يندؤستريالاندئرؤ: الةمدئك تاجئريبة

فوتو: None
. قازاقپارات /سايلاؤ ابئلا/ - ةلباسئمئز نذرسذلتان نازارباةأتئث باستاماسئمةن قابئلدانعان ةلئمئزدئ يندؤستريالئق-يننوأاسييالئق دامئتؤ جوسپارئ

ذلتتئق ةكونوميكامئزدئث باسةكةگة قابئلةتتئلئگئن ارتتئرؤدئث ءورئستئ جولئ بولماق. تاريحتئ شولئپ قاراساق، ةل ةكونوميكاسئن ءئيندؤستريالاندئرؤ باعئتئنداعئ ادامزاتتئث جيناعان تاجئريبةسئ از ةمةس. سوندئقتان دا جاثا باعدارلامامئزدئ جذزةگة اسئرؤ بارئسئندا ونداي وزات ذلگئلةردئ پايدالانا بئلسةك ارتئق بولمايدئ. سوندئقتان دا بذگئن وقئرماندارئمئزعا يندؤستريالاندئرؤدئث الةمدئك تاجريبةسئ جايلئ ساراپتامالئق ماقالامئزدئ ذسئنئپ وتئرمئز.

الدئثعئ قاتارلئ ةلدةر ذزاققا سوزئلعان داعدارئستاردئ باستان كةشئرگةن جاعدايدا، ولاردئث ورنئن ارتتا قالعان ةلدةر باسئپ وتئردئ. كوپتةگةن عاسئرلاردا الةؤمةتتئك رةفورماتورلار باسقارعان ةلدةردة ئلكئمدئ قادامدار جاسالدئ، سونئث ارقاسئندا ولار كوشباسشئلئق پوزيسييالاردا بولئپ، ذزاق جئلدار بويئ ةكونوميكالارئن ورئستةتتئ.

XVI عاسئرداعئ گوللانديا، XVII عاسئرداعئ انگليا، ХІХ عاسئرداعئ گةرمانيا، І پةتر داؤئرئندةگئ رةسةي، ةكئنشئ دذنيةجذزئلئك سوعئستان كةيئنگئ جاپونيا باسقالارعا قاراعاندا، ونداعان جئلداردا عاسئرلارعا تةث جولداردان ءوتئپ، الةمدئك شارؤاشئلئق پروگرةسئنئث الدئنا شئعئپ، وزدةرئنئث ايماقتاعئ كوشباسشئلئق جاعدايئن بةكئتة ءتذستئ.

بذل ورايدا قازاقستان دا ءتذتئنئن ءتذزؤ ذشئرئپ، ةكونوميكاسئن بةكةمدةپ، ايماقتاعئ كوشباسشئ ةلگة اينالدئ. ةندئ ةلئمئز الةمدةگئ باسةكةگة قابئلةتتئ 50 مةملةكةتتئث قاتارئنان كورئنؤگة ذمتئلئپ وتئر. بذل باعئتتاعئ العاشقئ قادام 2014 جئلعا دةيئنگئ ةلدئ جةدةلدةتة يندؤستريالئق-يننوأاسيالئق دامئتؤدئث جاثا مةملةكةتتئك باعدارلاماسئن جذزةگة اسئرؤ بولماق.

ذكئمةت العا قويئلعان مئندةتتةردئث ورئندالاتئنئنا سةنئمدئ. ويتكةنئ وندا وسئ ورايداعئ الةمدئك تاجئريبة دة ةسكةرئلگةن. جاثا يندؤستريالئق-يننوأاسيالئق باعدارلامانئ جاساؤعا ءوز ةلدةرئندة وسئنداي باعدارلامالاردئ ويداعئداي جذزةگة اسئرعان جوعارئ بئلئكتئ شةتةلدئك ساراپشئلار تارتئلدئ. قازاقستاندئق بةدةلدئ ساراپشئلارمةن قاتار وثتذستئك كورةيا، گةرمانيا، رةسةي جانة باسقا دا ةلدةردئث ةكونوميستةرئ ارالاستئ.

