ءسوز جوق، سونىڭ ىزدەرى- اڭگىمە
جانتالاسقان جاستار جوسىنى تىنىم تاۋىپ، ەشكىم سەنى قاعىپ تا كەتپەيدى، بۇرالكى-بەيپىل سوزدەر دە ەستىمەيسىڭ. تاۋ قوينىنداعى قالانىڭ ەسپەسى شاعىن تىنىق اۋاسى دا وسى كەزدە تازارا باستايدى.
كۇندەلىكتى ادەتىم بويىنشا قارسىمىزداعى باقشاعا كەلسەم، سەسكەنە قويارلىق بەيساۋات ادام بايقالمادى. قالا باستىعى قاتال دەگەن قاۋەسەت تاراي قويماسا دا، زاڭ قاتالدىعىنا ءسۇيسىنىپ، ادەتتە، جۇرەتىن جەرلەرىمنەن ۇزاڭقىراپ تا كەتتىم. تۇگەل تۇلەي قويماعان كۇزگى باقشا جاپىراق قاناتتارىن سۋ-سۋ سىلكىلەپ، اۋانى تەز تازارتىپتى. از عانا قىربىق قار ءتۇسىپ، اسفالت بەتىنە اق داستارقان جاپقانداي ەكەن. ادام سەرۋەندەيتىن جىڭىشكە جولدار جولاقتانىپ، ۇزارىپ كەتكەندەي سەزىلەدى. كەشكى جوڭكىلىستەردەن قالا بەرەتىن قوقىر-سوقىردى دا جاڭا جاۋعان تازا قار جابا كەتىپتى. باقشانىڭ تاپ وسىنداي تازا ءبىر شاعى ادامنىڭ بويىن عانا ەمەس، ويىن دا تازارتىپ قايتارادى؛ تازالىق-تازالىققا، ناستىق-ناستىققا شاقىرادى دا.
سەرۋەن جولدارىنان از عانا قالتارىس تۇراتىن رەستوران تۇسىنان وتە بەرگەنىمدە، وسىلاي قاراي باياۋ اياڭداپ كەلە جاتقان ايەل كوزىمە ءتۇستى. ءىز كەسىپ جۇرگەن اڭشىعا ۇساپ، اندا-ساندا تومەن قاراپ، كىدىرىپ قالىپ كەلەدى. جاقىنداسا كەلە تاني كەتتىم. نازىكەن ەكەن. مەن ونى كورمەگەلى كوپ جىلدار وتسە دە، بىردەن تانىدىم. سۇڭعاق دەنەلى، سۇلۋ ەمەس، سۇيكىمدى، ۇياڭ ەمەس، اشىق، ورداڭ ەمەس، ادەپتى بولاتىن. قىز مىنەزىندە، ۇياڭدىق پەن ادەپ بىرگە كەزدەسسە ءبىرىن-ءبىرى جاسىرىڭقىراپ تۇرادى دا، اشىقتىق پەن ابايسىزدىق بىرگە كەزدەسسە، ءبىرىن-ءبىرى اسىرىڭقىراپ تۇرادى عوي. نازىكەن وندايدان امان، ادامعا اق جارقىن شىرايمەن، قالتقىسىز سەنىممەن قاراۋشى ەدى. مەنىڭ ەسىمە ونىڭ سوناۋ جاس كەزى، سول قىز مىنەزى تۇسە قالدى. ءبىر ءسات سول قىز نازىكەنگە كەزدەسىپ تۇرعانداي بولدىم. وسىنداي تازا كۇندە سوعان كەزدەسكەنىمە قۋانىپ تا كەتتىم.
- اپىراۋ، نازىكەنبىسىڭ؟ قايدان، قالاي كەزدەستىك، - دەپ، اپالاقتاي امانداسىپ، مەن قولىمدى بۇرىن سوزدىم. ساۋساقتارى جۇمىر دا بالعىن بولۋشى ەدى، ەندى ەداۋىر ىسقاياقتانا باستاعان ەكەن. قولى سۇيىكتى تە سۋىق ءتيدى.
باردىڭ جۇپىنى كيىنگەنى دە، جوقتىڭ بارشا كيىنگەنى دە بەلگىلى تۇرادى عوي، نازىكەننىڭ تۇرمىسى قوڭىر-توبەل ەكەندىگى بايقالادى. ءبىراق قاپەلىمدە اۋزىڭا تۇسە قويمايتىن باۋىرمال سوزدەر تاۋىپ، امانداسقانىنا قاراعاندا، بۇرىنعى اق جارقىن مىنەزى قالپىندا سياقتى.
نازىكەننىڭ الدىندا مەن بۇرىن دا ابىرجىڭقىراپ قالۋشى ەدىم، سونىڭ سالدارىنان ءالى دە ارىلماعان ەكەنمىن، ەكى اۋىز سوزگە كەلمەي-اق، ەڭ ءبىر سۇراماستى سۇراپ قالدىم:
- بالاڭ ەسەيگەن شىعار؟ - دەدىم.
مەنىڭ بۇل دولاڭدىعىم نازىكەننىڭ كوڭىلىنە ەكى بىردەي جاراقات سالاتىنى داۋسىز. ەڭ الدىمەن، التى-اق اي وتاسىپ، ۇشتى-كۇيلى ايىرىلعان جارىن - جانتاسىن ەسىنە تۇسىرەدى. ەكىنشى امالسىزدىق قىسپاعىندا قوسىلسا دا، قازىرگى جولداسى ايداربەك بولعاندىقتان، بۇرىن ارالاس-قۇرالاسى بار دوس-جاراندارىنىڭ شەتتەپ كەتكەنىن ەسىنە تۇسىرەدى. نازىكەن ءۇشىن مۇنىڭ ەكەۋى دە ەسكىرمەگەن، ەگىز-ەگىزەك جارالار. سۇراۋىن سۇراپ قالسام دا، ءوزىم قىسىلا باستاپ ەدىم. نازىكەن قىسىلماي جاۋاپ بەردى:
- سەيىلجاندى ايتاسىڭ عوي. بيىل وقۋىن ءبىتىرىپ، التايعا كەتتى. بويشاڭ دا يىقتى جىگىت بولدى. اۋماعان جانتاستىڭ ءوزى! - دەدى. اۋەلى از عانا رەڭسىزدەۋ شىققان داۋىسى سويلەي كەلە اجارلانىپ كەتتى: ءارى العاشقى كۇيەۋىن، ءارى العاشقى بالاسىن كوز الدىنا اكەلىپ تۇرعانى سەزىلەدى. سول ەكەۋى جايىندا عانا سويلەسكىسى كەلىپ تۇر. مەنىڭ ويىم دا ءبىر كەزدەگى ەڭ قادىرلى جولداسىم جانتاسقا اۋىستى.
