الەمدىك ب ا ق- تاعى قازاقستان: ا ە س سالۋ بويىنشا رەفەرەندۋم، ورتا ءدالىز جانە گازبەن قامتۋ

ادەتتەگىدەي الەمدىك باسىلىمدار قازاقستان جايلى كوپتەگەن اقپاراتتاردى جازدى. سونىڭ ىشىندە ەلىمىزدىڭ ا ە س بويىنشا رەفەرەندۋم وتكىزەتىنى ەرەكشە اتالىپتى. جانە بۇدان دا باسقا كوپتەگەن جاڭالىقتار جاريا بولدى. تولىعىراق Kazinform ءتىلشىسىنىڭ شولۋىنان وقىڭىز.

CentralAsia: قازاقستاندا اەس سالۋ بويىنشا رەفەرەندۋم وتەتىن كۇن انىقتالدى

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ كەزەكتى جولداۋىندا 6-قازاندا ازاماتتار ءوز تاڭداۋىن جاسايتىنىن ايتتى. ا ە س ماسەلەسى بويىنشا جالپىحالىقتىق داۋىس بەرۋ يدەياسى وتكەن جىلى ايتىلعان. بۇل جونىندە CentralAsia جازدى.

توقايەۆ قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ قارقىندى ءوسىپ كەلە جاتقان قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. مىسال رەتىندە ول شامامەن 200 اتوم ەلەكتر ستانتسياسى جۇمىس ىستەيتىن 30 عا جۋىق شتاتتى كەلتىردى.

بۇعان دەيىن ءتورت كومپانيا قازاقستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسيالارىن سالۋ ءۇشىن ءوز تەحنولوگيالارىن ۇسىنعان بولاتىن. قىتايلىق CNNC HPR1000 رەاكتورىن، كورەيالىق KHNP APR1000 جانە APR1400 رەاكتورلارىن، رەسەيلىك «روساتوم» كورپوراتسياسى VVER-1200 رەاكتورىن پايدالانۋدى، فرانسۋزدىق EDF كومپانياسى ءوزىنىڭ EPR1200 تەحنولوگياسىن ۇسىندى.

پرەزيدەنت توقايەۆ الداعى داۋىس بەرۋدە ازاماتتار سانالى شەشىم قابىلدايتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى. رەفەرەندۋم ۇلتتىق ديالوگتىڭ تاعى ءبىر كورىنىسى جانە «تىڭداۋشى مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ۇلگىسى بولماق.

Anadolu: استانادا تسيفرلىق ينكليۋزيا جانە ترانسفورماتسيا بويىنشا ازيا-تىنىق مۇحيتى مينيسترلەرىنىڭ كونفەرەنسياسى باستالدى

قازاقستان سيفرلاندىرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە اشىق جانە بۇل باعىتتا تاجىريبە الماسۋعا دايىن. استانادا ب ۇ ۇ- نىڭ ازيا جانە تىنىق مۇحيتى ءۇشىن ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك كوميسسياسى (ەسكاتو) ۇيىمداستىرعان سيفرلىق ينكليۋزيا جانە ترانسفورماتسيا بويىنشا ازيا-تىنىق مۇحيتى مينيسترلەرىنىڭ كونفەرەنسياسى باستالدى. اقپاراتتى Anadolu اگەنتتىگى ءبولىستى.

ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، پلەنارلىق وتىرىسقا ق ر پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ، ب ۇ ۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى جانە ەسكاتو اتقارۋشى حاتشىسى ارميدا سالسيا اليشاحبانا، سونداي-اق ۇكىمەت باسشىلارى مەن تەحنولوگيا ساراپشىلارى قاتىستى.

كونفەرەنسياعا قاتىسۋشىلارعا ارنالعان قۇتتىقتاۋ سوزىندە قازاقستان پرەمەر-ءمينيسترى ۇيىمنىڭ ازيا-تىنىق مۇحيتى ايماعىنداعى ەكونوميكالىق وركەندەۋدى، الەۋمەتتىك ءال-اۋقاتتى جانە ەكولوگيالىق تۇراقتىلىقتى ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدى ءرولىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، شامامەن 80 جىل ىشىندە ەسكاتو 4 ميللياردتان استام ادامنىڭ ومىرىنە ايتارلىقتاي اسەر ەتتى.