سونئمةن قاتار دامئعان ازيالئق جانة ةؤروپالئق ةلدةردئث تاجئريبةسئ دة زةردةلةندئ. ويتكةنئ ولاردئث كوپشئلئگئ ناق وسئ جولداردان وتكةن بولاتئن. دةگةنمةن قازاقستان وسئ ةلدةردئث دامؤ ستراتةگياسئن كوشئرئپ الماق ةمةس، ولاردئث بةلگئلئ ءبئر باعئتتار بويئنشا ويداعئداي تاجئريبةسئنئث جاقسئ ذلگئلةرئن عانا نازارعا الماقشئ. ءبئر ةلدةردة ول يننوأاسيا، تاعئ بئرئندة ارنايئ ةكونوميكالئق ايماقتار قذرؤ تاجئريبةسئ بولؤئ مذمكئن.

ماسةلةن، ا ق ش-تا اأتوموبيل سالاسئ جةدةلدةتة دامؤئنا بايلانئستئ 1934 جئلئ سئرتقئ ساؤدا ايماقتارئ قذرئلعان بولاتئن. سونئمةن قاتار امةريكاندئق ةكونوميكادا كاسئپكةرلئك ايماقتار مةن تةحنولوگيالئق پاركتةر قذرؤعا ماثئز بةرئلدئ، بذل ئشكئ ايماقتئق دامؤعا سةرپئن بةرئپ، شاعئن جانة ورتا بيزنةستئث ءورئسئن اشتئ. ايماقتئق قذرئلئمداردئ كوپ جئلدار بويئ قالئپتاستئرؤ امةريكاندئق ةكونوميكانئث كوپتةگةن پروبلةمالارئن ءتيئمدئ شةشؤگة مذمكئندئك بةردئ، اتاپ ايتقاندا، كةيبئر ايماقتاردئث ارتتا قالؤئن ةثسةرئپ، ةكونوميكالئق الةؤةتتئ تةثدةستئرؤگة قول جةتكئزئلدئ. سولاردئث اراسئندا «سيليكون» اثعارئ» دةپ اتالاتئن جةتةكشئ ايماق كةثئنةن تانئمال بولدئ، وندا ةسةپتةؤ تةحنيكالارئ قذرالدارئ مةن كومپيؤتةرلةردئث الةمدئك كولةمئنئث 20 پايئزدان استامئ وندئرئلةدئ.

ال سينگاپؤردئث تاجئريبةسئنة كةلةتئن بولساق، مذندا تاؤارلاردئ ةكسپورتتاؤعا باعئتتالعان «ءدال» نذكتةلةردئ ويداعئداي دامئتؤعا ماثئز بةرئلگةن. سينگاپؤردئث ليبةرالدئق ةكسپورتتئق-يمپورتتئق رةجئمئ بذل قالا-مةملةكةتتئ ءبئرتذتاس ةكسپورتتئق-وندئرئستئك ايماق رةتئندة قاراستئرؤعا مذمكئندئك بةرةدئ. ةكسپورتتئق وندئرئستئ ذيئمداستئرؤ ءذشئن ذكئمةت ءبئرقاتار اؤدانداردئ ونةركاسئپتئك ايماق دةپ جاريالادئ، ياعني، بذل اؤماقتار تذتاسئمةن ونةركاسئپ كاسئپورئندار قذرؤعا جابدئقتالعان.