ول ءبىر دارىندى تۋعان جىگىت ەدى. ورتا، جوعارى مەكتەپتەردىڭ ەكەۋىن دە ويران-بوتقاسىن شىعارىپ، ەركىن بىتىرگەن كەن ينجەنەرى بولاتىن. ونىڭ ەڭ العاش جازعان «التاي كەندەرى» دەگەن ەڭبەگىنە «التاي پوەماسى» دەگەن العى ءسوز جازىلىپ ەدى. قازىر جانتاستىڭ ءوزى دە جوق. التاي پوەماسى دا جوق. انا ءبىر جىلدارى ەكەۋى بىرگە تۇتقىندالىپ كەتتى. جانتاس «بارسا كەلمەستەن» قايتا الماي، ءبىرجولا جوعالدى دا، ەڭبەكتەرى ەندى عانا باسىلعالى جاتىر.
- قىزىق جاعداي كەزدەسە بەرەدى ەكەن، جانگوبەك... سەيىل التاي كومبيناتىنا، باياعى اكەسىنىڭ ورنىنا الىنىپتى، - دەدى نازىكەن. مەن قۇتتىقتاپ قولىن قىسىپ ەدىم، جاناعى ەكى ارادا قولى جىلىنىپ كەتكەن ەكەن.
جانتاستىڭ التايعا اتتانار كۇنى نازىكەننىڭ ەسىندە ءومىر بويى قالار قارالى كۇن ەدى. جاڭا عانا قوسىلعان ەكى جاس بارلىق وي-جىگەرىن ءورىستى ەڭبەككە ارناپ اتتانعالى جاتقاندا جانتاس ۇستالدى. قانىن ىشكە تارتىپ سۇرلانىپ العان، ەكى جىگىت كىرىپ كەلدى دە:
- جانتاس اسىلبەكوۆ، ءجۇرىڭىز! - دەپ ەسىكتى نۇسقادى.
«حالىق جاۋى» دەگەن سۇمدىق سوزبەن كەلىپ تۇرعان ەكى جىگىتكە قاراپ تۇرىپ، ءوز حالقىنىڭ دوسى قانداي بولاتىنىن بىلمەي قالۋعا دا بولاتىن ەدى. سۇر كيىنگەن، قانىن ىشكە تارتىپ العان سىرىڭكە سۇردىڭ ەكەۋى دە ىسقىرىنىپ تۇر. ءبىرىنىڭ وڭ جاق بەتىنىڭ تومپاعىنان باستاپ ميىقتىعىنا دەيىن ىعى-جىعى بەزەۋ - ادەيى باسىلعان قارا تاڭبا ما دەرسىڭ. ەكىنشىسىنىڭ بەتىنە قاراپ، ادام بويىنان ەشبىر ىزگى سانا-سەزىمنىڭ ساڭىلاۋى بايقالمايتىنىنا تاڭقالعاندايسىڭ. بۇل ەكەۋى ءوز قىزمەتتەرىنىڭ ەلدىك مانىنە ءبىرجولا تۇسىنە الماي قويعان شىڭعىس حان زامانىندا تامۇققا الىنىپ، قازىر سودان شىعىپ كەلىپ تۇرعانداي، تىم جات ەدى. كوزدەرى قىدىرا جورتىپ، ءبارىمىزدى دە ءبىر-ءبىر ءتىنتىپ شىقتى: ءبىرىنىڭ كوزى قارا تىشقانداي تىمىسكىلەنىپ كەلىپ مەنىڭ كوك الا گالستۋگىمە قادالعاندا، مەن موينىما قىل بۇعاۋ تۇسكەندەي بۋلىعىپ كەتتىم. بەزەۋ بەتتىڭ ەكى قۇلاعى دا بۇرىسىڭكىرەپ، الدەنەنى تىڭداي قالعان ءبورىنىڭ قۇلاعىنا ۇساپ، العا قاراي قالقيا قالىپتى. ول ماعان وسى ۇيدەگى بارلىق جاننىڭ قالاي دەم العانىنا دەيىن ەستىپ تۇرعان سياقتاندى.
جانتاس توسەك-ورنىن، شاعىن عانا كىتاپحاناسىن بۇدان بىرەر كۇن بۇرىن التايعا جونەلتىپ جىبەرگەن ەكەن. جولعا ازىرلەنگەن ەكى شاباداندى تۇتقىنداۋشىلار يەسىمەن بىرگە اكەتكەلى ەسىككە قاراي ءبىر-ءبىر قوزعاپ قويدى.
- ءبىر شاباداندا ايەلىمنىڭ كيىم-كەشەگى عانا بار. كورىڭدەر دە تاستاپ كەتىڭدەر، - دەدى جانتاس.
- ونى بارعاسىن كورەرمىز. اكتى جاسالدى... كەتتىك! - دەدى بەزەۋ بەت سۇر، ەكى چەموداننىڭ ءبىرىن قولىنا الا بەرىپ.
مۇنداي پالەنى ءوڭى تۇگىل تۇسىندە كۇتپەگەن ادال جاس جانتاس تاڭقالعانداي عانا قالپىن كورسەتتى، قورىققان جوق. تاندانىپ جىميىپ ايەلىنە جاقىنداي بەرىپ ەدى، تاعى جاڭاعى بەزەۋ بەت:
- كەيىن! - دەپ جەكىرىپ قالدى.
جانتاس ءالى دە سول جىميعان بويى توقتاپ قالدى دا:
- جولداستار، تاراپ كەتىڭدەر، مەن قازىر قايتىپ كەلۋگە ءتيىسپىن. ءسوز جوق، قازىر قايتىپ كەلەمىن، - دەدى. ءبىز ىشىمىزدەن عانا باس يزەستىك.
جانتاستىڭ اق-قاراسى ايقىن تۇراتىن، ادال قارايتىن كوزدەرى، بيىك تە جالپاق اق ماڭدايى، جەلكەسىنە تۇسكەن ءىرى تولقىندى قارا شاشى سىرتقا شىعار ەسىك اشىلا بەرگەندە تۇگەل ءبىر جارق ەتتى دە جوق بولدى. ەسىك ءبىر زارمەن جابىلدى دا، قۇلاعىمىزدا تاعالى اتتاردىڭ تاپىر-تۇپىرىنداي، تاقتايلى ءدالىزدىڭ دىبىسى قالدى.
