حريستيان ءدئنئن قابئلداعان قازاقتارعا كومةك كورسةتؤ تؤرالئ ةرةكشة نذسقاؤ

فوتو: None
استانا. 22 - تامئز. قازاقپارات - جوعارئداعئ «ؤكازنئي» مولدالاردئث ارقاسئندا مةشئتتةرگة جاندارمةريالئق باقئلاؤ جاساؤدئ رةسةي سةناتئ 1868 - جئلئ زاثداستئردئ.

وسئ قذجاتتا: «قازاقتار ءدئن ءئسئ بويئنشا ورئنبورداعئ ءدئن يسلام ءمذفتياتئنا قارايدئ.

قازاقتاردئث جةرگئلئكتئ جةردةگئ ءدئني ئستةرئن مولدا جذرگئزةدئ، ول ازاماتتئق باسقارماعا، سول ارقئلئ ئشكئ ئستةر مينيسترلئگئنة باعئنادئ.

مولدالار وبلئستئق باسقارما مةن اسكةري گؤبةرناتوردئث شةشئمئمةن بةكئتئلةدئ نة بوساتئلادئ. مةشئتتةر تةك قانا گةنةرال-گؤبةرناتوردئث رذقساتئمةن سالئنادئ.

مةشئتتئث جانئنان جةرگئلئكتئ بالالاردئ وقئتؤ ءذشئن مةدئرةسة اشؤعا مولدا مئندةتتئ تذردة ؤةزد باستئعئنئث رذقساتئن الؤئ كةرةك»، دةگةن باپتار بار.

قئسقاسئ شوقئندئرؤدان بذرئن يسلام دئنئنة جوعارئداعئداي شةكتةؤلةر قويئلعان. الدا-جالدا بالالارئن ءوز بةتئنشة وقئتقان قازاقتارعا ءبئرئنشئ جولئ 10 سوم، ةكئنشئ جولئ 30 سوم ايئپ سالئپ، ءذشئنشئ جولئ 5-15 تاؤلئك مولشةرئندة تذرمةگة وتئرعئزؤ تؤرالئ ذكئمئ شئققان.

وسئنئث ءوزئن كوپ كورگةن ي.مةلنيكوأ دةيتئن شوأينيست زاثدئ بذدان دا قاتايتئپ، قازاقتئث قذقئن مذلدةم جويؤدئ تالاپ ةتئپ، مارتةبةلئ پاتشا اعزامعا حات جازئپ، قازاقتار اراسئندا قالئپتاسقان يسلام ءداستذرئن زاث ارقئلئ تاس-تالقان ةتئپ، ولارعا ءومئر ءسذرؤدئث ةؤروپالئق ءتاسئلئن ةنگئزؤدئ ذسئنادئ.

دالالئق مادةنيةتتئ السئرةتؤگة ةؤروپالئق وتئرئقشئ تذرمئستئث قاجةت ةكةنئن شوأينيستةر جاقسئ بئلگةن.

ةؤروپالئق قيتذرقئ ءتاسئلدئ قازاق ومئرئنة ةنگئزگةن سوث دةيدئ وتارلاؤشئلار: «ءئستئ جولعا قويئپ، ميسسيونةرلةر جئبةرؤئمئز كةرةك، ولار قازاقتارعا ذستانعان ءدئنئنئث دذرئس ةمةس ةكةنئن، يسا پايعامباردئث ءدئنئ دذرئس ةكةنئن، سونئمةن قاتار پاتشا اعزام قانداي ءدئن ذستانسا، ونئث قذزئرئنداعئ بذقارا دا سول دئنگة كئرؤئ كةرةك ةكةندئگئن، دالةلدةؤگة ءتيئس» دةگةندئ ايتادئ.

پوپتار مةن جات ءدئننئث وقئمئستئلارئ جاندارمةريانئث مئندةتتةرئن اتقاردئ، كةي تذستا سوتتئث ورنئن الماستئردئ. ءدئني ؤاعئز بةن جازالاؤ ارةكةتئنئث اراسئندا شةك قويئلمادئ. مذنئ حريستياندئق وتارلاؤ ساياساتئنئث مامانئ أ.گوأيتت جان-جاقتئ تالداي كةلئپ: «وتارلاؤشئلاردئث شةثگةلئنة ئلئككةن مذسئلمان دئندةگئلةر مةن بوتةن ناسئلدئلةرگة حريستياندئقتاردئث كورسةتكةن تاعئلئعئ بذرئندئ-سوثدئ بولعان قئرعئن-توپالاثنان اسئپ ءتذستئ»، - دةپ جازادئ.