ونةركاسئپتئك اؤماقتاردئ قذرؤ 1970 جئلدان باستاپ ارنايئ باعدارلامالار اؤقئمئندا جذزةگة اسئرئلا باستادئ، سينگاپؤر پارلامةنتئ «ةكونوميكانئ ئنتالاندئرؤ تؤرالئ» زاث قابئلدادئ. وسئ زاثعا سايكةس كةمئندة 710 مئث دوللار قارجئ ينأةستيسيالانعان ءئرئ كاسئپورئندار «پيونةرلئك» دةگةن مارتةبةگة ية بولئپ، بةس جئلعا دةيئن سالئقتاردان بوساتئلدئ. ال ةگةر ولار ةكسپورتتئق ونئمدةر شئعاراتئن بولسا، بذل جةثئلدئكتةردئث كذشئ ون جئلعا دةيئن ذزارتئلدئ. مذنداي مارتةبةسئ جوق، الايدا كةمئندة 71 مئث دوللاردئث ونئمدةرئن شئعاراتئن كاسئپورئندار، ةگةر ونئمدةرئنئث 20 پايئزدان استامئ ةكسپورتقا جونةلتئلةتئن بولسا، ولار دا بةس جئل بويئ سالئقتاردان بوساتئلادئ. سونئمةن قاتار كاسئپكةرلةر 106 ميلليون دوللاردان استام ينأةستيسيا قذيعان بارلئق كاسئپورئندار جانة شةتةلدئك ينأةستيسيالار كولةمئ كةمئندة 710 ميلليون دوللاردئ قذرايتئن ءئرئ كاسئپورئندار دا 15 جئلعا دةيئن سالئقتاردان بوساتئلادئ.

1980 جئلداردئث سوثئندا سينگاپؤردا 25 ونةركاسئپتئك ايماق ذيئمداستئرئلدئ. ولاردئث ئشئندةگئ ةث ءئرئسئ «دجؤرونگ» ونةركاسئپتئك ايماعئ، ونئث اؤدانئ 58،6 شارشئ شاقئرئمدئ الئپ جاتئر، سينگاپؤردئث باتئسئنا قاراي 5 شاقئرئم جةردة ونئث سةرئكتةس قالاسئ دجؤرونگتا ورنالاسقان. «دجؤرونگ» ءونةركاسئپتئك ايماعئنئث ةرةكشةلئگئ سوندا، ونئث اؤماعئندا ورنالاسقان Jurong Town Corporation  «دجؤرونگ» ونةركاسئپتئك ايماعئمةن قاتار باسقا دا ونةركاسئپتئك ايماقتاردئ باسقارادئ. بذل كورپوراسيا جولدار، ايلاقتئق قذرئلئستار، وندئرئستئك مودؤلدةر، اكئمشئلئك پةن جذمئسشئلار ءذشئن تذرعئن ذيلةر سالؤمةن اينالئسادئ جانة ولاردئ سؤمةن، ةلةكترمةن قامتاماسئز ةتةدئ، بايلانئس جةلئلةرئن تارتادئ، ياعني سينگاپؤردئث ءارتذرلئ اؤداندارئندا قذرئلعان بارلئق ةكسپورتتئق-ونةركاسئپتئك ايماقتارداعئ شةتةلدئك جانة وتاندئق كاپيتالدئث قئزمةتئ ءذشئن قاجةتتئ جاعدايلار تؤعئزادئ. وسئنداي باسقارؤ فؤنكسييالارئنئث ءبئر ذيئمنئث قولئنا شوعئرلانؤئ اقشا قاراجاتتارئ مةن ماتةريالدئق رةسؤرستاردئ نةعذرلئم وثتايلئ پايدالانؤعا، قذرئلعان ايماقتار الدئندا تذرعان مئندةتتةردئ ويداعئداي شةشؤگة جاردةمدةستئ.