ءتور ءۇيدىڭ بوساعاسىنا سۇيەنگەن بويى، قاتىپ قالعانداي نازىكەن تۇر. كۇزگى جەمىستەردەن مايىسىپ تۇرعان ۇزىن ستول وتىرىڭدار دەپ شاقىرعانداي. بوكالدار «قۇيىڭدار» دەگەندەي بولادى. ستولدىڭ ءتور باسىنا ءبىز اكەلىپ قويعان ءبىر قۇشاق گۇل وزىنەن-ءوزى وڭىنەن ايرىلىپ بارا جاتقانداي. جالعىز گۇل ەمەس، سول ۇيدەگى ادامداردىڭ ءبارى دە وڭسىزدەنە قالىپتى. ءبىز تەز تاراسىپ كەتتىك، تىم تەز تارادىق. جانتاستىڭ قازىر قايتىپ كەلەمىن دەگەنىنە ەشكىم دە سەنبەپتى. بۇل ءبىر جاپپاي سەنىمسىزدىك، ۇرەي مەن كۇدىك كەزەڭى ەدى عوي، ءوڭ مەن ءتۇستىڭ اراسىندا تۇرعانداي نازىكەنگە كوز قيىعىمەڭ ارەڭ ءبىر قاراپ، ايىپتى ادامداي جىلىسا-جىلىسا شىعىپ كەتتىك. ەرنىمىز قوشتاسقان بولىپ قىبىرلاعانىمەن ءبىر اۋىز ءسوز ەستىلگەن جوق. نازىكەننىڭ ەڭ ءبىر جالعىزسىراپ تۇرعان كەزىندە جالعىز تاستاپ كەتتىك. جاسى ءالى جيىرماعا تولماعان ۋىلجىعان جاس جالعىز قالدى، جالعىز...
جانتاس وتە ءبىر ۇيىرسەك جان ەدى، دوس-جاراندارى كوپ جينالعان ەكەمىز. قولى بوساماي، جالعىز ايداربەك قانا كەلە الماعان. جانتاس پەن ايداربەك ءبىر ماماندىقتىڭ ادامدارى ەدى. ايداربەك التاي كومبيناتىندا ءتورت جىلداي قىزمەت ىستەپ، ءوز ايتۋىنشا باستىقتارمەن كەلىسە الماي، بوسانىپ كەتكەن. قازىر ول ولكەلىك ءبىر كوميتەتتىڭ اۋىر ءوندىرىس ءبولىمىن باسقاراتىن. جانتاس التايعا سول ايداربەكتىڭ ورنىنا جىبەرىلىپ جاتقان. ەگدە تارتىپ قالعان ينجەنەر التاي تۋرالى كەيبىر ويلارىن جانتاسقا ءوزى اكەلىپ بەرمەك ەكەن، ءدال اتتانارىندا كەلە الماي قالدى. جانتاس وسىعان ەداۋىر قىنجىلىپ، ءوزىم كەلىپ الىپ كەتەيىن دەپ ەدى، ايداربەك تەلەفونمەن ءبىر جەرلەرىن قايتا قاراپ، ەرتەڭنەن قالدىرماي پوشتاعا سالامىن دەپ ۋادە ەتتى.
ساياسات پەردەسىن جامىلعانىمەن، ساياساتقا سىيا بەرمەيتىن جايلاردى تۇسىنۋگە ايەل ويى زيرەك كەلەدى. مەن ۇيگە كەلىپ، ايەلىمە جانتاستىڭ جايىن ايتا باستاپ ەدىم، ول كىدىرمەستەن ەكى ءتۇرلى جورامال ايتتى.
- ەستىرسىڭ دە بىلەرسىڭ، بۇل قىلمىستان ايداربەكتىڭ قولى تازا ەمەس. جانتاسقا قانداي بالە جابىسسا دا ايداربەكتەن كەلدى. ونىڭ قولى تازا ەمەس، تازا ەمەس! - دەپ ەكى قايىردى دا: - ول كۇنشىل ادام. جانتاس التايعا باراتىن بولعالى ول جارىلعالى ءجۇر... جانتاس پەن نازىكەن ەكەۋى تىم باقىتتى جاستار ەدى عوي، تىم جاراسىمدى ەدى عوي. ءبىرازىمىز سونىسىنا قىزىقساق، ەندى بىرەۋلەر كۇندەيتىن. كۇنشىلدىك اكەتتى، كۇنشىلدىك! - دەپ جىلاپ جىبەردى دە، كيىنە باستادى. مەن وعان قوسىلا دا المادىم، قارسى ايتارىم دا بولمادى. ايەلىم تەز شىعىپ كەتتى.
مەن بالالار مۇز ايدىنىنان قايتقانشا شام جاقپاي وتىردىم. ەگەر جانتاس سياقتى كىرشىكسىز جاستى دا كۇنشىلدىك اكەتسە، ادام ساناسىنىڭ وسكەنى كانە؟ ايداربەك سياقتى ينجەنەرىمىز وسىندايعا بارا السا، وسكەن ەل بولعانىمىز كانە؟
قوي، بۇل قاتە بولار. وي بارلاپ ۇلگىرگەنشە سەزىمى قۇرعىر الىپ-قاشتىعا سالىپ اكەتكەن بولار دەپ بايلام جاسادىم. سەنبەي جاسادىم.
قاراڭعى ۇيدە جالعىز ويعا ءار نارسەلەر تۇسەدى. بارلىق ادام بالاسىنىڭ ەسىندە ساقتالىپ قالعان ۆارفولومەي ءتۇنى كوز الدىنا كەلەدى. ادام جۇرەگىنە ۇرەي، سەنىسپەۋ ەگىلىپ جاتقان كۇدىكتەر بالالاپ بارىپ الدەكىمنىڭ ايبارىنا تىرەلەدى دە، تۇيىقتالىپ قالادى. شەشۋى جوق، شەگى جوق كوپ ۇرەيدىڭ ورتاسىندا قالعانداي، ءوزىن ۇيدە، ويىڭ تۇتقىندالىپ قالعان. ءبىرازدان سوڭ ايەلىم قايتىپ كەلدى دە:
- سۇمدىق-اي، نازىكەننىڭ ءوزىن دە شاقىرىپ اكەتىپتى. كىم شاقىرتقانىن ەشكىم بىلمەيدى. ەسىگى جابىق تۇر، - دەدى.
