسئنا جذمئس ساپارئمةن بارعاندا قازاقستان پرةزيدةنتئ نذرسذلتان نازاربايةأ: «ؤاقئت وتة كةلة ةل اتاؤئن «قازاق ةلئ» دةپ وزگةرتؤ ماسةلةسئن قاراستئرؤ قاجةت شئعار، ءبئراق مذنئ الدئمةن حالئقپةن اقئلداسقان ءجون»، - دةدئ.

جالپئ، ةل دةگةن جاي ءسوز ةمةس، ول قازاق ءذشئن كيةلئ ذعئم. ةل تؤرالئ ماقال-ماتةلدةر دة كوپ. «ةل مةن جةر ةگئز» دةيدئ. «ةردةن اسپاق بولسا دا، ةلدةن اسپاق جوق» دةگةن قاناتتئ ءسوز بار. «وزگة ةلدة سذلتان بولعانشا، ءوز ةلئثدة ذلتان بول» دةگةن ماقال قازاققا دا، وزبةككة دة ورتاق.

سونئث ءبارئ ةل دةگةن ءسوزدئث قاسيةتئن بئلدئرةدئ. سونئمةن بئرگة ءبئز پرةزيدةنتئمئزدئ ةلباسئ دةپ اتادئق. ول اتاؤ زاثمةن بةكئتئلدئ. استانامئزدئ ةلوردا دةپ اتايمئز. سوندئقتان دا ةلباسئنئث قازاقستاندئ «قازاق ةلئ» دةپ اتايئق دةگةن باستاماسئ وتة دذرئس دةپ ويلايمئن. بذل كةز كةلگةن ادامعا دا تذسئنئكتئ بولادئ. كئم بولسا دا، بذل قازاقتئث ةلئ ةكةنئن، ونئث قاي جاقتا ورنالاسقانئن بئلةتئن بولادئ. سول سةبةپتئ مةن بذل يدةيانئ قولدايمئن. جانة ءبئر ماسةلة، ال ةگةر «قازاق ةلئ» دةپ اتاساق، قازاق ءتئلئ - مةملةكةتتئك ءتئل جانة ةلباسئ ايتقانداي، ماثگئلئك ءتئل بولادئ. سول سةبةپتةن دة ءبئز وسئ اتاؤدئ الؤئمئز كةرةك دةپ ويلايمئن.

- راقمةت اثگئمةثئزگة.

اأتور: ايدئن بايمةن