كوسةم مةن شةشةندئ قيمئلئنان تانيسئث

فوتو: None
استانا. 7- قئركذيةك. قازاقپارات - جالپئ، اثگئمة ايتؤ، ءبئر نارسةنئ ءتذسئندئرؤ، اقپارات الماسؤ كةزئندة ادامزات ويئن أةربالدئ تذردة جةتكئزؤمةن قاتار، قيمئل يشاراتقا دا جذگئنةدئ ةكةن.

 راس، كةيدة اثگئمةلةسئپ تذرئپ، سوزئمئزبةن قاتار قولئمئزدئث دا ئلةسئپ وتئرعانئن بايقاماي قالامئز. بذل جونئندة ادام اقپاراتتئث 7 پايئزئن ءسوز ارقئلئ (أةربالدئ تذردة)، 38 پايئزئن داؤئستئث، دئبئستئث ئرعاعئ ارقئلئ جةتكئزسة، 55 پايئزئن قيمئل يشاراسئمةن جةتكئزةتئنئن 1967- جئلئ امةريكالئق پسيحولوگ البةرت مةيةرابيان مالئمدةگةن ةكةن. ونئ پروفةسسور بةردأيسسل دة ماقذلداعان. ونئث ءمالئمئ دة سوعان سايادئ. ءيا، اسئرةسة، پةداگوگ ماماندار، شةشةندةر اقپاراتتئ جةتكئزگةن كةزئندة قيمئل ءئس-ارةكةتتئث كومةگئنة كوبئرةك جذگئنةتئنئن كوزئمئز شالادئ. سونداي-اق ةل باسقارؤشئلاردئث، تذلعالئ ازاماتتاردئث دا كةيدة كةيبئر قيمئلدارئ قاندايدا ءبئر ويدئ بايانداپ تذرادئ. جالپئ، ادامنئث ويئن ءئس-قيمئلئ ارقئلئ قالاي بئلؤگة بولادئ؟

ادامنئث سويلةؤدةن تئس، دةنة قوزعالئسئمةن، يشارات بةلگئلةرئمةن قارئم-قاتئناس جاساؤئ الپئسئنشئ جئلداردئث باسئندا عانا تولئق تذردة وقئلا باستاعان. ال مذنداي قارئم-قاتئناس ءتذرئنئث بولاتئنئ جايئندا قوعامدا 1970 - جئلئ يؤليي فاستتئث كئتابئ شئققاننان كةيئن عانا بةلگئلئ بولدئ. بذل كئتاپتا بيحةأيوريست-عالئمداردئث زةرتتةمةلةرئ بويئنشا، بةلگئلئ بولعان ئم-يشارالاردئث بئرنةشة اسپةكتئلةرئ جيناقتالدئ. پسيحولوگيالئق تذرعئدان ءبئز ادامزاتتئث قيمئل-قوزعالئسئنئث دا ءوز ءتئلئ بولاتئنئن، ونئث ءبئر تذسئنئك پةن ماعئنا بةرةتئنئن دة بئلةمئز. دةمةك، ادامنئث ئشكئ دذنيةسئندةگئ وي سةزئمئن، ونئث سئرتقئ وتئرعان قالپئنان، ءئس-ارةكةتئنةن، ئم-يشاراتئنان، قيمئلئنان بئلؤگة بولادئ.

 مئسالئ، ةكئ قولئن ءبئرئن-بئرئنة ءتذيئستئرؤ، قولئن ماثدايئنا قويؤ، قولئمةن يةگئن ذستاؤ سياقتئ قالئپتار دا ادام ويئنان سئر شةرتةدئ. بذل جونئندة تانئمال اأستراليالئق جازؤشئ اللان پيزدئث الةمگة ميلليونداعان دانا بولئپ تارالعان «دةنة قوزعالئسئنئث ءتئلئ» دةپ اتالاتئن كئتابئن پسيحولوگيادان بئلةمئز. سةبةبئ ونئث دا ومئردة ماثئزدئلئعئ بار. عالئمداردئث بةلگئلةؤئمةن دةنة قوزعالئسئ ارقئلئ قارئم-قاتئناس جاساؤدئث 1000-نان اسا ءتذرئ تئركةلگةن.

