عابيت مۇسىرەپ

فوتو:
عابيت ماحمۇت ۇلى مۇسىرەپ (1902-1985) ناۋرىزدىڭ 22-سى كۇنى قازىرگى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى، جامبىل اۋدانى، «جاڭاجول» اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق ك س ر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى (1958). سوسياليستىك ەڭبەك ەرى (1974). قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى (1984). توعىز جاسقا دەيىن ءوز اۋىلىندا وقىپ، حات تانىدى

1916 -جىلى ەكى كلاستىق اۋىلدىق ورىس مەكتەبىندە ءبىر جىل، ودان كەيىن ءتورت جىل ورىس مەكتەبىندە وقىپ، ونى 1921 -جىلى ءبىتىردى. 1923 -جىلى ورىنبور قالاسىنداعى جۇمىسشى فاكۋلتەتىنە ءتۇسىپ، وندا ءۇش جىل وقىدى. 1926 -جىلى رابفاكتى بىتىرگەن سوڭ، ومبىداعى اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىندا ءبىر جىل وقىپ، 1927- 1928 ج ج. بۋراباي تەحنيكۋمىندا وقىتۋشىلىق قىزمەت اتقاردى. تۇڭعىش شىعارماسى - «تۋلاعان تولقىندا» پوۆەسىن وسى تۇستا (1927) جازدى. ون جىل بويى باسپا ورىندارىندا، كەڭەس، پارتيا مەكەمەلەرىندە جاۋاپتى قىزمەتتەر (باسپا ديرەكتورى، «قازاق ادەبيەتى»، «سوسياليستىك قازاقستان» گازەتتەرىنىڭ باس رەداكتورى، قازاقستان ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، قازاق ك س ر حالىق كوميسسارلار كەڭەسى جانىنداعى ونەر ىستەرى باسقارماسىنىڭ باستىعى قىزمەتىن) اتقارا ءجۇرىپ، ادەبي شىعارماشىلىعىن ۇدەتە ءتۇستى. 1938-1955 ج ج. ءبىرىڭعاي جازۋشىلىق جۇمىسپەن شۇعىلداندى. 1955-1966 ج ج. «ارا» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى، 1958 جىلدان باستاپ ك س ر و جازۋشىلار وداعى باسقارماسى حاتشىلارىنىڭ ءبىرى، لەنيندىك جانە مەملەكەتتىك سىيلىقتار جونىندەگى بۇكىل وداقتىق كوميتەتتىڭ مۇشەسى بولدى.

ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسى جىلدارىنىڭ سوڭىندا «قازاق باتىرى» (1945) پوۆەسىن (كەيىن «قازاق سولداتى» رومانى) جازدى. بۇدان كەيىن جاريالانعان (1953) «ويانعان ولكە» رومانى قازاق ادەبيەتىنىڭ التىن قورىنا قوسىلعان شوقتىعى بيىك تۋىندى ەدى.

اتاقتى روماندارىمەن قاتار، عابيت ماحمۇت ۇلى پروزانىڭ شاعىن جانرىندا دا ەڭبەك ەتتى. ونداعان وچەرك، اڭگىمە، پوۆەستەر جازىپ، جاريالادى. «كەزدەسپەي كەتكەن ءبىر بەينە» كىتابى ءۇشىن 1968 -جىل قازاق ك س ر مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدى. 1974 -جىلى «ۇلپان» پوۆەسىن جاريالادى. ال «ويانعان ولكەنىڭ» زاڭدى جالعاسى - «جات قولىندا» رومانى ارادا شيرەك عاسىرداي ۋاقىت وتكەن سوڭ - 1984 جىلى وقىرمان نازارىنا ۇسىنىلدى.

وتىزىنشى جىلداردا دراماتۋرگ رەتىندە دە بوي كورسەتتى. ونىڭ دراماتۋرگياداعى تىرناقالدىسى - ساحنادا مىڭ رەتتەن اسا قويىلعان «قىز جىبەك» وپەراسىنىڭ ليبرەتتوسى (1935) ەدى. «قوزى كورپەش - بايان سۇلۋ» پەساسى دا (1939) حالىق ەپوسىنىڭ سارىنىندا جازىلعان.