- قازاقستان 30 جىلدان استام ۋاقىت بويى سەرىكتەستىك پەن تاتۋ كورشىلىك رۋحىنداعى قارىم-قاتىناستاردىڭ ۇدەمەلى دامۋىن جالعاستىرا وتىرىپ، ەسكاتونىڭ تولىققاندى مۇشەسى بولدى. ىنتىماقتاستىق جىلدارىندا قورشاعان ورتانى قورعاۋ، تابيعي رەسۋرستاردى باسقارۋ، ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىق، ساۋدا، ەنەرگەتيكا جانە كولىكتى قامتيتىن ەڭ ماڭىزدى سالالار دامىدى، - دەدى ول.

بەكتەنوۆ سونداي-اق كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلاردىڭ نازارىن بيزنەسكە، الەۋمەتتىك سالاعا جاڭا كوكجيەكتەر اشاتىن جانە ەكونوميكالىق ءوسۋ مەن ميلليونداعان ادامداردىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋدى قامتاماسىز ەتەتىن سيفرلىق تەحنولوگيالارعا اۋداردى.

- كەشە مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا قازاقستان جاساندى ينتەللەكت كەڭىنەن قولدانىلاتىن جانە سيفرلىق تەحنولوگيالار دامىعان ەلگە اينالۋى كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى. ولار بيزنەس، ءبىلىم جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ ءۇشىن جاڭا كوكجيەكتەردى اشاتىن، ەكونوميكالىق ءوسۋدى قامتاماسىز ەتەتىن جانە ميلليونداعان ادامداردىڭ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتەتىن ادامدار. ءبىز بۇل باعىتتاردى بەلسەندى تۇردە دامىتىپ جاتىرمىز. بۇگىندە ەلىمىز تسيفرلاندىرىلعان الەمنىڭ 30 ەلىنىڭ قاتارىنا كىرەدى جانە ونلاين قىزمەت كورسەتۋ بويىنشا 8- ورىندا، - دەدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە قازاقستان حالقىنا بارلىق مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ � دان استامى موبيلدى قۇرىلعىلار ارقىلى قولجەتىمدى. سونداي-اق قازاقستاننىڭ سيفرلاندىرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە اشىق ەكەنىن جانە بۇل باعىتتا تاجىريبە الماسۋعا دايىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

- ايماقتاعى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ەشكىمدى ارتتا قالدىرماۋ پرينتسيپىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. تسيفرلىق ينكليۋزيا ماڭىزدى ەلەمەنت بولىپ سانالادى، ونسىز ماقساتتارىمىزعا جەتۋ مۇمكىن ەمەس. تەك ىنتىماقتاستىق، ءبىلىم جانە وزىق تاجىريبە الماسۋ ارقىلى ءبىز بارلىعىنا تۇراقتى جانە گۇلدەنگەن بولاشاقتى قامتاماسىز ەتە الامىز. ءبىز تاجىريبە مەن بىلىممەن بولىسۋگە دايىنبىز. وسىعان بايلانىستى مەن سىزدەردى قازاقستاندا ازيا-تىنىق مۇحيتى ايماعىنداعى تۇراقتى دامۋ ءۇشىن سيفرلىق شەشىمدەر ورتالىعىن اشۋعا قولداۋ كورسەتۋگە شاقىرامىن. ونى قۇرۋ ءتيىمدى ايماقتىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدىڭ ماڭىزدى كاتاليزاتورى بولادى جانە ەلدەر اراسىنداعى سيفرلىق تەڭسىزدىكتى ازايتادى، - دەدى ول.

60 تان استام ەلدەن كەلگەن دەلەگاتتار قاتىسقان كونفەرەنتسيادا ازيا-تىنىق مۇحيتى ايماعىنداعى سيفرلىق ترانسفورماتسيا ەسەبى دە باستالدى. كونفەرەنسيا 5-قىركۇيەكتە اياقتالدى.

