الەمدىك كينونىڭ ەڭ جۇمباق وكىلى
استانا. قازاقپارات -يستيۆەن سيگال- ونىڭ ءوز ءومىرى دە كينوداعى وقيعالارعا بەرگىسىز. ماسەلەن، ستيۆەن سيگالدىڭ ەكرانداعى سومدالعان كەيىپكەرلەرىنەن ءوزىنىڭ ايىرماشىلىعى شامالى. ونىڭ بۇكىل مىڭ قۇبىلعان تاعدىرىن كەز كەلگەن شىتىرمان وقيعالى «سۋپەربوەۆيك» فيلمگە سيۋجەت ەتىپ الۋعا بولار ەدى.
ويتكەنى، ول شىعىس جەكپە-جەگى - ايكيدونىڭ حاس شەبەرى. دەگەنمەن، ستيۆەننىڭ رولدەرىندە ونىڭ ءومىرىنىڭ ءبىر ساتتەرى كورىنىس تاۋىپ قالادى. ءبىراق، وسىنىڭ بارىنە قاراماي، ونى الەمدىك كينەماتوگرافيانىڭ ەڭ جۇمباق وكىلى دەپ ايتۋعا بولار ەدى.
گولليۆۋد جۇلدىزدارى ءۇشىن ءبىر نارسەنى جۇرتتان جاسىرىپ قالۋ ءتىپتى قيىن ەكەنىن بىلەمىز عوي. ال، ستيۆەننىڭ بۇكىل تاعدىرى جۋرناليستەردىڭ اشسا الاقانىندا، جۇمسا جۇدىرىعىندا دەپ ايتۋعا كەلمەيدى. ونىڭ ومىرىندەگى جۇرتقا بەلگىلى جاعدايلاردىڭ ءوزى دە جۇمباق.
كينو الەمىنەن حابارى بار جۇرت ستيۆەننىڭ ايكيدو شەبەرى، ايگىلى كينواكتەر عانا ەمەس، ءبىر كەزدەرى ا ق ش-تاعى س ر ۋ اگەنتى بولعاندىعىن بىلسە كەرەك. ول پانامو ديكتاتورى نورەگيدىڭ وققاعارى دا جانە شىعىس مەديسيناسىمەن اينالىسقان. ءبىر جاعىنان ستيۆەننىڭ كينو الەمىنە كەلۋىن ونىڭ شىعىس مەديسيناسىن تەرەڭ بىلگەندىگىمەن بايلانىستىرۋعا بولادى.
ول وسى تەرەڭ ءبىلىمىنىڭ ارقاسىندا گولليۆۋدتىڭ مىناۋ دەگەن مىقتى جارىق جۇلدىزدارىنىڭ قاتارىنا كوتەرىلىپ، ءالى كۇنگە دەيىن سول بيىگىندە تۇر.
ستيۆەننىڭ شىتىرمان وقيعالارعا قۇشتارلىعى اكەسىنىڭ قانىمەن كەلگەن. وتاعاسى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە شاڭحايدا ميسسيونەر اتىن جامىلىپ، ا ق ش-تىڭ بارلاۋ قىزمەتىنە جۇمىس ىستەپ جۇرەدى. ءبىراق، 1949 - جىلى كوممۋنيستىك وكىمەت ورناعاننان كەيىن ول كىسىگە اياعى اۋىر ايەلىمەن تايۆانعا قاشۋىنا تۋرا كەلەدى. وعان امەريكاعا ارىپ-اشىپ، ازاپتانىپ جەتكەنگە دەيىن جارتى جىل وتەدى دە 1950 - جىلدىڭ 10 - ساۋىرىندە ميچيگان شتاتىندا ولاردىڭ ۇلى ستيۆەن دۇنيەگە كەلەدى.