  مئسالئ، كةثةستئك كةزئندة تةلةديداردان كورسةتئلگةن ءازئل-قالجئثدئق ءتذسئرئلئم «كالامبؤر»، چارلي چاپلين سياقتئ اكتةرلةردئث ساقاؤ كينولارئ دئبئسسئز ئم-يشارات، ةموسيا، قيمئل-قوزعالئسئمةن عانا كينو جةلئسئ باياندالاتئن. ال دئبئستئ فيلمدةر شئعا باستاعالئ، ولار نازاردان تئس قالعانئ بةلگئلئ. ةندئ وسئ قيمئل-قوزعالئستار ومئردة قانداي ءمان بةرمةك، سولار ارقئلئ ادامنئث ويئن قالاي بئلة الامئز؟ وسئ جونئندة بئرنةشة بةلگئلةردئ اتاپ وتسةك...

 اسئرةسة، اثگئمةلةسؤ بارئسئندا پئكئر الماسؤشئ جانداردئث تئثداؤ كةزئندة قولئن يةگئنة اپارئپ، سئلتةؤشئ ساؤساعئمةن بةتئن سذيةپ، ةكئنشئ قولئن دةنةسئنة كولدةنةث قويئپ، اياقتارئن ءبئر-بئرئمةن قايشئلاستئرئپ وتئرؤئن كورةمئز. بذل دةگةنئث ادامنئث دةنة قوزعالئسئ تذرلةرئنئث بئرةگةيئ، پسيحولوگ اللان پيزدئث «دةنة قوزعالئسئنئث ءتئلئ» دةگةن كئتابئنا سذيةنةتئن بولساق، بذل - تئثداؤشئنئث «ماعان ءسئزدئث ايتئپ جاتقانئثئز ذنامايدئ، سئزبةن كةلئسپةيمئن» دةگةن جاؤابئنا سايادئ ةكةن.

 جالپئ، ادام قيمئل-قوزعالئسئنا ءمان بةرئپ قاراعان دذرئس، سةبةبئ پسيحولوگتاردئث مالئمدةؤئنشة، ادامنئث جالعان سويلةگةنئن، قورئققانئن، ءبئر نارسةنئ جاسئرعانئن ونئث سئرتقئ كةلبةتئ، يشاراتئ، قيمئل-قوزعالئسئ ءبئلدئرئپ قويادئ ةكةن.  سونداي-اق كةي كةزدة قانداي دا ءبئر ساياساتكةردئث اؤديتورياعا جاستاردئث يدةياسئنا وثتايلئ قارايتئنئن ايتئپ، تريبؤنادا يةگئن تومةن ءتذسئرئپ، ةكئ قولئن ايقاستئرا كوكئرةگئنة قويئپ تذراتئن كةزدةرئ دة بولادئ. ال بذل كةزةكتة، قولئن نة اياقتارئن ايقاستئرئپ قويؤ «قورعانئستئث» بةلگئسئ بولسا، كوزدئ تئكة قاداپ يةكتئث تومةن ءتذسئرئلؤئ «سئناؤ نةمةسة قارسئلاستئقتئث» بةلگئسئ ةسةبئندة. جانة دة ساياساتكةرلةر شاپشاث قيمئلدار، جئلدام قوزعالئستار جاساؤ ارقئلئ اؤديتورياعا ءوزئنئث جئلئ شئرايئن تانئتئپ، جئلئ قارئم-قاتئناس جاساي الادئ. سول سةبةپتةن دة كةيبئر لاؤازئم يةلةرئ دةنة قيمئلئ ارقئلئ جاسالاتئن قارئم-قاتئناستئث ماثئزئن تذسئنة وتئرئپ، ونئ دذرئس مةثگةرؤگة تئرئسادئ.