ەكى كۇننەن بەرى توسەك تارتىپ جاتقان ايەلىم ول ءتۇنى كىرپىك قاقپاي شىقتى. مەن سىبىرلاپ سويلەيمىن، ول قايمىقپاي، الدەكىمگە ۇرسا سويلەيدى.
ەرتەڭىنە، مەن قىزمەتكە كەتكەنشە، ايەلىم نازىكەنگە تاعى ءبىر بارىپ كەلدى دە، ءوزىنىڭ قاتتى ابىرجىپ قايتقانىن ايتتى:
- جانگوبەك-اۋ، مىنا دۇنيەڭ نە بولىپ بارا جاتىر؟ مەن تۇگىنە تۇسىنە الماي قايتتىم. نازىكەندى كەشە ايداربەك شاقىرتقان ەكەن! - دەدى.
- ءيا؟ - دەدىم مەن دە، تۇگىنە تۇسىنە الماي.
- الىپ قالۋعا شامام كەلمەدى، جانتاستى التايعا حالىق جاۋلارى ادەيى جىبەرىپ جاتىر ەكەن. ءوزىڭ بىلەسىڭ، التاي دەگەن التىن قوردامىز عوي. سونى بۇلدىرۋگە جىبەرىپتى. مەن ءالى جانتاس وندايعا ارالاسپايدى دەپ قارسىلاسۋدامىن. ءبىراق، ماتەريالى قۇرعىر تىم كوپ ەكەن... - دەپتى.
- ايتەۋىر، ءۇمىت بار دەي مە؟ - دەدىم مەن.
- نازىكەن بالا عوي ءالى. سەنىپ قايتىپتى، - دەدى ايەلىم.
- ە، سەنسىن، - دەدىم مەن.
وسىدان ەكى جۇما كەيىن نازىكەندى دارىگەرلەر ينستيتۋتىنان شىعارىپ جىبەرگەنىن ەستىدىك. ونىڭ ەرتەڭىنە سول ەكى سۇر كەلىپ، مەنى دە الىپ كەتتى. ەكى جىلدان كەيىن نازىكەننىڭ ايداربەككە قوسىلعانىن ەستىپتى ايەلىم. سودان بىلاي قاراي نازىكەننەن بارلىق دوس-جاراندارى قارا ءۇزىپ كەتكەن. سول نازىكەنگە مەن، مىنە، بۇگىن تۇندە كەزدەسىپ تۇرمىن...
العاشقى ابىرجۋىم باسىلعاننان كەيىن، مەن وعان قايدا بارا جاتقانىن، نە بولماسا قايدان كەلە جاتقانىن سۇرادىم. جاڭا عانا اجارلانىپ كەتكەن داۋسى قايتادان قوڭىرقايلانا بەردى. تەگى، مەن ونىڭ ناعىز اۋىر جاراسىنىڭ اۋزىن تىرناپ قالدىم بىلەم.
- جانگوبەك-اي، نەسىن سۇرايسىڭ. مەن سوردان سورعا ۇشىراپ جۇرگەن ءبىر جانمىن عوي، - دەدى نازىكەن، كۇرسىنىپ قالىپ، - ايداربەكتى ىزدەپ ءجۇرمىن... ول ىشەتىن بولعان: كەيدە ءۇيدى تاۋىپ كەلە الماي، ءتۇنى بويى قاڭعىرىپ جۇرەدى، كەيدە الدە قاي جەردە قۇلاپ قالادى... تاڭەرتەڭ پەنسيامدى الىپ كەلەيىن دەپ كەتىپ ەدى، ءالى ۇيگە قايتقان جوق...
ايداربەكتىڭ ماسكۇنەم بولىپ العانىنا مەن تاڭدانعان جوقپىن. ونىڭ بولاشاعى سونداي بىردەمەگە اپارىپ سوعارىنا ءار ءتۇرلى بەلگىلەر ەرتەدەن بار ەدى. شالا وقىعان كەن ينجەنەرى، ءبىر مەكەمەنىڭ ءوندىرىس ءبولىمىنىڭ باستىعى، ىشكى ىستەردى باسقاراتىن وبلىستىق مەكەمەنىڭ ءوندىرىس جاقتارىن باقىلايتىن ادامى، م ا ي-دى (مەملەكەتتىك اۆتو ينسپەكسيانى) باسقارعان ادام، جاسى ەلۋگە جەتپەي-اق پەنسيونەر بولسا، ول ءجۇرىپ كەتكەن بۇراڭ جولدار دا كوز الدىڭا كەلۋى مۇمكىن. سونداي بۇراڭ جولدى ادامنىڭ قارماعىنا ءىلىنىپ قالعان نازىكەنگە اشۋىم كەلە باستاعانىن سەزدىم. ەڭ اۋىر جاراسى وسى بولسا، قاتتىراق ءبىر تىرناپ قالعىم كەلىپ:
- پەنسياعا شىعۋعا وعان ءالى ەرتە ەمەس پە ەدى؟ - دەدىم.
- بىلە تۇرا سۇراساڭ دا ايتايىن، انا جىلدارى كوپ جۇرتتى جازىقسىزدان جازىقسىز حالىق جاۋى ەتىپ شىعارعاندار بار ەمەس پە؟ ايداربەك سولاردىڭ ءبىرى بولىپ شىققان... كەيىن پەنسيا بەرىپ، جۇمىستان بوساتىپ جىبەرگەن، - دەدى نازىكەن.
مەن ونى شاپالاقپەن تارتىپ جىبەرمەدىم. ەرىندەرىم جىبىرلاپ، كوزدەرىمە ىپ-ىستىق قان قۇيىلىپ بارا جاتىر. دەنەم قالشىلداپ كەتتى.
- ەندى سەن، نازىكەن، ەستى نازىكەن، ءتۇن ىشىندە سول ماسكۇنەمدى ىزدەپ ءجۇرسىڭ! - دەدىم. داۋىسىم الەم-تاپىرىق شىقتى.
نازىكەن ۇندەگەن جوق. مۇڭايىپ قالدى. مەن شاپالاق ەمەس، بالتامەن ۇرعانىمدى سەزىندىم.
- ءجا، بىرگە ىزدەيىك. قاي جەردەن ىزدەۋشى ەدىڭ؟ - دەدىم.