بولاشاق اكتەردىڭ بالا كۇنىندە ءوز قۇرداستارىنان ايىرماشىلىعى شامالى بولعان. ارىق بوزبالانىڭ الىپ بارا جاتقان كۇشى دە، بەدەلى دە بولمايدى، ءتىپتى ءوزىن-ءوزى بۇزىقتاردان قورعاي المايتىن ءالجۋازداۋ بولادى. وسىنىڭ ءبارى ونىڭ جىگەرىن جانىسا كەرەك، 16 جاسقا كەلگەندە ءومىرىن كۇرت وزگەرتۋگە بەل بايلاپ، كاراتەمەن اينالىسا باستايدى.
ەجەلگى شىعىس جەكپە-جەگى ونىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن وياتىپ، ءوزىن بۇرىن «وكپەلەتكەندەردەن» ءوش الا باستايدى. كوشەدە وتەتىن مۇنداي توبەلەستەردە ستيۆەننىڭ باسبۇزارلىعى شەكتەن شىعىپ بارا جاتقاندا، پوليسيا ونىڭ اتا-اناسىنا بالالارىن توقتاتپاسا، ونىڭ سوڭى تۇرمەمەن اياقتالاتىنىن ەسكەرتۋگە ءماجبۇر بولادى.
ەستى بوزبالانى بۇل ەسكەرتپە دەر كەزىندە قالىپقا ءتۇسىرىپ، ول ەندىگى جەردە ءوزىنىڭ اسىپ-تاسقان كۇشىن شىعىس جەكپە-جەكتەرىنىڭ تۇرلەرىن تەرەڭىرەك مەڭگەرۋگە شەشىم قابىلداپتى. ءوستىپ جۇرگەندە ستيۆەن ايكيدو ونەرى تۋرالى ەستيدى.
ول كەزدە امەريكادان ايكيدو جاتتىقتىرۋشىسىن تابۋ وڭاي بولمايدى، ءتىپتى بۇل ستيلدى بىلەتىندەر تۇگىلى قۇراما شتاتتاردا ونى ەستىگەندەر دە از ەدى. ال ونىڭ كاسىپقوي ماماندارىن تابۋ قيىننىڭ قيىنى بولادى. ءبىراق، ستيۆەن كوپ سۇراستىرىپ ءجۇرىپ، ۇلتى جاپون امەريكاندىق حارري يسسيتاكانى تابادى.
وسىدان كەيىن ايكيدوعا باسى ءبۇتىن بەرىلگەن ستيۆەن ءبارىن ۇمىتىپ، ۋاقىت وتە كەلە تاجىريبە جيناقتاۋ ءۇشىن جاپونياعا ءجيى ساپار شەگىپ، الەمدىك «ايكيكاي» ورتالىعىندا جاتتىعا باستايدى. 1973- جىلى ستيۆەننىڭ تاماشا قابىلەتى مەن جەتىستىگىنىڭ ارقاسىندا ونىڭ ومىرىندە ۇلكەن وقيعا باستالىپ، ەكى جىلعا جوعارىداعى ورتالىققا شەبەرلىگىن شىڭداۋعا شاقىرىلادى.
سول كۇنگە دەيىن ءبىر دە ءبىر شەتەلدىك بۇل جەرگە شاقىرىلماعان ەكەن. ايتقانداي، وسىنداي ارزانعا تۇسپەگەن الىس ساپاردىڭ بۇكىل شىعىنىن ءالى كۇنگە دەيىن س ر ۋ-دا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن ستيۆەننىڭ اكەسىنىڭ جۇمىس ورنى بولەدى...
وسى جەردە جۇرگەندە ءبىر كۇنى جاتتىعۋ زالىندا الەمدىك ايكيدو ورتالىعى ديرەكتورىنىڭ كىشكەنتاي، ارىق قانا، سۇيكىمدى قىزى پايدا بولادى. ستيۆەنگە ءوز ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن مياكونى پايدالانىپ، ونىڭ كوڭىلدەسىنە اينالۋعا تۋرا كەلىپتى. مياكو ءوزىنىڭ اياعىنىڭ اۋىر ەكەنىن مالىمدەگەندە ستيۆەن ونىڭ اكەسىنىڭ الدىنان ءوتىپ، قىزىنا جار بولۋعا رۇقسات سۇرايدى.