1970 جئلعئ قاثتاردئث 1-ئندة وثتذستئك كورةيا الةمدة العاشقئ بولئپ ةركئن ةكونوميكالئق ايماق قذرؤ تؤرالئ زاث قابئلدادئ. شةتةلدئك ينأةستيسيالاردئ تارتؤ، ةكسپورتتئ ذلعايتؤدئ، جذمئسپةن قامتؤدئث ءوسئمئن، ونةركاسئپتئك تةحنولوگيالار جةتئلدئرؤدئ ئنتالاندئرؤ، سايئپ كةلگةندة، ةلدئث ةكونوميكالئق دامؤئن جةدةلدةتؤ ءذشئن وسئ زاث اؤقئمئندا وثتذستئك كورةيانئث جاعالاؤلئق اؤداندارئندا ارنايئ ةكونوميكالئق ايماقتار قذرئلدئ، سونئث ارقاسئندا «ازيالئق كةرةمةتتةر» كوشباسشئسئنا اينالدئ.

90 جئلدارئ ةكونوميكالئق ءوسئم قارقئنئ جونئنةن قئتاي الةمدئك كوشباسشئعا اينالدئ، بذگئندة مذندا 6 ةرةكشة ةكونوميكالئق ايماقتار جذمئس ئستةيدئ، ولار 1980 جئلدان باستاپ جةثئلدئكتةرگة ية بولدئ. بذدان باسقا قئتايدئث 14 قالاسئ اشئق تةثئز جاعالاؤئنداعئ اؤماقتار مارتةبةسئن الدئ.

ق ح ر-دا بارلئعئ 32 تةحنيكالئق- ةكونوميكالئق دامؤ ايماقتارئ قذرئلدئ، ولاردئث مارتةبةسئ ارنايئ ةكونوميكالئق ايماقتارعا جاقئن. بذل ةكونوميكالئق قذرئلئمداردئث اؤماقتارئندا بذگئندة تةحنوپاركتةر ورنالاستئرئلعان، ولاردا شةتةلدئك كاپيتال تارتئلعان جاثا تةحنولوگيالار جاسالؤدا، ةكسپورتقا باعدارلانعان ءوندئرئس جذمئس ئستةيدئ، ساؤدا كاسئپورئندارئ بةلسةندئ جذمئس جاساؤدا.

قئتاي ذكئمةتئ ارنايئ ةكونوميكالئق ايماقتاردئ اشا وتئرئپ، شةتةلدئك كاپيتالدئ، تةحنولوگيالار مةن مةنةدجمةنتتئ تارتؤ ماقساتئن كوزدةدئ. بذل ءذشئن اةا-دا بيزنةستئ جذرگئزؤ ءذشئن بارئنشا قولايلئ جاعدايلار جاسادئ. جوعارئدا اتالعان ايماقتاردئث اؤماعئندا جذمئسپةن قامتؤدئث ءوسئمئ، ءومئر دةثگةيئ جانة جذمئسشئلار مةن قئزمةتشئلةردئث بئلئكتئلئگئ ورتاشا العاندا ةلدةگئدةن اناعذرلئم جوعارئ.

بئرئككةن اراب امئرلئكتةرئندة جةتئ امئرلئكتئث ءارقايسئسئندا بئردةن جانة ودان دا كوپ ةركئن ةكونوميكالئق ايماقتار قذرئلعان، ولاردا شةتةلدئك ينأةستورلار ءذشئن جةثئلدئك جاعدايلارئ قاراستئرئلعان، مذندا 5 مئثنان استام كومپانيالار جذمئس ئستةيدئ. سولاردئث ئشئندةگئ ةث ءئرئسئ جانة الةمدة اؤقئمئ جاعئنان ءذشئنشئ ورئن الاتئنئ دؤباي امئرلئگئندةگئ جةبةل-الي ارنايئ ةكونوميكالئق ايماعئ. ونئث ذستئنة وسئ ة ة ا-دا مذنداي ايماقتاردئ دامئتؤدئث ءساتتئ ذلگئسئن كورؤگة بولادئ. جةبةل ءالي (Jebel Ali Free Zone)  ةركئن ةكونوميكالئق ايماعئ الةمنئث تاثداؤلئ ايلاقتارئنئث وندئعئنا كئرةدئ. ول 100 مئث شارشئ شاقئرئم اؤماقتئ الئپ جاتئر، قذرامئندا ايلاق، كةدةن جانة ةركئن ايماق بار. الةمدئك تاجئريبة كورسةتئپ وتئرعانداي، ة ة ا-دئ قذرؤ بولةك اؤماقتار مةن ايماقتاردئث ةكونوميكاسئن دامئتؤدئث وتة-موتة پارمةندئ باعئتئ.

