شةتةلدةگئ وتانداستاردئث قذقئن قورعايتئن ذيئم قاجةت پة؟

فوتو: None
 استانا.قازاقپارات - شةتةلدة جذرگةن ازاماتتاردئث قذقئن قورعاؤ الةمدئك وركةنيةت ءذشئن № 1 ماسةلة. قادئم زاماننان سولاي. اؤةلئ «ت م د-نئث كةز كةلگةن نذكتةسئندة جذرگةن ءاربئر ورئستئث قذقئ رةسةي زاثئمةن قورعالادئ» دةپ رةسةي شئقتئ.

ونان سوث دذنيةنئث ءتورت بذرئشئنا شاشئلئپ كةتكةن ميگرانتتارئنئث جوعئن جوقتاپ قئرعئز، وزبةك، تاجئك اعايئندار دا باس كوتةردئ.

قازئر ت م د كةثئستئگئندة جوعارئدا اتاپ وتكةن 4 ةل قانداستارئ كوپ شوعئرلانعان الئس-جاقئن شةتةلدةردةگئ ةلشئلئكتةرئنئث جانئنان ارنايئ ذيئم قذرئپ، جازا باسئپ، ءئستئ بولعان ازاماتتارئنئث قذقئن تاؤةلسئز ذيئم رةتئندة باقئلايدئ. تاؤةلسئز قورعاؤشئلاردئ جالداي وتئرئپ، قوسئمشا ساراپتاما-زةرتتةؤ جذمئستارئن جذرگئزئپ، كئناسئز سوتتالئپ كةتؤئنة جول بةرمةيدئ. تةك 2012 - جئلئ عانا وزبةكستان 8، قئرعئزستان 17، رةسةي 110 ازاماتئن تاپ وسئنداي قوعامدئق ذيئمدارئنئث ارالاسؤئمةن عانا اراشالاپ الئپتئ.

ال ءبئزدئث ةلدة بذل ماسةلة سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث، شةتةلدة تئركةلگةن ديپلوماتيالئق كورپؤستئث قذزئرئنداعئ شارؤا. اتالعان مينيسترلئك شةتتة جذرگةن ازاماتتارئمئزدئث قذقئعئنا سةلقوس قاراپ وتئر دةؤدةن اؤلاقپئز. ايتپاعئمئز، ءبئزدئث ةل ناق وسئ ماسةلةمةن اينالئساتئن حالئقارالئق ذيئمدارمةن تولئققاندئ كةلئسئمگة كةلئپ، ذلگةرة الماي جاتقاندئقتان، مذمكئندئگئمئزدئث شةكتةؤلئ بولئپ تذرعانئ. مذنداي تاؤةلسئز ذيئم بئزگة قاجةت پة؟

مذنداي ذيئمدار ةلئمئزدئث مةملةكةتتئك قذرئلئمدارئمةن ءبئر-بئرئمةن قاراما-قايشئ تذردة جذمئس ئستةمةيدئ، كةرئسئنشة، سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئ مةن ديپلوماتيالئق قئزمةتكةرلةرئمئزگة ازاماتتارئمئزدئث شةتةلدة تؤئنداعان كذردةلئ ماسةلةلةرئ تؤرالئ اقپارات بةرةتئن، بةلگئلئ ءبئر كومةك كورسةتة الاتئن قوسئمشا كومةكشئلةرئ پايدا بولار ةدئ. ءبئراق قازاقستان ازاماتتارئن زاثدئق جانة قارجئلئق نةگئزدة قورعاؤ جذگئ سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث قذزئرئندا بولادئ. ةگةر مذنداي توپتار شةتةلدةردةگئ قازاق دياسپورالارئنئث قولداؤئمةن قذرئلعان بولسا، ولار شةتةلدة تذراتئن قازاقستان ازاماتتارئنئث قذقئ مةن قاؤئپسئزدئگئن قامتاماسئز ةتؤ ءذشئن قازاقستاندئق ةلشئلئكتةر مةن كونسؤلدئقتارعا سان الؤان اقپاراتتاردئ ذسئنؤمةن اينالئسادئ، - دةيدئ ساياساتتانؤشئ دوسئم ساتپايةأ.

كامال بذرحانوأ، ءماجئلئس دةپؤتاتئ:

- ونداي ذيئمنئث قاجةتئ جوق. مذنداي قذقئق تةك سول ةلدةگئ ارنايئ ةلشئلئگئمئز بةن سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث زاثدئ وكئلئنئث قذزئرئندا عانا بولؤئ ءتيئس. ال شةتةلدة بةلگئلئ ءبئر توتةنشة جاعدايعا نةمةسة كةلةثسئز ءبئر وقيعاعا تاپ بولعان ازاماتتئ انئقتاپ، ول تؤرالئ ناقتئ ءبئر مالئمةت بةرؤ دة مذنداي توپتئث قولئنان كةلمةيدئ. ءتئپتئ سول توتةنشة جاعداي بولعان ايماققا مذنداي توپتاردئث مذشةلةرئن جئبةرمةيدئ دة. ةث باستئسئ، ولار قاشان، ءارئ قاي ؤاقئتتا توتةنشة جاعداي بولارئن بئلمةيدئ عوي. ول تةك ءبئر قذدايعا عانا ايان. سوندئقتان تاؤةلسئز توپتاردان بةلگئلئ ءبئر حابار كذتؤ بوس اؤرةشئلئك.