ەكەۋىمىز رەستوران اينالاسىن شارلاپ، كوپ ىزدەدىك. ءۇي استىنداعى ىشىمدىك ورىندارىنا باردىق. بازارعا جاقىن سونداي ءبىر جەر ءالى گۋىلدەپ جاتىر ەكەن. نازىكەن سوندا كىرىپ شىقتى دا:
- وسىندا بولعان ەكەن، جاڭا عانا شىعىپ كەتىپتى، - دەدى.
ەندى نازىكەن الدىما ءتۇسىپ، تولىپ جاتقان دۇكەندەردىڭ ماڭايىن ارالاتىپ اكەتتى. الگىدە باقشادا كەزدەسكەنىمدە نازىكەن، ءىز كەسىپ جۇرگەن ادام سياقتى ەدى، ەندى كوك بازار ماڭىنىڭ قالتارىسىنا كوپتەن كانىگى ادامداي، ىركىلمەي شارلاپ كەتتى. مەن ەرە بەردىم.
بازاردىڭ ءبىر بۇرىشىنان: - ەي، ايەل! -دەگەن داۋىس ەستىلدى. نازىكەن دە توقتادى، مەن دە توقتادىم. بەتىن قابا ساقال جاۋىپ كەتكەن ەڭگەزەردەي زور دەنەلى ادام بىزگە جاقىنداپ كەلىپ:
- ونىڭ قايدا بارىپ اياقتايتىنىن بىلەتىن ەدىڭ عوي، سۇلۋىم! اۋەلى سىيعانشا قارىنعا قۇيادى، سىيماعانىن قويىنعا تىعىپ الىپ، بورىقۇلاق ەكەۋى بىرگە كەتەتىنىن ءبىلۋشى ەدىڭ عوي، سەن! جۋان بوكسەنىڭ ۇيىنەن ىزدە! - دەدى. ورىس ادامىندا جالعان سىپايىلىقتى كەرەك قىلماي، نەنى بولسا دا بادىرايتىپ بەتكە ايتاتىن ءبىر مىنەز بار عوي، مىنا قابا ساقال دا سونى ىستەدى. مەن نازىكەننىڭ وسىنداي ءسوز ەستۋگە جەتكەنىنە نازالاندىم. نازىكەن:
- راحمەت، - دەدى دە بازار الاڭىنان شىعا بەردى.
ۇزاماي قالانىڭ ورتالىعىنان الىستاپ، قاراڭعىراق كوشەلەرگە شىعىپ كەتتىك. قالا تۇگەل ۇيقىعا كەتكەن، تىپ-تىنىش. اندا-ساندا قاقپا استىنان بەزىلدەي شىعا كەلگەن شاۋىلدەك يتتەر عانا مازالاپ قويادى.
- ە، مىناۋ سونىڭ ءىزى! - دەدى نازىكەن توقتاپ قالىپ. اسفالتتى جاۋىپ كەتكەن قىربىق قاردا ەكى ادامنىڭ ءىزى ايقىن جاتىر. ەكەۋى دە اياقتارىن سۇيرەتە باساتىن ادامدار سياقتى. ەكەۋىنىڭ اياق كيىمدەرى دە ءتۇر-سيقىنان ايرىلعان، مىلجا-مىلجا بىردەمەگە ۇقسايدى.
- قولتىقتاسىپ-قۇشاقتاسىپ كەتىپ بارا جاتقان تۇرلەرىن كورمەيسىڭ بە؟ - دەدى نازىكەن. كەيدە قاتار تۇسكەن، كەيدە اسفالتتان تايىپ كەتىپ ارىققا بارىپ تىرەلىپ، قايتا ورالعان ىزدەر ادام جارىقتىقتىڭ ماس كەزىندە قانداي قور بولاتىنىن اسفالتقا جازا بەرگەن سياقتى. بەتىن اق قار جاپقان اسفالتقا جازىپتى! قايدا بولعاندىقتارى، قانداي حالدە ەكەندىكتەرى سايراپ جاتىر.
تاعى ءبىر كوشەگە بۇرىلا بەرگەندە، نازىكەن ۇلكەن ءبىر اقتەرەكتى اينالىپ، الىستاڭقىراپ ءوتتى. مەن ءبارىبىر كوردىم: ەكى ماس اق تەرەككە يىقتارىن سۇيەپ قويىپ، قاراما-قارسى شۇمەكتەتكەن ەكەن. تەرەكتىڭ تۇبىندەگى ىزدەر سۋعا قارىق بولىپتى دا، ودان ءارى قاراي اق قار جامىلعان اسفالتقا تىم باتتيىپ ءتۇسىپتى.
- سەنىڭ اكەڭ قاجىعا ەكى رەت بارعان! - دەگەن ماستىڭ داۋىسى ەستىلدى.
- سەنىڭ اكەڭ شە؟ الماتى مەن تاشكەنتتى قۇرتقان ءبىرىنشى كاپيتاليستىڭ ءبىرىنشى دۇكەنشىسى بولماپ پا ەكەن؟ - دەپ ەكىنشى ماس ولتىرە جاۋاپ بەرىپ جاتىر.
قالجىڭ جاڭاعى تەرەكتىڭ تۇبىندە باستالىپ كەتىپ، ەندى-ەندى قىزا باستاعان الپەتى بار.
- سولار، - دەدى نازىكەن.
داۋىس شىققان ماڭايدا ءبىر كىشكەنە تەرەزەدەن جارىق كورىنەدى.
جالعىز قابات ەسكى اعاش ءۇيدىڭ تەرەزەسىنەن سىرتقا قاراي اسىلىپ تۇرعان ايەلدىڭ باسىنداعى قىزىل شۇبار ورامالى دا ايقىن كورىنە باستادى.
- ەي، كۇشىكتەرىم، كىرسەڭدەرشى! - دەپ ورىسشا سويلەگەن ايەلدىڭ داۋىسى ەستىلدى. بۇل الگى بازار كۇزەتشىسىنىڭ ايتقان «جۋان بوكسەسى» بولۋ كەرەك.
- جانگوبەك، سەن تۇرا تۇر. مەن ايداربەكتى الىپ كەلەيىن، - دەپ نازىكەن تەزىرەك ءجۇرىپ كەتتى.
ەكى ماس قىزا قالجىڭداسىپ، العاشقى اق قار جاۋعان ادەمى ءتۇندى اياۋسىز لاستاپ، ءاربىر بەيپىل سوزدەرىن ءتۇن اسپانىنا باسەكەمەن شەگەلەسىپ تۇر. اكەلەردەن اسىپ، شەشەلەرگە دەيىن بارىسىپ قالدى. ءبىراق، ەكى جاعى دا ءالسىز دە كىناراتسىز بوقتاساتىن سياقتى.