الةمدئك ةكونوميكالئق دامؤ ذدةرئسئندة سوثعئ كةزدةرئ ءورئس العان جاقسئ تاجئريبةلةردئث ءبئرئ - تةحنوپاركتةردئث قذرئلؤئ. عئلئمي پاركتةردئث ةؤروپادا، سونداي-اق ا ق ش-تا قؤاتتئ دامؤئ 1980 جئلداردا باستالدئ. عئلئمي پاركتةر شاعئن فيرمالاردئ ورنالاستئرؤعا ارنالعان عيماراتتار، ونئث ةرةكشةلئگئ - مذندا ذجئمدئق قئزمةتتئ پايدالاناتئن شاعئن جانة ورتاشا كاسئپورئندار قذرؤعا بولادئ. عئلئمي پاركتةر برازيليادا، ءذندئستاندا، مالايزيادا، سونداي-اق بذرئنعئ «شئعئستئق بلوك» ةلدةرئندة - شئعئس ةؤروپادا، ت م د مةن قئتايدا قذرئلعان. بذگئندة الةمدة 400-گة جؤئق عئلئمي پاركتةر بار. ولاردئث كوپشئلئگئ قالئپتاسؤ كةزةثئندة تذر.

ال يرلانديانئث تاجئريبةسئ ينأةستيسيالاردئ تارتؤ مةملةكةتتئك باعدارلامالاردئ جذزةگة اسئرؤدئث وزةكتئ قئرلارئنئث ءبئرئ ةكةندئگئن قؤاتتايدئ.

ءوزئنئث ةلةؤلئ تابيعي قورلارئ جوق يرلانديا ةكونوميكاسئن دامئتؤعا قئزئعؤشئلئقتئث ارتؤئ ءوزئن تولئق اقتاؤدا. يرلانديا ةكونوميكاسئنئث دامؤئ مةملةكةت ماكروةكونوميكالئق جانة سئرتقئ ةكونوميكالئق ساياساتتئ دذرئس ويلاستئرا وتئرئپ، سالئستئرمالئ تذردة قئسقا مةرزئمنئث ئشئندة اگرارلئق ةلدئ دامئعان پوستيندؤستريالئق دةرجاأاعا اينالدئرؤدئث جارقئن ذلگئسئ ةكةنئن كورسةتةدئ. شةتةلدئك ةكونوميكالئق ادةبيةتتة يرلانديانئث وسئنداي تابئسئن ءداستذرلئ تذردة «The Irish Economic Boom»  نةمةسة The Irish Miracle» » دةپ اتاپ، مذنداي قذبئلئستئث ذشقئرلئعئن جانة بئرةگةي سيپاتئن كورسةتةدئ. يرلانديا رةسپؤبليكاسئنئث ةكونوميكالئق دامؤئنئث نةعذرلئم ةلةؤلئ فاكتورلارئ - سئرتقئ فاكتورلار، اتاپ ايتقاندا،

- ةل ةكونوميكاسئنا ورنئقتئ ينأةستيسييالئق سالئمدار؛ ةؤرووداق، دذنيةجذزئلئك ساؤدا ذيئمئ، ةكونوميكالئق ئنتئماقتاستئق جانة دامؤ ذيئمئ اؤقئمئندا ئقپالداستئق ذدةرئستةرئنة قاتئسؤدان الئناتئن تيئمدئلئك، الةمنئث باسقا دا ةلدةرئمةن ارئپتةستئك قاتئناستاردئ دامئتؤ؛ ةل ةكونوميكاسئن ئرئقتاندئرؤ ناتيجةسئندة تاؤارلار مةن قئزمةتتةردئث حالئقارالئق ساؤداسئنا جانة حالئقارالئق وندئرئسكة قاتئسؤدئث ءوسئمئ؛ جوعارئ تةحنولوگيالار سالاسئ ءوندئرئسئن دامئتؤدئث سئرتقئ كوزدةرئن تارتؤ جانة ادامدئق كاپيتال ساپاسئن ارتتئرؤ.