مئسالئ، برازيليادا قازاقستاندئق ءبئر ازامات قيئندئققا تاپ بولدئ دةلئك. ول ازاماتتئ تاؤئپ الئپ، وعان كومةك قولئن سوزؤ ءتئپتئ مذمكئن ةمةس قوي. ال شةتةلگة بارعان ءاربئر ازامات سول ةلدةگئ ةلشئلئكتئث زاثدئ تئركةؤئندة بولادئ. ونئث قاي جاققا باعئت العانئ، قانداي ماقساتپةن جذرگةنئ ولاردئث نازارئندا بولماق. دةمالئسقا بارعان قازاقستاندئق ازاماتتار دا وسئ ةلشئلئكتةر مةن سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث ارنايئ تئزئمئنة ورنالاستئرئلادئ.

ءبئز ةلئمئزدة جذرگةن شةتةلدئكتةردةن، ةث الدئمةن قولدانئستا جذرگةن زاثئمئزعا قذرمةتپةن قاراؤدئ تالاپ ةتةمئز. سوندئقتان شةتةلگة شئققان ازاماتتار دا، ةث الدئمةن سول ةلدئث زاثئمةن ساناسؤئ قاجةت. بذل - ءبئر. ةكئنشئدةن، بذل سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث، سول ةلدةگئ ديپلوماتيالئق كورپؤستئث مئندةتئ. سوندئقتان ذيئم قذرئپ، باسئ ارتئق شئعئنعا جول بةرؤگة بولمايدئ. قازاق ذلتئ كوبئرةك شوعئرلانعان تذركيا، قئتاي نةمةسة رةسةيدةگئ ديپلوماتيالئق كورپؤسئنا قوسئمشا ماماندار بولئپ، قذزئرةتئن كةثةيتئپ، مةملةكةتارالئق كةلئسئمدةر شةثبةرئندة رةتتةؤگة بولادئ.

  راسؤل جذمالئ، ساياساتتانؤشئ:

- الةمدئك تاجئريبةدة بذل ماسةلةمةن اينالئساتئندار بيلئك، مةملةكةتتئك ورئندار. شةت مةملةكةتتةرمةن بايلانئستا قوعامدئق ذيئمداردئث قذزئرةتئ شةكتةؤلئ. ءبئراق حالئقارالئق ذيئمداردئث قولداؤئنا ية قوعامدئق ذيئمدار بار. ولاردئث دةثگةيئنة جةتؤ ءذشئن بئزگة، كةمئندة جارتئ عاسئر كةرةك. ءبئراق «بءئزدئث قولئمئزدان كةلمةيدئ» دةپ قاراپ وتئرؤعا بولمايدئ. بذل مئندةت، سئرتقئ ئستةر مينيسترلئگئنئث عانا قذزئرةتئ ةمةس. مذنئمةن باس پروكؤراتؤرا، ئشكئ ئستةر مينيسترلئگئ، قاجةت بولسا، پارلامةنت تة قوسا اينالئسؤئ كةرةك. سةبةبئ رةسةي نةمةسة باسقا دا مةملةكةتتةرمةن حالئقارالئق ذيئمداردئث قاتئسؤئمةن ةكئ جاقتئ نةمةسة كوپ جاقتئ كةلئسئمدةر ارقئلئ عانا شةشئلةدئ.

 ءبئز، ازئرگة قئلمئسكةرلةرئمئزدئ ةلگة قايتارؤ جونئندة بئرنةشة ةلمةن عانا كةلئسئمگة كةلة الدئق. ال شةتةلدة جذرگةن قازاقستاندئقتاردئث قذقئن حالئقارالئق دةثگةيدة قورعاؤ ماسةلةسئندة الئس-جاقئن شةتةلدةرمةن كةلئسئمگة كةلة العان جوقپئز. كةلئسئم بولماعان سوث مذمكئندئك تة شةكتةؤلئ. دذنيةنئث ءتورت بذرئشئندا جذرگةن ءاربئر قازاقستاندئقتئ قورعاؤ - كونستيتؤسيالئق تالاپ. دةمةك، شةتكة شئققان ازاماتتارئمئزدئ قورعاي الماؤئمئز مةملةكةتئمئزدئث حالئقارالئق بةدةلئنة سئن.

وتكةن جئلدارئ ا ق ش-تئث ءبئر ازاماتئ الماتئدا جول ءتارتئبئن بذزئپ، قازاقستاندئق ازاماتتئ كولئگئمةن قاعئپ كةتتئ. ارتئنشا ا ق ش ةلشئلئگئ مةن قوعامدئق ذيئمدارئ ازاماتئن قورعاپ، «ءبئر جاعادان باس، ءبئر جةثنةن قول شئعاردئ». ا ق ش-تان تاراپ جاتقان باسئلئمداردئث بئردة-ءبئرئ ازاماتئنئث زاثدئ بذزعاندئعئنا، كئنالئ ةكةندئگئنة نازار اؤدارعان جوق. ولار ءبئرئنشئ كةزةكتة جات ةلدة جذرگةن ازاماتئنئث قذقئعئنا كوثئل ءبولدئ، ونئ وزگةنئث تالقئلاؤئنا جول بةرمةدئ.

ازاماتئنئث قذقئعئن قورعاؤ تةك الپاؤئت ةلدةردئث ةنشئسئندة عانا ةمةس. مئسالئ، بئرئككةن اراب امئرلئكتةرئندة دة بذل ماسةلة الدةقاشان حالئقارالئق ذيئمداردئث قولداؤئمةن زاثداستارئلعان. ال بئزدة شة... بئزدة ديپلوماتيالئق كورپؤستئث قئزمةتكةرلةرئ نةمةسة ءبئر ازاماتئمئز جازاتايئم كئنالئ بولئپ قالسا، قازاقستانعا قاتئسئ جوقتاي كوزقاراسپةن قارايمئز، كئنالاؤعا بةيئم تذرامئز.

گذلبارشئن ايتجانباي

«ايقئن»