قىزىن قانشاما جەردەن جات جۇرتتىققا بەرگىسى كەلمەگەنمەن ورتالىق ديرەكتورىنىڭ امالى قانشا؟! ءسويتىپ، از ۋاقىتتان كەيىن ستيۆەن مەن مياكونىڭ كەنتارو ەسىمدى سابيلەرى دۇنيەگە كەلەدى. ءسويتىپ، بولاشاق اكتەر جاپونداردىڭ ءوز ادامىنا اينالادى.
ەكى جىلدان كەيىن «ايكيكاي» تۇلەگى ستيۆەن سيگال الەمنىڭ كەز كەلگەن تۇكپىرىندە ايكيدودان ءدارىس بەرە الاتىن شەبەر اتانادى. وسى كەزدە ونىڭ ۇيىنە ەكى امەريكاندىق كەلىپ، ءبىر كەزدە ونىڭ جولى مەن وقۋىنا كەتكەن شىعىندى كىمدەر تولەگەنىن ەسكە تۇسىرسە كەرەك.
وسى وقيعادان كەيىن ستيۆەن ايەلى مەن اتاسىنا امەريكاعا مۇراگەرلىك ماسەلەسىن شەشۋگە كەتىپ بارا جاتقانىن ايتىپ، ءوزى ۆەتنامنىڭ نۋ جىنىستى ورماندارىنا قاراي تارتىپ وتىرادى. سونداعى س ر ۋ تاپسىرماسىمەن ستيۆەننىڭ ۆەتنام ورماندارىندا ناقتى قانداي تاپسىرما اتقارعانى قازىرگە دەيىن بەيمالىم.
كەزىندە قانشا قۇپيا تاپسىرما بولسا دا بۇل تۋرالى شەتەلدىك ب ا ق وكىلدەرى تىمىسكىلەپ، ءبىراز حابار تاراتقان. سول وقيعانىڭ كەيبىر ەپيزودتارى كەيىن ستيۆەن سيگالدىڭ اتاعىن شىعارعان «نيكو» فيلمىنە ەنگەن. ونىڭ ول جاقتان امان-ەسەن ورالۋىنا شىعىس جەكپە-جەگى كومەكتەسكەنى ءسوزسىز.
ءبىر ايدان كەيىن وتباسىنا ورالعان ستيۆەن باسقا باسقا ەمەس جاپون مافياسى شوعىرلانعان وساكا قالاسىنداعى دزيۋسو اۋدانىندا «تەنسين» اتتى شىعىس جەكپە-جەك ونەرىنىڭ كلۋبىن اشۋعا كىرىسەدى. بۇل بۇرىن-سوڭدى ەشكىم ەستىمەگەن قادام ەدى. جاپوندارعا جاپونداردىڭ جەكپە-جەك ونەرىن ۇيرەتۋگە سول كۇنگە دەيىن ەشكىمنىڭ تاۋەكەلى دە بولماعان، قابىلەتى دە جەتپەگەن.
وسىلايشا، ول جاپون سپورت شەبەرلەرىنىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىردى. جانە ولار شەتەلدىككە سامۋرايلاردىڭ مورالدىق كودەكسىن ۇيرەتۋىنە تىيىم سالۋدى تالاپ ەتتى. الايدا، ستيۆەن ءوزىنىڭ جۇمىسىن ودان ءارى جالعاستىرىپ، كلۋبى كۇن وتكەن سايىن جاندانا باستايدى.
سول كەزدە ونىڭ كۇشكە سالىپ جىبەرەتىن قاتال ايكيدوسى ءداستۇرلى ايكيدودان ايىرماشىلىعى كوپ ەدى. ءسويتىپ، كەيىپكەرىمىزدىڭ جاپوندىق ءومىر سالتى، تابيعات بەرگەن امەريكاندىق كۇشىنە سامۋرايدىڭ رۋحى قوسىلىپ شاكىرتتەرىنىڭ سانى ارتا باستايدى.