ةكونوميكانئ دامئتؤدئث تاعئ ءبئر ءورئستئ جولئ - جاثا تةحنولوگيالاردئ دامئتؤ بولماق. بذل ورايدا جاپونيانئث تاجئريبةسئ نازار اؤدارؤعا تذرارلئق. ةشقانداي، رؤدا، كومئر، جانة باسقا دا تابيعي قورلارئ بولماسا دا، جاپونيا ءبئرقاتار ةلةكتر جانة راديوتاؤارلارئ وندئرئسئندة الةمدة ءبئرئنشئ ورئنعا شئعئپ وتئر. 1950 جئلدان 1970 جئلعا دةيئن ونةركاسئپ ءوندئرئسئنئث ورتاشا جئلدئق قارقئنئ 15 پايئزدئث شاماسئندا بولدئ. 2000 جئلئ جاپونيانئث ونةركاسئپتئك ءوندئرئسئ 1938 جئلدئث دةثگةيئمةن سالئستئرعاندا، 21،6 ةسة ءوستئ.

1980-1990 جئلدارئ ةلدئث ئشكئ جالپئ ونئمئندة اؤئل شارؤاشئلئعئ، تاماق، ماقتا-ماتا، وثدةؤ ونةركاسئبئ، مةتالل وثدةؤ ونئمدةرئنئث ذلةسئ قئسقاردئ. ونئث ةسةسئنة ةلةكترونيكا مةن قئزمةت كورسةتؤ سالاسئ جوعارئ قارقئنمةن دامي باستادئ. كومپيؤتةرلةر، تةلةكوممؤنيكاسييالئق جةلئلةر، ماتئن وثدةيتئن جذيةلةر، تذرمئستئق ةلةكترونيكا، ونةركاسئپتئك روبوتتار جاپوندئق كاسئپكةرلةردئث كاپيتال سالاتئن باستئ باعئتتتارئنا انيالدئ. جاپونيانئث ئينأةستيسييالئق ساياساتئنئث ماقساتئ ءوندئرئستئ كةثةيتؤ ةمةس، عئلئمي زةرتتةؤلةر نةگئزئندة جابدئقتاردئ جاثارتؤ. نةگئزگئ كاپيتالعا ئشكئ جالپئ ءونئمنئث شامامةن 19 پايئزئ جذمسالادئ.

وسئ تاقئرئپقا بايلانئستئ تاعئ دا وثتذستئك كورةيانئث تاجئريبةسئنة ورالايئق. 1945 جئلعا دةيئن كورةيالئق ةكونوميكا جاپونيانئث شيكئزاتتئق بازاسئ بولدئ. ةكئنشئ دذنيةجذزئلئك سوعئستان كةيئن كورةيا ءوزئنئث ةكونوميكالئق دامؤئندا مذلدةم ارتتا قالدئ، ال كورةيا تذبةگئندةگئ سوعئس ةلدئث ونةركاسئپتئك الةؤةتئن مذلدةم تذرالاتتئ. كورةيا رةسپؤبليكاسئ كوپتةگةن قيئندئقتاردئ باستان كةشئردئ: تابيعي قورلاردئث جةتكئلئكسئزدئگئ، تار ئشكئ نارئق، ئشكئ جيناقتئث وتة از بولؤئ، تاجئريبة كةمشئلئكتةرئ. بذل جاعدايلار كورةيالئقتاردئ شيكئزاتتئق بازا بولؤدان باسقا، ةل ةكونوميكاسئن دامئتؤدئث نةعذرلئم جةدةلدةتئلگةن جولدارئن ئزدةستئرؤگة ماجبذرلةدئ. ةكونوميكانئ دامئتؤدئث ءجئتئ ستراتةگياسئن جاساؤ قاجةتتئگئ تؤئندادئ. ناق سوندا وثتذستئك كورةيادا قولداعئ بار تاپشئ قورلاردئ مةملةكةت قانا رةتتةپ، كولةمئ شةكتةؤلئ كاسئپورئندارعا ذتئمدئ بولئپ وتئرا الادئ دةگةن پئكئر ورنئقتئ. باتئل جانة ويلاستئرئلعان ستراتةگيا قئسقا مةرزئمنئث ئشئندة ةلدئ يندؤستريالاندئرؤعا مذمكئندئك بةردئ.