ازدان كەيىن نازىكەن ايداربەكتى سۇيرەلەپ ماعان قاراي بەتتەدى. جالعىز ەمەس، قاسىندا مەن بارىن ايتىپ كەلە جاتقانى سەزىلەدى.
- ءا؟! - دەپ ايداربەك قالت تۇرا قالدى. - جانگوبەك؟ ول اكەڭنىڭ كورىن... قايدان ءجۇر؟
بىرەسە نازىكەنگە سۇيەنىپ قالىپ، بىرەسە ونى بىرگە سۇيرەي ەكىنشى جاعىنا قاراي اۋىتقىپ كەتىپ، ايداربەك ماعان جاقىنداپ كەلدى دە:
- جانگوبەكپىسىڭ-ەي؟! ءيت-اي، ساعان دا ءولىم جوق ەكەن! - دەپ موينىما اسىلا كەتتى. مۇرنى ءيتتىڭ مۇرنىنداي سۇپ-سۋىق ەكەن. كوپتەن قىرىلماعان ساقال-مۇرت وڭ جاق بەتىمدى تىرمالاپ ءوتتى دە، بىلجىراعان، لاس ەرىندەرى جاعالىقتىڭ استىنا سىلەكەيىن جىبەرە باستادى. مەن ىشىمنەن: «مەنى ولىمگە جىبەرگەن دە سەن بە ەدىڭ؟» دەپ ويلادىم.
- ءبىر كەزدە دوستار ەمەس پە ەدىك، نەگە قاشقالاقتاپ، قولعا تۇسپەي كەتتىڭ؟ نازىكەن، ال قولتىعىنان. ۇيگە الىپ بارايىق! - دەدى ايداربەك.
اۋەلى ءبىر سىلەيتە بوقتاپ الىپ، ىلە قۇشاقتاپ ءسۇيىپ، ەندى، مىنە، ايىققان ادامنىڭ ءسوزىن ايتىپ تۇر.
ءبىز بۇلعاڭداپ ايداربەكتىڭ پاتەرىنە جەتكەندە ءتۇن ورتاسى الدەقاشان اۋىپ كەتىپ ەدى. ون ءۇش-ون تورتتەگى قىز بالا ءالى جاتپاي، شەشەسىن كۇتىپ وتىر ەكەن. ارت جاعى ىشىنە قاراي جەمىرىلگەن شاركەيدى اياعىنىڭ باسىنا عانا ءىلىپ، ءبىر قولىمەن جاعىن تىرەپ الىپ، ساباعىن ازىرلەپ وتىر.
نازىكەن ۇيگە وتىرىك ايتا كىردى:
- جانگوبەك-اي، تاپ ءبىر قار جاۋعان كۇنى قوناققا شاقىرىپ، ءۇستى-باسىمىزدى قاراشى، مالمانداي بولعانىن، - دەدى.
شەشەنىڭ قىزىنان جاسىرار قاسىرەت سىرى عوي ءبىر. نازىكەن وسىعان داعدىلانىپ قالعان ەكەن. ءبىراق، ءبىزدى ادەمى قارا كوزدەرىنىڭ قيىعىمەن عانا جاناپ وتكەن جاس قىزدىڭ جۇزىندە سەنگەندىك بەلگىسى بايقالعان جوق. بۇل شەشەگە تاعى ءبىر اۋىر قاسىرەت: ادال ەتىپ وسىرەرمىن دەگەن قىزىن الداۋ قاسىرەتى، سەندىرە الماۋ قاسىرەتى، سەندىرە المايتىنىن ءبىلۋ قاسىرەتى. ەرتەلى-كەش كەزدەسىپ وتىرعان قاسىرەت.
- سەن ەندى جات، - دەپ نازىكەن ايداربەكتى ەكىنشى بولمەگە الىپ كەتتى.
مەن قوزعالا بەرسەڭ ءبىر سىقىرلاپ قالاتىن ورىندىققا وتىردىم دا، ءۇي ىشىندە كوز توقتاتار باسقا ەش نارسە بولماعاندىقتان، بولماعاندىقتان ەمەس-اۋ، يىقتاپ العان جۇدەۋشىلىككە قاراعىم كەلمەگەندىكتەن، ساباعىن ازىرلەپ وتىرعان قىز بالاعا قارادىم.
اۋماي، اۋىسپاي شەشەسىنە تارتقان ەكەن. قىز كۇنىندەگى نازىكەندى تاعى ءبىر كەزدەستىرگەندەي بولدىم. شەبەر قول قىز نازىكەندى قايتا ءبىر قۇيىپ شىعارعانداي. سۇيكىمدى كەلگەن بەت پەرنەلەرى، كوگىلدىر كولەڭكە ءتۇسىرىپ تۇراتىن قويۋ كىرپىكتى قارا كوزدەرى، تالدىرماش، سۇڭعاق دەنەسى - ءبارى اۋماي ءتۇسىپتى.
مەن نازىكەندى سۋدان شىعىپ كەلە جاتقانىندا ءبىر كورگەنىم بار ەدى. جانتاس ەكەۋى بالقاشتىڭ قۇمقايراڭ جاعاسىندا، شومىلاتىن كيىمدە عانا، بىرگە كەزدەسكەن. بەلى ءۇزىلىپ تۇرعان، مىقىندى دا دوڭگەلەك ساندى جاس قىز ىعىسپاي كەلىپ امانداسقان. بەلتىرلىگى قيىلىپ تۇرعان، وكشەلى دە ءۇسىتتى اياقتىڭ قىپ-قىزىل ساۋساقتارى جىمداسىپ تۇرعاڭداي ەدى. ۇلى اقىننىڭ «تاپ وسىنداي ەندى ءبىر پار اياقتى»، - دەگەنىن ەرىكسىز ەسىمە الىپ ەدىم. قازىر مەن سول نازىكەڭدى كورىپ وتىرعاندايمىن.
قاراي كەلە جاس قىزدىڭ جۇزىندە سەرگەكتىك تە، سەنبەستىك تە بارىن بايقادىم. كۇناسىز جاس قىز شەشەسىنىڭ «قار جاۋعان كۇنى قوناققا شاقىرىپ» دەگەنىنە دە سەنگەن جوق ەدى، ەندى مەنىڭ كولدەنەڭ كەزدەسكەنىمە دە سەنبەي وتىر. وسى ءۇيدى تورلاپ العان كوپ قاسىرەتتىڭ ءبىر شەتىنە مەنى دە جاناستىرىپ، ۇناتپاي وتىرعانى انىق. مەن بىردەڭە دەسەم-اق، ءتىل كەستى جاۋاپ قايتارعالى وتىر. قىز جۇزىندە الدەنەنىڭ ىزدەرى بار.