بۇل وقيعالاردىڭ ءبارى ونىڭ اتاعىنىڭ دا، كلۋبىنىڭ دا داڭقىن ارتتىرا بەرەدى. ونىڭ شەشىمدەرىنە «ايكيكاي» ورتالىعىنىڭ جەتەكشىلەرى دە قارسى شىقپايدى. ول توكيوعا ءجيى كەلىپ، اتاقتى موريحەي ۋەسيبا موريتەرۋدىڭ ۇلى ارقىلى شەبەرلىگىن شىڭداپ، 80- جىلدارى 6- دانعا ەمتيحان تاپسىرادى. بۇل دانعا كوتەرىلۋ كەز كەلگەن جاپوننىڭ ماڭدايىنا بۇيىرماعان.
مۇنداي اسا دارەجەلى قۇرمەت وسى ونەردى دامىتۋعا قوسقان جوعارى ساياسي جانە ماتەريالدىق ۇلەسى ءۇشىن نەمەسە شىعىس جەكپە-جەگىنىڭ حاس شەبەرلەرىنە عانا كورسەتىلەتىن. ودان كەيىن 7- دانعا كوتەرىلەدى. مۇنىڭ ءوزى ايكيدونىڭ الەمدىك جەتەكشىلەرىنىڭ ستيۆەندى مويىندايتىنىن دالەلدەسە كەرەك.
مىنە، وسىدان كەيىن بولۋعا ءتيىستى وقيعا باستالادى. 1979 - جىلدىڭ كۇزىندە ستيۆەن سيگال وتباسىن، جاڭا تۋعان ۇلىن تاستاپ، ءىزىم-قايىم جوعالادى. اراعا ازعانتاي ۋاقىت سالىپ ونىڭ كورسەتۋىمەن ينتەرپول، ف ب ر مەن جاپون پوليسيالارى بىردەن 500 دەي مافيا وكىلدەرىن ۇستايدى.
وسىلايشا، ءبىر كۇننىڭ ىشىندە قۇلاشىن كەڭگە جايعان، ءبىر ەمەس، بىرنەشە ەلدى ەسىرتكىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان مافيالىق توپتىڭ تامىرىنا بالتا شابىلادى. ستيۆەنننىڭ كريمينالدىق احۋالى ابدەن ۋشىققان وساكانىڭ دزيۋسو اۋدانىنان نەگە كلۋب اشقانىن ەندى تۇسىنگەن شىعارسىزدار، قۇرمەتتى وقىرمان. بارلاۋ قىزمەتىنىڭ ءوز ادامدارىن مافيالىق توپتىڭ ىشىنە كىرگىزۋ تۋرالى جوسپارى تاماشا ىسكە اسادى.
وسىدان كەيىن 1984 - جىلى ستيۆەن سيگال مياكومەن اجىراسىپ، وساكوداعى 3 قاباتتى، 20 دان استام زالى بار كلۋبىن ساتىپ، كاليفورنياعا كەلەدى. اتاعى مىقتى ول اقشادان تاپشىلىق كورە قويماعان. نەبىر جوعارى لاۋازىم يەلەرىنىڭ وققاعارى دا بولادى. مەملەكەت جەتەكشىلەرىنىڭ، جەكەلەگەن تۇلعالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قىزمەت ەتەتىن جانداردى جاتتىقتىرادى.
سول كەزدە ستيۆەن اشقان شىعىس مادەنيەتى ورتالىعىنىڭ اتى تەز شىعىپ، جۇرت قۇلاعدار بولا باستايدى. ورتالىق شىعىس جەكپە-جەك ونەرلەرىنىڭ تۇرلەرىنە عانا جاتتىقتىرىپ قويماي، كۇنشىعىس ەلىنىڭ ەجەلگى عاسىرلاردان بەرى جيناقتاعان مەديسينالىق باي تاجىريبەسىن دە ۇسىنادى.