Trend: قازاقستان سەربيانى ورتا ءدالىزدىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋعا شاقىردى

قازاقستان سەربيانى ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك ءدالىزىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋعا شاقىردى. بۇل تۋرالى ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى سەرىك جۇمانعارين ءمالىم ەتتى. جاڭالىقتى Trend جازدى.

ق ر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اتاپ وتكەندەي، قازاقستان مەن سەربيا اراسىنداعى قولدانىستاعى زاڭنامالىق بازا ەلدەر اراسىندا اپتاسىنا 14 جولاۋشىلار رەيسىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

- قازاقستاننىڭ اۋەجايلارىندا «اشىق اسپان» رەجيمى بار. ءبىزدىڭ ەلدەر اراسىندا تىكەلەي اۋە قاتىناسىنىڭ اشىلۋى سەربيانىڭ ەۋروپادا كولىكتىك حابقا اينالۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى، - دەدى جۇمانعارين.

ايتا كەتەيىك، ورتا ءدالىز قىتاي مەن ەۋروپالىق وداق ەلدەرىنىڭ كونتەينەرلىك تەمىرجول جۇك جەلىلەرىن ورتالىق ازيا، كاۆكاز، تۇركيا جانە شىعىس ەۋروپا ەلدەرى ارقىلى بايلانىستىرادى.

كوپجاقتى مۋلتيمودالدى كولىك ينفراقۇرىلىمى كاسپيي جانە قارا تەڭىزدەردىڭ پارومدىق تەرمينالدارىن قىتاي، قازاقستان، ازەربايجان، گرۋزيا، تۇركيا، ۋكراينا جانە پولشانىڭ تەمىرجول جۇيەلەرىمەن بايلانىستىرادى.

ورتا ءدالىز قىتايدان تۇركياعا، سونداي-اق ەۋروپا ەلدەرىنە جانە قاراما-قارسى باعىتتا جۇك تاسىمالىنىڭ ۇلعايۋىنا ىقپال ەتەدى. وسى دالىزبەن جۇرەتىن بلوكتىق پويىز قىتايدان ەۋروپاعا جۇكتى ورتا ەسەپپەن 20-25 كۇندە جەتكىزەدى جانە بۇل كولىك ءدالىزىنىڭ باستى ارتىقشىلىقتارىنىڭ ءبىرى.

Daryo: قازاقستاندا حالىقتىڭ 60 پايىزى كوگىلدىر وتىنعا قوسىلعان

قازاقستان ۇكىمەتى ەلدى گازداندىرۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدى جالعاستىرۋدا. پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رومان سكلياردىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە حالىقتىڭ 60 پايىزى كوگىلدىر وتىنعا قول جەتكىزدى. اقپاراتتى Daryo مالىمدەدى.

بيىل جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 300 مىڭ ادامدى گازعا قوسۋ جوسپارلانۋدا. وسى جوسپارلاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بيىلعى جىلى 1700 شاقىرىم گاز جەلىلەرىن جاڭعىرتۋعا 200 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى.

سونداي-اق «بەينەۋ - بوزوي - شىمكەنت 2»، «اقتوبە - قوستاناي» جانە «تالدىقورعان - ءۇشارال» جاڭا گاز قۇبىرلارىنىڭ قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. قازىر قاشاعاندا ەكى گاز وڭدەۋ زاۋىتى سالىنسا، قاراشىعاناق پەن جاڭاوزەندە تاعى ەكەۋىن سالۋ جوسپارلانۋدا.

ال وزبەكستاندا قىس مەزگىلىنە قىزۋ دايىندىق ءجۇرىپ جاتىر. وندا دا جىلۋ ەلەكتر ستانسالارىن جاڭعىرتۋ جانە جوندەۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. نەگىزگى كۇش تاشكەنت پەن ناۆويداعى جىلۋ ەلەكتر ستانتسيالارىنا شوعىرلانعان، وندا ەنەرگوبلوكتار جاڭارتىلىپ، ولاردىڭ تيىمدىلىگى ارتىپ، وتىن شىعىنى ازايعان.