بالعىن جاستىڭ سەنىسپەۋ داۋىرىندە تۋىپ، سەنىمسىز اكەدەن تۇڭىلە وسكەنى بايقالادى. ماسكۇنەم ادام ءۇي ىشىنە كۇندە ءبىر وتىرىك ايتادى. وتىرىك ايتىپ كەتەدى، وتىرىك ايتىپ كەلەدى. ونىڭ وتىرىگىن وڭدەيمىن دەپ شەشە وتىرىكشى بولادى. شەشە ارقىلى قىز بالا نە بارلىق دۇنيەگە سەنىممەن قارايتىن بولىپ وسەدى، نە بولماسا، ومىردەن تۇراقتىلىق تاپپاي، سەنىم ىزدەمەي، سەپ ىزدەۋ جولىمەن كەتۋى مۇمكىن. قىز بالانىڭ جۇزىندەگى ءىز جۇرەگىنە ايعىزداپ تۇسكەن كوپ ىزدەردىڭ سىرتقى ەلەسى عانا.
وسىنداي ەكىنىشى كوپ ويلاردىڭ ۇستىندە وتىرعانىمدا، الدە عانا نازىكەننىڭ: «مىناۋ سونىڭ ءىزى» دەگەنى ەسىمە ءتۇستى. ءيا، سونىڭ ءىزى... تەرىسكەي شىعىپ الىپ ۇزاق سوققان ىزعىراق ءداۋىردىڭ ءىزى، ۇرەي كىرمەگەن ءۇي قالماعان ءداۋىردىڭ ءىزى. سول ىزعىرىققا قوسىلىپ الىپ بىرگە ىسقىرعان، قياعا شىعىپ الىپ ىسقىرعان، اياعىندا سول قيادان قۇلاعاڭدا باتپاققا باتىپ كەتىپ، ەندى سودان شىعا الماي قويعان اكەنىڭ ىزدەرى.
- ءسوز جوق، سونىڭ ءىزى.
مەن ءبىر ساقتانباي سويلەيتىن اداممىن. جاس قىزدىڭ كوز جانارىندا جۇمساقتىق سىڭايى بايقالماعانىمەن، سوزگە تارتقىم كەلىپ، اۋىزعا نە تۇسسە، سونى سۇراي سالدىم.
- جازدىگۇنى پيونەر لاگەرىندە بولعان شىعارسىڭ، قالقام؟ - دەدىم.
- جوق، ەرتەڭ ينتەرناتقا كەتەمىن.
- و، ينتەرنات وسى كۇنى جاقسى عوي!
- جامان بولسا دا كەتەم!
قىز جاۋابى ويلاعان جەردەن شىقتى. اكە-شەشەمەن كەلىسىمگە كەلۋدەن ءبىرجولا بەزىنىپ، ءۇزىلدى-كەسىلدى بەل بايلاعان، قاتتى بۇرالعان دومبىرا ىشەگىندەي شيرىعىپ العان جاستىڭ جاۋابى.
ۇزاماي ايداربەگىن جاتقىزىپ، نازىكەن قايتا شىقتى دا:
- ساۋلەش، ءالى وتىرسىڭ عوي، جاتا عوي، كۇنىم، - دەدى.
ساۋلەش دىبىسسىز تۇرىپ، جاتۋعا كەتتى. شەشەسىنە دە جاۋاپ قايتارعان جوق، مەنىمەن دە قوشتاسقان جوق. ەندى اس ىشەتىن كەڭدەۋ بولمەدە نازىكەن ەكەۋىمىز عانا قالدىق. ءۇي ءىشى تىم سىرداڭ. تاماق ستولىن جاپقان كونەتوز توسەمەنىڭ ءار جەرىندە تەمەكى سوندىرگەننەن قالعان قارا تاڭبالار بار. توبەدەن سالبىراعان جالعىز شام شاقىرايىپ جانادى. ءۇي قابىرعالارىندا سالا-سالا جارىقتار... ەسكى ديۆاننىڭ تەمىر قاڭقاسى بادىرايىپ-بادىرايىپ تۇر.
نازىكەن تاماق ستولىنىڭ ءبىر شەتىنە جاقىنداپ كەلىپ وتىردى دا، سول قولىمەن ماڭدايىن كولەڭكەلەپ جىلاپ جىبەردى. ول ءۇنسىز جىلاپ، باقىتسىز ءومىرىن كوز جاسىمەن، ىعىسىپ وتىرعان بار قالپىمەن بايانداي بەردى، مەن ءۇنسىز تىڭداي بەردىم.
- ۇيالامىن... - دەيتىن سياقتى نازىكەن. - ولىمنەن ۇيات كۇشتى بولسا، قازىر مەن سول كۇيدەمىن، ولىمنەن دە اۋىر حالدەمىن. ەل ىشىندە ەمەس، جاپان تۇزدە جالعىز قالعاندايمىن. بىزدەن بەزىنبەگەن ءبىر تانىس ادام قالعان جوق. وسى ۇيدە قان ءيىسى بار، ازاپ ءۇنى بار. جانتاستىڭ تارتقان ازابى مەن توگىلگەن قانىنا ورتاق ۇيدە وتىرمىن. اقتالارىم جوق، الدانعانىم بار. الاي-تۇلەيدە ءجون تابا الدىم با؟ الدانعانىمدى كەش ءبىلدىم. بۇعاۋ موينىما ءتۇسىپ بولعاندا ءبىلدىم. ءالسىز ەكەنمىن، ۇزە المادىم. سودان بەرى ءبىرىنشى رەت دوسقا ۇشىراسىپ، جالعىزدىق زارىن، ەل-جۇرتتى ساعىنعان مۇڭىمدى شاعىپ وتىرمىن. تاس بولىپ جاتقان شەر-شەمەن ەندى ىشىمە سىيار ەمەس. قۇر كورىپ، قۇر ەستىپ كەتپە، دوستىق قولىن ءسوز،.. - دەگەندەي نازىكەن ەگىلە بەردى.
