التىن ادامدى تاپقان ارحەولوگتىڭ تۋعانىنا 100 جىل

فوتو: فوتوكوللاج: Bugin.kz

استانا. قازاقپارات – 23-مامىر - ارحەولوگ، كورنەكتى عالىم، كەمەل اقىشەۆتىڭ تۋعان كۇنى.  ەل تاريحىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان تۇلعا تۋرالى قىزىق دەرەكتەردى ۇسىنامىز.

كەمەل اقىشەۆ - 1924 -جىلى، پاۆلودار وبلىسى، باياناۋىل اۋدانىندا 23-مامىردا تۋعان. 2003 -جىلى 10-تامىزدا الماتى قالاسىندا دۇنيەدەن وتكەن، ارحەولوگ، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قازاق ارحەولوگيا عىلىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى.

عالىم 1954 -جىلدان باستاپ سولتۇستىك جانە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستارى، جەتىسۋ ارحەولوگيالىق ەكسپەديتسيالاردىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى جانە جەتەكشىسى بولدى.

ول كونە جانە ورتا عاسىرلارداعى قازاقستان ەسكەرتكىشتەرىن، الەمدىك ماڭىزى زور ەسىك وباسىنان تابىلعان «التىن ادام»، بەسشاتىر، وتىرار جادىگەرلەرىن زەرتتەگەن.

كەمەل اقىشەۆ 1969 -جىلى ەسىك قورعانىنان «التىن ادامدى» تاپتى. كۇللى الەمنىڭ نازارىن اۋدارعان بۇل جاڭالىق ءتول تاريحىمىزدا ماڭگى تاڭبالانىپ قالدى. ساق وركەنيەتىنىڭ اينىماس ايعاعىنا اينالعان «التىن ادام» - قازاق تاريحىنىڭ اجىراماس بولىگى.

ول عالىم، ارحەولوگ رەتىندە ورتالىق ازيا وركەنيەتىندە ەجەلگى قازاقستاننىڭ ورنىن ايقىنداۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوستى. ونىڭ اينالىمعا قوسقان 220 عا جۋىق عىلىمي ەڭبەگى، سونىڭ ىشىندە 14 مونوگرافياسى بار.

كەمەل اقىشەۆ - ءتول تاريحىمىز ءۇشىن عانا ەمەس، الەمدىك تاريح ءۇشىن ەڭبەك ەتكەن ارحەولوگ.

سونداي-اق اقىشەۆ ورتالىق قازاقستاننىڭ ارحەولوگيالىق نىساندارىن زەرتتەۋ جۇمىسىنا دا بەلسەنە ارالاستى. ول ⅩⅩ عاسىردىڭ 40 -جىلدارى الكەي مارعۇلاننىڭ جەتەكشىلىگىمەن بەعازى، سانگرۋ دەپ اتالاتىن قولا داۋىرىنەن قالعان ەسكەرتكىشكەردى زەرتتەۋگە اتسالىستى. ال عىلىمداعى دارا جولى قازاقستاننىڭ سولتۇستىك جانە ورتالىق ايماقتارىنداعى تىڭ جانە تىڭايعان جەرلەردى زەرتتەۋدەن باستالعان ەدى.