اقسۋ-جاباعىلى قورىعىندا جىرتقىش اڭ كوبەيىپ كەلەدى

استانا. قازاقپارات - وڭتۇستىك وڭىردەگى اقسۋ-جاباعىلى قورىعىندا جىرتقىش اڭداردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. سوڭعى جۇرگىزىلگەن ساناق ناتيجەسىندە قىزىل كىتاپقا ەنگەن قار بارىسى مەن تۇركىستان سىلەۋسىنى كوبەيگەنى بايقالدى.

الايدا سالا ماماندارى اشا تۇياقتى جانۋالاردىڭ ءوسىمى وزگەرىسسىز قالعانىن ايتادى. عالىمدار مەن ساراپشىلار تابيعاتتاعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋ ءۇشىن ۇسىنىستار ازىرلەدى. اقسۋ- جاباعىلى قورىعىندا ساناق جۇرگىزىلدى. سالا ماماندارىنىڭ ەسەبى بويىنشا قىزىل كىتاپقا ەنگەن جىرتقىشتار سانى كوبەيگەن. تاۋ بوكتەرىنە قويىلعان فوتوتۇزاققا سيرەك كەزدەسەتىن «قار بارىسى» مەن «تۇركىستان سىلەۋسىنى» تۇسكەن. بۇل قورشاعان ورتانىڭ جايلى ءارى ەكولوگيالىق احۋالدىڭ تۇراقتىلىعىنان، دەيدى ينسپەكتورلار.

باقىت مۇسالييەۆ، ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار دۇنيەسى اۋماقتىق ينسپەكتسياسىنىڭ ءبولىم باسشىسى:

- جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ ساناق جۇمىستارى مىندەتتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. بۇل عىلىم ءبولىمىنىڭ باقىلاۋىندا جانە اۋماقتىق ينسپەكسيانىڭ قاتىسۋىمەن جۇرگىزىلەدى. ينديكاتيۆتى جانۋارلاردىڭ ساناعىنان تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولىپ جاتقانى انىقتالىپ وتىرادى.

قار بارىسى مەن تۇركىستان سىلەۋسىنى، ودان بولەك قاسقىر، ءشيبورى اڭدارى ءجيى كەزدەسەدى. جىرتقىشتىڭ كوبەيۋىنەن ەكوجۇيەدەگى تەپە-تەڭدىك بۇزىلۋى مۇمكىن. اڭعارلاردى مەكەندەيتىن ارقارلار مەن تاۋەشكىلەرگە قاۋىپ تونەدى. سوڭعى جىلدارى ولاردىڭ وسىمىندە وزگەرىس بايقالمايدى. بۇل جاعدايعا جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ تارالۋى، كليماتتىڭ قۇبىلۋى دا كەرى اسەر ەتەدى.

بولات قالدىبەك ۇلى، اقسۋ-جاباعىلى مەملەكەتتىك تابيعي قورىعىنىڭ تەريولوگى:

- سول قاۋىپ قىستىڭ قاتتى بولۋى. قالىڭ تۇسسە ولاردىڭ جايىلۋى شامالى ازايادى. ولاردىڭ تولدەرى ەڭ ءبىرىنشى زارداپ شەگەدى. كوكتەم ۋاقىتىندا ءسال السىزدەرى بولادى اراسىندا. انالىقتارىنا شابۋىل وتە كوپ بولادى.

قورىق اۋماعى قاسكويلەردەن قورعالعانىمەن جانۋارلاردىڭ سانىن رەتتەۋگە رۇقسات جوق. وسىعان وراي الەمدىك تاجىريبەلەرگە تالداۋ جۇرگىزگەن عالىمدار دەرەكتەر بازاسىن قۇرۋدى ۇسىنىپ وتىر.

سالا ماماندارى ۇلتتىق پارك اۋماعىن باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ءۇشىن اۋەدەن بارلاۋ جاساۋدى ۇسىنادى. سونداي-اق جانۋارلاردىڭ ءتۇرى مەن توبىنا ارنالعان ارنايى پيتومنيكتەر قاجەت دەيدى. باستىسى سيرەك كەزدەسەتىن اڭ- قۇس ءۇشىن قولايلى ورتانىڭ ساقتالۋى ماڭىزدى ەكەنىن ايتادى.