كليەنتتەر ءشوپ پەن ينە شانشىپ ەمدەۋدىڭ شاراپاتىن كورەدى. ءوستىپ ءجۇرىپ ستيۆەن گولليۆۋدقا قاراي قالاي جول سالىپ جاتقانىن ءوزى دە بايقاماعان ەدى. ويتكەنى، اتاعى قۇراما شتاتتارعا تاراي باستاعان ورتالىققا اتاقتى ادامدار دا اۋرۋ-سىرقاۋىنان قۇتىلۋ ءۇشىن ات باسىن بۇرا باستايدى.
وسىلايشا، ەڭ ءبىرىنشى ستيۆەنگە «اگەنت 007 فيلمى ارقىلى داڭقى جەر جارعان اكتەر شون كوننەري كەلەدى. ونىڭ دەمىكپەسىنە قازىرگى مەديسينا ەشتەڭە ىستەي الماي، وسى ورتالىقتان شيپا تابادى. ءارى شىعىس مەديسيناسى ونىڭ شاشىنىڭ ءتۇسۋىن توقتاتادى. بىرنەشە جىلدان بەرى دىمكاستانىپ جۇرگەن داستين حوففمان دا وسى جەردە ايىعادى.
ەمدەلۋشىلەردىڭ ىشىندە «ۋورنەر برازەرس كينوكومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى مايكل وۆيس تە بار ەدى. ستيۆەنمەن جاڭا تانىسقان كينوماگنات ونىڭ نەمەن اينالىساتىنىن بىلگەندە، ول دا سوڭعى كەزدە قاتتى قالجىراي بەرەتىنىن، ءتۇرلى سىرقاتتار مازالايتىنىن جەتكىزەدى. ارينە، ستيۆەن ونى ءوزىنىڭ ورتالىعىنا ەمدەلۋگە شاقىرادى. ناتيجەسىندە وۆيس اۋرۋ-سىرقاۋلارىنان قۇلان-تازا ايىعىپ شىعا كەلەدى.
ءسويتىپ، وۆيس ءوزىنىڭ العىسىن اقشالاي عانا بىلدىرمەي، ستيۆەندى كينو ونەرىندە باق سىناپ كورۋگە شاقىرادى. بۇل ۇسىنىسقا ستيۆەن: «نەسى بار، ايكيدو ونەرىنىڭ شىڭىنا قول جەتكىزدىم، ەندى باسقا ونەردە دە ءبىرىنشى بولۋعا ءتيىستىمىن»، دەپ جاۋاپ بەرەدى.
ستيۆەن ءوز قابىلەتىن اسىرا باعالاماعان ەكەن. ول وۆيس ۇسىنعان اتىس-شابىستى بەس سسەناريدىڭ ىشىنەن ۆەتنام سوعىسىنىڭ ارداگەرى تۋرالى ءبىر سسەناريدى تاڭداپ الىپ قويماي، وعان ءوز ومىرىندە ورىن العان سيۋجەتتەردى ەنگىزەدى جانە باستى رولدى سومدايدى.
وسىلايشا كينوسۇيەر قاۋىمعا ابدەن بەلگىلى «نيكو» فيلمى دۇنيەگە كەلگەن. بۇل كينوتۋىندىنى تۇسىرۋگە 15 ميلليون ا ق ش دوللارى جۇمسالىپ، 80 ميلليون دوللار پايدا تۇسكەن.
ونىڭ كينو الەمىندەگى ءارى قارايعى ءومىرى، بۇكىل امەريكانى دۇركىرەتىپ اكتريسا كەللي لەبروكپەن قوسىلىپ، ايعاي-شۋمەن قالاي اجىراسقانى تۋرالى كوپشىلىگىمىز بىلسەك كەرەك.
2015- جىلى اتاقتى كينو اكتەرى، رەجيسسەر ستيۆەن سيگال استاناعا كەلدى. ساپار اياسىندا گولليۆۋد جۇلدىزى استانالىق جاس ورەندەرگە ايكيدو سپورتىنىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتتى.
ايناش ەسالي