وتارشئل اكئمشئلئكپةن بئتة قايناسئپ، «جاندارمةرياعا اينالعان» ميسسيونةرلةر مةن قايئرئمدئ پوپتار قاتئگةزدئكتئ قاتار تذرئپ جاسادئ. جذرت عايسا پايعامباردئث دئنئنةن ةمةس، شئركةؤدئث شةرميگةن پوپئنان سةسكةندئ. زادئ، جاؤگةرشئلئك تة، ميسسيونةرلئك جورئق تا، وتارلاؤ ساياساتئ دا سول زورلئقشئل رةسةيدئث بةت-بةينةسئن، ئشكئ مادةنيةتئن، دامؤ دارةجةسئن كورسةتئپ تذردئ.

عالئم تذرسئن جذرتباي «كذيةسئث، جذرةك... سذيةسئث...» اتتئ زةرتتةؤ ةثبةگئندة، قازاق دالاسئنا جذرگئزئلگةن شوقئندئرؤ ءئسئن جان-جاقتئ زةردةلةي وتئرئپ، ورئستار قولدانعان مئنا ءبئر مالئمةتتئ ايتادئ: «قازاقتاردئث اتئنان بئزگة شوقئندئرؤشئ، ؤاعئزشئ قاجةت دةگةن ارئز ذيئمداستئرؤ كةرةك. بذل مئندةتتئ ورئنداؤعا جئبةرئلگةن ادام (ؤاعئزشئ) قازاقتاردئث بارلئق تالاپتارئن ورئنداؤعا، كومةكتةسؤگة مئندةتتئ، ولاردئ وزئمةن بئرگة ةرتئپ ءجذرئپ بويئن ذيرةتسئن، وزئنة قول بةرئپ امانداسقان قازاقتارعا سئي-سياپات كورسةتسئن.

حريستيان دئنئنة ءذيئر قئلا بةرسئن، سويتة ءجذرئپ، قازاقتاردئث دئنئنة ةشكئم دة قئسئم كورسةتپةيدئ، دةگةن پئكئر تاراتسئن. ولاردئث ؤاعئزعا كةلؤئ جانة تئثداؤئ وزدةرئنة پايدالئ، شئندئقپةن ءومئر سذرؤگة كومةكتةسةدئ دةپ سةندئرسئن...» دةيدئ.

ءدال وسئعان ذقساس كةلةسئ ءبئر قذجاتتا: «قازاقتاردئث بةتئن بذرئپ العان سوث باسقاشا ذسئنئس جاساؤ كةرةك. بذنئث بارلئعئن قازاقتاردئث ءوزئ سذراپ جاساتتئرئپ ةدئ، ول ءذشئن ميلليونداعان سوم اقشا كةتتئ، قازاقتاردئث ءوزئ ؤاعئزشئ سذراپ ةدئ، ول دا قاناعاتتاندئرئلدئ، سونئث بارئنة قاراماستان قازاقتار ذكئمةتتئ الدادئ، سول ءذشئن جازاعا تارتئلؤئ ءتيئس، دةگةن جارلئق جاسالسئن. قازاقتاردئ جازاعا تارتؤ تؤرالئ مارتةبةلئ اعزامنان پارمةن سذرالسئن. پارمةن بةرئلگةننةن كةيئن قازاقتاردئ جازالاؤ ءذشئن اسكةر جابدئقتالادئ جانة ولار كرةستئ العا ذستاپ جورئققا اتتانادئ.

قازاقتاردئث ءبارئن دة شوقئندئرؤعا جانة پراأوسلاأية دئنئنة كئرگئزؤگة ءماجبذر ةتةدئ. ال بذل تالاپتئ ءوز ةركئمةن ورئنداماعانداردئ قئرئپ سالؤ كةرةك»، - دةپ كةسئمدئ ذكئم شئعارئلئپ قويعان.

ال، حريستيان ءدئنئن قابئلداعان قازاقتارعا كومةك كورسةتؤ جانة ولاردئث قذقئن قورعاؤ تؤرالئ ةرةكشة نذسقاؤلار بولدئ. قذنارلئ جةردئ مةنشئكتةؤگة، كاسئپشئلئكپةن اينالئسؤعا، تةگئن نةسية الؤعا كةلگةندة ولارعا ورئستارمةن بئردةي جةثئلدئكتةر بةرئلدئ. سئيلئق رةتئندة اقشالاي قاراجات تا ءبولئندئ.

ارحيرةي باسقارماسئنئث زاث جذزئندة بةكئتئلگةن نذسقاؤئندا: «حريستيان ءدئنئن قابئلداعان قازاقتار ءوزئنئث اؤئلئندا تذرا بةرةدئ نةمةسة قئرداعئ ورئس تذرعئندارئنئث اراسئنا كوشئپ كةلؤئنة دة بولادئ، ولار ءتيئستئ قذقئقتئث ءبارئن پايدالانا الادئ»، دةيتئن جاثا باپ ةنگئزئلدئ.

تولةگةن جاكئتاي ذلئ

Baq.kz