بذگئندة ةلدئث ةكونوميكالئق دامؤئ دةثگةيئ ونئث باسقا دا «ازيالئق ايداهارلارمةن» عانا ةمةس، ةؤروپانئث جانة سولتذستئك امةريكانئث دامئعان يندؤسترييالئ ةلدةرئمةن ويداعئداي باسكةلةستئككة تذسؤئنة مذمكئندئك بةرةدئ. كوپتةگةن ساياساتكةرلةر مةن ساراپشئلار ةلدةگئ وزگةرئستةردئ «حان وزةنئندةگئ كةرةمةت» دةپ اتادئ. مةملةكةتتئث باستاماسئمةن جانة ونئث باقئلاؤئمةن جانة قاتئسؤئمةن كاسئپورئندار نةمةسة قارجئلئق-ونةركاسئپتئك توپتار قالئپتاستئرؤ وثتذستئك كورةيانئ يندؤسترييالاندئرؤدئث ماثئزدئ ةرةكشةلئگئ بولئپ تابئلادئ. باستاپقئدا قارجئلئق-ونةركاسئپتئك توپتار كوپبةيئندئ حولدينگئ تذرپاتئنداعئ قذرئلئمدار رةتئندة اشئلدئ. ذلتتئق كاپيتالدئ شوعئرلاندئرؤ، سول ارقئلئ وزئندئك قذنئن ارزانداتؤ، وثتذستئك كورةيالئق تاؤارلاردئث باسةكةگة قابئلةتتئلئگئن جانة ساپاسئن ارتتئرؤ؛ بذل كاپيتالدئ پايدالانؤدا مةملةكةتتئك باقئلاؤ ورناتؤ؛ ءوندئرئستئث سالاارالئق ئقپالداستئعئن كذشةيتؤ؛ ءتيئمدئ باقئلانئپ وتئرعان ئشكئ سالالئق باسةكةلةستئك؛ سئرتقئ نارئقتاعئ كةلئسئلگةن ذستانئمداردئ قامتاماسئز ةتؤ - وسئ ةلدئث ةكونوميكالئق دامؤئن ورئستةتكةن نةگئزگئ فاكتورلار.

1956 جئلئ وثتذستئك كورةيادا 20-عا تارتا قارجئلئق-ونةركاسئپتئك توپتار قذرئلدئ جانة ةل ونةركاسئبئنئث نةگئزگئ بولئگئن ءوزارا ءبولئستئ. 1963 جئلئ 14 وثتذستئك كورةيالئق قارجئ-ونةركاسئپتئك توپتارئنئث ذلةسئندة وثدةؤ ونةركاسئبئندةگئ جالپئ ءونئم 40 پايئزعا جةتتئ «Daewoo», «Xundai», «LG», «Ssangyong», «Samsung»  سياقتئ وثتذستئك كورةيالئق ونةركاسئپ كوشباسشئلارئ ناق سول كةزدة پايدا بولدئ. قارجئلئق-ونةركاسئپتئك توپتار شئن مانئسئندة وثتذستئك كورةيالئق ةكونوميكانئث «لوكوموتيأتةرئنة» اينالدئ.