 سونداي-اق مذسئلمان قاؤئمعا ءتان قول الئسؤ داستذرئنة كةلسةك، ادامنئث قول الئسئ بوساثقئ بولئپ كةلسة، ول ادامنئث جذمساق، نازئك مئنةزدئ ةكةندئگئن بايقاتادئ. وعان قوسا، قولئنئث بؤئندارئ اؤئراتئندار جانة سؤرةتشئلةر، مؤزئكانتتار، حيرؤرگتةر سياقتئ قولئنئث جذمساقتئلئعئ، بيازئلئعئ قاجةت ةتئلةتئن سالا ماماندارئ دا كوبئنة قول قئسؤدئث بوس ءتذرئن قولدانادئ.

 جالپئ، ءارقيلئ قول الئسؤ تؤرالئ تذسئنئك، بةلگئلةر كوپ.  ال جالعان سويلةگةندة كئشكةنتاي 5 جاسار بالا، قولئمةن اؤزئن جابؤعا تئرئسسا، بذل قيمئل جاس ذلعايعاندا دا ادامنئث بويئنان تابئلادئ ةكةن. ءبئراق بذدان شامالئ وزگةشةلةؤ، ذلكةن ادام وتئرئك سويلةگةندة ونئث قولئ اؤزئ مةن مذرنئنئث اراسئن جاعالايدئ. ادامنئث شئنشئلدئعئن، اشئقتئعئن بئلدئرةتئن بةلگئ ونئث الاقاندارئنئث سئرتقا قاراي جايؤئمةن بةلگئلةنةدئ. ال قولدئ قالتاعا سالئپ، نة ارتئثا قاراي ئعئستئرؤئث ءبئرنارسةنئ جاسئرؤئثمةن تذسئندئرئلمةك.سونئمةن قاتار كةيبئر جانداردئث ادةتئنةن بايقالاتئن كوزدئ جذمئپ، قاباقتئ ءسذرتؤئ دة وتئرئكتةن سئتئلئپ شئعؤ ءذشئن، ءوزئنئث وتئرئك ايتئپ تذرعانئنا زةر سالئپ تذرعانداردئث كوزئنةن تاسا بولؤ ءذشئن جاسالاتئن كورئنةدئ.

  نيرةنبةرگ جانة كالةرونئث زةرتتةمةسئ بويئنشا، ساؤساقتاردئ ءبئر-بئرئمةن ايقاستئرؤ ادامنئث تاثعالئسئن جانة ءوزئنئث كةرتارتپا قارئم-قاتئناسئن جاسئرئپ قالؤدئث بةلگئسئن بئلدئرةدئ. نةگئزئ، بذل قالئپ 3 نذسقا بويئنشا قاراستئرئلادئ. ايقاستئرئلعان ساؤساقتاردئث ادامنئث بةت-جذزئنة دةيئن كوتةرئلؤئ، ةكئنشئسئ، ذستةلدئث ذستئندة نةمةسة وتئرعان قالپئنداعئ تئزةسئندة جاتؤئ جانة تئكة تذرعان كذيئندة الدئنا قويؤئ. ايقاستئرئلعان ساؤساقتاردئ بةت-جذزئثة قاراي قويؤ، الدئثداعئ اداممةن ءبئرئزدئ كةلئسئمگة كةلؤگة قيئنداؤ بولئپ كةلةدئ. ال بذل نةگاتيأتئ بوساثسئتؤ ءذشئن قولئثدئ الدئثا قاراي سوزؤعا مذمكئندئك تؤدئرعان دذرئس، ايتپةسة ول قالئپ سويلةسؤ كةزئندة قارسئلئقتئث دا بةلگئسئن ءبئلدئرؤئ ئقتيمال. ءذشئنشئسئ، تئكة تذرئپ قولئثدئ تومةن تذسئرة وتئرئپ، ءبئر-بئرئمةن ايقاستئرؤ، وزئندئك قورعانئستئ بئلدئرمةك.