كوردەن شىققانداي كۇڭگىرت اعارانداپ، ايداربەك قايتا وسى بولمەگە شىقتى. ءبىر قولى ساتپاق-ساتپاق اق دامبالدىڭ ىشقىرىندا، قاسىنىپ كەلەدى. كوز قۇيرىقتارى تۇگەل قوسىلىپ كەتىپتى دە، قاراشىقتىڭ تۇسىنان ساعان ءبىر جىلاننىڭ كوزى جىلت-جىلت قادالاتىن سياقتانادى.
- ءاي، وسى سەن ۇيگە نەگە كەلدىڭ؟ تەمەكىڭ بار ما؟ - دەدى ايداربەك ماعان جاقىنداپ كەلىپ.
مەن تەمەكى بەردىم، تۇتاتىپ تا بەردىم، تەك جاۋاپ بەرمەدىم. ايداربەك تەمەكىنى بۇرقىراتىپ، بۋداقتاتىپ ءبىر-ەكى سوردى دا ستولدىڭ شەتىنە جانىشتاپ ءسوندىرىپ تۇرىپ:
- سەن بۇل ۇيگە ءۇيىر بولا بەرمە، دوستىم! باياعى نازىكەن بار دەپ كەلگەن شىعارسىڭ. ول بىتكەن، ەندى بۇ دا قىرعىش بولدى، - دەدى.
ءۇش بۇرىشتانىپ كەلىپ قادالعان جىلان كوز ماڭدايىمدى تەسىپ كەتەر مە دەپ ەدىم، تەسە العان جوق.
بارلىق ماسكۇنەمدەرگە ورتاق ءبىر ادەت - ايەلدەرىن كورىنگەننەن قىزعانادى. شىنىنا كەلگەندە ولارى ەركەكتىڭ قىزعانىشى دا بولا بەرمەيدى. كۇندە ماس بولىپ، ايەلىنەن كۇندە رەنجۋ ەستيتىن ماسكۇنەم سول ايەلىنە ءبىر قارسى داۋ - قارعاشا سالىپ قويعىسى كەلەدى. ءبىراق سول داۋىن قايتالاي-قايتالاي، ءبىر كەزدە سوعان ءوزى دە سەنىپ كەتەدى.
ايداربەكتىڭ ماعان كەلىپ سوقتىعۋىنان نازىكەن دە قىسىلعان جوق، مەن دە ەلەگەن جوقپىن. ماعان: «بۇل سورلى نەگە وسىنشا قۇلديلاپ كەتتى ەكەن»، - دەگەن وي كەلدى. مۇنداي باتپاقتاعان ادامدار ونشا كوپ تە ەمەس، ءبىراق جوق تا ەمەس. كەيدە جەتىلدىم-بولدىم دەگەن ادامنىڭ سىرت جىلتىراعانىنا تىرناعىڭ ءتيىپ كەتسە بولعانى، مىسى شىعا كەلەدى. شالا ءبىلىم، شالاعاي مادەنيەت ءبىر قۇلاتپاي قويمايتىن مانساپ جولىنا تۇسىرەدى.« بيىك مانساپ - بيىك جارتاس، قيالاي ۇشىپ قىران دا شىعادى، ورمەلەپ جىلجىپ جىلان دا شىعادى». سول بيىكتەن قۇلاپ تۇسكەن ايداربەككە نە ايتپاقسىڭ؟
- سەن مەنىمەن ويناما! - دەدى ايداربەك، ەكىنشى ءبىر ويعا اۋىسىپ. - ويناما، ءبىلدىڭ بە؟ مەن سەنى يتجەككەنگە تاعى ءبىر جىبەرىپ الۋعا شامام كەلەدى. تۇسىنەسىڭ عوي؟
سودان كەيىن ەرىندەرىن جىمىرىپ الىپ، ارقاسىن كۇدىرەيتىپ، ابايسىز وتىرعان نازىكەندى تەۋىپ جىبەرۋگە وڭتايلانا بەردى. مەن وتىرعان بويىمدا ايداربەكتىڭ كوتەرە بەرگەن اياعىن كولدەنەڭنەن تەۋىپ قالدىم. ول اينالىپ بارىپ قۇلاپ ءتۇستى. نازىكەن نە بولعانىن سەزگەن دە جوق. ماس ايداربەك ءوزى قۇلاپ قالدى دەدى بىلەم، قوزعالماي وتىرا بەردى. ايداربەك ەكەۋىمىزدىڭ ارامىزدا نە بولعانىن ساۋلەش قانا كوردى. ول بولمەسىنەن شىعىپ، ەسىكتىڭ جاقتاۋىنا ارقاسىن سۇيەپ، قاراپ تۇر ەكەن. اكەسىنىڭ ماعان نە ايتقانىن تۇگەل ەستىگەن دە بولۋى كەرەك.
مەن تەز ورنىمنان تۇرىپ، شىعىپ كەتتىم. ەشقايسىسىمەن قوشتاسقانىم دا جوق. نازىكەننىڭ جالعىز قالعانىن ەكىنشى رەت كورگەندەي بولىپ كەتتىم.
وسىدان ەكى كۇن وتكەن سوڭ، تاڭەرتەڭ الدەكىم اقىرىن عانا ەسىكتى تىقىلداتقانعا شىعا كەلسەم، ەسىك الدىندا ساۋلەش تۇر ەكەن. جۇپىنى عانا كيىنگەن. ءجۇزى القىزىل جادىراڭقى، كوزى جارقىراپ، كۇلىمدەپ امانداستى. ساۋلەش ەمەس، قىز نازىكەش كەلىپ تۇرعانداي كورىندى. مەن قۇشاقتاي الىپ، باۋىرىما تارتىپ ەدىم، ساۋلەش ىركىلگەن جوق، جىپ-جىلى بولىپ جابىسا كەتتى.
- اپام جىبەردى. ءبىزدى ۆوكزالعا شىعارىپ سالماس پا ەكەن دەپ ەدى، - دەدى ساۋلەش. بۇلتسىز بيىك كوك اسپاننان كۇلىمدەي قاراعان كۇن ساۋلەشتىڭ تەرەڭنەن قوپارىلا كوتەرىلگەن ىشكى جارقىراتىپ تۇر. مەن بارىنە تۇسىنە قالدىم. جارقىن ءجۇز ءبارىن ءدال ۇعىندىردى.
- جولدارىڭ بولسىن، ساۋلەش! كەلەمىن، - دەدىم.
ساۋلەش جۇرەگى بارلىق اۋىرلىقتان ارىلعانداي، جۇزىنە تەك باقىت ىزدەرى شىعا كەلگەن ەكەن.
عابيت مۇسىرەپ