ال 1962 جئلدان استاپ ذكئمةت جاساعان ةلدئ ةكونوميكالئق دامئتؤ ستراتةگياسئ ونةركاسئپتئ سئرتقئ نارئققا باعئتتاپ، ةكسپورتقا مةملةكةتتئك قولداؤ جانة ئنتالاندئرؤ شارالارئ قولدانئلدئ. يندؤستريالاندئرؤ جةثئل ونةركاسئپتئث ةثبةكتئ كوپ قاجةت ةتةتئن سالالارئن دامئتؤدان باستالدئ، سودان كةيئن اؤئر ونةركاسئپتئ دامئتؤ باستالدئ. 80-ئنشئ جئلدارئ حيمييا سالاسئن قوسا العاندا ولاردا وثدةؤ سةكتورئنداعئ ءوندئرئلةتئن ونئمدةردئث جارتئسئنان اسئپ ءتذستئ، ال 1996 جئلئ بذل كورسةتكئش - 76،2 پايئزعا جةتتئ. 80-ئنشئ جئلداردئث سوثئندا ةلةكترونيكا، كةمة جاساؤ، اأتوموبيل جاساؤ ءوندئرئسئ ةث جوعارئ تابئستارعا جةتئپ، ئشكئ نارئقپةن قاتار، شةت ةلدةردة دة سذرانئسقا ية بولدئ. بذدان باسقا ةل ةكونوميكاسئندا مذناي-حيمييا، سةمةنت، اينةك، كةراميكا، اياق كيئم، نارلئ تاعامدار ءوندئرئسئ ماثئزدئ رول اتقاردئ. 90-جئلداردئث ورتاسئندا قاراي كةمة جاساؤ ءوندئرئسئ ةكئنشئ ورئنعا شئقتئ، جارتئلاي وتكئزگئشتةر شئعارؤ ءذشئنشئ ورئن الدئ، ةلةكترونيكا مةن مذناي-حيميا جانة ماتا ءوندئرئسئ - بةسئنشئ، اأتوموبيل جاساؤ مةن مةتاللؤرگييا - التئنشئ ورئنعا جايعاستئ. سونئث ناتيجةسئندة 1962 جئلدان 1997 جئلعا دةيئن ةلدئث جالپئ ذلتتئق تابئسئ 2،3 ملرد. دوللاردان 474 ملرد. دوللارعا ءوستئ، ال جان باسئنا شاققانداعئ تابئس 87 دوللاردان 10 مئث 307 ا ق ش دوللارئنا جةتتئ. بذل ةكونوميكالئق رةفورمالاردئ جذرگئزؤدة قانداي تابئستارعا جةتؤگة بولاتئنئن ايعاقتايتئن تاماشا جةتئستئك!

ارينة، ءار ةلدئث ءوز دامؤ جولئ بار. سوندئقتان دا باسقا ءبئر ةلدئث ستراتةگيياسئن ويلانباي كوزسئز كوشئرة سالؤ كةلةثسئز سالدارلارعا سوقتئرؤئ مذمكئن. ويتكةنئ قاي ةلدئث ةكونوميكاسئنئث دا ءوز ةرةكشةلئكتةرئ بار. بذل جةردة قازاقستان وسئ ةلدةردئث ءبئرئنئث جولئن قايتالايدئ دةگةن ذعئم تؤمايدئ. ءبئز دامئعان ةلدةردئث ستراتةگياسئن سارالايمئز، بذل ةلدةردئث ساراپشئلارئمةن كةثةسةمئز جانة بارلئق تاؤةكةلدةردئ ةسةپكة الامئز. يندؤستريالاندئرؤ سالاسئنداعئ ءوزئمئزدئث مةملةكةتتئك باعدارلامامئزدئ جاساؤدا پايدالئ تاجئريبةنئث ساتتئ تذستارئن رةتئمةن پايدالانا ءبئلؤدئث دة ماثئزئ زور.