بذل كةزةكتة ادولف گيتلةردئث دة وسئنداي قالئپتاعئ سؤرةتتةرئن كةزدةستئرة الامئز. ال قولمةن قذلاقتئ سيپالاي باستاؤ - ادامنئث اثگئمةنئ تولئققاندئ تئثداپ بولئپ، ةندئ ءوزئنئث پئكئرئن ايتقئسئ كةلةتئندئگئن بئلدئرةدئ. اسئرةسة، وزئنة سةنئمدئ، ءيا بولماسا باسشئ لاؤازئمئنئث يةلةرئنة قولدارئن ءذي توبةسئ سياقتئ قويؤدئ قولدانادئ. ولار وسئ قالئپتئ قولدانا وتئرئپ، وزئنة سةنئمدئلئكپةن اقپارات جةتكئزةدئ. كوپشئلئگئ بذل قالئپتئ تاپسئرمالار بةرگةن جاعدايدا نةمةسة ءوزئنئث قول استئنداعئلارعا كةثةس بةرگةن كةزدة قولدانعاندئ ئثعايلئ تانيدئ، بذل اسئرةسة، ةسةپشئ، زاثگةر، مةنةدجةر سياقتئ، تاعئ دا باسقا مامانداردئث اراسئندا كةث تارالعان. ءوزئنئث پئكئرئن نة ويئن ءبئلدئرئپ وتئرعان جاندار ةكئ قولئن ءبئر-بئرئنة ءتذيئستئرئپ، ءذي توبةسئ سياقتئ كورئنگةن ةكئ قولئنئث تذيئسكةن بذرئشئن جوعارئ قاراي قاراتئپ قويسا، تومةن قاراتئپ قويعاندار كوبئنة تئثداؤشئلار بولئپ ةسةپتةلةدئ.

ءتئپتئ وسئ جايئندا «شةشةندئك ونةر شةبةرلةرئ ؤنيأةرسيتةتئنئث» جوبالاؤشئ باپكةرئ نيكيتا كوأالةأ «سؤپةرجةلئمنةن اباي بولئثئز» دةپ انجةلا ماركةلدئث قولئن ءتذيئستئرئپ تذرعان فوتوسؤرةتتةرئن ءتئزئپ، نةمئس ساياساتكةرئن سئناعانئ دا بار. ال سئلتةؤشئ ساؤساق ميعا قاراي باعئتتالئپ، باس بارماق يةكتئث استئن ذستاپ تذرسا، بذل تئثداؤشئنئث وقئتؤشئعا نة ونئث ساباعئنا كةرتارتپالئقپةن، نةمقذرايلئ ءيا بولماسا سئني تذرعئدا قاراؤئن بئلدئرةدئ. مذنئ كةيدة قئزئعؤشئلئقتئث كةيپئمةن شاتئستئرؤشئلار دا بولادئ. الايدا باس بارماقتئ يةكتئث استئنا قويؤ ادامنئث سئني كوزقاراسئن بئلدئرةدئ. سونداي-اق اثگئمة قئزئقسئز بولا باستاعاندا ادام قولئن يةگئنة اپارا باستايدئ ةكةن. 

جالپئ، لينگأيستيكا شةثبةرئندةگئ عئلئمي-زةرتتةؤلةر ادامنئث سويلةؤئ كةزئندة وعان دةنة قوزعالئسئنئث، يشاراتتئث دا قاتئسؤئن الةؤمةتتئك ستاتؤستئث، لاؤازئم يةلةرئنئث سوزدئك قورئمةن بايلانئستئرعان. ادامنئث الةؤمةتتئك، كاسئبي دةثگةيئ جوعارئ بولعان سايئن، ونئث سويلةؤ قورئ كةث بولئپ، يشاراتتاردئ قولدانباي-اق، ايتار ويئن، پئكئرئن ءسوز يئرئمدةرئمةن، ءسوز تئركةستةرئمةن جةتكئزبةك ةكةن.

   نذرسذلؤ مئرزاحمةت

 «ايقئن» گازةتئ